Ćwiczenia 03
11 kwietnia 2012
08:45
RZS
poliarthitis reumatoidea
1. objawy:
a. ręka: łabędzia szyja (przeprost w PIP, zgięcie w DIP); palec butonierkowaty (sytuacja odwrotna niż
w łabędziej szyjce); A
Sz głównie w palcach II-V; ulnaryzacja ręki
i. stopień pierwszy ulnaryzacji: pacjent może samodzielnie (czynnie) skorygować ulnaryzację; II
stopień - można ją terapeutycznie znieść; III jest ona utrwalona, można co najwyżej
wykonywać ćwiczenia samoobsługi; IV stopień to koniec stanu zapalnego, zmiany są
utrwalone
b. stopa: zmiany zapalne w stawach śródstopno-palcowych; koślawienie palucha; obniżenie łuku
poprzecznego stopu, które może powodować dalej obniżenie łuku podłużnego;
i. ćwiczenia: mięśnie krótkie o stronie podeszwowej; strzemiona ścięgniste; ruchy
przywodzenia i odwodzenia palców; zginanie w stawach, np. zwijanie palcami bandaży,
trzymanie palcami taśmy thera-band;
c. kolano: przykurcz zgięciowy i przykurcz wyprostny - najczęstrsze zmiany; spowodowane są
obecnością wysięków w stawie kolanowym; przy zgięciowym błona maziowa będzie prowokowała
dolegliwości bólowe przy pełnym wyproście; skrócenie części tylnej aparatu ruchu; przykurcz
wyprostny (więcej płynu i tworzenie się ziarniny reumatoidalnej w obrębie zachyłka przedniego);
możliwy objaw koła zębatego przy osobach ze stopniem III wg skali Seyfrieda
i. ćwiczenia: czynne wolne, (przy stopniu III i IV - izometryczne, samoobsługi
2. Cele fizjoterapii:
- utrzymanie zakresów ruchów
- poprawa jakości życia
- dzialanie przeciwbólowe, przeciwobrzękowe, przeciwzapalne
od niego:
- poprawa sprawności kończyny górnej
- poprawa sprawności układu oddechowego
- poprawa ogólnej kondycji pacjenta
Deformacje
1. odchylenie łokciowe palców - dewiacja łokciowa: w stawach śródręczno-paliczkowych II-V. Jest ono
początkowo kompensowane przez promieniowe odchylenie nadgarstka - tzw. ręka bagnetowata (RZS)
2. deformacja łabędzia szyja - powstaje wskutek przesunięcia ścięgien z bocznych powierzchni palców
dochodzi do przeprostu w PIP i zgięcia w DIP; deformacja ta ogranicza zdolność chwytu. Paliczek
środkowy i bliższy nie biorą udziału w chwycie. Jakość chwytu i siłą chwytu są ograniczone (RZS)
3. deformacja typu palce butonierkowate - powstawje w skutek pęknięcia podłużnego taśmy prostownika
palca i zsunięcia się jej na bok stawu PIP, poniżej osi obrotu. Dochodzi do przykurczu w stawie DIP
4. inne: zaniki mięśni międzykostnych, guzki reumatoidalne (RZS)
5. palce kiełbaskowate - zniekształcenie palców które dotyczy zarówno rąk jak i nóg, występuje najczęściej
w stawach międzypaliczkowych w przebiegu choroby A
ZS
6. Guzki Heberdena i Boucharda - to zmiany zwyrodnieniowe stawów międzypaliczkowych palców dłoni. W
pobliżu tych stawów pojawiają się zgrubienia z tkanki chrzęstnej i kostnej. Guzki heberdena znajdują się
przy DIP. W okolicy PIP znajdują się guzki Boucharda. Odczyn zapalny może powodować bolesność.
Charakterystyczne dla Zapalenia Stawów Rąk (?)
7. Palce teleskopowe - deformacja występująca w przebiegu RZS charakteryzująca się skróceniem
paliczków palców rąk na skutek resorpcji chrząstki i kości (rzadziej RZS, głównie A
uszczycowe ZS)
8. palce zastrzykujące - guzki reumatoidalne w ścięgnach zginaczy i prostowników, zapalenie pochwski
ścięgna, zerwanie ścięgna - opadanie palca. Deformacja powstaje w przebiegu RZS
9. palce maczugowate (toczeń rumieniowaty)
10. małpi chwyt - zmiany w stawie śródręczno-paliczkowym kciuka typu butonierkowatego z trwałym
przykurczem kciuka. Deformacja powsatje w przebiegu RZS.
11. ręka szponowata - rozwija się w następstwie uszkodzenia nerwu łokciowego szczególnie we wczesnym
etapie (wskutek pojawienia się przykurczów)
a. palce IV i V znajdują się w przeproście w stawach MCP; palec V dodatkowo odwiedzony
Reumatologia Strona 1
a. palce IV i V znajdują się w przeproście w stawach MCP; palec V dodatkowo odwiedzony
b. jeżeli dojdzie do całkowitego uszkodzenia nerwu na poziomie stawu łokciowego upośledzone jest
zginanie ręki i dochodzi do jej zbaczania w stronę kości promieniowej. Niemożliwe jest również
zgięcie IV i V palca w końcowym stawie
c. ułożenie kciuka, palca wskazujące i środkowego nie ulega zmianie, ponieważ unerwienie
większości mięsni poruszających tymi palcami unerwiane są przez nerw pośrodkowy
12. zespół cieśni nadgarstka - stan chorobowy powstały w wyniku długotrwałęgo ucisku nerwu
pośrodkowego biegnącego w kanale nadgarstka
a. przyczyną choroby jest najczęściej obrzęk zapalny nerwu lub tkanek otaczających oraz
zwyrodnieniowe lub pourazowe zacieśnienia ograniczonej przestrzeni kanału nadgarstka.
Początkowy ucisk na włokna nerwu pośrodkowego doprowadza do zaburzenia ich odżywiania, co
wywołuje wtórny obrzęk i nasila dolegliwości. Przyczyną choroby może być RZS
b. objawy kliniczne zespołu: mrowienie w nadgarstku i w okolicy kciuka, palca wskazującego i
środkowego oraz połowy palca serdecznego; zanik mięśni kłębu; dodatni objaw Tinela (pukanie w
nerw pośrodkowy na wysokości kanału nadgarstka powoduje parestezje w obrębie palców
unerwionych czuciowo przez nerw pośrodkowy); dodatni objaw Phalena (nasilenie parestezji po
kilku-kilkudziesięciu sekundach utrzymywania zgięcia stawu promieniowo-nadgarstkowego)
Różnicowanie w zależności od umiejscowienia zmian:
1. ręka i nadgarstek (zwrócić uwagę na kształt, obecność obrzęku obejmującego cała rękę, zaniki mięśni
ukształtowanie palców, zabarwienie skóry, obecność guzków, zmiany paznokci, obecność obrzęków
stawowych - ich umiejscowienie i symetryczność); obrzęk ręki w całości lub częściowy spotyka się w RZS,
A
ZS, Tawrdzinie, Mieszanej chorobie tkanki łącznej. Rękę szponowatą (palce, zwłaszcza 4 i 5)
Reumatologia Strona 2