MS Office 2010 PL w biurze i nie tylko

• Szybko rozpocznij korzystanie z narzędzi Microsoft Office 2010 PL
• Poznaj najlepsze techniki wymiany danych i pracy zespołowej
• Naucz się przenosić dokumenty między różnymi wersjami pakietu Office

Po trzech latach od premiery rewolucyjnej wersji Office 2007 firma Microsoft udostępniła kolejną
ulepszoną edycję pakietu, czyli Microsoft Office 2010. Zachowano w niej koncepcję wstążki,
wprowadzoną w poprzedniej odsłonie, oferując jednocześnie wiele usprawnień przyspieszających
wykonywanie standardowych zadań, takich jak formatowanie tekstu w edytorze Word czy
tworzenie zaawansowanych wykresów w arkuszach Excela. Użytkownicy biurowi z pewnością
docenią też liczne funkcje umożliwiające pracę zespołową, które pozwalają kilku osobom
bezpiecznie i wydajnie modyfikować ten sam dokument. Członkowie zespołów projektowych,
studenci i uczniowie zachwycą się możliwościami programu OneNote, który wspomaga tworzenie
czytelnych notatek.

Podręcznik „MS Office 2010 PL w biurze i nie tylko” stanowi wszechstronne wprowadzenie w świat
najważniejszych programów wchodzących w skład najpopularniejszego pakietu biurowego. Dzięki
tej książce szybko nauczysz się pisać dokumenty w edytorze Word oraz przeprowadzać obliczenia
i tworzyć wykresy w arkuszach Excela. Przygotujesz efektowne prezentacje w programie
PowerPoint oraz dowiesz się, jak skutecznie zarządzać notatkami przy użyciu aplikacji OneNote.
Poznasz nowe możliwości Twojego programu pocztowego i odkryjesz tajniki efektywnego
zarządzania swoim terminarzem za pomocą programu Outlook. Opisom funkcji każdego z narzędzi
towarzyszą liczne ćwiczenia praktyczne, które pozwolą Ci natychmiast wypróbować i utrwalić
zdobytą wiedzę.

• Instalowanie pakietu Microsoft Office
• Edytowanie i formatowanie tekstu w Wordzie
• Umieszczanie w dokumentach tabel, grafik, spisów treści i innych elementów
• Korzystanie z edytora równań matematycznych
• Używanie narzędzia do korespondencji seryjnej
• Możliwości pracy zespołowej w programach pakietu Microsoft Office
• Przetwarzanie i analizowanie danych za pomocą arkuszy kalkulacyjnych programu Excel
• Tworzenie wykresów i przeprowadzanie symulacji w Excelu
• Opracowywanie prezentacji multimedialnych w programie PowerPoint
• Korzystanie z możliwości elektronicznego notatnika OneNote
• Używanie makr i aplikacji Visual Basic for Applications w Excelu
• Zabezpieczanie zawartości dokumentów pakietu Microsoft Office
• Praktyczne zastosowania programów Office’a
• Korzystanie z poczty elektronicznej w programie Outlook
• Zarządzanie zadaniami i używanie kalendarzy Outlooka

Już dziś rozpocznij samodzielną pracę z najnowszym pakietem biurowym firmy Microsoft!

Spis treci

Wstp

.............................................................................................. 9

Rozdzia 1. Microsoft Office 2010 — szybki start ............................................. 13

Wersje pakietu Microsoft Office .................................................................................... 13
Instalator pakietu Microsoft Office — na co zwróci uwag? ........................................ 15
Co nowego w Microsoft Office 2010? ............................................................................ 18

Cz I

Microsoft Word 2010 ................................................... 21

Rozdzia 2. Interfejs uytkownika pakietu Office na przykadzie edytora Word .... 23

Ekran programu Microsoft Word i nowe funkcje jego interfejsu uytkownika .............. 23

Uatwienia obsugi w Microsoft Office .................................................................... 26

Otwieranie i zapisywanie dokumentów .......................................................................... 29
Pakiet zgodnoci formatu plików pakietu Microsoft Office ........................................... 31
Poznajemy funkcjonalno edytora ................................................................................ 32

Word 2010 — mapa aplikacji ................................................................................... 33

Ustawiamy opcje edytora Word ..................................................................................... 35
Tryby pracy z dokumentem i jego wielko ekranowa ................................................... 36
Drukowanie dokumentów tekstowych ............................................................................ 38

Rozdzia 3. Formatowanie tekstów ................................................................... 43

Pojcie akapitu i sposoby jego wyrównania wzgldem marginesów .............................. 45
Podwieszony akapit ........................................................................................................ 47
Odstpy midzy akapitami i menu podrczne Akapit ..................................................... 47
Dzielenie wyrazów ......................................................................................................... 48
Numerowanie i punktowanie akapitów .......................................................................... 49
Wyrónianie elementów tekstu ....................................................................................... 50
Bdy, bdy! .................................................................................................................. 52
Zastosowanie schowka Windows w edytorze ................................................................. 52
Tryby specjalne operacji wklejania ................................................................................ 53
Malarz formatów i zasady powielania formatów ............................................................ 54

Rozdzia 4. Czcionki i style .............................................................................. 55

Czcionki i ich rozmiary .................................................................................................. 55
Powikszanie lub zmniejszanie czcionki ........................................................................ 57
Nietypowe symbole w tekcie ........................................................................................ 58
Znaki diakrytyczne rónych jzyków ............................................................................. 59

MS Office 2010 PL w biurze i nie tylko

Sowniki ortograficzne ................................................................................................... 59
Style ................................................................................................................................ 60
Style nowych dokumentów ............................................................................................. 63

Rozdzia 5. Tabele i ukad kolumnowy .............................................................. 67

Podstawowe techniki rysowania tabel ............................................................................ 67
Modyfikowanie struktury tabeli ...................................................................................... 70
Tryb wielokolumnowy (gazetowy) ................................................................................. 73
Bardzo dugie tabele (wielostronicowe) ......................................................................... 74

Rozdzia 6. Nagówki, stopki i spisy (nie tylko treci) ....................................... 77

Podzia duszych dokumentów na strony ...................................................................... 78

Nawigacja ................................................................................................................. 79
Wyszukiwanie i zamiana tekstu ............................................................................... 80

Stopki i nagówki w Wordzie ......................................................................................... 81
Róne stopki i nagówki dla odrbnych czci dokumentu ............................................ 83
Stopki i nagówki dla zaawansowanych ......................................................................... 85
Numeracja stron dla zaawansowanych ........................................................................... 85
Numerowanie nagówków i spis treci ........................................................................... 86

Przygotowanie dokumentu ....................................................................................... 86
Wstawianie spisu treci ............................................................................................ 88

Przypisy .......................................................................................................................... 90
Odsyacze ....................................................................................................................... 91
Skorowidze ..................................................................................................................... 93

Rozdzia 7. Grafika i tekst ................................................................................ 97

Wklejanie grafiki ze schowka Windows ......................................................................... 97
Zrzuty ekranu w Wordzie ............................................................................................... 98
Doczanie gotowych plików graficznych ...................................................................... 98
Edytor graficzny programu Word ................................................................................. 102
Operacje na obiektach graficznych programu Word ..................................................... 106

Przesanianie si obiektów ..................................................................................... 106
Grupowanie ............................................................................................................ 107
Praca z polami tekstowymi ..................................................................................... 108
Ustalanie ziarnistoci obrazu .................................................................................. 109

Rozdzia 8. Edytor równa matematycznych .................................................... 111

Praca z obiektem Równanie matematyczne .................................................................. 116

Rozdzia 9. Korespondencja seryjna ................................................................ 117

Pierwszy list seryjny w Wordzie .................................................................................. 118
Funkcje trybu korespondencji seryjnej ......................................................................... 121

Rozdzia 10. Word i praca zespoowa ................................................................ 123

Podzia publikacji na pliki ............................................................................................ 123
Przegld i komentowanie dokumentu ........................................................................... 125
Przegld zgoszonych uwag przez autora ..................................................................... 127

Cz II

Microsoft Excel 2010 ................................................. 129

Rozdzia 11. Podstawy obsugi arkusza kalkulacyjnego ..................................... 131

Poznajemy arkusz kalkulacyjny ................................................................................... 131
Otwieranie i zapisywanie dokumentów ........................................................................ 133
Praca z arkuszami ......................................................................................................... 134

Spis treci

Rozdzia 12. Wprowadzanie i formatowanie danych ........................................... 137

Formatowanie komórek ................................................................................................ 139
Operacje na komórkach ................................................................................................ 142
Selektywne kasowanie zawartoci komórek ................................................................. 143
Kilka zaskakujcych wicze praktycznych ................................................................. 144
Nagówki i opisy tabel .................................................................................................. 145
Zaawansowane formatowanie komórek ....................................................................... 147

Rozdzia 13. Formuy w arkuszach .................................................................... 149

Nasza pierwsza formua w arkuszu .............................................................................. 149

Powielanie wzoru za pomoc myszy ...................................................................... 150
Powielanie wzoru z wykorzystaniem kopiowania i wklejania ............................... 151
Wspórzdne wzgldne i bezwzgldne ................................................................... 151

Wzory matrycowe ........................................................................................................ 153
Operatory matematyczne .............................................................................................. 153
Funkcje matematyczne w formuach ............................................................................ 154
Biblioteka funkcji Excela ............................................................................................. 156
Formuy dla zaawansowanych ...................................................................................... 157

Rozdzia 14. wiczenia praktyczne w Excelu .................................................... 161

Skadki w dziaalnoci gospodarczej ............................................................................ 161
Lokata bankowa ............................................................................................................ 163
Harmonogram spaty kredytu bankowego .................................................................... 164

Rozdzia 15. Excel i analiza danych .................................................................. 169

Formuy z warunkami logicznymi ................................................................................ 169
Formatowanie warunkowe ............................................................................................ 171

Rozdzia 16. Excel jako maa baza danych ........................................................ 175

Tworzenie baz danych i zarzdzanie nimi .................................................................... 175
Sortowanie i filtrowanie ............................................................................................... 177
Skoroszyty wspódzielone ............................................................................................ 179

Rozdzia 17. Wykresy i symulacje ..................................................................... 183

Wykresy w Excelu ........................................................................................................ 183
Modyfikacja graficznych elementów wykresu ............................................................. 187

Rozdzia 18. Drukowanie arkuszy ..................................................................... 189

Metody kondensowania wydruku ................................................................................. 189
Ustawienia wydruku arkusza ........................................................................................ 191
Nagówki i stopki ......................................................................................................... 192
Opcje drukarki .............................................................................................................. 193

Rozdzia 19. Zabezpieczanie dokumentów Excela (i nie tylko) ........................... 195

Zabezpieczanie hasem dokumentów Excel, Word i PowerPoint ................................. 195
Zabezpieczanie hasem notesów programu OneNote ................................................... 198
Ochrona dokumentów Excela ....................................................................................... 199

Ochrona komórek ................................................................................................... 199
Ochrona skoroszytu ................................................................................................ 201

Rozdzia 20. Makra i aplikacje w Excelu ........................................................... 203

Do czego su „makra”? ............................................................................................. 203
Rejestrowanie makra w Excelu .................................................................................... 204
Aplikacje w VBA w Excelu — jak to „ugry”? .......................................................... 207

Krok 1.: Przykadowe makro .................................................................................. 208
Krok 2.: Ogldamy kod VBA makra ...................................................................... 209
Wstka „Deweloper” ............................................................................................ 210
Organizacja makr ................................................................................................... 213

MS Office 2010 PL w biurze i nie tylko

Cz III Microsoft PowerPoint 2010 ........................................ 215

Rozdzia 21. Podstawy obsugi programu PowerPoint ........................................ 217

Czym s prezentacje komputerowe? ............................................................................. 217
Nasza pierwsza prezentacja w PowerPoincie ............................................................... 218
Róne punkty spojrzenia na prezentacj ....................................................................... 220
Prezentacja slajdów ...................................................................................................... 222
Prezentacje PowerPointa jako dokumenty .................................................................... 223
Drukujemy prezentacj PowerPointa ............................................................................ 224

Rozdzia 22. Modyfikujemy prezentacj PowerPoint .......................................... 225

Dokadanie do prezentacji nowej strony ....................................................................... 225
Szablony ukadów slajdu w PowerPoincie ................................................................... 226
Formatowanie elementów slajdu .................................................................................. 228
Dokadanie nowych elementów slajdu ......................................................................... 232
Wzorzec slajdu ............................................................................................................. 234

Rozdzia 23. Oywiamy prezentacj w programie PowerPoint ............................. 237

Przejcia i animacje ...................................................................................................... 237
Profesjonalne prezentacje — szybko i bezbolenie! ..................................................... 240

Cz IV Microsoft OneNote 2010 ............................................ 243

Rozdzia 24. Omówienie programu OneNote ...................................................... 245

Do czego suy program OneNote? .............................................................................. 245
Ekran gówny programu OneNote ................................................................................ 246
Przeznaczenie programu OneNote ................................................................................ 247

Rozdzia 25. Twój nowy notes w programie OneNote ......................................... 249

Notes prywatny lub wspódzielony ............................................................................... 249
Rozbudowa notesu ........................................................................................................ 251

Rozdzia 26. Edycja notatek ............................................................................. 253

Podstawowe operacje na obiektach notatek .................................................................. 254
Oznaczanie notatek sygnaturami czasu ........................................................................ 254
Formatowanie tekstu .................................................................................................... 255
Listy punktowane lub numerowane .............................................................................. 256
Grafika .......................................................................................................................... 256
Tabele ........................................................................................................................... 257
Odsyacze ..................................................................................................................... 258
Inne obiekty w notatkach .............................................................................................. 259
Znaczniki notatek ......................................................................................................... 259

Rozdzia 27. Notatniki w praktyce .................................................................... 261

Notatki boczne .............................................................................................................. 261
Wyszukiwanie danych .................................................................................................. 262
Interesujce funkcje programu OneNote ...................................................................... 263

Cz V Microsoft Outlook 2010 ............................................. 265

Rozdzia 28. Prezentacja programu Outlook 2010 ............................................. 267

Do czego suy program Outlook? ............................................................................... 267
Ekran gówny Outlooka ................................................................................................ 268
Konfiguracja konta e-mail w Outlooku ........................................................................ 269

Spis treci

Konfiguracja ekranu gównego Outlooka ..................................................................... 271
Wysyanie i odbieranie poczty e-mail ........................................................................... 272
Foldery dodatkowe w Outlooku ................................................................................... 274
Baza kontaktów w Outlooku ........................................................................................ 276

Rozdzia 29. Funkcje kalendarza w Outlooku .................................................... 279

Kalendarz i poczta e-mail ............................................................................................. 279
Definiowanie zdarzenia kalendarzowego ..................................................................... 280
Spotkania cykliczne ...................................................................................................... 283
Konfiguracja widoku kalendarza w Outlooku .............................................................. 284

Rozdzia 30. Zarzdzanie zadaniami w programie Outlook ................................. 285

Definiowanie zada ...................................................................................................... 285
Praca z list zada ........................................................................................................ 288

Rozdzia 31. Outlook dla zaawansowanych ....................................................... 289

Zarzdzanie plikiem danych Outlooka ......................................................................... 289

Pliki PST ................................................................................................................ 289
Oczyszczanie bazy danych Outlooka ..................................................................... 290

Import i eksport poczty Outlooka ................................................................................. 291
Opcje programu Outlook .............................................................................................. 292

Skorowidz .................................................................................... 295

Rozdzia 13.

Formuy w arkuszach

Ju zapewne zauwaye, e w Excelu nie napiszesz listu tak atwo, jak w edytorze
tekstów

. Nie nadaje si do tego celu prawie wcale, natomiast — co postaram si udo-

wodni w tym rozdziale — doskonale sobie radzi z obliczeniami. Obliczenia w arku-
szu kalkulacyjnym mona wykonywa za pomoc formu, które wbudowuje si do
komórek. Formuy w arkuszach s zwykymi wzorami (matematycznymi, statystycznymi,
logicznymi itp.), które komponuje si przy uyciu myszy i kreatorów ekranowych.

Nasza pierwsza formua w arkuszu

Wykonasz teraz proste wiczenie, w którym bdziemy wprowadza nowe elementy
i testowa nabyte umiejtnoci.

Na pocztek utwórz prost tabelk, która bdzie przedmiotem naszych wicze (rysu-
nek 13.1).

Rysunek 13.1.
Tabela z elementami
oblicze — budujemy
ukad

Co nie oznacza, e jest to zabronione — pracowaem niegdy w pewnej firmie, która bya czci

midzynarodowego holdingu — jeden z zagranicznych menederów mia manier wysyania
korespondencji pisanej wycznie w plikach Excela, które adnie sformatowane niewiele si róniy
od dokumentów pisanych w Wordzie.

150

Cz II

i Microsoft Excel 2010

Przetestuj umiejtnoci z poprzedniego rozdziau, np. wcz obramowanie krawdzi
komórek, odwró atrybuty koloru czcionki i ta komórki. Podpowiedzi dotyczce tego,
jak to zrobi, znajdziesz na rysunku, np. wybierz czarny kolor wypenienia (

a potem okrel kolor czcionki jako biay (

). Formatowanie komórki moesz zmieni

wedug swoich upodoba, gdy w naszym przykadzie nie bdzie zbyt wane.

W kolejnym kroku zajmiemy si wbudowaniem do kolumny C formuy matematycz-
nej, której celem bdzie automatyczne wyliczanie iloczynu komórek w kolumnach A i B
(rysunek 13.2). Nie jest to moe szczyt wyrafinowania, ale dobrze zilustruje podsta-
wowe zasady, jakim podlega tworzenie formu w Excelu.

Rysunek 13.2.
Tabela z elementami
oblicze
— komponujemy
formu

Kliknij w obrbie komórki C2 i wpisz tam znak równa si (

), nacinij dwa razy

klawisz

m (strzaka w lewo), nacinij znak mnoenia (

) i raz klawisz

m, a nastpnie

zakocz cao zadania naciniciem klawisza Enter. Zauwaye, co si dziao, gdy
nacisne klawisz kierunkowy (

m)? Wykonujc t czynno, powodowae przesuwanie

si pulsujcej ramki w danym kierunku; za po znaku

zostay wpisane wspórzdne

komórki otoczonej pulsujc ramk.

Po naciniciu klawisza Enter w komórce C2 znalaza si liczba

. Kliknij teraz w obrbie

komórki A2, wpisz tam np.

i potwierd klawiszem Enter. Zawarto komórki C2

powinna automatycznie zmieni si na

. Kliknij komórk C2 i porównaj zawarto

paska formuy — czy widzisz tam liczb, czy co innego?

Gratulacje, wanie udao Ci si utworzy pierwszy automatyczny wzór w arkuszu
kalkulacyjnym!

Jak jednak spowodowa, aby wzór zadziaa w kadej komórce w kolumnie C? Oka-
zuje si, e istnieje na to kilka prostych sposobów.

Powielanie wzoru za pomoc myszy

Oto najprostszy i chyba najczciej uywany w praktyce sposób. Chwytamy mysz za
prawy dolny róg komórki, w której znajduje si formua, i (cigle trzymajc) pocigamy
j w wybranym kierunku (najczciej w dó), aby powieli tam wzór w niej ukryty
(rysunek 13.3).

Rozdzia 13.

i Formuy w arkuszach

151

Rysunek 13.3.
Powielanie formuy
za pomoc myszy

Powielanie wzoru z wykorzystaniem kopiowania
i wklejania

Spróbujmy teraz powieli wzór w nieco inny sposób:

Kliknij w obrbie komórki C2 (ze wzorem

C2=A2*B2

Nacinij kombinacj klawiszy Ctrl+C, aby skopiowa wzór do Schowka.

Kliknij w obrbie komórki C3 i wklej tam wzór przez nacinicie kombinacji
klawiszy Ctrl+V.

Kliknij w obrbie komórki C4 i wklej tam wzór, naciskajc klawisze Ctrl+V.

Powtarzaj te czynnoci w kolejnych komórkach.

Sam oce, który sposób bardziej Ci odpowiada.

Najciekawsz kwesti zwizan z kopiowaniem wzorów jest ich inteligentne przenosze-
nie. Do komórek C3 i C4 nie trafia wzór

=A2*B2

, ale odpowiednio

A3*B3

oraz

A4*B4

Tajemnica tego przeksztacenia tkwi w tym, e komputer nie interpretuje wzoru

=A2*B2

w formacie bezwzgldnym, ale tak, jak go pierwotnie utworzono, czyli w formacie,
który mona opisa nastpujco: „Do biecej komórki dodaj iloczyn drugiej i pierw-
szej komórki, które znajduj si z lewej strony komórki biecej”.

Podczas kopiowania formuy Excel zastosowa zatem wspórzdne wzgldne; jednak
nie zawsze jest to dobre podejcie, o czym przekonamy si na przykadzie zamiesz-
czonym poniej.

Wspórzdne wzgldne i bezwzgldne

Spróbuj utworzy tabelk, która przelicza ceny samochodów wyraone w euro na zo-
tówki (rysunek 13.4).

152

Cz II

i Microsoft Excel 2010

Rysunek 13.4.
Bd podczas
powielania formuy

Po powieleniu wzoru otrzymasz do ciekawy rezultat, wynikajcy z faktu, i w komór-
ce C4 wpisany zosta wzór, którego znaczenie mona sownie wyrazi tak: „Pomnó
zawarto komórki z lewej strony przez kurs waluty wpisany trzy komórki wyej”.

Oto kolejne rezultaty zastosowania takiego wzoru:

1. Opel Astra: 12100*4,20=50820
2. Renault Koleos: 25780*0=0
(bowiem brak wpisu w komórce C2 jest równowany zeru)
3. BMW: 42300* (tekst: PLN) = bzdura, bd argumentu.

Wyglda na to, e natrafilimy na powane ograniczenie moliwoci Excela. Czy mona
temu jako zaradzi?

Na szczcie, jest to problem do pokonania. Spróbuj nieco zmodyfikowa wzór w ko-
mórce C4: zamiast

=C4*D1

wpisz

=B4*$C$1

i dopiero wówczas powiel wzór.

Znak dolara (

$) uzyskasz, naciskajc kombinacj klawiszy Shift+4.

Efekt mona zobaczy na rysunku 13.5.

Rysunek 13.5.
Stosujemy w formule
wspórzdne
bezwzgldne

Znak dolara we wspórzdnych „blokuje” je podczas kopiowania wzoru. S to wspó-
rzdne bezwzgldne.

Rozdzia 13.

i Formuy w arkuszach

153

Wzory matrycowe

W arkuszu kalkulacyjnym bardzo atwo mona formuowa wzory typu: „Kolumna B jest
równa kolumnie A pomnoonej przez 3”. W ramach przykadu wykonaj nastpujce kroki:

Wpisz fragment tabliczki mnoenia.

Zaznacz komórki B2 – B5.

Napisz

Zaznacz komórki A2 – A5.

Napisz

Nacinij jednoczenie Ctrl+Shift+Enter.

W komórkach drugiej kolumny pojawi si do dziwny wzór w nawiasach klamrowych
(rysunek 13.6).

Rysunek 13.6.
Wzór matrycowy

Jest on przykadem notacji matrycowej, mechanizmu uywanego nieco rzadziej, ale
do ciekawego i wartego poznania.

Operatory matematyczne

Tworzc wzory za pomoc arkusza kalkulacyjnego, musimy dostosowa si do jego
skadni, która róni si troch od skadni wzorów poznanych na lekcjach matematyki,
cho jednoczenie jest do nich zbliona na tyle, na ile to moliwe.

Pierwsza znaczca grupa operatorów pozwala wykonywa podstawowe operacje arytme-
tyczne (tabela 13.1).

Tabela 13.1.

Operatory matematyczne w arkuszu kalkulacyjnym

Operator

Nazwa

Przykad

Wynik

Dodawanie

1 + 2

–

Odejmowanie

1 – 2

–1

–

Negacja

–(1 – 2)

Mnoenie

2*3

Dzielenie

20/4

Procent

22%

0,22

(prezentowany na ekranie jako 22%)

Potgowanie

2^3

154

Cz II

i Microsoft Excel 2010

Istnieje te sporo operatorów uywanych w porównaniach i innych wyraeniach lo-
gicznych (tabela 13.2).

Tabela 13.2.

Operatory logiczne w arkuszu kalkulacyjnym

Operator

Nazwa

Przykad

Wynik

Równa si

1=2

FASZ

Wiksze od

1>2

FASZ

Wiksze od lub równe

1>=2

FASZ

Mniejsze

"ala"<"ma kota"

PRAWDA

Mniejsze

1<2

PRAWDA

Mniejsze od lub równe

1<=2

PRAWDA

Nie równa si

1<>2

PRAWDA

Aby przetestowa praktycznie opisane tutaj operatory, wpisz w komórce przyka-
dowe wyraenia, oczywicie poprzedzajc je znakiem

. Zmian kolejnoci wyko-

nywania oblicze moesz wymusi nawiasami, np. odmienny wynik uzyskasz w wy-
raeniu

2+3*5

(2+3)*5

Funkcje matematyczne w formuach

Excel oferuje olbrzymi grup funkcji matematycznych, których dokadny opis zaj-
by z pewnoci cakiem pokan ksik. Na szczcie, program nie zmusza nas do
pamitania, jakie dokadnie funkcje oferuje. Stosujc si do poniszych wskazówek,
poznasz prosty sposób wykorzystania bogatej biblioteki dostpnych funkcji i ich wy-
szukiwania.

Wykonaj nastpujcy eksperyment:

Kliknij w obrbie dowolnej pustej komórki.

Nacinij znak równa si (

); na ekranie pojawi si pierwsza proponowana

przez Excel funkcja, np.

SUMA

Kliknij trójkcik obok nazwy funkcji

Suma

, aby wywietli inne,

opcjonalnie proponowane funkcje.

Kliknij przykadowo polecenie Wicej funkcji, aby zobaczy okienko
z przegldark funkcji.

Opisane wyej czynnoci ilustruje rysunek 13.7.

Zaómy, e chcesz sprawdzi, jak dziaa funkcja

REDNIA

Rozdzia 13.

i Formuy w arkuszach

155

Rysunek 13.7.
Odszukujemy funkcje
wbudowane

Po wybraniu dowolnej funkcji z listy w okienku zobaczysz list jej argumentów (ry-
sunek 13.8). Moesz take poczyta, jak dziaa dana funkcja. Wybierz teraz funkcj

REDNIA

z listy i kliknij OK. Pojawi si kolejne okienko, powicone ju tylko tej funkcji.

Ma ona parametry:

Liczba1

Liczba2

… Wypenij je wspórzdnymi komórek A1 i B1.

Kliknij OK, aby obejrze wynik na arkuszu.

Rysunek 13.8.
Wstawianie
argumentów do funkcji
wbudowanej
Modyfikacja formuy
na arkuszu

Tu po skomponowaniu funkcji mona edytowa jej tre wprost na arkuszu.

W tym celu klikasz komórk i w polu formuy modyfikujesz jej tre, a nastpnie
potwierdzasz klawiszem Enter lub anulujesz zmiany klawiszem Esc (rysunek 13.9).

Rysunek 13.9.
Edycja formuy

Oto przykad:

Dwukrotnie kliknij w obrbie komórki C1, aby zmieni jej tre.

Zamiast

=REDNIA(A1;B1)

wpisz np.

=REDNIA(A1;B1;10)

i nacinij Enter.

156

Cz II

i Microsoft Excel 2010

Czy widzisz liczb 5? Zgadza si? Oczywicie, e tak: 2+3+10 dzielone
przez 3 daje 5! Wiesz ju, jak dziaa funkcja

REDNIA

. Spróbuj

poeksperymentowa w ten sposób z innymi, które Ci interesuj!

Edycj komórki wprost na arkuszu (a nie w pasku formuy) wywoasz za pomoc
skrótu klawiszowego F2.

Biblioteka funkcji Excela

Okienko wstawiania funkcji wywoasz, naciskajc przycisk

znajdujcy si obok

paska formuy. Wybierz kategori, aby obejrze dostpne funkcje. Krótkie omówienie
kategorii zawiera tabela 13.3.

Tabela 13.3.

Funkcje Excela

Nazwa kategorii

Przykady

Finansowe

Amortyzacje, dywidendy, stopy zwrotu z inwestycji.

Daty i czasu

Operacje na datach, np. obliczanie liczby dni pomidzy dwiema datami,
konwersje, obliczanie dnia tygodnia lub innego elementu daty wpisanej
w komórce.

Matematyczne

Trygonometria, logarytmy, macierze, sumy, szeregi.

Statystyczne

Czstoci wystpowania danych w zakresie komórek, minima, maksima.

Wyszukiwania
i adresu

Odsyacze internetowe, wyszukiwanie wartoci w kolumnach (wierszach).

Bazy danych

Szereg funkcji polegajcych na przetwarzaniu rekordów tzw. bazy danych,
czyli zakresów komórek, które tworz list lub baz danych. Baza danych to
lista powizanych danych, w której wiersze pokrewnych informacji to
rekordy, a kolumny danych to pola. Pierwszy wiersz listy zawiera etykiety
poszczególnych kolumn.

Tekstowe

Zamiana wielkoci liter, skracanie i sklejanie cigów znaków, porównywanie,
usuwanie zbdnych odstpów z cigu znaków.

Logiczne

Szereg funkcji, które zwracaj wartoci logiczne (prawda lub fasz)
na podstawie warunków wpisanych jako argumenty funkcji.

Informacyjne

Analiza zawartoci arkusza i komórek (np. sprawdza, czy w komórce
wystpi bd obliczeniowy lub czy jest ona pusta).

Inynierskie

Konwersje pomidzy systemami liczbowymi, logarytmy, liczby zespolone.

Oprócz dostpu poprzez okienko wstawiania funkcji, moesz uy karty Formuy, gdzie
odnajdziesz grup Biblioteka funkcji (jest to pierwsza grupa na karcie), która zawiera
graficzne odsyacze do najczciej uywanych funkcji (tabela 13.4). Jak atwo zauway,
przy niektórych kategoriach pojawia si suwak sugerujcy spory rozmiar oferowanych
funkcji — nic w tym dziwnego, Excel zawiera ich tysice!

Rozdzia 13.

i Formuy w arkuszach

157

Tabela 13.4.

Biblioteka funkcji Excela

Przycisk Wicej funkcji kryje setki zaawansowanych funkcji dodatkowych, które przy-
da si mog inynierom, matematykom lub programistom Excela.

Formuy dla zaawansowanych

Karta Formuy zawiera szereg ciekawych narzdzi do wstawiania i sprawdzania formu.
Wiele z nich ma zdecydowanie zaawansowany charakter, wykraczajcy poza zakres
tej ksiki, ale warto zapozna si choby z kilkoma z nich, aby skuteczniej pracowa
w Excelu.

Tworzc formuy w Excelu, atwo si pogubi, gdy nie s one tak intuicyjne w uy-
ciu, jak np. mechanizmy edycji tekstów w Wordzie. Szczególnie sposób adresowania
komórek przy uyciu ich wspórzdnych na pewno jest daleki od czytelnoci. Co komu
powie oznaczenie

$A$3

dla komórki, w której wpisujemy np. kurs dolara? Czy nie pro-

ciej byoby napisa KursDolara i uywa tego w formuach? Na szczcie, okazuje si,

158

Cz II

i Microsoft Excel 2010

e Excel w bardzo prosty sposób obsuguje oznaczanie komórek (lub nawet zakresów
komórek) nazwami uytkownika. Wystarczy uy polecenia Definiuj nazw dostpnego
w grupie Nazwy zdefiniowane (rysunek 13.10).

Rysunek 13.10.
Tworzenie nazwy
zdefiniowanej w Excelu

W przykadzie pokazanym na rysunku 13.10 komórka B1 zawierajca kurs dolara zo-
staa nazwana…KursDolara. Prawda, e to czytelne?

Po klikniciu komórki, która zawiera nazw, Excel wywietli t nazw w polu adre-
sowym.

Jak mona uy nazwy w formule? Nic prostszego, zamiast B1 wystarczy wpisa
KursDolara. Wpisa lub wrcz wybra z listy, gdy Excel podsuwa list dostpnych nazw
(rysunek 13.11).

Rysunek 13.11.
Uywanie nazwy
zdefiniowanej w Excelu

Jak uzyska symbol waluty (np. symbol dolara, funta lub euro)? Wbrew pozorom,
wcale nie trzeba szuka tych znaków w tablicach symboli i czcionek (karta Wstawianie,
polecenie Symbol). Symbol waluty uzyskasz automatycznie kilkoma klikniciami myszy:

Zaznacz komórk lub grup komórek, w których znajduj si wartoci
walutowe (kwoty). W naszym przypadku bd to komórki D3 – D4.

Prawym przyciskiem myszy wywoaj menu podrczne i wybierz z niego
polecenie Formatuj komórki.

Rozdzia 13.

i Formuy w arkuszach

159

Z zakadki Liczby wybierz kategori Walutowe i ustaw podane parametry,
np. takie jak na rysunku 13.12.

Rysunek 13.12.
Formaty walutowe
w Excelu

Symbol waluty „z” pojawia si w komórce automatycznie po sformatowaniu jej
przyciskiem

(karta Narzdzia gówne). Aby go usun, jako symbol waluty wybierz

„aden” w okienku Formatowanie komórek.

Po zdefiniowaniu kilku nazw w arkuszu mona nad nimi straci panowanie. Warto
wówczas uywa menedera nazw, który pozwala zarzdza zdefiniowanymi nazwami —
zmienia je lub w ogóle usuwa z arkusza (rysunek 13.13).

Rysunek 13.13.
Meneder nazw
w Excelu

Poznane moliwoci nadawania komórkom czytelnych nazw nie wyczerpuj uatwie
Excela w obszarze tworzenia zrozumiaych formu. Wyobramy sobie, e nasz arkusz
zawiera kilkadziesit formu, które uywaj wzajemnie swoich wyników czstkowych
do budowania kolejnych rezultatów. Sie powiza jest bardzo skomplikowana i nie-
trudno si w niej pogubi, np. zbudowa zaptlone formuy (akurat takie sytuacje
Excel kontroluje na bieco) lub bdne zalenoci.

Aby uatwi kontrol spójnoci formu, Excel proponuje dodatkowe funkcje dostpne
w grupie Inspekcja. Oto one.

160

Cz II

i Microsoft Excel 2010

Wywietlanie (na yczenie) formu wprost na arkuszu (przycisk

Wizualizacja powiza pomidzy formuami (komórkami) za pomoc
symbolicznych strzaek (

Omówione mechanizmy ilustruje rysunek 13.14.

Rysunek 13.14.
Uatwienia kontroli
formu w Excelu

W celu wywietlenia zalenoci pomidzy komórkami kliknij komórk, która Ci intere-
suje, i nacinij przycisk

. Excel sprawdzi i pokae zalenoci w formie

strzaek — od razu widoczne bdzie, gdzie w arkuszu jest uywana dana warto.