Logistyka  nauka
Nina Stępnicka
Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach (Filia w Piotrkowie Trybunalskim)
RozwiÄ…zania logistyczne i ich zastosowanie
w przepływie osób i ładunków1
Pojęcie  logistyka , w tym logistyka na obszarze miast oraz miejscowości wiejskich, zyskało w ostatnich czasach mocno
zyskało na znaczeniu. Tematyka dotycząca rozwiązań i procesów logistycznych oraz ich zastosowanie w przepływie osób
i ładunków, wynika m.in. z warunków oraz specyfiki obszarów, w jakich one zachodzą i związane są z różnymi procesami
demograficznymi, ekonomicznymi, społecznymi etc., jakim towarzyszą (tj. wzrostem gęstości zaludnienia, rozwojem transpor-
tu, wzrostem znaczenia ekologii, globalizacją oraz postępem naukowo-technicznym). Determinanty te mają także wpływ m.in.
na wzrost znaczenia pojęcia  logistyka miejska i procesy z nią związane, jak również oddziałują na popularną w ostatnim
czasie analizowaną koncepcję logistyczną. Powstała ona bowiem na bazie znanych, niepodważalnych zasad logistycznych:
zasady koordynacji działań podejścia systemowego, orientacji na przepływy i  patrzenia przez pryzmat całości (tzw. podej-
ście holistyczne)2.
Celem artykułu jest próba charakterystyki tej nowej koncepcji w logistyce XXI w., jak również wskazanie najważniej-
szych rozwiązań usprawniających przepływ osób i ładunków w miastach.
Definicja  Logistyki miejskiej
Ze względu na dużą różnorodność definicji logistyki miejskiej zarówno w słownikach, leksykonach czy opracowaniach
różnych autorów, warto dokonać krótkiej interpretacji pojęcia  logistyka miejska i zaprezentować kilka z nich.
Wśród znaczących prób zdefiniowania tego pojęcia można wymienić propozycję M.N. Klatte, który wskazuje, iż logistyka
miejska jest to ogół działań i procesów, których priorytetowym celem pozostaje optymalizacja przepływów dóbr, ludzi, energii
oraz informacji wewnątrz społecznego tzw.  systemu city , tj. obszaru śródmiejskiego, w którym występuje największe natę-
żenie ruchu3.
Do kwestii tej nawiązują również K. Gorzelec i O. Wyszomirski, którzy twierdzą, że logistyka miejska sprowadza się
przede wszystkim do sterowania przepływami wszelkich zasobów w obrębie miasta pomiędzy jego subsystemami4.
Inne podejście zaprezentował S. Krawczyk. Logistykę miejską utożsamił z planowaniem, koordynacją i sterowaniem pro-
cesami logistycznymi na obszarach miejskich. Specyfikę tego zjawiska dostrzegł natomiast w tym, że cele określane przez
podmioty uczestniczące w procesach i technologia realizacji procesu muszą uwzględniać operacyjne, rynkowe, infrastruktural-
ne i prawne wymagania, jak i ograniczenia stawiane przez środowisko miasta, w tym również przez miasto uznawane za jed-
nostkÄ™ zbiorowÄ…5.
Przedstawione przez różnych autorów definicje logistyki miejskiej potwierdzają, iż trudno jest przyjąć jedną, powszechnie
akceptowaną. Trudność w jednoznacznym wyjaśnieniu tego terminu spowodowana jest m.in. następującymi czynnikami:
otwartością miasta jako systemu, brakiem możliwości określania jednoznacznych granic miasta oraz wpływów procesów na
poszczególne jego obszary, a także mnogością możliwych do wdrożenia koncepcji logistycznych6. Niemniej jednak uznaje się,
iż zjawisko to stanowi jeden z podstawowych elementów gospodarki miejskiej, wspólnie z gospodarką komunalną, mieszka-
niową, lokalową, gospodarką zasobami terenów miejskich i gospodarką obiektami użyteczności publicznej7.
Przedmiot zainteresowań i cele logistyki miejskiej
Logistyka miejska, jako działanie mające służyć optymalizacji przepływu dóbr, ludzi i informacji wewnątrz miasta, skupia
się na kilku obszarach zainteresowania oraz dąży do spełnienia istotnych dla prawidłowego funkcjonowania i organizacji mia-
sta celów. Za przedmiot szczególnych zainteresowań w ramach logistyki miejskiej uznaje się obszary związane z następującą
problematykÄ…:
" transportem w mieście:
çÅ‚ towarowym
1
Artykuł recenzowany.
2
Kompendium wiedzy o logistyce, red. E. Gołembska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007, s. 300.
3
I. Dembińska-Cyran, Logistyka miasta,  Gospodarka Materiałowa i Logistyka 2001, nr 1.
4
K. Gorzelec, O. Wyszomirski, Transport miejski w aglomeracji gdańskiej jako system logistyczny,  Logistyka 2002, nr 6.
5
S. Krawczyk, Logistyka w zarządzaniu miastem, [w:] Logistyka a infrastruktura miejska. I Konferencja Naukowo- Techniczna, Wrocław 2004, s. 47.
6
B. Tundys, Logistyka miejska. Koncepcje, systemy, rozwiÄ…zania, Difin, Warszawa 2008, s. 140.
7
B. Tundys, Logistyka & , op. cit., s. 140.
13772
Logistyka 6/2014
Logistyka  nauka
çÅ‚ dostawczym
çÅ‚ wywozowym
" przewozami tranzytowymi
" zabezpieczeniem oraz składowaniem dóbr na rzecz miasta
" zaopatrzeniem miasta i jego mieszkańców w wodę, gaz, energię elektryczną, ciepło, etc.;
" transportem osobowym:
çÅ‚ miejskim
çÅ‚ podmiejskim
çÅ‚ osobowym ruchem tranzytowym
" wywozem i utylizacją z miasta odpadów i odprowadzanie nieczystości8
" organizacjÄ… sieci telekomunikacyjnej na terenie miasta
" formowaniem transportowych powiązań aglomeracji z systemem logistycznym makroregionu9.
Podstawowym założeniem i zarazem zadaniem logistyki miejskiej jest dostarczenie właściwych towarów we właściwe
miejsce, w odpowiednim czasie i po jak najniższych kosztach10. Co więcej, jest do doskonała forma walki z kongestią trans-
portową11. Ideą koncepcji logistyki miejskiej jest dążenie do realizacji wyznaczonych celów.
Jak podaje J. Szołtysek, celem priorytetowym logistyki miejskiej jest efektywne sterowanie przepływami wszelkich zaso-
bów w obrębie miasta pomiędzy jego subsystemami, realizowane zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju, oraz spełnia-
nie oczekiwań użytkowników miast na ustalonym poziomie12.
Z kolei B. Tundys przedstawiła usystematyzowany szczegółowych kanon celów  zadań logistyki miejskiej. Należą
do nich:
" wsparcie infrastruktury transportu poprzez następujące działania:
çÅ‚ wykorzystanie Å‚adownoÅ›ci pojazdów i zmniejszenie ich czasu postojów
çÅ‚ wiÄ™ksze zaangażowanie mniejszych pojazdów miejskich
çÅ‚ poprawÄ™ stanu i obsÅ‚ugi Å›rodków transportu
çÅ‚ parkowanie Å›rodków transportowych w trakcie wykonywania czynnoÅ›ci zaÅ‚adunku i wyÅ‚adunku i po ich wykonaniu
çÅ‚ manewrów w strefach zaÅ‚adunku i wyÅ‚adunku
" ochronę ładunków w trakcie transportu, zmniejszenie kosztów i czasu składowania, wykorzystywanie terminali przeła-
dunkowych, redukcję kosztów dostaw i przeładunków
" wzrost poziomu obsługi w kwestii wywozu odpadów i odprowadzaniu nieczystości z miasta przy danym poziomie kosz-
tów lub obniżenie kosztów wywozu odpadów i odprowadzaniu nieczystości przy danym poziomie obsługi, jeśli gwarantu-
je on pełną satysfakcję
" zmniejszenie zanieczyszczenia środowiska poprzez np. zastosowanie nowych proekologicznych technologii w pojazdach,
rozwój ekologistyki
" wzrost jakości życia mieszkańców w gęstej przestrzeni miejskiej
" zwiększenie i zapewnienie pewnego poziomu konkurencyjności transportu13.
Do celów szczegółowych logistyki miejskiej należy także konkretyzowanie zadań o charakterze organizacyjnym, tech-
nicznym i ekonomicznym, które zostały zaprezentowane w tabeli 1.
Osiągniecie wszystkich wymienionych celów logistyki miejskie jest trudne do zrealizowania. Wymaga to bowiem współ-
pracy wielu organizacji działających w miastach, zaangażowania jego władz, jak i samych mieszkańców.
8
M. Szymczak, Logistyka miejska, Akademia Ekonomiczna w Poznaniu, Poznań 2008, s. 29.
9
Kompendium wiedzy& op. cit., s. 300.
10
S. Kauf, Logistyka jako narzędzie redukcji kongestii transportowej w miastach,  LogForum 2010, zeszyt 6, [online], http://www.logforum.net/pdf/
6_1_4_10.pdf, (dostęp: 24.08.2014).
11
Zatłoczenie w sieci transportowej tzn. na liniach i w punktach transportowych lub/i w środkach transportu. Patrz szerz: J. Szołtysek, Kreowanie mobilności
mieszkańców miast, Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., Warszawa 2011, s. 47-86.
12
J. Szołtysek, op. cit., s. 58.
13
B. Tundys, Logistyka & , op. cit., s. 160.
13773
Logistyka 6/2014
Logistyka  nauka
Tab. 1. Cele logistyki miejskiej
Zakres realizacji celów Wyszczególnienie celów
" kształtowanie procesów i struktur organizacyjnych
organizacyjny " opracowywanie i realizacja strategii logistycznych
" powiązania i połączenia systemów
" wybór właściwych elementów technicznych
techniczny
" konstrukcja nowych urządzeń i środków transportu
" wybór usług własnych lub obcych
ekonomiczny " controlling dla optymalizacji kosztów
" ustalanie cen, taryf oraz opłat
Opracowanie własne na podstawie: M. Sołtysik, O dynamice zmian w logistyce, [w:] Kierunki rozwoju logistyki w świetle tendencji świato-
wych, red. M. Sołtysik, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2004, s. 23; J. Szołtysek, Podstawy logistyki miejskiej. Wydanie
drugie rozszerzone, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2009, s. 60.
Rozwiązania usprawniające przepływy ładunków i osób w miastach
Zapewnienie optymalnych warunków do funkcjonowania miasta oraz wzrost wydajności usług realizowanych wobec
podmiotów gospodarczych z uwzględnieniem wszelkich kosztów i aspektów ochrony środowiska, stały się głównymi prze-
słankami do wprowadzenia praktycznych rozwiązań logistycznych, usprawniających przepływ osób i ładunków w miastach14.
Do najbardziej efektywnych działań skierowanych na usprawnienie przepływu ładunków w aglomeracjach miejskich możemy
zaliczyć tworzenie centrów logistycznych i terminali miejskich. Z kolei koncepcje miejskich dróg ekspresowych oraz Inteli-
gentnych Systemów Transportowych są szansą dla podnoszenia w miastach sprawności systemu transportowego.
Centrum logistyczne
Mając na uwadze złagodzenie lub wyeliminowanie (choć w pewnym stopniu) nadmiernej ilości przewozów towarowych
w transporcie samochodowym, powodujących często zatłoczenie dróg w ruchu międzynarodowym i wewnątrz aglomeracji
miejskich, tworzy się centra logistyczne15. Przyjmując definicję I. Fechnera uznaje się, że centrum logistyczne to obiekt prze-
strzennie funkcjonalny wraz z infrastrukturą i organizacją, w którym realizowane są usługi logistyczne związane z przyjmowa-
niem, magazynowaniem, rozdziałem i wydawaniem towarów oraz usługi towarzyszące, świadczone przez niezależne w stosun-
ku do nadawcy lub odbiorcy podmioty gospodarcze16. Ich lokalizacja przewidywana jest w miejscach, w których występuje
istotny potencjał zapotrzebowania na usługi logistyczne wywołane czynnikiem gospodarczym, społecznym bądz
społeczno-
gospodarczym. Stąd też centra te powstają w miejskich aglomeracjach i miejscach koncentracji przemysłu17.
Centra logistyczne, pełniące często rolę  przystanku 18 dla towarów pochodzących z transportu (bliskiego lub dalekiego)
mają spełniać m.in. następujące cele ogólne:
" optymalizację poziomu zapasów
" obniżenie czasu przepływu materiałów i wyrobów
" obsługę klienta na wysokim poziomie
" obniżenie poziomu kosztów logistycznych do wysokości optymalnej dla centrum19
" zwiększenie liczby miejsc pracy.
Biorąc pod uwagę cele szczegółowe, skierowane głównie na realizację logistyki miejskiej, centra logistyczne stawiają
sobie za wyzwanie działania takie jak:
" wzrost intermodalności transportu towarowego
" wykorzystanie w coraz większym stopniu transportu kolejowego, morskiego, lotniczego
" optymalne wykorzystanie dróg krajowych i międzynarodowych.
Terminal miejski
Innym rozwiÄ…zaniem wspierajÄ…cym logistykÄ™ miejskÄ… jest budowa terminali miejskich. Idea ich powstania i funkcjonowa-
nia zakłada połączenie wysyłek określonych towarów ciążących do aglomeracji miejskiej, w jednym bądz
kilku, centralnie
14
K. Witkowski, Aspekt logistyki miejskiej w gospodarowaniu infrastrukturÄ… transportowÄ… miasta,  Studia Lubuskie 2007, nr 3, s. 207.
15
I. Fechner, Centra logistyczne: Cel-Realizacja-Przyszłość, Biblioteka Logistyka, Poznań 2004, s. 14.
16
Ibidem.
17
I. Fechner, Centra logistyczne i ich rola w procesach przepływu ładunków w systemie logistycznym Polski,  Infrastruktura Transportowa Systemu Logi-
stycznego Polski 2010, Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej, z. 76, s. 26.
18
P. Wittenbrink, Bündelungsstrategien der Speditionen im Bereich der City-Logistik Eine ökonomische Analyse, Institut für Verkehrswissenschaft an der
Universität Münster, Göttingen 1995, s. 41.
19
K. Dziekoński, E. Matusewicz, Koncepcja lokalizacji nowego centrum logistycznego w Polsce,  Logistyka 2014, nr 3, s. 21.
13774
Logistyka 6/2014
Logistyka  nauka
zlokalizowanych terminalach dystrybucyjnych. Jak podaje B. Tundys: mogą być one w ograniczonym stopniu centrami konso-
lidacji dla wszystkich strumieni transportowych przepływających przez miasto. Jednocześnie przy braku centrum logistyczne-
go mogą służyć bezpośrednio do obsługi transportu dalekiego20.
Koncepcja przedstawionego rozwiązania usprawniającego przepływ towarów, sprowadza się do ścisłej współpracy pomię-
dzy organizacjami obsługującymi miasto. Z założenia, owocem tej współpracy mają być następujące efekty: koordynację
i zebranie w jednym miejscu wszystkich przesyłek pochodzących od różnych dostawców oraz możliwość optymalnego zała-
dunku samochodów dostawczych. W rezultacie pozwoliłoby to na uzyskanie efektu zagęszczenia przesyłek.
Drugim, niemniej ważnym, a wręcz pożądanym efektem współpracy na rzecz logistyki miejskiej jest zagęszczenie tras.
Zabieg ten polegać miałby na zaplanowaniu tras pojazdów dostawczych obsługujących miasto, wyjeżdzających z określonego
terminala miejskiego w celu redukcji pustych przebiegów. Trasy byłyby zaplanowane w taki sposób, by postoje między punk-
tami dostawy były jak najkrótsze21.
Miejska droga ekspresowa
Projekty związane z tworzeniem miejskich dróg ekspresowych obok inwestycji związanych z modernizacją bądz
budowÄ…
nowych ulic w miastach, należą do rozwiązań wchodzących w zakres logistyki miejskiej.
Miejska droga ekspresowa wyróżnia się bezkolizyjnymi jezdniami o ruchu jednokierunkowym, dostępnymi jedynie w wę-
złach i nieobsługującymi bezpośrednio otoczenia22. Tego typu droga może przyczyniać się do szybkiego połączenia odległych
regionów miasta lub kilku miast. Może być też łącznikiem układu ulic z autostradą. Ich szczególne wykorzystanie następuje
przy dużych natężeniach ruchu szczytowego i całodobowego. W praktyce oznacza to szybki przepływ samochodów oraz osób,
uniknięcie niepotrzebnych korków oraz łatwość poruszania się po mieście. Co więcej, miejska droga ekspresowa przeznaczona
jest wyłącznie do ruchu pojazdów samochodowych23.
Telematyka
Wśród koncepcji, które mogą wchodzić w zakres logistyki miejskiej są też technologie teleinformatyczne. Zastosowanie
nowoczesnych technik informatycznych i telekomunikacyjnych zaowocowało pojawieniem się terminu  telematyka
(ang. telematics)24, które w ostatnich latach jest używane coraz częściej. Choć baza terminologiczna tego pojęcia jest bardzo
duża i często bywa ono różnie definiowane, warto zwrócić szczególną uwagę na pogląd, że telematyka oznacza rozwiązania
telekomunikacyjne, informatyczne i informacyjne oraz rozwiÄ…zania automatycznego sterowania dostosowane do potrzeb
obsługiwanych systemów fizycznych  wynikających z ich zadań, infrastruktury, organizacji, procesów utrzymania oraz zarzą-
dzania  i zintegrowane z tymi systemami25.
Telematyka w transporcie ma wpływać na sprawny przebieg procesów mobilności, w celu zapewnienia bezpieczeństwa na
drogach, zwiększenia wydajności przewozów czy zmniejszenia negatywnego oddziaływania na środowisko26. Z praktycznej
perspektywy wykorzystania telematyki w logistyce miejskiej jest to m.in. sterowanie ruchem ulicznym za pomocÄ… systemu
specjalnych czujników: sensorów, detektorów, wideodetektorów, sterowników etc., które ma za zadanie uwzględnienie aktual-
nego zatłoczenia poszczególnych odcinków dróg, wykorzystując w miejsce tradycyjnych znaków drogowych, zmienne tablice
świetlne27.
Poza wspomnianymi zmiennym tablicami świetlnymi do technologii teleinformatycznych, mających swoje zastosowanie
w logistyce miejskiej, można zaliczyć m.in.: urządzenia i systemy pomiaru i monitorowania pogody, systemy nawigacji sateli-
tarnej (GPS), urządzenia nadzoru telewizyjnego (kamery nadzorujące) czy systemy łączności radiowej. Jak wskazuje K. Bart-
czak28 technologie te mają szczególne zastosowanie w zarządzaniu miejskimi systemami transportowymi, np.: zarządzaniem
ruchem miejskim, zarządzaniem transportem publicznym, zarządzaniem wypadkami, udostępnianiem informacji drogowych
kierowcom, zarządzanie systemami opłat drogowych oraz korzystanie z usług transportowych.
20
B. Tundys, Logistyka & , op. cit., s. 183.
21
B. Tundys, Wpływ rozwiązań z zakresu logistyki miejskiej na kształtowanie rozwoju regionów,  Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej 2012, z. 75, s. 100.
22
B. Tundys, Logistyka miejska, op. cit., s. 189.
23
Pojazd samochodowych jest pojazdem silnikowym, którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h. Określenie to nie obejmuje
np. ciÄ…gnika rolniczego. Patrz szerz: Dz. U. z 2012 r. Nr 6, poz. 1137.
24
Termin  telematyka wywodzi siÄ™ z jÄ™zyka francuskiego (fran. télématique). ZostaÅ‚ wprowadzony do piÅ›miennictwa w 1978 r. Od roku 1980 funkcjonuje
również w słownictwie angielskim. Stanowi połączenie słów  telekomunikacja i  informatyka . Jako nauka integruje badania z zakresu telekomunikacji,
automatyki i informatyki. Za: J. Mikulski, I. Nowak, Telematyka  przyszłość transportu i logistyki?, [online], http://www.logistyka.net.pl, (dostęp:
01.09.2014).
25
K.B. Wydro ., Telematyka- znaczenie i definicja,  Telekomunikacja i techniki informacyjne 2005, nr 1-2.
26
Telematyka, [online], http://www.telematyka.pl/index.php?page=slownik (dostęp: 01.09.2014).
27
Patrz szerz: Kompendium wiedzy& op. cit., s. 302-303.
28
K. Bartczak, Telematyka transportu miejskiego,  Transport Miejski 1999, nr 5, s. 16.
13775
Logistyka 6/2014
Logistyka  nauka
Zakończenie
Logistyka miejska stanowi dziś jedną z najnowszych dyscyplin badawczych wykształconych na przełomie XX i XXI w.
W dobie rozwoju cywilizacji oraz przybywającej z roku na rok liczby samochodów, może stać się idealnym panaceum dla
sprawnego przepływu osób i ładunków w miastach. Mając na uwadze dobro i poprawę jakości oraz sposobów życia mieszkań-
ców miast, atakże samego miasta, jako jednostki terytorialnej, powstaje wiele koncepcji  rozwiązań usprawniających prze-
pływ zarówno osób, jak i ładunków. Do koncepcji stricte infrastrukturalnych zalicza się m.in.: budowę i funkcjonowanie cen-
trów logistycznych i terminali miejskich, zaś rozwiązania prospołeczne to przede wszystkim idea miejskich dróg ekspreso-
wych oraz Inteligentnych Systemów Transportowych.
Tylko przy konsekwentnej pracy nad wdrażaniem m.in. wskazanych w artykule koncepcji, rozwiązań i środków oraz
wsparciu ze strony władz i mieszkańców miast możliwa jest realizacji logistyki miejskiej.
LITERATURA / BIBLIOGRAPHY
Dokumenty z
ródłowe:
1. Dz. U. z 2012 r. Nr , poz. 1137, Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 30 sierpnia 2012 r. w sprawie ogło-
szenia jednolitego tekstu ustawy  Prawo o ruchu drogowym.
2. Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych, [http://logistyka.jartom.pl/ustawa-o-drogach-publicznych].
Monografie i artykuły naukowe:
1. K. Bartczak, Telematyka transportu miejskiego,  Transport Miejski 1999, nr 5.
2. Dembińska-Cyran I., Logistyka miasta,  Gospodarka Materiałowa i Logistyka 2001, nr 1.
3. Dziekoński K., Matusewicz E., Koncepcja lokalizacji nowego centrum logistycznego w Polsce,  Logistyka 2014, nr 3.
4. Fechner I., Centra logistyczne i ich rola w procesach przepływu ładunków w systemie logistycznym Polski,  Infrastruktura Transportowa
Systemu Logistycznego Polski 2010, Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej, z. 76.
5. Fechner I., Centra logistyczne: Cel-Realizacja-Przyszłość, Biblioteka Logistyka, Poznań 2004.
6. Gorzelec K., O. Wyszomirski, Transport miejski w aglomeracji gdańskiej jako system logistyczny,  Logistyka 2002, nr 6.
7. Kauf S., Logistyka jako narzędzie redukcji kongestii transportowej w miastach,  LogForum 2010, z. 6, http://www.logforum.net/
pdf/6_1_4_10.pdf.
8. Kompendium wiedzy o logistyce, red. E. Gołembska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
9. Krawczyk S., Logistyka w zarządzaniu miastem, [w:] Logistyka a infrastruktura miejska. I Konferencja Naukowo- Techniczna, Wrocław
2004.
10. Mikulski J., Nowak I., Telematyka  przyszłość transportu i logistyki?, [online], http://www.logistyka.net.pl.
11. Sołtysik M., O dynamice zmian w logistyce, [w:] Kierunki rozwoju logistyki w świetle tendencji światowych, red. M. Sołtysik, Wydaw-
nictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2004.
12. Szołtysek J., Kreowanie mobilności mieszkańców miast, Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., Warszawa 2011.
13. Szołtysek J., Podstawy logistyki miejskiej. Wydanie drugie rozszerzone, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2009.
14. Szymczak M., Logistyka miejska, Akademia Ekonomiczna w Poznaniu, Poznań 2008.
15. Telematyka, [online], http://www.telematyka.pl/index.php?page=slownik.
16. Tundys B., Logistyka miejska. Koncepcje, systemy, rozwiÄ…zania, Difin, Warszawa 2008.
17. Tundys B., Wpływ rozwiązań z zakresu logistyki miejskiej na kształtowanie rozwoju regionów,  Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej
2012, z. 75.
18. Witkowski K., Aspekt Logistyki miejskiej w gospodarowaniu infrastrukturÄ… transportowÄ… miasta,  Studia Lubuskie 2007, nr 3.
19. Wittenbrink P., Bündelungsstrategien der Speditionen im Bereich der City-Logistik Eine ökonomische Analyse, Institut für Verkehrswis-
senschaft an der Universität Münster, Göttingen 1995.
20. Wydro K.B., Telematyka- znaczenie i definicja,  Telekomunikacja i techniki informacyjne 2005, nr 1-2.
13776
Logistyka 6/2014