Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment

pełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji

kliknij tutaj

.

Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora

sklepu na którym można

nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji

. Zabronione są

jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z

regulaminem serwisu

.

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie

internetowym

e-booksweb.pl - audiobooki, e-booki

.

Wydawca

Izabella Małecka

Redaktor prowadzący

Adam Choiński

Opracowanie redakcyjne

Dagmara Wachna

Łamanie

JustLuk Łukasz Drzewiecki, Justyna Szumieł, Krystyna Szych

Projekt graficzny okładki i stron tytułowych

Małgorzata Sobocińska-Kiss

Informacje ogólne:

www.sn.pl/orzecznictwo

© Copyright by

Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., 2012

ISBN 978-83-264-0779-6

ISSN 1897-9955

Wydane przez:

Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o.

Redakcja Książek
01-231 Warszawa, ul. Płocka 5a

tel. [phone], fax [phone]
e-mail: [e-mail]

www.wolterskluwer.pl

Księgarnia internetowa www.proinfo.pl

5

Spis treści

Spis treści

Wykaz skrótów ....................................................................................................7

Elżbieta Holewińska ‑Łapińska

Orzecznictwo w sprawach ze skargi na naruszenie prawa

strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki .................. 11

Elżbieta Holewińska ‑Łapińska

Unieważnienie małżeństwa w praktyce sądowej w 2010 r. .....................75

Monika Czajkowska ‑Dąbrowska

Opłaty reprograficzne – osobliwości konstrukcji, dylematy praktyki ...153

Mateusz Pilich

Pełnomocnicy procesowi dopuszczeni do działania

przed sądami najwyższymi (analiza problemu na tle

prawnoporównawczym) ................................................................................ 191

Ewa Wojtaszek ‑Mik

Nieuczciwe praktyki handlowe w orzecznictwie Europejskiego

Trybunału Sprawiedliwości .........................................................................235

Sławomir Żółtek

Przedmiot ochrony a ustalenie treści przepisów określających

przestępstwa gospodarcze ............................................................................279

Adam Górski

Prawnokarne problemy określania relacji lekarz – pacjent

z uwzględnieniem orzecznictwa Sądu Najwyższego

(kwestie ogólne) ..............................................................................................309

6

Spis treści

Małgorzata Wąsek ‑Wiaderek

Prawo oskarżonego do posiadania obrońcy w świetle orzecznictwa

Europejskiego Trybunału Praw Człowieka ................................................331

Jacek Kosonoga

Przejawy udziału czynnika społecznego w procesie karnym

– zagadnienia wybrane .................................................................................. 361

7

Wykaz skrótów

Wykaz skrótów

Akty prawne

EKPCz

– Konwencja o ochronie praw człowieka i podsta‑

wowych wolności, sporządzona w Rzymie dnia

4 listopada 1950 r. (Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284

z późn. zm.)

k.c.

– ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywil‑

ny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.)

k.k.

– ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny

(Dz. U. Nr 88, poz. 553 z późn. zm.)

Konstytucja

– Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia

2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483

z późn. zm.)

k.p.c.

– ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks po‑

stępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296

z późn. zm.)

k.p.k.

– ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks po‑

stępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555

z późn. zm.)

k.r.o.

– ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny

i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.)

pr. aut.

– ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autor‑

skim i prawach pokrewnych (tekst jedn.: Dz. U.

z 2006 r. Nr 90, poz. 631 z późn. zm.)

p.u.s.p.

– ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju

sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070

z późn. zm.)

8

Wykaz skrótów

u.p.n.p.r.

– ustawa z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziała‑

niu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz. U.

Nr 171, poz. 1206)

u.z.l.

– ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach leka‑

rza i lekarza dentysty (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r.

Nr 277, poz. 1634 z późn. zm.)

u.z.n.k.

– ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu

nieuczciwej konkurencji (tekst jedn.: Dz. U.

z 2003 r. Nr 153, poz. 1503 z późn. zm.)

Czasopisma i wydawnictwa promulgacyjne

Biul. SN

– Biuletyn Sądu Najwyższego

CzPKiNP

– Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych

Dz. Urz. UE

– Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

Dz. Urz. WE

– Dziennik Urzędowy Wspólnot Europejskich

EPS

– Europejski Przegląd Sądowy

GSP

– Gdańskie Studia Prawnicze

KPP

– Kwartalnik Prawa Prywatnego

KZS

– Krakowskie Zeszyty Sądowe. Orzeczenia Sądu

Apelacyjnego w Krakowie w sprawach karnych

Mon. Praw.

– Monitor Prawniczy

M.P.

– Monitor Polski

NP

– Nowe Prawo

OSNC

– Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Cywilna

OSNC‑ZD

– Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Cywilna

(zbiór dodatkowy)

OSNKW

– Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Karna

i Wojskowa

OSNP

– Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Pracy,

Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych

OSNPG

– Orzecznictwo Sądu Najwyższego, Wydawnictwo

Prokuratury Generalnej

OSP

– Orzecznictwo Sądów Polskich

OTK

– Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego

OTK‑A

– Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego; zbiór

urzędowy, Seria A

9

Wykaz skrótów

PiM

– Prawo i Medycyna

PiP

– Państwo i Prawo

PPH

– Przegląd Prawa Handlowego

Prok. i Pr.

– Prokuratura i Prawo

PS

– Przegląd Sądowy

PUG

– Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego

R‑OSNKW

– Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Karna

i Wojskowa (rocznik)

RPEiS

– Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

Inne

ETPC

– Europejski Trybunał Praw Człowieka

SA

– Sąd Apelacyjny

SN

– Sąd Najwyższy

TK

– Trybunał Konstytucyjny

TS

– Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej

11

Orzecznictwo w sprawach ze skargi na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy…

Elżbieta Holewińska ‑Łapińska

1

Orzecznictwo w sprawach ze skargi na naruszenie

prawa strony do rozpoznania sprawy

…

bez nieuzasadnionej zwłoki

1. Wstęp

Zmiany ustrojowe, rozpoczęte w Polsce w 1989 r., w szczególności zaś

zwiększenie roli prawa cywilnego w życiu gospodarczym, ujawniły sła‑

bość wymiaru sprawiedliwości, którego stan był wówczas oceniany, m.in.

w znanym raporcie Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości Quo vadis iustitia?

Stan i perspektywy wymiaru sprawiedliwości w Polsce

2

, uwzględniającym sytu‑

ację od 1989 do 1995 r., jako krytyczny

3

. Jedną z głównych przyczyn takiej

oceny były trudności z „opanowaniem wpływu” spraw do sądów i wielo‑

letnie niekiedy oczekiwanie na ich załatwienie.

Przewlekłość postępowań sądowych nie jest charakterystyczna jedynie

dla okresów zmian ustrojowych w czasach nam współczesnych

4

, niemniej

1

Dr hab. Elżbieta Holewińska ‑Łapińska – członek Biura Studiów i Analiz SN, profesor Insty‑

tutu Wymiaru Sprawiedliwości.

2

Praca zbiorowa pod red. A. Siemaszki, Warszawa 1995. Z danych statystycznych Minister‑

stwa Sprawiedliwości wynikało, że w latach 1989–1995 liczba spraw wpływających do sądów po‑

wszechnych wzrosła prawie o 150% z 2 mln w 1989 r. do 4,9 mln spraw w 1994 r. i 4,9 mln w 1995 r.

Należy zauważyć, że w okresie objętym analizą w powołanym opracowaniu nie przekazano jesz‑

cze do wyłącznej kompetencji sądów stosowania tymczasowego aresztowania, a rewizji nadzwy‑

czajnej nie zastąpiono kasacją.

3

Za podstawową przyczynę zapaści wymiaru sprawiedliwości w pierwszym okresie trans‑

formacji ustrojowej, w związku z gwałtownym wzrostem wpływu spraw do sądów, uważano m.in.

zniesienie pozasądowych instytucji ochrony prawnej (arbitraż gospodarczy, komisje do spraw szkód

górniczych) i sprywatyzowanie państwowych biur notarialnych, w wyniku czego sądy rejonowe

przejęły prowadzenie prawie 9 mln ksiąg wieczystych. Same wnioski dotyczące spraw wieczysto‑

księgowych stanowiły około 40% ogólnego wpływu spraw sądowych.

4

J. Przybylska, Odpowiedzialność państwa za przewlekłość postępowania sądowego w sprawach cy-

wilnych, Rejent 2004, nr 9 i powołana tam literatura.

12

Studia i analizy Sądu Najwyższego

aktualnie pokrzywdzeni wskutek przewlekłości dysponują środkami ma‑

jącymi przyspieszyć postępowanie będące w toku oraz mogą oczekiwać od

państwa wyrównania doznanego uszczerbku. Rangę prawa do sądu podkre‑

śla przepis art. 45 ust. 1 Konstytucji RP, stanowiący m.in., że każdy ma prawo

do rozpatrzenia sprawy „bez nieuzasadnionej zwłoki”, oraz art. 6 EKPCz.

Odkąd „prawo do sądu” uważane jest za jedno z fundamentalnych

praw człowieka

5

, a za jego nieprzestrzeganie możliwe jest poszukiwanie

przez pokrzywdzonego rekompensaty majątkowej od państwa, zarówno

przed sądami krajowymi, jak i przed Europejskim Trybunałem Praw Czło‑

wieka

6

, konsekwencje zaistnienia przewlekłości przestały być problemem

wyłącznie dla osoby, której prawo do rozpoznania sprawy bez nieuzasad‑

nionej zwłoki zostało naruszone.

W celu przeciwdziałania przewlekłości toczących się już postępowań

oraz ograniczenia liczby skarg kierowanych przeciwko Polsce do Europej‑

skiego Trybunału Praw Człowieka, wykonując zalecenie tegoż Trybuna‑

łu, zawarte w wyroku z dnia 26 października 2000 r. w sprawie ze skargi

nr 30210/96, Kudła przeciwko Polsce

7

, 17 czerwca 2004 r. uchwalono ustawę

o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postę‑

powaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki

8

. Analizy jej stosowania

w praktyce

9

wykazały mniejszą skuteczność środków przewidzianych

przez ustawę niż przewidywano. Do ETPC nadal wpływały skargi prze‑

ciwko Polsce i były one uwzględniane

10

.

5

Już art. 8 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, przyjętej dnia 10 grudnia 1948 r. w for‑

mie rezolucji Zgromadzenia Ogólnego ONZ, przewidywał, że „każdy ma prawo do skutecznego

środka przed właściwymi sądami krajowymi względem działań naruszających podstawowe prawa

jednostki przyznane jej przez konstytucję lub ustawę”, zaś art. 13 EKPCz nakłada na władze krajo‑

we obowiązek zabezpieczenia w ich porządku prawnym właściwych środków procesowych umoż‑

liwiających ochronę wymienionych w Konwencji praw (w tym prawa do sądu).

6

H. Bajorek ‑Ziaja, Polacy w Europejskim Trybunale Praw Człowieka, Jurysta 2005, nr 2. Zob. też

M. Balcerzak, Konstrukcja prawa do skutecznego środka odwoławczego (right to an effective remedy) w uni-

wersalnym i regionalnych systemach ochrony Praw Człowieka (w:) A. Czeczko ‑Durlak, J. Białocerkiewicz,

M. Balcerzak (red.), Księga Jubileuszowa Profesora Tadeusza Jasudowicza, Toruń 2004.

7

Sprawa Kudła przeciwko Polsce, LEX nr 42804.

8

Dz. U. Nr 179, poz. 1843.

9

E. Holewińska ‑Łapińska, Postępowania ze skargi na naruszenie prawa strony do rozpoznania

sprawy cywilnej w postępowaniu rozpoznawczym przed sądami rejonowymi i okręgowymi bez nieuzasadnio-

nej zwłoki, zakończone orzeczeniem merytorycznym (w:) E. Holewińska ‑Łapińska, A. Siemaszko (red.),

Prawo w działaniu, t. 2, Przewlekłość postępowania sądowego, Warszawa 2007, s. 162–201; eadem, Prak-

tyka zasądzania „odpowiedniej sumy pieniężnej” w przypadku stwierdzenia przewlekłości postępowania (w:)

E. Holewińska ‑Łapińska (red.), Prawo w działaniu, t. 6, Warszawa 2008, s. 146–173.

10

Początkowo ETPC uznawał polską ustawę z dnia 17 czerwca 2004 r. za skuteczny krajo‑

wy środek odwoławczy, który zgodnie z art. 35 ust. 1 Konwencji, skarżący musi wyczerpać, zanim

13

Orzecznictwo w sprawach ze skargi na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy…

Niedoskonałość zarówno rozwiązań ustawy, jak i praktyki jej stoso‑

wania przesądziła o nowelizacji. Nastąpiła ona 20 lutego 2009 r.

11

, a weszła

w życie z dniem 1 maja 2009 r. Po nowelizacji ustawa reguluje zasady i tryb

wnoszenia oraz rozpoznawania skargi strony, której prawo do rozpoznania

sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki zostało naruszone na skutek działa‑

nia lub bezczynności nie tylko sądu, ale i prokuratora prowadzącego lub

nadzorującego postępowanie przygotowawcze. Bardzo doniosła jest rów‑

nież zmiana art. 12 ust. 4 ustawy. Uwzględniając skargę, sąd na żądanie

skarżącego przyznaje od Skarbu Państwa, a w przypadku skargi na prze‑

wlekłość postępowania prowadzonego przez komornika – od komorni‑

ka, sumę pieniężną w wysokości od 2 do 20 tys. zł. Dotychczas minimal‑

na kwota nie była oznaczona, zaś kwota maksymalna wynosiła 10 tys. zł;

mimo stwierdzenia przewlekłości i żądania kwoty pieniężnej, sąd mógł jej

nie przyznać. Po zmianie stanu prawnego, gdy skarżący żądał sumy pie‑

niężnej, a przewlekłość została stwierdzona, sąd jest zobowiązany do za‑

sądzenia nie mniej niż 2 tys. zł.

Zmiana stanu prawnego była przyczyną podjęcia w Biurze Studiów

i Analiz Sądu Najwyższego badania orzecznictwa sądów powszechnych

w sprawach ze skargi na przewlekłość postępowania. Badanie objęło spra‑

wy rozpoznane i zakończone rozstrzygnięciem merytorycznym (stwier‑

skieruje skargę na przewlekłość postępowania na podstawie art. 6 Konwencji. W szczególności takie

stanowisko zostało wypowiedziane w sprawie Charzyński przeciwko Polsce (decyzja Czwartej Izby ETPC

z dnia 1 marca 2005 r., skarga nr 15212/03, Biuro Studiów i Analiz SN, Dział Orzecznictwa Europejskie‑

go, Przegląd orzecznictwa europejskiego dotyczącego spraw karnych, oprac. M. Wąsek ‑Wiaderek, Warsza‑

wa 2005, z. 1, s. 4), bowiem przewidziany ustawą środek prawny spełnia test skuteczności, ustalony

w wyroku Kudła przeciwko Polsce. Skarga została uznana za niedopuszczalną z powodu niewyczerpania

krajowych środków odwoławczych, ibidem, s. 4–6). Analogiczne stanowisko zostało wypowiedziane

w sprawach ze skarg Michalak przeciwko Polsce (decyzja z dnia 1 marca 2005 r., skarga nr 24549/03) i Kra-

suski przeciwko Polsce (skarga nr 61444/00), w której w wyroku z dnia 14 czerwca 2005 r. ETPC stwierdził

m.in.: „72. (…) Trybunał uważa, że od dnia 17 września 2004 r., daty wejścia w życie ustawy z 2004 r.,

powództwo o odszkodowanie oparte na art. 417 Kodeksu cywilnego uzyskało wystarczający poziom

pewności, aby stać się «skutecznym środkiem» w rozumieniu art. 13 Konwencji dla skarżącego za‑

rzucającego naruszenie prawa do rozpatrzenia jego sprawy w rozsądnym terminie w postępowaniu

sądowym w Polsce” (tekst wyroku dostępny w angielskiej i polskiej wersji językowej na stronie in‑

ternetowej Ministerstwa Sprawiedliwości, http://bip.ms.gov./pl‑pl‑prawa‑czlowieka/orzecznictwo‑

‑europejskiego‑trybunalu‑praw‑czlowieka/orzeczenia‑w‑sprawach‑dotyczących‑polski/rok‑2005).

Trybunał zmienił jednak tę korzystną ocenę polskich rozwiązań ustawowych w wyroku z dnia 23 paź‑

dziernika 2007 r. w sprawie Tur przeciwko Polsce ze skargi nr 21695/05 oraz z dnia 8 kwietnia 2008 r.

w sprawie Krawczak przeciwko Polsce ze skargi nr 40387/06 (tekst wyroku dostępny w angielskiej i pol‑

skiej wersji językowej na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości, http://bip.ms.gov./pl‑pl‑

‑prawa‑czlowieka/orzecznictwo‑europejskiego‑trybunalu‑praw‑czlowieka/orzeczenia‑w‑sprawach‑

‑dotyczących‑polski/rok‑2008).

11

Dz. U. Nr 61, poz. 498.

14

Studia i analizy Sądu Najwyższego

dzenie przewlekłości badanego postępowania bądź oddalenie skargi)

w pierwszym kwartale 2009 i 2010 r. Analizą objęto sprawy odpowiadają‑

ce wymienionym kryteriom, rozpoznane przez wszystkie sądy apelacyjne

oraz przez sądy okręgowe należące do Apelacji Gdańskiej. Ograniczenie

badania orzecznictwa sądów okręgowych wynikało z ustalania znacznej

powtarzalności praktyki i powstania przeświadczenia, że poza ustalenia‑

mi statystycznymi prawdopodobieństwo ujawnienia dodatkowych proble‑

mów praktycznych i prawnych, poza wynikającymi z analizy orzecznictwa

sądów apelacyjnych oraz 6 sądów okręgowych z Apelacji Gdańskiej, jest

niewielkie. Łącznie przedmiotem analizy były akta 308 spraw. W niniej‑

szym opracowaniu zostaną przedstawione najistotniejsze wyniki tego ba‑

dania na tle danych statystycznych dotyczących stosowania ustawy prze‑

wlekłościowej, gromadzonych przez Ministerstwo Sprawiedliwości.

2. Ogólna informacja statystyczna o działalności sądów

powszechnych

2.1. Opanowanie wpływu spraw

Rysunek 1. Wpływ spraw według rodzajów

Źródło: Ministerstwo Sprawiedliwości, Opis statystyczny działalności sądów powszechnych w 2010 roku,

oprac. M. Gilewicz, Wydział Statystyki, DO‑II‑0320‑5/2011.

2625 2718

6702

7591

1326 1315

121 111

178 174

945 1026

0

1 000

2 000

3 000

4 000

5 000

6 000

7 000

8 000

Sp

raw

y

w

ty

si

ąc

ac

h

karne

i wykroczeniowe

cywilne

rodzinne

pracy

ubezpieczeń

społecznych

gospodarcze

WPŁYWY SPRAW WEDŁUG RODZAJÓW

2009
2010

15

Orzecznictwo w sprawach ze skargi na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy…

Jak wynika z dokonanego przez Ministerstwo Sprawiedliwości opi‑

su statystycznego działalności sądów powszechnych, co roku do sądów

wpływa coraz więcej spraw, w szczególności dotyczy to spraw cywilnych.

Więcej spraw jest wpisywanych do rejestrów sądowych niż załatwianych,

bowiem każdego roku zostają również do załatwienia sprawy, które wpły‑

nęły we wcześniejszych latach.

W 2009 r. załatwiono 12,1 mln spraw, a w 2010 r. 12,8 mln spraw,

o 5,9% spraw więcej

12

. Pozostało w toku 1,7 mln spraw. Wskaźnik opano‑

wania wpływu wynosił 98,9 (załatwiono 99 spraw spośród 100 zarejestro‑

wanych. W 2010 r. w sądach apelacyjnych nie załatwiono 15,7% (13,8 tys.)

spraw, które wpłynęły. Największe zaległości dotyczyły spraw karnych –

34,08% (29,9 tys.), następnie cywilnych – 33,81% (29,7 tys.) oraz z zakresu

ubezpieczeń społecznych 23,65% (20,8 tys.)

13

.

W 2010 r. do sądów okręgowych wpłynęło 837 tys. spraw (o 1,6% wię‑

cej niż w 2009 r.). Załatwiono 820 tys. z nich, czyli tylko co piątą sprawę

z liczby spraw w toku

14

. Wskaźniki pozostałości uległy zwiększeniu w po‑

równaniu z sytuacją w 2009 r. Niewielki spadek odnotowano w sprawach

karnych i z zakresu prawa pracy.

Do sądów rejonowych wpłynęło 12 010 tys. spraw. Załatwiono

o 179 tys. więcej spraw cywilnych niż wpłynęło, ale dotyczyło to głównie

spraw wieczystoksięgowych

15

. W innych kategoriach spraw nadal występo‑

wały poważne zaległości. Natomiast po raz pierwszy od kilku lat w 2010 r.

został opanowany wpływ spraw w sądach rodzinnych

16

.

12

Ministerstwo Sprawiedliwości, Opis statystyczny działalności sądów powszechnych w 2010 roku…

13

Wskaźniki opanowania wpływu, tj. odniesienie liczby spraw załatwionych do wpływa‑

jących w 2010 r., wskazują na ich zmniejszenie: w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych

(z 114,1 do 100,7), w sprawach karnych (z 99,9 do 98,9), w sprawach z zakresu prawa pracy (z 99,4

do 98,1) oraz gospodarczych (z 99,9 do 98,5); wskaźnik w sprawach cywilnych nie uległ zmianie

i wynosi 98,8, ibidem.

14

Ibidem. Należy zauważyć, że „załatwienie sprawy” nie jest równoznaczne z merytorycz‑

nym jej rozstrzygnięciem. O ile zaś ono nie nastąpiło, w większości przypadków sprawa wraca do

rozstrzygnięcia, zaś osoba zainteresowana z reguły liczy długość załatwiania sprawy od pierwszego

działania (np. wniesienia pozwu, który został odrzucony z powodu braków formalnych, zawiado‑

mienia o popełnieniu przestępstwa) właściwego organu do uprawomocnienia się merytoryczne‑

go orzeczenia sądu, a w sprawach cywilnych także do zakończenia postępowania egzekucyjnego.

15

Ten wynik ma wydźwięk optymistyczny, gdy zważy się, że co czwarta spraw cywilna wpły‑

wa do wydziałów wieczystoksięgowych.

16

Ministerstwo Sprawiedliwości, Opis statystyczny działalności sądów powszechnych w 2010 roku…

16

Studia i analizy Sądu Najwyższego

Ta

be

la 1

. Z

es

ta

w

ie

ni

e w

ar

to

śc

i l

ic

zb

ow

yc

h, c

ha

ra

kt

er

yz

uj

ąc

yc

h o

gó

ln

y p

oz

io

m z

ał

at

w

ia

ni

a s

pr

aw

Lata

Pozostałości

z

popr

zedniego ro

ku

Wpływ

Załatwienia

Sprawy do załatwienia

1

Wsk

aźniki

w liczbach bezwzględnych (w

tys.)

pozostałości

2

opanowania

wpływu

3

załatwialności

4

stopa

załatwialności

5

2005

1 748

9 582

9 834

11 330

1,9

102,9

86,8

15,6

2006

1 494

10 114

9 918

11 608

2,0

98,1

85,4

16,7

2007

1 691

10 682

10 683

12 373

1,9

100,0

86,3

15,8

2008

1 690

11 193

11 138

12 883

1,9

99,5

86,5

15,6

2009

1 743

11 897

12 082

13 640

1,6

101,6

88,6

13,1

2010

1 558

12 935

12 791

14 493

1,6

98,9

88,3

13,2

1

Su

m

a l

ic

zb

y s

pr

aw n

ie

za

ła

tw

io

ny

ch z r

ok

u p

op

rz

ed

ni

eg

o i l

ic

zb

y w

pł

yw

u w d

an

ym r

ok

u.

2

O

dn

ie

si

en

ie

pr

oc

en

to

w

e

lic

zb

y

sp

ra

w

po

zo

st

aj

ąc

yc

h

do

za

ła

tw

ie

ni

a

w

da

ny

m

ok

re

si

e

sp

ra

w

oz

da

w

cz

ym

do

pr

ze

ci

ęt

ne

go

m

ie

si

ęc

zn

eg

o

w

pł

yw

u

w

d

an

ym o

kr

es

ie s

pr

aw

oz

da

w

cz

ym l

ub w o

kr

es

ie d

zi

ał

an

ia j

ed

no

st

ki o

rg

an

iz

ac

yj

ne

j.

3

O

dn

ie

si

en

ie

lic

zb

y

sp

ra

w

za

ła

tw

io

ny

ch

w

da

ny

m

ok

re

si

e

sp

ra

w

oz

da

w

cz

ym

lu

b

ok

re

si

e

dz

ia

ła

ni

a

je

dn

os

tk

i o

rg

an

iz

ac

yj

ne

j d

o

lic

zb

y

sp

ra

w

w

pł

yw

aj

ąc

yc

h.

4

O

dn

ie

sie

ni

e p

ro

ce

nt

ow

e l

ic

zb

y s

pr

aw

z

ał

at

w

io

ny

ch

d

o l

ic

zb

y s

pr

aw

d

o z

ał

at

w

ie

ni

a b

ęd

ąc

yc

h s

um

ą w

pł

yw

u i

sp

ra

w

n

ie

za

ła

tw

io

ny

ch

p

oz

os

ta

ją

cy

ch

z p

op

rz

ed

ni

eg

o ok

re

su s

pr

aw

oz

da

w

cz

eg

o.

5

O

dn

ie

si

en

ie

pr

oc

en

to

w

e

lic

zb

y

sp

ra

w

po

zo

st

aj

ąc

yc

h

do

za

ła

tw

ie

ni

a

w

da

ny

m

ok

re

si

e

sp

ra

w

oz

da

w

cz

ym

do

lic

zb

y

sp

ra

w

, k

tó

ra

w

pł

yn

ęł

a

w

da

ny

m

ok

re

si

e

sp

raw

oz

da

w

cz

ym

.

Źr

ód

ło:

M

in

is

te

rs

tw

o S

pr

aw

ie

dl

iw

oś

ci

, O

pi

s s

ta

ty

st

yc

zny d

zi

ał

al

no

śc

i s

ąd

ów p

ow

sz

ec

hny

ch w

2

01

0 r

ok

u…

17

Orzecznictwo w sprawach ze skargi na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy…

W konsekwencji przedstawionego stanu rzeczy oczekiwanie na za‑

łatwienie sprawy bywa długotrwałe. Według informacji dotyczących sy‑

tuacji w 2010 r. postępowanie sądowe, od dnia pierwszej rejestracji spra‑

wy do zakończenia go w pierwszej instancji, trwało w 2278 sprawach

powyżej 8 lat, w 4958 sprawach powyżej 5 lat do 8 lat, w 19 140 spra‑

wach powyżej 3 lat do 5 lat, w 24 999 sprawach powyżej 2 lat do 3 lat,

w 134 044 sprawach powyżej 12 miesięcy do 2 lat. Łącznie dłużej niż rok

toczyły się postępowania pierwszoinstancyjne w 185 419 sprawach, zaś

do roku w 4 095 336 sprawach

17

. Można domniemywać, że dla znacznej

liczby osób oczekiwanie na rozstrzygnięcie sprawy przez sąd pierwszej

instancji (w szczególności ponad rok) jest trudne do zaakceptowania.

Część z nich w celu przyspieszenia załatwienia sprawy korzysta ze skar‑

gi przewidzianej w ustawie z dnia 17 czerwca 2004 r.

18

2.2. Ogólne informacje statystyczne o sprawach

ze skarg na przewlekłość postępowania

rozpoznanych w latach 2004–2010

Skarga na przewlekłość postępowania (początkowo tylko sądowego)

jest dostępna od dnia 17 września 2004 r. Z możliwości jej wniesienia co

roku korzysta większa liczba skarżących. Zgodnie z informacją statystycz‑

ną Ministerstwa Sprawiedliwości w 2004 r. do sądów apelacyjnych wpłynę‑

ło 785 skarg, a do sądów okręgowych 1675 skarg. W kolejnym roku liczba ta

wynosiła odpowiednio 1295 oraz 3178 skarg. Pięć lat później, w 2010 r., do

sądów apelacyjnych wniesiono 1334 skargi, a do sądów okręgowych 3993

skargi. Liczba spraw, które załatwiono, wydając rozstrzygniecie meryto‑

ryczne – uwzględniające lub oddalające skargę – była mniejsza. Stosowne

ustalenia są zawarte w tabeli 2.

17

Informacja statystyczna Ministerstwa Sprawiedliwości dotycząca sprawności postępowań

sądowych w 2010 r. W grupie spraw, które toczyły się w pierwszej instancji nie dłużej niż rok, naj‑

więcej było postępowań trwających do 3 miesięcy – 2 636 946, następnie powyżej 3 miesięcy do

6 miesięcy – 932 121 oraz powyżej 6 miesięcy do 12 miesięcy – 340 850 spraw.

18

Ustawa z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania

sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokura‑

tora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. Nr 179, poz. 1843 z późn. zm.).

18

Studia i analizy Sądu Najwyższego

Tabela 2. Ewidencja spraw ze skargi na przewlekłość postępowania w sądach

apelacyjnych (sprawy z wykazu S)

Rok

Wpływ skarg

Skargi załatwione

merytorycznie

Stwierdzona przewle-

kłość postępowania

Skarga oddalona

2004

785

196

87

109

2005

1295

680

261

419

2006

424

249

78

171

2007

628

298

75

223

2008

617

309

81

228

2009

996

472

139

333

2010

1334

705

196

509

ogółem

6079

2909

917

1992

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych statystycznych Ministerstwa Sprawiedliwości

(ewidencja spraw z wykazu S w sądach apelacyjnych za lata 2004–2010).

W latach 2004–2010 wniesiono do wszystkich sądów apelacyjnych 6079

skarg na przewlekle prowadzone postępowania. Merytorycznym rozstrzyg‑

nięciem zakończyło się 2909 postępowań, czyli 49,2% wniesionych skarg

rozpoznano merytorycznie. Skarga okazała się zasadna w 917 przypadkach

(31,5% spraw zakończonych rozstrzygnięciem merytorycznym). We wska‑

zanym okresie wniesiono do wszystkich sądów okręgowych 18 129 skarg

na postępowania prowadzone, według oceny skarżących, przewlekle. Trzy‑

krotnie częściej wnoszono więc skargi na postępowania prowadzone prze‑

wlekle głównie przed sądami rejonowymi w porównaniu ze skargami na

postępowania prowadzone przewlekle, w ocenie skarżących, przed sądami

okręgowymi.

Tabela 3. Ewidencja spraw ze skargi na przewlekłość postępowania w sądach

okręgowych (sprawy z wykazu S)

Rok

Wpływ skarg

Skargi załatwione

merytorycznie

Stwierdzona przewle-

kłość postępowania

Skarga oddalona

2004

1 675

420

185

235

2005

3 178

1 901

726

1 175

19

Orzecznictwo w sprawach ze skargi na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy…

Rok

Wpływ skarg

Skargi załatwione

merytorycznie

Stwierdzona przewle-

kłość postępowania

Skarga oddalona

2006

2 235

1295

519

776

2007

2 015

1166

467

699

2008

2 120

1194

468

726

2009

2 913

1 557

587

970

2010

3 993

2 255

817

1 438

ogółem

18 129

9 788

3 769

6 019

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych statystycznych Ministerstwa Sprawiedliwości

(ewidencja spraw z wykazu S w sądach okręgowych za lata 2004–2010).

Merytorycznym rozstrzygnięciem zakończyło się 9788 postępowań

przed sądami okręgowymi, czyli 54% wniesionych skarg rozpoznano me‑

rytorycznie. Skarga okazała się zasadna w 3769 przypadkach (w 38,5%

spraw zakończonych rozstrzygnięciem merytorycznym).

Jak wynika z przedstawionego zestawienia, w latach 2004–2010 częś‑

ciej zasadne okazywały się skargi rozpoznane przez sądy okręgowe niż

skargi wniesione do sądów apelacyjnych. Różnica wynosi 7 punktów pro‑

centowych.

W części orzeczeń, w których stwierdzono, że postępowania były pro‑

wadzone przewlekle, zostały zasądzone na rzecz skarżących sumy pienięż‑

ne. Z danych zawartych w tabeli 4 wynikają ogólne ustalania dotyczące

wydatków poniesionych na ten cel w poszczególnych latach.

Tabela 4. Ewidencja kwot zasądzonych w orzeczeniach sądów apelacyjnych

i okręgowych stwierdzających przewlekłość ocenianych postępowań (sprawy

z wykazu S)

Rok

Suma kwot

zasądzonych przez sądy

apelacyjne (w złotych)

Suma kwot

zasądzonych przez sądy

okręgowe (w złotych)

Łączna suma kwot zasądzonych

przez sądy apelacyjne

i okręgowe (w złotych)

2004

172 000

216 310

388 310

2005

523 001

905 003

1 428 004

2006

85 500

556 494

641 994

20

Studia i analizy Sądu Najwyższego

Rok

Suma kwot

zasądzonych przez sądy

apelacyjne (w złotych)

Suma kwot

zasądzonych przez sądy

okręgowe (w złotych)

Łączna suma kwot zasądzonych

przez sądy apelacyjne

i okręgowe (w złotych)

2007

116 500

598 030

714 530

2008

213 500

662 700

876 200

2009

486 700

1 293 140

1 779 840

2010

731 300

2 263 745

2 995 045

ogółem

2 328 501

6 495 422

8 823 923

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych statystycznych Ministerstwa Sprawiedliwości

(ewidencja spraw z wykazu S w sądach okręgowych za lata 2004–2010).

W latach 2004–2010 łącznie sądy apelacyjne i okręgowe zasądziły

8 823 923 zł w sprawach, w których stwierdziły przewlekłość postępowań.

Suma kwot zasądzonych przez sądy okręgowe wyniosła 73,6% łącznej sumy

kwot zasądzonych we wskazanych latach przez sądy apelacyjne i okręgowe.

3. Zbiorcze ustalenia statystyczne dotyczące wszystkich

zbadanych spraw

3.1. Informacje ogólne

Zbadano akta 308 spraw

19

(202 rozpoznanych przez sądy apelacyjne,

co stanowi 65,6% próby badawczej i 106 rozpoznanych przez sądy okręgo‑

we, co stanowi 34,4% próby badawczej). Akta 103 zbadanych spraw doty‑

czyły postępowań prowadzonych we wskazanym okresie 2009 r., a akta

205 spraw rozpoznanych w analogicznym okresie 2010 r. Przewlekłość,

którą zarzucali skarżący, dotyczyła w 289 przypadkach (93,8%) postępo‑

wań sądowych, a w 19 przypadkach (6,2%) karnych postępowań przygoto‑

wawczych prowadzonych lub nadzorowanych przez prokuratorów. Skar‑

gi na przewlekle prowadzone postępowania sądowe dotyczyły w 60,4%

przypadków postępowań pierwszoinstancyjnych, w 18,8% tylko postępo‑

wań przed sądami drugiej instancji, a w 20,8% przypadków łącznie ca‑

19

Przedmiotem badania były sprawy ze skargi na przewlekłość postępowania rozpoznane

w pierwszym kwartale 2009 i 2010 r. przez wszystkie Sądy Apelacyjne w Polsce oraz przez Sądy

Okręgowe Apelacji Gdańskiej (Sądy Okręgowe w Bydgoszczy, Elblągu, Gdańsku, Słupsku, Toru‑

niu i we Włocławku).

21

Orzecznictwo w sprawach ze skargi na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy…

łego okresu postępowania zarówno przed sądem pierwszej instancji, jak

i przed sądem odwoławczym.

3.2. Rodzaje postępowań merytorycznych, którym skarżący

zarzucali przewlekłość

Najczęściej, w 111 przypadkach (36%), zarzut przewlekłości dotyczył

cywilnego postępowania procesowego, a następnie procesów karnych (76

przypadków – 24,7% zbadanych spraw). Gdy uwzględni się różne rodzaje

postępowań cywilnych (procesowe, nieprocesowe, rodzinne osobowe, eg‑

zekucyjne), to okazuje się, że im najczęściej była zarzucana przewlekłość.

Skarg na takie postępowania było łącznie 152 (49,4%). Częstotliwość skarg

według kryterium rodzaju postępowań merytorycznych została przedsta‑

wiona w tabeli 5.

Tabela 5. Częstotliwość skarg według kryterium rodzaju postępowania

Lp.

Rodzaj postępowania

Częstość

Procent

1.

Cywilne procesowe

111

36,0

2.

Cywilne nieprocesowe (w tym rejestrowe)

17

5,5

3.

Rodzinne osobowe (głównie sprawy o rozwód)

13

4,2

4.

Egzekucje prowadzone przez komorników

11

3,6

5.

Z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych

34

11,0

6.

Karne przygotowawcze

19

6,2

7.

Karne procesowe

76

24,7

8.

Karne wykonawcze

8

2,6

9.

Inne

1

19

6,2

10.

Ogółem

308

100,0

1

Do tej kategorii zaliczono np. skargi na postępowania prowadzone przed sądami grodzkimi,

odszkodowania za niesłuszne skazania, skargi na czynności komornika, takie jak skarga

na przewlekle prowadzone przez sąd okręgowy postępowanie w sprawie zwrotu 8 zł (sic!),

które skarżący zapłacił za wykonanie kserokopii kart z akt sprawy, w której, jego zdaniem,

nie powinien ponosić żadnych kosztów

Źródło: opracowanie własne.

22

Studia i analizy Sądu Najwyższego

3.3. Skarżący, ich żądania, uzasadnienie skargi

Najczęściej skargi wnosiły osoby będące powodami w procesach cy‑

wilnych (145 przypadków – 47,1% zbadanych spraw) oraz oskarżeni w pro‑

cesach karnych (36 przypadków – 11,7% zbadanych spraw). W bardziej

szczegółowy sposób związek skarżącego z postępowaniem, któremu za‑

rzucał przewlekłość, przedstawia tabela 6.

W 212 skargach (68,8%), skarżący domagali się zarówno stwierdzenia

przewlekłości danego postępowania, jak i zasądzenia kwoty pieniężnej.

W 62 skargach (20,1%) żądali nie tylko stwierdzenia przewlekłości, zasą‑

dzenia kwoty pieniężnej, ale i podjęcia określonych czynności przyspie‑

szających postępowanie.

W 21 skargach (6,8%) było zawarte wyłącznie żądanie stwierdze‑

nia przewlekłości postępowania. Jedynie w 5 skargach nie sformułowano

wprost żądania stwierdzenia przewlekłości, choć z uzasadnienia wynika‑

ła taka intencja skarżącego, a to okazało się wystarczające i spowodowało

merytoryczne rozpoznanie skargi.

Tabela 6. Skarżący

Lp. Związek skarżącego z postępowaniem, któremu zarzuca przewlekłość Częstość Procent

1. Powód

145

47,1

2. Pozwany

12

3,9

3. Wnioskodawca/uczestnik cywilnego postępowania

nieprocesowego

25

8,1

4. Prokurator

1

0,3

5. Podejrzany

30

9,7

6. Oskarżony

36

11,7

7. Skazany

20

6,5

8. Wierzyciel w postępowaniu egzekucyjnym

13

4,2

9. Inna osoba

1

26

8,4

10. Ogółem

308

100,0

1

Do tej kategorii zaliczono np. pokrzywdzonych, oskarżycieli prywatnych, zatrzymanych,

obwinionych o wykroczenia.

Źródło: opracowanie własne.

23

Orzecznictwo w sprawach ze skargi na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy…

W skargach były jeszcze inne żądania, łączone przez skarżących

w różny sposób. Poszczególne żądania były zgłaszane z następującą czę‑

stotliwością: stwierdzenie przewlekłości w 303 skargach, żądanie zasądze‑

nia odpowiedniej sumy pieniężnej w 283 skargach, dokonanie wskazanych

czynności przyspieszających postępowanie w 72 skargach, inne żądania

w 4 skargach (takie jak np. żądanie zwolnienia od kosztów i ustanowienia

pełnomocnika, zwrot kosztów zastępstwa procesowego, zwolnienie od

ponoszenia opłaty od skargi).

Żądanie zasądzenia sumy pieniężnej było zgłoszone w 98,4% zbada‑

nych spraw. W większości skarżący wymieniali sumę, której się domaga‑

li. Tak uczynili w 270 skargach. W 13 skargach określenie kwoty pozosta‑

wiono do uznania sądu orzekającego. Najniższa kwota, jakiej żądano, to

symboliczna złotówka (w jednym przypadku), a najwyższa to 100 tys. zł.

W 12 skargach (3,9%) brak było jakiegokolwiek uzasadnienia żąda‑

nia. W pozostałych skargach podawano uzasadnienie żądań. Uzasadnia‑

jąc żądanie stwierdzenia przewlekłości, skarżący najczęściej (w 244 przy‑

padkach, czyli w 79,2% skarg) powoływali się na długość postępowania,

złą jego organizację (w 88 przypadkach – 28,6%) oraz długie okresy, gdy

w postępowaniu nic się nie dzieje (w 86 przypadkach – 27,6%), a także (ale

znacznie rzadziej) częste zmiany sędziego referenta w postępowaniu są‑

dowym (w 12 przypadkach – 3,9%).

Zwykle w uzasadnieniu jednej skargi wskazywano na więcej niż jedną

przyczynę przewlekłości. Najczęściej do długości postępowania dodawano

dodatkowe argumenty świadczące, zdaniem skarżącego, o przewlekłości

postępowania. I tak w 37 skargach łącznie wskazano na długość postępo‑

wania i jego złą organizację, w 20 do długości postępowania dodano inne

twierdzenia (np. nieuzasadnione, zdaniem skarżącego, „nieustanne” żądania

sądu usuwania braków formalnych pism procesowych, brak reakcji na opie‑

szałość biegłego, uchybienia merytoryczne po stronie prowadzących postę‑

powanie, przekraczanie terminów ustalonych w ustawie proceduralnej dla

dokonania określonej czynności, np. sporządzenia uzasadnienia orzeczenia,

brak skomplikowania sprawy mogącego uzasadniać nierozpoznanie jej na

pierwszej rozprawie, nieuzasadniona odmowa ustanowienia pełnomocnika

procesowego, którego udział w postępowaniu usprawniłby jego przebieg,

zarzuty korupcyjne stawiane prowadzącym postępowanie itp.).

W uzasadnieniach kolejnych 20 skarg łącznie wskazano na długo‑

trwałość postępowania, jego złą organizację i długie nieuzasadnione okre‑

sy bezczynności sądu.

24

Studia i analizy Sądu Najwyższego

W poszczególnych uzasadnieniach do podstawowych argumentów,

takich jak wyżej wymienione, dodawano też inne, związane ze stanem

faktycznym konkretnej sprawy. Część z nich miała charakter ocenny i do‑

tyczyła decyzji procesowych sądu (np. kwestionowano: zasadność zawie‑

szenia postępowania, bezterminowego odroczenia rozprawy i decyzji do‑

puszczających przeprowadzenie dowodów, które nie były potrzebne do

wyjaśnienia istoty sprawy, przekraczanie instrukcyjnych terminów pro‑

cesowych, brak ponaglania biegłych, którzy niedotrzymywali terminów

ustalonych przez sąd, zaniechanie ustnego uzasadnienia orzeczenia i po‑

uczenia o środkach odwoławczych, nieuzasadnione, zdaniem skarżące‑

go, uniemożliwianie stronie postępowania, która odbywa karę, stawienia

się na rozprawie w związku z brakiem konwoju, mówiono nawet o celo‑

wym naruszaniu uprawnień skazanego), niewystarczających kwalifikacji

sędziego, które doprowadziły do wydania wadliwych orzeczeń, a w kon‑

sekwencji do ich kontroli instancyjnej, co bezpośrednio wpłynęło na dłu‑

gość postępowania. Wskazywano też na negatywne konsekwencje mająt‑

kowe i osobiste zbyt długiego postępowania.

Najczęstszym żądaniem, obok stwierdzenia przewlekłości, było żą‑

danie zasądzenia sumy pieniężnej. Najczęściej powtarzające się argumen‑

ty na uzasadnienie tego żądania były następujące: postępowanie, które jest

przewlekłe, dotyczy wyjątkowo ważnej dla skarżącego, „życiowej” sprawy,

a skarżący w związku z długotrwałością postępowania poniósł różne wydat‑

ki i/lub doznał szkód/strat (po 24 przypadki, czyli po 26,4% skarg, w których

było uzasadnienie żądania zasądzenia sumy pieniężnej); skarżący w żaden

sposób nie przyczynił się do powstania przewlekłości postępowania (w 20

uzasadnieniach, co stanowi 22% skarg, w których było uzasadnienie żąda‑

nia zasądzenia sumy pieniężnej). Były też inne twierdzenia mające wyka‑

zać poczucie krzywdy u skarżącego. A oto niektóre z nich: skarżący doznał

znacznej utraty sił i rozstroju zdrowia wskutek przeżyć związanych z dłu‑

gotrwałością postępowania; gdyby sąd działał sprawnie, skarżący, będący

wierzycielem, wyegzekwowałby należne świadczenie, co aktualnie nie jest

możliwe, gdyż dłużnik stał się niewypłacalny; konieczność uczestniczenia

w długotrwałym postępowaniu zdezorganizowała życie osobiste i zawo‑

dowe skarżącego; skarżący nie mógł pojechać na zaplanowany urlop; skar‑

żącemu grozi ogromna szkoda i bankructwo, gdyż w związku z niezakoń‑

czeniem procesu przeciwko dłużnikowi nie mógł wywiązać się w terminie

z własnych zobowiązań. W kilku przypadkach skarżący powoływali się na

swój zaawansowany wiek (np. w jednym przypadku 95 lat, w innym 79 lat)

25

Orzecznictwo w sprawach ze skargi na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy…

i obawę, że nie dożyją zakończenia postępowania. Skarżący mający status

podejrzanych lub oskarżonych wskazywali, że są niewinni, a toczące się

nadmiernie długo postępowanie sprawia, że czują się „stygmatyzowani”.

3.4. Stanowisko Skarbu Państwa

W 207 sprawach (67,2%) zostało przedstawione stanowisko pozwa‑

nego Skarbu Państwa, a w 101 przypadkach nie. Było ono następujące:

w 195 przypadkach (94,2% spraw, w których zostało wyrażone) strona po‑

zwana wnosiła o oddalenie wszystkich żądań zawartych w skardze, w 6

sprawach (2,9%) wnosiła o odrzucenie skargi, w jednym przypadku tylko

żądania finansowe skarżącego były ocenione jako bezpodstawne. W po‑

zostałych 5 przypadkach (1,6%) Skarb Państwa zajął inne stanowisko. Było

to żądanie alternatywne odrzucenia skargi albo jej oddalenia, gdyby sąd

orzekający nie podzielił opinii, iż skargę należy odrzucić (w 3 przypad‑

kach), oraz żądanie umorzenia postępowania albo oddalenia skargi. Tylko

w jednej sprawie strona pozwana nie zakwestionowała oceny, że postępo‑

wanie jest przewlekłe.

Stanowisko Skarbu Państwa było najczęściej przedstawiane przez

prezesów sądów, którym zarzucano przewlekłe prowadzenie sprawy (w 76

sprawach przedstawił je prezes Sądu Okręgowego, w 57 prezes Sądu Re‑

jonowego) ewentualnie przez wiceprezesów tych sądów (w 39 sprawach

stanowisko strony pozwanej przedstawił wiceprezes Sądu Okręgowego,

w 3 wiceprezes Sądu Rejonowego). Rzadziej stanowisko w imieniu Skar‑

bu Państwa, gdy skarga dotyczyła przewlekłości postępowania sądowego,

wyrażały inne osoby – np. w 6 sprawach w imieniu prezesa Sądu Okrę‑

gowego wystąpił jego pełnomocnik – radca prawny, a w 6 przypadkach

stanowisko wyrażali przewodniczący wydziałów, w których toczyły się

postępowania uważane przez skarżących za przewlekłe.

We wszystkich sprawach, w których skargi dotyczyły postępowań

przygotowawczych, zostało wypowiedziane stanowisko w imieniu pozwa‑

nego Skarbu Państwa. Gdy postępowanie było prowadzone przez Proku‑

ratury Okręgowe, z reguły stanowisko w sprawie przedstawiali zarówno

prokuratorzy okręgowi, jak i prokuratorzy apelacyjni wspierający argu‑

mentację prokuratorów okręgowych.

Najczęściej wypowiadane były następujące opinie na uzasadnienie

wniosku o oddalenie skargi: czas trwania postępowania nie jest nadmierny,

26

Studia i analizy Sądu Najwyższego

gdy zważy się na całokształt okoliczności sprawy (w 137 odpowiedziach na

skargę); zachowanie skarżącego w postępowaniu spowodowało lub w prze‑

ważającej mierze przyczyniło się do długotrwałości postępowania (w 30

przypadkach); bardzo wysoki wpływ spraw uniemożliwia szybkie ich za‑

łatwienie, konieczne jest zachowanie kolejności w wyznaczaniu terminów

związanej z datą wpływu sprawy (11 przypadków); braki kadrowe unie‑

możliwiają szybsze rozpoznawanie spraw (11 przypadków); długotrwałość

postępowania wynika z odgórnych decyzji, na które sąd prowadzący postę‑

powanie nie ma żadnego wpływu (9 przypadków); długotrwałość postępo‑

wania była nieunikniona, bowiem konieczne było zastosowanie obligatoryj‑

nych rozwiązań procesowych, w szczególności zawieszenia postępowania

(7 przypadków); przedłużanie się postępowania wynikało z obiektywnych

przyczyn, które dotyczyły orzekających sędziów, takich np. jak choroba, ma‑

cierzyństwo, korzystanie z urlopu wypoczynkowego itp. (6 przypadków).

Wśród innych przyczyn przemawiających według podmiotu repre‑

zentującego pozwany Skarb Państwa za oddaleniem skargi wskazywano

specyfikę stanów faktycznych poszczególnych spraw (np. przebywanie

oskarżonego, strony postępowania cywilnego bądź świadków za grani‑

cą, podanie nieaktualnych adresów świadków, podejrzenie choroby psy‑

chicznej oskarżonego, które musiało być wyjaśnione), szczególną zawiłość

problemów prawnych lub złożoność i wielowątkowość stanów faktycznych,

kłopoty natury techniczno‑organizacyjnej (np. uniemożliwiające doprowa‑

dzenie oskarżonego lub strony z zakładu karnego do sądu na poszczególne

terminy rozpraw), zmiany miejsca osadzenia skazanego rzutujące na właś‑

ciwość sądu w sprawie związanej z wykonywaniem kary itd.

W sprawach karnych na etapie postępowania przygotowawczego

i rozpoznawczego często wskazywano na obszerność materiału dowodo‑

wego, zgromadzonego w wielu tomach akt (np. 100 tomów akt, 28 tomów

akt), obszerność aktu oskarżenia oraz jego kilkudziesięciostronnicowe uza‑

sadnienie (np. w jednej ze spraw sam akt oskarżenia liczył aż 183 strony,

w innej 100 stron) itp.

W sprawach karnych, gdy długo trwało postępowanie przygotowaw‑

cze, wskazywano, że obok skarżącego występuje liczna grupa osób, któ‑

re dopuściły się czynów zabronionych pozostających ze sobą w związku

i nie jest możliwe zakończenie postępowania przygotowawczego bez wy‑

jaśnienia wszystkich okoliczności i wzajemnych powiązań pomiędzy dzia‑

łaniami różnych osób. W sprawach karnych, w których długo trwało po‑

stępowanie rozpoznawcze, wskazywano, że oskarżonych jest kilkadziesiąt

27

Orzecznictwo w sprawach ze skargi na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy…

osób, zachodzi konieczność przesłuchania kilkudziesięciu, a niekiedy na‑

wet ponad 100 świadków, przeprowadzenia dowodów z opinii biegłych.

Niekiedy strona pozwana wnosiła o oddalenie skargi z tej przyczyny,

że dany etap postępowania, którego dotyczyła skarga, już został zakoń‑

czony bądź jego zakończenie zapewne nastąpi wkrótce (np. został wyzna‑

czony termin rozprawy, podczas której bardzo prawdopodobne jest wy‑

danie orzeczenia).

3.5. Długość postępowań, którym w zbadanych postępowaniach

zarzucono przewlekłość

Ustalenie długości postępowania (liczonej w miesiącach), któremu

była zarzucona przewlekłość, było możliwe na podstawie danych zawar‑

tych w aktach 287 zbadanych spraw (100%). Długość minimalna wynosi‑

ła 1 miesiąc, maksymalna 192 miesiące (16 lat). Średnia długość postępo‑

wania, któremu zarzucono przewlekłość, wynosiła 28 miesięcy, mediana

15 miesięcy.

W sprawach rozpoznanych merytorycznie w pierwszym kwarta‑

le 2009 r. najkrótsze postępowanie, któremu zarzucono przewlekłość, do

dnia wpływu skargi do sądu toczyło się od półtora miesiąca, najdłuższe

120 miesięcy (10 lat). Średnia wynosiła 23 miesiące, mediana 12 miesięcy.

W analogicznym okresie 2010 r. najkrótsze z tych postępowań trwało mie‑

siąc, najdłuższe 16 lat. Średnia wyniosła 30,7 miesiąca, mediana 16 miesię‑

cy. Postępowania, którym skarżący zarzucali przewlekłość w pierwszym

kwartale 2010 r., trwały do dnia wpływu skargi dłużej niż w pierwszym

kwartale 2009 r.

Tabela 7. Długość postępowań, którym skarżący zarzucili przewlekłość

Informacje dotyczące długości postępowań

Pierwszy

kwartał 2009 r.

Pierwszy

kwartał 2010 r.

Najkrótsze postępowanie, którego dotyczyła skarga

1,5 miesiąca

1 miesiąc

Najdłuższe postępowanie, którego dotyczyła skarga

120 miesięcy

192 miesiące

Średnia długość postępowania

23 miesiące

30,7 miesiąca

Mediana

12 miesięcy

16 miesięcy

Źródło: opracowanie własne.

28

Studia i analizy Sądu Najwyższego

3.6. Długość postępowań ze skargi

Najkrótsze postępowania ze skargi trwały 6 tygodni, a najdłuższe 48

tygodni. Najczęściej, w 58 przypadkach, okres ten wynosił 4 oraz 5 tygodni

(w 55 przypadkach), 164 sprawy (53,6%) nie trwały dłużej niż 7 tygodni.

3.7. Rozstrzygnięcie

Najwięcej postępowań – 217 (70,5%) zostało zakończonych oddale‑

niem skargi. Przewlekłość stwierdzono w 91 przypadkach (29,5%). W spra‑

wach, w których zarzut przewlekłości okazał się trafny i została ona stwier‑

dzona w orzeczeniu, w 13 przypadkach sąd ograniczył się tylko do owego

stwierdzenia. W 75 przypadkach stwierdzeniu przewlekłości towarzyszyło

zasądzenie sumy pieniężnej.

Tabela 8. Rozstrzygnięcie

Lp.

Sposób rozstrzygnięcia merytorycznego

Częstość

Procent

1. Skarga oddalona

217

70,5

2. Stwierdzenie przewlekłości (tylko)

13

4,2

3. Stwierdzenie przewlekłości i zlecenie dokonania

określonej czynności

1

0,3

4. Stwierdzenie przewlekłości i zasądzenie sumy pieniężnej

75

24,4

5. Stwierdzenie przewlekłości i zasądzenie sumy pienięż‑

nej i zlecenie dokonania określonej czynności

2

0,6

6. Ogółem

308

100,0

Źródło: opracowanie własne.

W dwóch orzeczeniach stwierdzono przewlekłość postępowania,

zasądzono sumę pieniężną oraz określono czynności, które powinny zo‑

stać dokonane w celu przyspieszenia postępowania. W jednym przypadku

stwierdzeniu przewlekłości towarzyszyło zobowiązanie sądu do dokona‑

nia określonej czynności.

29

Orzecznictwo w sprawach ze skargi na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy…

3.8. Suma pieniężna

3.8.1. Żądanie zasądzenia sumy pieniężnej

Żądanie zasądzenia sumy pieniężnej w określonej kwocie nastąpi‑

ło w 270 zbadanych sprawach (100%). Minimalną dochodzoną sumą była

symboliczna złotówka, maksymalną 100 tys. zł. Średnia obliczona łącznie

dla pierwszych kwartałów 2009 i 2010 r. wyniosła 12 906,57 zł, mediana

10 tys. zł. W pierwszym kwartale 2009 r. można było dochodzić nie wię‑

cej niż 10 tys. zł, choć nie wszyscy skarżący do tej kwoty się ograniczyli.

W pierwszym kwartale 2010 r. możliwe było dochodzenie kwoty dwukrot‑

nie wyższej (20 tys. zł).

Najczęściej skarżący domagali się kwoty 10 tys. zł (w 135 skargach,

a więc w połowie przypadków, gdy określili wysokość sumy, której ocze‑

kują w razie stwierdzenia przewlekłości postępowania). W 68 skargach

(25,2%) wskazali kwotę 20 tys. zł, w 24 zaś 5 tys. zł (8,9%).

Tabela 9. Suma pieniężna żądana w skargach załatwionych orzeczeniem me‑

rytorycznym w pierwszym kwartale 2009 i 2010 r.

Żądana suma pieniężna

Pierwszy kwartał

2009 r.

Pierwszy kwartał 2010 r.

Najniższa żądana suma

1,00 zł

846,00 zł

Najwyższa żądana suma

100 000,00 zł

57 600,00 zł

Średnia żądana suma

12 250,61 zł

13 202,81 zł

Mediana

10 000,00 zł

10 000,00 zł

Źródło: opracowanie własne.

W pierwszym kwartale 2009 r. najczęściej (w 66 przypadkach, co sta‑

nowi 78,6% skarg, w których dochodzona suma pieniężna została określo‑

na) skarżący wskazywali sumę maksymalnie możliwą do zasądzenia (10 tys.

zł). W pierwszym kwartale 2010 r. skarżący także najczęściej żądali zasądze‑

nia 10 tys. zł (w 69 skargach, co stanowi 37,1 skarg, w których kwota została

wskazana). Z podobną częstotliwością żądali jednak kwoty dwukrotnie wyż‑

szej. Żądanie zasądzenia 20 tys. zł miało miejsce w 67 skargach (36% skarg

z sprawach zakończonych rozstrzygnięciem merytorycznym w pierwszym

kwartale 2010 r.). W 22 skargach (11,8%) dochodzona suma wynosiła 5 tys. zł.

30

Studia i analizy Sądu Najwyższego

W pierwszym kwartale 2010 r. skarżący nie żądali już symbolicznej złotówki.

Najniższa dochodzona suma wynosiła 846 zł, a najwyższa 57 600 zł, mimo że

sąd nie mógł zasądzić kwoty wyższej od 20 tys. zł. Mediana w obu okresach

badawczych była taka sama i wynosiła 10 tys. zł, zaś kwota średniego żądania

w pierwszym kwartale 2010 r. była wyższa tylko o 952 zł 20 gr od średniej

z pierwszego kwartału 2009 r., mimo że dwukrotnie wzrosła maksymalna

kwota, którą mógł zasądzić sąd, stwierdziwszy przewlekłość postępowania.

3.8.2. Zasądzone sumy pieniężne

Zasądzone sumy pieniężne różniły się od kwot żądanych. Wynika‑

ło to zarówno z faktu, że skarżący domagali się sum wyższych od maksy‑

malnych, określonych w ustawie, jak i z ocen dokonywanych przez sądy

orzekające w kwestii odpowiedniości zasądzanej sumy do okresu postę‑

powania, w którym zaistniała przewlekłość, oraz innych okoliczności po‑

szczególnych stanów faktycznych wskazujących na krzywdę skarżącego,

którego skarga okazała się uzasadniona.

We wszystkich zbadanych sprawach, w których skarżący domagali się

zasądzenia oznaczonej sumy pieniężnej, średnia żądana kwota wynosiła

12 906 zł 57 gr, natomiast średnia zasądzona suma to 3 584 zł 42 gr, a więc

31,4% średniej żądanej. Natomiast mediana kwoty żądanej to 10 tys. zł,

a zasądzonej 2 tys. zł (a więc tylko 20% kwoty żądanej). Minimalny zasą‑

dzony odsetek kwoty żądanej to 5, a maksymalny to 90. Najczęściej zasą‑

dzaną kwotą było 2 tys. zł (w 33 przypadkach, co stanowiło 42,9% orzeczeń,

w których stwierdzeniu przewlekłości towarzyszyło zasądzenie sumy pie‑

niężnej) oraz 5 tys. zł (15 przypadków – 19,5%) i 3 tys. zł (8 przypadków –

10,4%). Ani razu nie zostało zasądzone 20 tys. zł (dwukrotnie zasądzono

po 18 tys. zł). Zestawienie zasądzonych sum zawiera tabela 10.

W żadnej ze zbadanych spraw nie była zasądzona suma maksymal‑

na. W pierwszym kwartale 2009 r. w jednym przypadku zostało zasądzo‑

ne 80% sumy maksymalnej (8 tys. zł), w pierwszym kwartale 2010 r. dwu‑

krotnie zostało zasądzone 90% sumy maksymalnej (18 tys. zł).

W pierwszym kwartale 2010 r. sąd nie mógł zasądzić kwoty niższej

od 2 tys. zł, a więc niższej od 10% sumy maksymalnej. Najczęściej też ta

kwota minimalna była zasądzona (w 27 przypadkach, czyli w 48,2% przy‑

padków, w których stwierdzono przewlekłość postępowań w zbadanych

sprawach rozstrzygniętych merytorycznie w pierwszym kwartale 2010 r.).

31

Orzecznictwo w sprawach ze skargi na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy…

W pierwszym kwartale 2009 r. sąd, stwierdziwszy przewlekłość po‑

stępowania, nie musiał zasądzić jakiejkolwiek kwoty, mimo że skarżący

przedstawił stosowne żądanie.

Tabela 10. Zasądzone sumy pieniężne w sprawach, w których sądy apelacyjne

i wybrane sądy okręgowe stwierdziły przewlekłość postępowań w orzecze‑

niach wydanych w pierwszym kwartale 2009 i 2010 r.

Zasądzona suma pieniężna w złotych

Częstość

Procent

1 000

5

6,5

1 500

1

1,3

2 000

33

42,9

2 500

1

1,3

3 000

8

10,4

4 000

7

9,0

5 000

15

19,5

6 000

2

2,6

8 000

2

2,6

10 000

1

1,3

18 000

2

2,6

Liczba/procent zasądzeń

77

100,0

Źródło: opracowanie własne.

Tabela 11. Zasądzone sumy pieniężne w sprawach, w których sądy apelacyjne

i wybrane sądy okręgowe stwierdziły przewlekłość postępowań w orzecze‑

niach wydanych w pierwszym kwartale 2009 i 2010 r., z uwzględnieniem

odsetka sumy maksymalnie możliwej do zasądzenia

Zasądzona

suma pieniężna

w złotych

Pierwszy kwartał 2009 r.

Pierwszy kwartał 2010 r.

Procent sumy

maksymalnej 10 tys. zł

Częstość

Procent sumy

maksymalnej 20 tys. zł

Częstość

1 000

10

3

5,0

2

1 500

15

1

7,5

0

32

Studia i analizy Sądu Najwyższego

Zasądzona

suma pieniężna

w złotych

Pierwszy kwartał 2009 r.

Pierwszy kwartał 2010 r.

Procent sumy

maksymalnej 10 tys. zł

Częstość

Procent sumy

maksymalnej 20 tys. zł

Częstość

2 000

20

6

10,0

27

2 500

25

1

12,5

0

3 000

30

3

15,0

5

4 000

40

1

20,0

6

5 000

50

5

25,0

10

6 000

60

0

30,0

2

8 000

80

1

40,0

1

10 000

0

0

50,0

1

18 000

0

0

90,0

2

Źródło: opracowanie własne.

Z zestawienia częstotliwości zasądzania określonego odsetka sumy

maksymalnej możliwej do zasądzenia w dniu wyrokowania wynika, że

sądy w zbadanych sprawach najczęściej zasądzały 10% sumy maksymalnej

(w 38,9% zbadanych spraw, w których zasądzono sumę pieniężną), a na‑

stępnie 20% sumy maksymalnej (15,6%) i 25% sumy maksymalnej (14,3%).

Tabela 12. Zasądzony odsetek maksymalnej sumy pieniężnej w sprawach, w któ‑

rych sądy apelacyjne i wybrane sądy okręgowe stwierdziły przewlekłość po‑

stępowań w orzeczeniach wydanych w pierwszym kwartale 2009 i 2010 r.

Procent maksymalnej sumy pieniężnej

Częstość

Procent

5,0

2

2,6

10,0

30

38,9

15,0

6

7,8

20,0

12

15,6

25,0

11

14,3

30,0

5

6,5

33

Orzecznictwo w sprawach ze skargi na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy…

Procent maksymalnej sumy pieniężnej

Częstość

Procent

40.0

2

2,6

50,0

6

7,8

80,0

1

1,3

90,0

2

2,6

Liczba/procent przypadków

zasądzenia sumy pieniężnej

77

100,0

Źródło: opracowanie własne.

Tak więc w 61 przypadkach na 77 orzeczeń, w których została zasą‑

dzona suma pieniężna (79,2%), zasądzone kwoty nie były wyższe od 25%

sumy maksymalnej.

4. Wyniki badania orzecznictwa sądów apelacyjnych

4.1. Wprowadzenie – orzecznictwo sądów apelacyjnych

w sprawach ze skarg na przewlekłość postępowania

w latach 2009–2010

4.1.1. Informacje zbiorcze

Skargi na przewlekłość postępowań sądowych rozpoznawane przez

sądy apelacyjne dotyczą postępowań przed sądami okręgowymi. Zdarzają

się jednak sytuacje, gdy przewlekłość jest zarzucana nie tylko sądowi okrę‑

gowemu, który rozpoznaje sprawę jako instancja odwoławcza, ale również

postępowaniu przez sądem rejonowym.

Według danych statystycznych Ministerstwa Sprawiedliwości

w 2009 r. na 243 421 spraw toczących się w pierwszej instancji w sądach

okręgowych 29 667, a więc 12,2%, trwało dłużej niż 12 miesięcy. Więk‑

szość z nich (21 836) trwała do 2 lat, ale 3910 powyżej 2 lat do 3 lat. W 2802

przypadkach postępowania toczyły się od 3 do 5 lat, w 819 od 5 do 8 lat

a 300 spraw było rozpoznawanych od ponad 8 lat. W 2009 r. do sądów ape‑

lacyjnych w Polsce wpłynęło 996 skarg na przewlekłość postępowania,

a załatwionych zostało 965 skarg, z tym że merytorycznym rozstrzygnię‑

34

Studia i analizy Sądu Najwyższego

ciem (stwierdzenie przewlekłości lub oddalenie skargi) zakończyły się po‑

stępowania w 472 sprawach, co stanowi około 49% spraw załatwionych.

Aż w 326 przypadkach sposobem załatwienia skargi było jej odrzucenie.

Oznacza to, że w 2009 r. prawie co czwarta skarga spośród załatwionych

przez sądy apelacyjne (około 24% spraw załatwionych) została odrzucona.

W 2010 r. do sądów apelacyjnych w Polsce wpłynęły 1334 skargi na

przewlekłość postępowania. Załatwione zostały 1292 skargi. Merytorycz‑

nym rozstrzygnięciem zakończyły się postępowania w 705 sprawach, co

stanowi 54,6% spraw załatwionych. W 335 przypadkach sposobem zała‑

twienia skargi było jej odrzucenie.

Po 1 maja 2009 r. stało się możliwe wnoszenie skargi na przewlekłość

karnych postępowań przygotowawczych prowadzonych lub nadzorowanych

przez prokuratora. W statystykach Ministerstwa Sprawiedliwości skargi te

nie zostały wyodrębnione i są ujmowane łącznie z innymi postępowaniami

karnymi. Powstanie możliwości składania skarg na przewlekłe postępowa‑

nia przygotowawcze zapewne zwiększyło liczbę składanych skarg.

W 2009 r. najwięcej skarg wpłynęło do Sądu Apelacyjnego w Gdań‑

sku (212) oraz do Sądu Apelacyjnego w Warszawie (198), w kolejnym roku

Sąd Apelacyjny w Gdańsku utracił pozycję lidera, bowiem w 2010 r. naj‑

więcej – 379 skarg – wpłynęło do Sądu Apelacyjnego w Warszawie, co sta‑

nowiło 28,4% skarg na przewlekłość postępowań skierowanych w całym

kraju do sądów apelacyjnych. W 2009 r. najmniej skarg wpłynęło do Sądów

Apelacyjnych w Rzeszowie (22 skargi – 2,2% wpływu skarg) i w Białymsto‑

ku (31 skarg – 3,1% wpływu skarg). Podobnie było w roku następnym. Do

Sądu Apelacyjnego w Białymstoku wpłynęło tylko 18 skarg (1,3% wpły‑

wu skarg), a do Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie 35 skarg (2,6% wpływu

skarg). Wpływ i załatwienia skarg na przewlekłość postępowania w sądach

apelacyjnych w 2009 i 2010 r. przedstawia tabela 13.

Tabela 13. Ewidencja spraw ze skargi na przewlekłość postępowania w sądach

apelacyjnych w 2009 i 2010 r. (sprawy z wykazu S)

Sąd apelacyjny

(siedziba sądu)

2009 r.

2010 r.

Wpływ skarg Sprawy załatwione Wpływ skarg Sprawy załatwione

Białystok

31

33

18

16

Gdańsk

212

205

209

208

Katowice

98

95

152

148

35

Orzecznictwo w sprawach ze skargi na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy…

Sąd apelacyjny

(siedziba sądu)

2009 r.

2010 r.

Wpływ skarg Sprawy załatwione Wpływ skarg Sprawy załatwione

Kraków

98

92

108

108

Lublin

58

56

83

82

Łódź

64

58

69

64

Poznań

87

84

121

118

Rzeszów

22

22

35

35

Szczecin

78

75

72

61

Warszawa

198

196

379

365

Wrocław

50

49

88

87

Ogółem

996

965

1334

1292

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych statystycznych Ministerstwa Sprawiedliwości

(ewidencja spraw z wykazu S w sądach okręgowych za lata 2009 i 2010).

Najwyższy wzrost wpływu skarg (o ponad 90%) nastąpił do Sądu

Apelacyjnego w Warszawie (ze 198 do 379 skarg). Istotny wzrost wpływu

miał miejsce także w Sądach Apelacyjnych we Wrocławiu (o 76%, z 50 do

88), w Rzeszowie (o 59%, z 22 do 35), w Katowicach (o 55%, z 98 do 152),

w Lublinie (o 43%, z 58 do 83), w Poznaniu (o 39%, z 87 do 121).

Wbrew ogólnej tendencji wzrostowej w Sądach Apelacyjnych w Bia‑

łymstoku, Gdańsku i Szczecinie odnotowano w 2010 r. spadek wpływu

skarg w porównaniu z rokiem poprzednim. Najbardziej widoczna różni‑

ca miała miejsce w Sądzie Apelacyjnym w Białymstoku – spadek wpływu

z 31 skarg w 2009 r. do 18 w 2010 r. (gdy wpływ z 2009 r. potraktujemy

jako 100%, to wpływ w roku następnym wynosił tylko 58%). W Szczecinie

różnica dotyczyła 4 spraw, a w Gdańsku 3 spraw (gdy wpływ z 2009 r. po‑

traktujemy jako 100%, to wpływ w roku następnym wynosił w Szczecinie

92,3%, a w Gdańsku 98,6%).

W 2009 r. rozstrzygnięciem merytorycznym zakończyły się postępo‑

wania w 472 sprawach, co stanowi 47,4% wpływu. W 2010 r. rozstrzygnięć

takich było 705 (52,8% wpływu). Zwiększeniu uległ zarówno wpływ skarg,

jak i odsetek skarg rozstrzygniętych merytorycznie – stwierdzeniem prze‑

wlekłości lub oddaleniem skargi.

Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment

pełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji

kliknij tutaj

.

Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora

sklepu na którym można

nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji

. Zabronione są

jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z

regulaminem serwisu

.

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie

internetowym

e-booksweb.pl - audiobooki, e-booki

.