Rozwój segmentów rynku transakcji internetowych

Materiał prezentowany w niniejszym referacie poświęcony został usystematyzowaniu

wiadomości na temat rynku transakcji internetowych. Poza uporządkowaniem klasyfikacji
rodzajów

transakcji

internetowych

zaprezentowana

została

również

ich

krótka

charakterystyka.

The informations presented above have been devoted to systematizing the knowledge

concerning internet transactions. Apart from presenting the classification of kind of internet
transactions a brief characteristic of the transactions has been presented.
Wprowadzenie

Epoka postindustrialna, której wyraźnym wyznacznikiem stała się dynamiczna

ekspansja Internetu zmieniła obraz funkcjonowania ludzi w każdej sferze działalności. Wraz z
pojawianiem się nowych wyznaczników generujących życie ludzkie pojawiają się liczne
teorie opisujące empiryczne możliwości ich zastosowania. Coraz szersze i powszechniejsze
wykorzystanie Internetu prowadzi do systematycznego wzrostu ilość transakcji realizowanych
przy wykorzystaniu sieci globalnej. Ich charakter generuje rodzaj uczestników gospodarki
elektronicznej. Nowe technologie, opierające się na informacjach, wykorzystujące informacje
i tworzące je, stanowią charakterystyczny element współczesnego świata. Zmiany jakie się
pod ich wpływem dokonują nie są właściwością jednej grupy produktów, przedsiębiorców,
czy też klientów. Mają one charakter powszechny i wszechobecny

1

. Procesy rozwoju

systemów informatycznych oraz globalizacji gospodarki tworzą jakościowo nowe warunki do
prowadzenia działalności gospodarczej. Umiejętność adaptowania się do tych warunków jest
warunkiem koniecznym, choć nie dostatecznym przetrwa na konkurencyjnym i ciągle
rozwijającym się rynku. Niespełnienie tego warunku może w krótkim czasie przynieść
całkowitą eliminację podmiotu z rynku. Dostosowanie się do wymogów rynku
elektronicznego, a przede wszystkim zbudowanie dobrze prosperującego e-biznesu powinno
być poprzedzone gruntownie przemyślaną strategią. Dlatego też uczestniczenie w relacjach na
rynku transakcji internetowych powinno uwzględniać maksymę: „najpierw myśli, potem
czyny”, bo nawet najlepsza infrastruktura informatyczna nie jest w stanie zagwarantować
zwycięstwa w konkurencyjnej walce rynkowej bez dobrego pomysłu.
Gospodarka elektroniczna

Dynamiczny rozwój technologii informatycznych pociągnął za sobą pojawienie się

szeregu teorii, definicji, oznaczeń, oraz interpretacji dotyczących zmian zachodzących w
gospodarce elektronicznej. Obserwować można również, że wraz z tym, jak szybko tworzy są
nowe teorie, to równie szybko wypiera się je przez jeszcze nowsze. Zjawisku temu
towarzyszy bezwład i chaos informacyjny, który wymaga merytorycznego i permanentnego
monitoringu ze strony ośrodków naukowych.

Termin gospodarka elektroniczna posiada bardzo wiele zamienników, z których

najczęściej pojawiające się określenie to: handel elektroniczny (E-commerce), biznes
elektroniczny, biznes kolektywny, gospodarka cyfrowa, cyberekonomia, nowa gospodarka,
gospodarka oparta na wiedzy, gospodarka internetowa oraz gospodarka sieciowa

2

. Szereg

wątpliwości dotyczących precyzyjnego zdefiniowania gospodarki elektronicznej pojawia się
w licznych opracowaniach naukowych. Ministerstwo Gospodarki podaje, iż „Pojęcie
"Electronic Commerce" jest stosowane i interpretowane w sposób bardzo różnorodny i
niejednoznaczny, a co się z tym bezpośrednio wiąże, publikowanych jest wiele definicji tego
pojęcia. Światowa Organizacja Handlu (WTO) definiuje E-commerce jako produkcje,
reklamę, sprzedaż i dystrybucję produktów poprzez sieci teleinformatyczne. Zakres
przedmiotowy E-commerce obejmuje zatem treść merytoryczną pojęcia "działalności

1

Frąckiewicz E., Marketing internetowy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006, s. 7

2

Niedźwiedziński M., Globalny handel elektroniczny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004, s. 7

gospodarczej" w rozumieniu ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. Prawo działalności
gospodarczej (Dz.U. Nr 101 poz. 1178 ze zmianami), gdyż kluczowym dla kwalifikacji
wszystkich przejawów aktywności gospodarczej do E-commerce jest użycie do kontaktów
zewnętrznych (konsumenci, podmioty gospodarcze, administracja publiczna) elektronicznych
nośników informacji. Zakres przedmiotowy pojęcia E-commerce obejmuje obok działalności
handlowej również znaczny obszar działalności usługowej i wytwórczej, a zatem pojecie
"handlu elektronicznego" nie spełnia podstawowego warunku zgodności co do jego
zawartości merytorycznej. Najbardziej ogólnym wydaje się być określenie E-commerce, jako
dowolnej treści transakcję dotyczącą działalności gospodarczej, która jest realizowana przy
wykorzystaniu mediów teleinformatycznych. W takim rozumieniu, pojęcie "Electronic
Commerce" należy raczej tłumaczyć jako "elektroniczną gospodarkę", gdyż tłumaczenie
"handel elektroniczny" jest daleko idącym ograniczeniem zakresu pojęcia w oryginale (często
spotykanym na forum organizacji i instytucji międzynarodowych /OECD, BIAC, TUAC,
ICCP/ jest określenie "Digital Economy" korespondujące wprost z pojęciem elektronicznej
gospodarki)”

3

.

Rozwój gospodarki elektronicznej

Gospodarka elektroniczna to nie tylko nowa technologia umożliwiająca łatwą i szybką

komunikację poprzez światowe sieci elektroniczne, ale również konstruowanie nowych
związków pomiędzy organizacjami, sieciami i formami rynkowymi

4

. Gospodarka

elektroniczna to przede wszystkim transakcje między różnymi podmiotami, wśród których
trzy podstawowe kategorie to: jednostki gospodarcze, jednostki administracji publicznej oraz
konsumenci

5

. Ilość tych kategorii sukcesywnie zwiększa się, co związane jest, z jednej strony

z szybkim rozwojem infrastruktury informatycznej, a z drugiej, dojrzewaniem myśli
społecznej do wyzwań społeczeństwa informacyjnego. Dane dotyczące światowego rozwoju
gospodarki elektronicznej są imponujące. Jednak tempo tych zmian, w perspektywie kilku
minionych lat, na gruncie polskim jest zdecydowanie wolniejsze, niż ma to miejsce w wielu
wysoce rozwiniętych gospodarczo krajach. Liczne opracowania, zarówno publicystyczne, jak
i stricte naukowe podkreślają, iż podstawy tych zmian na gruncie polskim są nietrwałe. Ten
widoczny pesymizm potwierdza raport przygotowany przez PTE

6

. Jednak niestrukturalna,

ilościowa ocena polskiego rynku elektronicznego, pojawiająca się w licznych opracowaniach,
zwłaszcza komercyjnych jest zaskakująco pozytywna – ocenia się, iż rynek polski jest jednym
z najszybciej rozwijających się rynków internetowych w Europie. Nietrudno jednak o taką
ocenę przy bardzo niskim poziom odniesienia. Częsty brak obiektywizmu oraz podejścia
strukturalnego w konstruowanych raportach i opracowaniach wpływa raczej na wyrażanie
"pobożnych życzeń", niż na realne raportowanie sytuacji polskiego handlu elektronicznego,
którego perspektywy rozwoju są mimo wszystko ogromne

7

.

Segmenty rynku transakcji internetowych

Wkraczanie Internetu w różne obszary gospodarki i życia społecznego przekłada się

na wyodrębnianie specyficznych obszarów na których realizowane są transakcje. Niezależnie
od przyjętej definicji gospodarki elektronicznej precyzyjne wskazanie i zdefiniowanie
wszystkich segmentów rynku transakcji internetowych nie należy do zadań łatwych.
Powiązania biznesowe podmiotów kooperujących na rynku transakcji internetowych
przedstawia tabela 1 oraz ilustruje schemat 1.

3

Definicja handlu elektronicznego, www.mg.gov.pl

4

Ratnasingam P., The Move from Traditional Value-Added-Network EDI to Internet based EDI and Trust,

Materiały VII Konferencji EDI-EC, Łódź-Dobieszków 1999, s. 279-287

5

Niedźwiedziński M., Globalny …, op. cit., s. 130

6

Okońska-Hordyńska E, Piech K., red. nauk., Strategia Lizbońska a możliwość budowania gospodarki opartej

na wiedzy w Polsce – wnioski i rekomendacje, PTE, Warszawa 2005

7

www.ecard.pl

Tabela 1. Relacje pomiędzy segmentami rynku transakcji internetowych

8

.

Przedsiębiorstwo

Konsument

Administracja

(rząd)

Instytucje

użyteczności

publicznej

Portal

elektroniczny w

przedsiębiorstwie

Przedsiębiorstwo

B2B

"klasyczny" e-biznes

B2C

"klasyczny"
e-handel

B2A (B2G)

zamówienia
publiczne

B2P

makrootoczenie

przedsiębiorstwa

B2E

system

informatyczny firmy

Konsument

C2B

porównywanie cen

C2C

aukcje internetowe

C2A (C2G)

podatki

C2P

informacje dla
klienta
indywidualnego

Rząd

(administracja)

G2B (A2B)

przepływ informacji
gospodarczych

G2C (A2C)

przepływ informacji
administracyjnych

G2G (A2A)

koordynacja
procesów,
wewnętrzny obieg
dokumentów

G2P (A2P)

informacje

administracji

państwowej dla

społeczeństwa

G2E (A2E)

system

informatyczny

organów

administracji

państwowej

Instytucje

użyteczności

publiczne

P2P

bezpośrednie

kontakty

międzyludzkie

Ź

ródło: opracowanie własne na podstawie: Nojszewski D., Przegląd modeli e-biznesowych,

e-mentor, nr 5/2006, www.e-mentor.edu.pl.

Schemat 1. Relacje pomiędzy segmentami rynku transakcji internetowych.

















Ź

ródło: opracowanie własne.

Wraz z pojawianiem się masowo nowych akronimów zauważyć można również

wyraźne różnice w ich definiowaniu. Niejednoznaczność stosowanych oznaczeń oraz
terminologii jest wyrazem braku usystematyzowania tych zagadnień w teorii. Chociaż przy
tak wysokim tempie zmian dokonujących się na rynku elektronicznym dezaktualizacja
opisywanych zagadnień może znacznie wyprzedzić ich pełne sformalizowanie na łamach

8

Tabela zestawia jedynie najczęściej pojawiające się w literaturze tematu oznaczenia poszczególnych rodzajów

transakcji internetowych. Pozostałe określenia i oznaczenia zaprezentowane zostały przy opisywaniu
poszczególnych rodzajów transakcji.

B

Business

E

Employee

G/A

Government/

Administration

C

Customer/

Citizen

P

Public/

People

podręczników stricte naukowych. Dzisiaj literatura przedmiotu najwięcej uwagi poświęca
relacjom typu B2B i B2C, ponieważ to właśnie one generują przeważającą część rynku
elektronicznego.
Business to Business (B2B)
W najogólniejszym znaczeniu jest to model transakcji handlowych na rynku elektronicznym
na linii: podmiot gospodarczy z podmiotem gospodarczym, czyli pomiędzy firmami

9

na

wydzielonej część Internetu, zwanej Intranetem Gospodarczym

10

, jak i w obrębie jednej firmy

oraz pomiędzy jej oddziałami. Transakcje B2B obejmują zarówno kontakty handlowe między
firmami, jak i tworzenie sieci handlowych o różnym zasięgu – od lokalnego, poprzez
regionalny, do globalnego. Rynek transakcji B2B przeznaczony jest przede wszystkim dla
producentów, importerów, eksporterów, hurtowników i dystrybutorów. Tworzenie systemu
transakcji handlowych B2B ma służyć realizacji strategicznych celów firmy. Kluczem do
sukcesu jest określenie obszarów, gdzie nowe rozwiązania mogą być zastosowane do
poprawy pozycji konkurencyjnej firmy. Transakcje B2B to coraz większa integracja procesów
biznesowych między różnymi podmiotami. Prawidłowe wykorzystanie możliwości rynku
internetowego jest warunkiem zachowania pozycji konkurencyjnej firmy. Organizacje budują
w tym celu serwisy internetowe, z wydzieloną, zabezpieczoną hasłem częścią. Jest ona
dostępna wyłącznie dla firm współpracujących lub oddziałów macierzystych

11

.

Business to Customer (B2C)
Są to relacje handlowe na linii podmiot gospodarczy – konsument (indywidualny odbiorca
końcowego produktu)

12

, czyli transakcje pomiędzy przedsiębiorstwami, a konsumentami na

odległość, za pomocą środków elektronicznych

13

.

Najczęściej przybierają one formę

sprzedaży za pośrednictwem sklepów internetowych. W Internecie istnieją zarówno małe
sklepiki, których celem jest zapewnienie dodatkowego zbytu na posiadane produkty, jak i całe
galerie handlowe. Wszystkie określane są jednym mianem – sklepu internetowego. Jest on
najbardziej znaną formą elektronicznego handlu, korzystającego z nowego i atrakcyjnego
kanału dystrybucji. Głównym zadania systemów B2C jest umożliwienie zakupów on-line
poprzez budowanie sieci sprzedaży w Internecie, opracowanie systemu zabezpieczenia
danych klienta oraz płatności. B2C uwzględnia również dostawę produktu lub usługi oraz
wsparcie posprzedażowe (gwarancje, serwisy, informacje dla klientów). W systemach B2C
ważne jest także budowanie długoterminowych relacji z klientem i dbanie o jego zadowolenie
z dokonanych zakupów. Nie można dopuścić do braku zadowolenia klienta lub poczucia
dyskomfortu spowodowanego „wirtualną sprzedażą”. Zatem rozwój rozwiązań B2C pociąga
za sobą konieczność stosowania rozwiązań CRM (Customer Relationship Management).
Handel elektroniczny umożliwia mniejszym firmom konkurowanie z firmami o ugruntowanej
pozycji rynkowej i dużym zasięgu działalności poprzez zmniejszanie barier geograficznych.
Działania handlowe B2C, chociaż nie stanowią najistotniejszej części obrotów realizowanych
za pośrednictwem Internetu, prowadzą jednak zmniejszenia udziału kosztownych kanałów
dystrybucji i pozyskania nowych klientów

14

.

Business to Administration (B2A) / Business to Government (B2G)
Relacje te wyznaczają ten obszar e-biznesu, który obejmuje transakcje między
przedsiębiorstwem, a jego makrootoczeniem, głównie instytucjonalnym. Czyli są to kontakty
między firmami a urzędami administracji rządowej i samorządowej za pośrednictwem

9

www.eminder.pl

10

www.spoleczenstwoinformacyjne.pl

11

http://dyrektor.nf.pl

12

www.eminder.pl

13

www.spoleczenstwoinformacyjne.pl

14

http://dyrektor.nf.pl

Internetu

15

. Najważniejsze zadania systemu B2A z punktu widzenia przedsiębiorstwa to:

kreowanie wizerunku firmy, działania w celu zwiększania wiarygodności firmy, tworzenie
więzi między firmą i jej otoczeniem, nawiązanie współpracy z instytucjami
zorganizowanymi

16

. Handel B2A odbywa się najczęściej w formie przetargów on-line oraz

targów. Rodzaj transakcji oznaczany symbolicznie B2G jest alternatywnym określeniem dla
B2A

17

. Chociaż w tym przypadku relacje B2A zawęża się czasem jedynie do relacji na linii

rząd – obywatel.
Business to Public (B2P)

18

Jest to obszar e-biznesu, który obejmuje relacje między przedsiębiorstwem, a jego
makrootoczeniem, głównie społecznym

19

. B2P określa się jako relacje na linii firma-media-

klient. Ogólnie rzecz biorąc jest to marketing on-line, czyli ogół czynności niezwiązanych
bezpośrednio ze sprzedażą towarów i usług

20

. Ten rodzaj transakcji przeznaczony jest dla

relacji pomiędzy osobą właściciela bądź przedstawiciela podmiotu gospodarczego, a jego
bliskimi bądź stałymi partnerami gospodarczymi

21

. Najważniejsze zadania systemu B2P

przedsiębiorstwa to: kreowanie wizerunku firmy, promocja marki firmy i jej produktów,
tworzenie więzi między firmą i jej otoczeniem, przyciąganie nowych klientów

22

. Relacje B2P

służą zatem szeroko pojmowanej działalności promocyjnej i reklamowej, pomagają w
budowaniu wizerunku firmy i utrzymywaniu przyjaznych kontaktów z klientami, promocji
logo, nazwy firmy, towaru lub usługi

23

. B2P obejmuje szeroko rozumianą politykę public

relations przedsiębiorstwa. Jest nieodłącznym elementem działań zmierzających do zdobycia
zaufania klientów

24

. Obszar ten jest nadal bardzo zaniedbywany przez polskie

przedsiębiorstwa.
Business to Employee (B2E)
Ten rodzaj relacji biznesowych przeznaczony jest na kontaktowanie się pomiędzy podmiotem
gospodarczym, a jego pracownikami

25

.

B2E wykorzystuje związki pomiędzy firmą a

pracownikami w celu podniesienia efektywności przedsiębiorstwa

26

. Z założenia portale B2E

są witrynami firmowymi dostępnymi dla wszystkich pracowników danego przedsiębiorstwa.
Ich podstawowym zadaniem jest usprawnienie pracy działów personalnych poprzez
dostarczanie informacji pracownikom oraz zapewnienie kanału komunikacyjnego
przeznaczonego na informacje zwrotne. B2E – to udostępnianie informacji za pośrednictwem
portali internetowych, np. o zasadach przyjęć do pracy, szkoleniach, zasadach wynagradzania
i motywowania, a także materiały przydatne w pracy – dane statystyczne, badania i analizy
rynkowe, obsługa on-line zakładowych funduszy inwestycyjnych, usług bankowych
ś

wiadczonych przez kasę zapomogo-pożyczkową i wiele innych zadań organizacyjnych

27

.

15

www.eminder.pl

16

http://dyrektor.nf.pl

17

Cieśliński S. J., Polska u wrót e-gospodarki, Nowa Gospodarka, luty 2005, s. 56

www.spoleczenstwoinformacyjne.pl
Przedsiębiorczość „na topie” – franchising i e-biznes, www.wsap.bialystok.pl.

18

B2P jest również określeniem relacji Business-to-Partner. Jest to obszar rynku w którym dostawca,

dystrybutor bądź producent sprzedaje swoje produkty za pomocą sieci pośredników czy dealerów. Stachowicz-
Stanusch A., Stanusch M., CRM: Identyfikowanie klienta, Magazyn Brief, nr 44/2003, www.brief.pl.

19

Nojszewski D., Biznes elektroniczny - czyli jaki?, e-mentor, nr 2/2007, www.e-mentor.edu.pl.

20

www.spoleczenstwoinformacyjne.pl

21

www.veranet.pl

22

www.blitz.pl

23

www.internet-w-biznesie.portada.pl

24

Klonowski Z., Systemy informatyczne zarządzania przedsiębiorstwem. Modele rozwoju i właściwości

funkcjonalne, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2004, s. 104

25

www.veranet.pl

26

www.eminder.pl

27

www.gazeta-it.pl

Zaawansowane systemy B2E kierują się w stronę integracji systemów informatycznych firmy
z systemami obsługi pracowników oraz kandydatów do pracy. Zautomatyzowanie procesów
administracyjnych pozwala w znacznym stopniu odciążyć działy personalne i uprościć
wykonywanie zadań związanych z zarządzaniem zasobami ludzkimi

28

.

Customer to Business (C2B)
W tym typie transakcji stroną inicjującą jest konsument, który określa rodzaj poszukiwanego
towaru bądź usługi łącznie z ceną zapłaty

29

. Działania handlowe C2B są prowadzone na

specjalnie w tym celu zorganizowanych obszarach rynku internetowego, zwanych aukcjami
grupowymi. Polegają na zgłaszaniu przez kupujących chęci zakupu określonej ilości
produktów. Firmy oferujące produkt, na który zgłaszane jest zapotrzebowanie, odczytują
zgłoszenie i przedstawiają swoje warunki sprzedaży. Jeśli proponowane warunki grupa
klientów uzna za zadowalające, przyjmuje ofertę i transakcja jest realizowana. Forma ta
pozawala przedsiębiorstwu np. na zbycie posiadanych nadwyżek, zaś kupujący otrzymuje
szansę na zakupienie produktu za stosunkowo niska cenę

30

.

Customer to Customer (C2C)
Relacja ta określa typ zależności biznesowych zachodzących pomiędzy końcowymi
konsumentami dobra bądź usługi

31

, czyli na linii: konsument z konsumentem. Transakcje te

realizowane są najczęściej w wypadku sprzedawania i kupowania na aukcjach
internetowych

32

. Rynek transakcji C2C pełni funkcję tablicy ogłoszeń, często połączonej z

systemem aukcyjnym. System taki z jednej strony pomaga sprzedać niepotrzebne produkty,
które znajdują się w posiadaniu osób prywatnych, a z drugiej – umożliwia dokonanie
okazyjnego zakupu innym klientom. Rynek C2C jest w pewnym sensie odpowiednikiem giełd
staroci

33

.

Citizen to Citizen (Cn2Cn) ) lub zamiennie (Z2Z), (C2C)
Jest to alternatywne określenie do scharakteryzowanych wyżej relacji C2C. Chociaż w tym
znaczeniu wskazuje się na relacje pomiędzy obywatelami, a ich organizacjami, często w
zawężeniu do organizacji o charakterze politycznym

34

.

Customer to Administration (C2A) / Customer to Government (C2G)
Są to relacje na linii klient-administracja

35

za pośrednictwem Internetu w celu realizacji

zobowiązań obywateli wobec organów administracji państwowej oraz zdobywania informacji.
Transakcje C2A to m. in.: zamówienia publiczne, rozliczenia podatkowe i transfer w ramach
opieki zdrowotnej i systemu ubezpieczeń społecznych, składanie wniosków o wydanie
paszportu, dowodu osobistego, czyli wszystko to, gdzie realizowane zadania są przedmiotem
zaangażowania się organów państwowych każdego szczebla

36

.

Citizen to Government (Cn2G) lub zamiennie (Z2G), (C2G)
Relacje te stanowią alternatywne określenie dla scharakteryzowanych wyżej relacji C2A i
C2G.

28

http://ws-webstyle.com

29

Komańda M., Funkcjonowanie w strukturze sieciowej na przykładzie programów partnerskich, Management

Forum 2020: Nowoczesne koncepcje i metody zarządzania strategicznego, www.sgh.waw.pl, s. 4

30

http://dyrektor.nf.pl

31

Nojszewski D., Biznes …, op. cit.

32

www.eminder.pl

33

Przedlacki M., Pałaszewski P., Skuza A., Zarządzanie na Ekranie, Marzec 2002, www.swiatmarketingu.pl

34

E-urząd: klucz do taniego państwa – nasze podejście, Konferencja: „Tanie Państwo: e-Government – status

oraz perspektywy w Polsce i doświadczenia innych, Andersen Bisiness Consulting, Warszawa 14.12.2004, s. 6

35

Gregor B., Stawiszyński M., E-Commerce, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz - Łódź 2002

36

Kołodko G. W., Nowa gospodarka i jej implikacje dla długookresowego wzrostu w krajach

posocjalistycznych, Warszawa 29-30 marca 2001 r., www.paweloszek.republika.pl

Customer to Public (C2P)
Są to relacje na linii konsument – instytucje użyteczności publicznej. Ich podstawowym
zadaniem jest rzesunięcie wymiany informacji z klienta zinstytucjonalizowanego na
indywidualnego i rozszerzenie sfery zastosowań na inne dziedziny życia publicznego

37

.

Government to Business (G2B) / Administration to Business (A2B)

38

Ten rodzaj transakcji określa relacje pomiędzy instytucjami publicznymi a biznesem
(gospodarką)

39

. Potrzeba stworzenia e-urzędów, nie tylko w przypadku obsługi podmiotów

biznesowych, jest priorytetowym zadaniem państwa w ramach realizacji programu „taniego
państwa”. Poprzez relacje G2B należy rozumieć ogół działań opisanych w relacjach typu
B2G.
Government to Customer (G2C) / Administration to Customer (A2C)
Relacje te obejmują usługi urzędów państwowych (administracji) w celu zrealizowania
istotnych spraw dla obywateli. W najprostszym ujęciu relacje G2C można określić jako
internetową reprezentację organów administracji publicznej (rządowej i samorządowej) w
odniesieniu do obywateli Do typowych zadań na szczeblu samorządu terytorialnego zaliczyć
można przepływy finansowe pomiędzy obywatelami, a administracją publiczną, np.: zwrot
nadpłaty podatku, zasiłki, itp.

40

. Poprzez relacje G2C należy rozumieć ogół działań opisanych

w relacjach typu C2G.
Government to Citizen (G2Cn ) lub zamiennie (G2Z), (G2C)
Relacje te stanowią alternatywne określenie dla scharakteryzowanych wyżej relacji G2C i
A2C. Często jednak w tym znaczeniu podkreśla się komunikację na linii: instytucje publiczne
– obywatel

41

będący czynnym uczestnikiem życia politycznego

42

.

Government to Government (G2G) / Administration to Administration (A2A)
Relacje pomiędzy organizacjami rządowymi (administracją państwową) na poziomie lokalnym,
regionalnym i krajowym

43

. Głównym zadaniem tego rodzaju transakcji jest wymiana informacji

pomiędzy urzędami, czyli dzielenie informacji. G2G obejmuje procesy biznesowe
przekraczające granice jednej organizacji, np.: wymiana międzynarodowa, cło i migracja,

p

lanowanie budżetu od krajowego po gminny, utrzymanie dróg wojewódzkich, itp.

44

. Relacje

G2G to koordynacja procesów oraz wewnętrzny obieg dokumentów

45

.

Government/Administration to Public (G/A2P) / Government/Administration to People
(G/A2P)
Podstawą transakcji typu G2P są relacje na linii organizacje rządowe (administracja
państwowa) – społeczeństwo

46

. Są to relacje o charakterze ogólnym, niezwiązane

bezpośrednio z przebiegiem procesu transakcji

47

.

Government to Employee (G2E) / Administration to Employee (A2E)
Komponent G2E koncentruje się integracji systemów informatycznych, którego docelowym
użytkownikiem jest pracownik administracji państwowej odpowiedzialny za aktualizację i

37

Chmielarz W., Handel elektroniczny, www2.wz.uw.edu.pl

38

A2B jest również oznaczeniem kategorii Application to Business będącej relacją określającą rodzaj

prowadzenia działalności biznesowej polegającą na wynajmowaniu programów, czy też usług komputerowych
firmom za pośrednictwem Internetu. Nojszewski D., Biznes …, op. cit.

39

Nojszewski D., Biznes …, op. cit.

40

Stecyk A., Internetowy Model Systemu Informacji G2C, Gazeta IT, nr 35/2005, www.gazeta-it.pl

41

Nojszewski D., Biznes …, op. cit.

42

E-urząd…, op. cit., s. 6

43

Ibidem, s. 6

44

Projekt PESEL 2, Przebudowa i integracja systemu rejestrów państwowych, Ministerstwo Spraw

Wewnętrznych i Administracji, Departament Rozwoju Rejestrów, Warszawa 2006, s. 18

45

Combe C., Introduction to e-business, management and strategy, Amsterdam - Boston - Heidelberg - Londyn -

Nowy Jork - Oxford - Paryż 2006, s. 67

46

www.collegium.edu.pl

47

Klonowski Z., Systemy …, op. cit., s. 196

udostępnianie informacji. Relacje G2E polegają na udostępnianiu pracownikom aplikacji
niezbędnych do realizacji ich zadań (według potrzeb wynikających z zakresu systemu oraz
przyjętych procedur działania, np. aplikacje dla helpdesk, aplikacje służące do generacji
standardowych raportów i monitorowania systemu, aplikacje wspomagające realizację pewnych
zadań związanych z udostępnianiem danych, itp.)

48

.

Public to Public (P2P) / People to People (P2P)
Relacje na linii media infrastruktury publicznej – media infrastruktury publicznej
zapewniające sprawniejsze i szybsze przekazywania i przetwarzanie informacji pomiędzy
organami rządowymi, samorządowymi i innymi organami użyteczności publicznej

49

.

Zadaniem transakcji typu P2P jest tworzenie skutecznych relacji pomiędzy przedstawicielami
społeczeństw

50

.

Zakończenie

Tematyka, jakiej dotyczy niniejszy referat ewolucje praktycznie każdego dnia.

Przedstawiciele branży IT prześcigają się w zaskakiwaniu użytkowników Internetu
innowacyjnymi rozwiązaniami. Faktem stało się dziś, iż korzystanie z transakcji
internetowych nie jest rozrywką, a działaniem, które jest warunkiem koniecznym przetrwania
organizacji na konkurencyjnym rynku globalnym. Z drugiej strony walory związane ze
skróceniem czasu realizacji poszczególnych transakcji i znacznym obniżeniem kosztów ich
obsługi są nie do podważenia. „Przedsiębiorstwa, które nie nadążą za kierunkiem rozwoju
wyznaczonym przez e-commerce przestaną liczyć się na rynku”

51

.

Wśród wskazanych wyżej relacji znalazły się zarówno relacje implikacji, jak i

równoważności. Ich rozwój oraz pojawianie się nowych kategorii jest nieunikniony. Szkoda
jednak, że autorzy nowych rozwiązań nie dbają o niepowtarzalność ich oznaczeń, a tym
samym pełną identyfikowalność wprowadzanych terminów.
Pozycje źródłowe
1.

Chmielarz W., Handel elektroniczny, www2.wz.uw.edu.pl .

2.

Cieśliński S. J., Polska u wrót e-gospodarki, Nowa Gospodarka, luty 2005.

3.

Combe C., Introduction to e-business, management and strategy, Amsterdam - Boston -
Heidelberg - Londyn - Nowy Jork - Oxford - Paryż 2006.

4.

E-urząd: klucz do taniego państwa – nasze podejście, Konferencja: „Tanie Państwo: e-
Government – status oraz perspektywy w Polsce i doświadczenia innych, Andersen
Bisiness Consulting, Warszawa 14.12.2004.

5.

Frąckiewicz E., Marketing internetowy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.

6.

Gregor B., Stawiszyński M., E-Commerce, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz -
Łódź 2002.

7.

Klonowski Z., Systemy informatyczne zarządzania przedsiębiorstwem. Modele rozwoju i
właściwości funkcjonalne, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław
2004.

8.

Kołodko G. W., Nowa gospodarka i jej implikacje dla długookresowego wzrostu w
krajach

posocjalistycznych,

Warszawa

29-30

marca

2001

r.,

www.paweloszek.republika.pl.

9.

Komańda M., Funkcjonowanie w strukturze sieciowej na przykładzie programów
partnerskich, Management Forum 2020: Nowoczesne koncepcje i metody zarządzania
strategicznego, www.sgh.waw.pl.

48

Projekt PESEL 2…, op. cit., s. 17-18.

E-urząd…, op. cit., s. 6.

49

Chmielarz W., Handel …, op. cit.

50

www.collegium.edu.pl

51

Klonowski Z., Systemy …, op. cit, s. 102

10.

Niedźwiedziński M., Globalny handel elektroniczny, Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 2004.

11.

Nojszewski D., Biznes elektroniczny - czyli jaki?, e-mentor, nr 2/2007, www.e-
mentor.edu.pl.

12.

Nojszewski D., Przegląd modeli e-biznesowych, e-mentor, nr 5/2006, www.e-
mentor.edu.pl.

13.

Okońska-Hordyńska E, Piech K., red. nauk., Strategia Lizbońska a możliwość budowania
gospodarki opartej na wiedzy w Polsce – wnioski i rekomendacje, PTE, Warszawa 2005.

14.

Projekt PESEL 2, Przebudowa i integracja systemu rejestrów państwowych, Ministerstwo
Spraw Wewnętrznych i Administracji, Departament Rozwoju Rejestrów, Warszawa 2006.

15.

Przedlacki M., Pałaszewski P., Skuza A., Zarządzanie na Ekranie, Marzec 2002,
www.swiatmarketingu.pl.

16.

Przedsiębiorczość „na topie” – franchising i e-biznes, www.wsap.bialystok.pl.

17.

Ratnasingam P., The Move from Traditional Value-Added-Network EDI to Internet based
EDI and Trust, Materiały VII Konferencji EDI-EC, Łódź-Dobieszków 1999.

18.

Stachowicz-Stanusch A., Stanusch M., CRM: Identyfikowanie klienta, Magazyn Brief, nr
44/2003, www.brief.pl.

19.

Stecyk A., Internetowy Model Systemu Informacji G2C, Gazeta IT, nr 35/2005,
www.gazeta-it.pl.

20.

http://dyrektor.nf.pl

21.

http://ws-webstyle.com

22.

www.blitz.pl

23.

www.collegium.edu.pl

24.

www.ecard.pl

25.

www.eminder.pl

26.

www.gazeta-it.pl

27.

www.internet-w-biznesie.portada.pl

28.

www.mg.gov.pl

29.

www.spoleczenstwoinformacyjne.pl

30.

www.veranet.pl