blacharz samochodowy 721[03] z2 02 n

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Bogdan Chmieliński

Dokonywanie wymiany elementów nadwozia
721[03].Z2.02

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr Stanisław Kołtun
mgr inż. Grażyna Uhman

Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Bogdan Chmieliński

Konsultacja:
mgr inż. Piotr Ziembicki

Korekta:

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 721[03].Z2.02
Dokonywanie wymiany elementów nadwozia zawartego w modułowym programie nauczania
dla zawodu blacharz samochodowy.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Organizacja naprawy przez wymianę elementów nadwozia

5.1.1. Ćwiczenia 17

5.2. Technologia naprawy kompletnych zespołów nadwozia

5.2.1. Ćwiczenia 19

5.3. Naprawa wycinkowa nadwozia

5.3.1. Ćwiczenia 22

5.4. Wykonywanie nietypowych napraw blacharskich

5.4.1. Ćwiczenia 25

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Poradnik dla nauczyciela jest częścią pakietu edukacyjnego, składającego się z dwóch

części:

−

poradnik dla nauczyciela,

−

poradnik dla ucznia.
Obydwa poradniki wzajemnie się uzupełniają i stanowią jedną całość; uczniowi wystarczy

jego poradnik, nauczyciel zaś powinien mieć do dyspozycji oba poradniki. Integralną częścią
poradnika jest modułowy program nauczania 721[03]/SZ/MENiS/2002.01.31 dla zawodu
blacharz samochodowy.
Poradnik stanowi pomoc przy projektowaniu oraz realizacji zajęć edukacyjnych
w nauczaniu modułowym, który to różni się w sposób zasadniczy od kształcenia
przedmiotowego.
Kształcenie modułowe zakłada kształtowanie umiejętności zawodowych w modułach
i jednostkach modułowych wzbogacając wiedzę i kształtując umiejętności w toku jednolitych
zintegrowanych zajęć edukacyjnych.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne – czyli wykaz tych umiejętności, które uczeń powinien mieć już
ukształtowane zanim przystąpi do realizacji programu jednostki modułowej, nauczyciel
może, wykorzystując wykaz oraz zamieszczony schemat układu jednostek modułowych
zbudować test diagnostyczny dla sprawdzenia stopnia gotowości uczniów do realizacji
treści kształcenia jednostki modułowej: dokonywanie wymiany elementów nadwozia,

−

cele kształcenia – wykaz umiejętności, które uczeń powinien ukształtować realizując
program jednostki modułowej,

−

przykładowe scenariusze zajęć – w poradniku zamieszczono dwa scenariusze zajęć:
pierwszy dotyczy zajęć edukacyjnych, w których dominuje wzbogacanie wiedzy; drugi
scenariusz dotyczy zajęć, gdzie dominuje kształtowanie umiejętności. Obydwa scenariusze
są przykładami, w jaki sposób planować zajęcia edukacyjne podczas kształcenia
modułowego; na bazie tych scenariuszy nauczyciel może opracować swoje własne dla całej
jednostki modułowej,

−

ćwiczenia – w poradniku zamieszczono wykaz ćwiczeń niezbędnych do realizacji celów
jednostki modułowej, identyczne ćwiczenia znajdują się w poradniku dla ucznia,

−

ewaluacja osiągnięć ucznia – poradnik zawiera dwa narzędzia pomiaru dydaktycznego;
jeden to test wielokrotnego wyboru zawierający obok zadań testowych, plan testu
ułatwiający nauczycielowi samodzielne budowanie testów równoległych; drugi test to
zadanie praktyczne typu próba pracy sprawdzający umiejętność dokonywania wymiany
elementów nadwozia łączonych rozłącznie i nierozłącznie z konstrukcją nośną nadwozia.
Materiał zawiera plan testu, kryteria oceny wraz z modelem odpowiedzi oraz przykład
konkretnego zadania praktycznego. Pierwszy z testów zamieszczono w poradniku dla
ucznia.

−

literaturę – wykaz publikacji książkowych oraz czasopism.

Korzystając z poradnika zaleca się:

−

omówić z uczniami cele kształcenia; ich świadomość może wpłynąć na efektywność
kształcenia,

−

zrealizować wszystkie ćwiczenia lub opracować własne wykorzystując te z poradnika jako
wzorce- typy ćwiczeń; ich realizacja ułatwi realizację celów kształcenia,

−

zajęcia realizować metodami nauczania wskazanymi w programie jednostki modułowej.

Warunkiem

niezbędnym poprawnego przebiegu procesu kształcenia jest wyposażenie

pomieszczeń lekcyjnych w odpowiedni sprzęt oraz środki dydaktyczne, pełen wykaz środków

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

dydaktycznych znajduje się w programie jednostki modułowej, poradnik zawiera środki
dydaktyczne niezbędne do realizacji ćwiczeń zawartych w poradniku.
Realizując program jednostki modułowej należy zwracać uwagę na przestrzeganie
wymogów bhp, każde ćwiczenie, którego realizacja niesie potencjalne niebezpieczeństwo należy
poprzedzić instruktażem, należy stosować niezbędne środki ochrony indywidualnej oraz
wyposażyć pomieszczenia do nauki w niezbędne instrukcje i środki bhp oraz p.poż.

Podczas planowania oraz realizacji programu jednostki modułowej nauczyciel powinien

zwrócić szczególną uwagę na:

−

treści dotyczące wyboru metody naprawy nadwozia oraz sporządzania planu działania, tak
by wdrożyć uczniów do postępowania w pracy zawodowej wg z góry założonego planu,
eliminując przypadkowość i chaos,

−

konieczność dokonywania pomiarów nadwozia jako element oceny stanu technicznego
uszkodzonego nadwozia,

−

wykonywanie napraw wycinkowych oraz wykonywanie prototypów.
Podczas realizacji zajęć uczeń może napotkać trudności wykonując ćwiczenia dotyczące:

−

analizy karty pomiarowej nadwozia oraz samego pomiaru,

−

dopasowywania elementów podczas naprawy wycinkowej,

−

wykonywania prototypu elementu z blachy – wytłoczki.
Poradnik, który oddajemy w Państwa ręce nie jest receptą na kształcenie modułowe, jest

jedynie przykładem, propozycją do wykorzystania, zachęcamy nauczycieli, by na bazie
niniejszego poradnika oraz poradnika dla ucznia tworzyli swoje własne narzędzia dydaktyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

721[03].Z2

Technologia napraw nadwozia

721[03].Z2.01

Wykonywanie napraw wgnieceń

poszycia nadwozia

721[03].Z2.02

Dokonywanie wymiany

elementów

721[03].Z2.03

Wykonywanie kompleksowych

napraw nadwozia

721[03].Z2.04

Kwalifikowanie uszkodzeń

i kosztorysowanie napraw

721[03].Z2.05

Stosowanie procedur

obsługi klienta

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

wykonywać operacje ręcznej i mechanicznej obróbki skrawaniem,

−

rozpoznawać materiały blacharskie,

−

posługiwać się uniwersalnymi narzędziami monterskimi oraz typowymi narzędziami
i maszynami blacharskimi,

−

posługiwać się dokumentacja naprawczą,

−

przygotowywać samochód do naprawy nadwozia,

−

ciąć i wykrawać blachy,

−

kształtować blachy różnymi technikami,

−

łączyć blachy techniką spawania i zgrzewania,

−

wykonywać połączenia nitowe, klejowe, śrubowe i lutowane,

−

naprawiać wgniecenia poszycia nadwozia,

−

rozpoznawać zagrożenia występujące na stanowisku pracy,

−

zastosować środki ochrony osobistej,

−

korzystać z różnych źródeł informacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

rozpoznać uszkodzenie elementów nadwozia,

−

rozpoznać rodzaj, cechy i zakres uszkodzeń kwalifikujących do wymiany elementów
nadwozia,

−

dokonać wyboru technologii naprawy, na podstawie kryteriów ekonomicznych,
technicznych i organizacyjnych,

−

zaplanować kolejność operacji przy naprawie przez wymianę kompletnych elementów
nadwoziowych montowanych połączeniem rozłącznym i nierozłącznym,

−

zaplanować kolejność operacji przy naprawie miejscowej,

−

zaplanować kolejność operacji przy naprawach nietypowych zużyć i uszkodzeń,
w szczególności rozległych zużyć korozyjnych i konieczności wykonania prototypów,

−

zorganizować stanowisko blacharskie do wymiany uszkodzonych elementów poszycia
nadwozia,

−

zdemontować uszkodzone elementy nadwozia poprzez odkręcenie, ścinanie, rozwiercanie
zgrzein, szlifowanie,

−

oczyścić krawędzie blach z korozji,

−

dopasować nowy element do nadwozia,

−

dokonać wyboru metody i techniki spawania do połączenia elementów wymiennych,

−

połączyć zgrzewaniem elementy wymienne,

−

wykonać montaż elementów do nadwozia za pomocą przykręcania, klejenia, nitowania,

−

dokonać naprawy nietypowego zużycia i uszkodzenia nadwozia przez wstawienie łaty,

−

dokonać prac wykończeniowych strefy łączonej po naprawie,

−

zabezpieczyć łączone elementy środkami antykorozyjnymi, przed operacją łączenia oraz po
połączeniu,

−

uszczelnić połączenie po naprawie,

−

zastosować materiały wygłuszające,

−

sprawdzić luzy oraz zamykanie i otwieranie uchylnych elementów nadwozia,

−

dokonać regulacji luzów i wypoziomowania zamontowanego elementu,

−

ocenić jakość wymienionego elementu nadwozia,

−

dobrać narzędzia do planowanych operacji,

−

posłużyć się narzędziami blacharskimi, wiertarką, szlifierką oraz innymi narzędziami
i przyrządami podczas demontażu elementów poszycia nadwozia,

−

posłużyć się narzędziami, maszynami i urządzeniami do naprawy nadwozia,

−

posłużyć się przyrządami pomiarowymi do kontroli konstrukcji nośnej nadwozia,

−

zastosować materiały niezbędne w pracach blacharskich zgodnie z ich przeznaczeniem,

−

zastosować wyposażenie warsztatu blacharskiego,

−

zastosować przepisy bhp, ochrony ppoż i ochrony środowiska,

−

udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadku przy pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania: Blacharz samochodowy 721[03]
Moduł:

Technologia napraw nadwozia 721[03].Z2

Jednostka modułowa:

Dokonywanie wymiany elementów nadwozia 721[03].Z2.02

Temat: Planowanie naprawy nadwozia metodą wymiany elementów
Cel ogólny: kształtowanie umiejętności planowania naprawy metodą wymiany elementów.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

−

wymienić elementy składowe czynności planowania,

−

opisać sposób dokonywania oceny stanu technicznego nadwozia,

−

scharakteryzować kryteria wyboru metody naprawy,

−

sporządzić wykaz czynności naprawczych,

−

sporządzić wykaz materiałów i narzędzi,

−

sporządzić ramowy plan naprawy nadwozia metodą wymiany elementów,

−

uzasadnić metodę naprawy.

Metody nauczania:

−

pogadanka,

−

ćwiczenie przedmiotowe,

−

dyskusja dydaktyczna.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca z całym oddziałem,

−

praca grupowa

Czas zajęć: 180 min.
Środki dydaktyczne:
M1 – materiały piśmienne,
M2 – dokumentacja ubezpieczeniowa wypadku samochodowego (różne, rzeczywiste lub
symulowane),
F1 – foliogram – cele kształcenia jednostki modułowej poprzedniej Z2.01
F2 – foliogram – cele zajęć,
F3 – foliogram – klasyfikacja napraw nadwozia,
F4 – foliogram – cechy dobrego planu,
F5 – foliogram – istota pomiaru nadwozia,
F6 – foliogram – kryteria wyboru metody naprawy,
F7 – charakterystyka metod naprawy przez wymianę nadwozia,
F8 – foliogram – elementy planu działania,
F9 – foliogram – schemat wzorcowego planu działania,
Fot1 – fotografie charakterystycznych typów uszkodzeń nadwozia,
Fot2 – fotografie uszkodzeń kwalifikujących się do naprawy metodą wymiany,
Z1 – załącznik I – do ćwiczenia I,
Z2 – załącznik II – do ćwiczenia II,
Por/uczn. – poradnik dla ucznia,
Lit – biblioteczka podręczna,
Inst. – instrukcja obsługi roweru (różne).
ZAŁĄCZNIKI

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Załącznik nr I do ćwiczenia I – „Procedura planowania”

Jesteś posiadaczem roweru, aby go kupić musiałeś przez cały rok, w każdą sobotę

intensywnie pomagać swemu ojcu w jego pracy. Wskutek nieszczęśliwego wypadku Twój rower
uległ poważnemu uszkodzeniu, niestety nie możesz liczyć na zakup nowego roweru, jedynym
wyjściem jest naprawa we własnym zakresie. Sporządź plan działania naprawy uszkodzonego
roweru; zastanów się, jakie czynności przygotowawcze powinieneś podjąć, jakie środki
materialne będą Ci potrzebne, jakie koszty musisz ponieść, jakie zabiegi organizacyjne musisz
poczynić, by Twój rower mógł powrócić do stanu użyteczności. Zadanie wykonaj w formie
dowolnego opisu graficznego, tak byś mógł przedstawić swój plan kolegom z klasy.
Ponieważ pracujecie w grupie, wymieńcie się doświadczeniami, wspólnie ustalcie strategię
działania oraz przedstawcie Wasz jeden wspólny plan działania.
Wasz plan przedstawcie w takiej formie, byście mogli go zaprezentować innym kolegom.
Do wykonania zadania dysponujecie instrukcją obsługi typowego roweru oraz materiałami
piśmiennymi. Na wykonanie zadania macie 35 min.
Załącznik nr II do ćwiczenia II – „Plan działania naprawy nadwozia” stanowi ćwiczenie 1
zawarte w materiale nauczania w rozdziale 4.1 – organizacja naprawy przez wymianę
elementów nadwozia zawartego w poradniku dla ucznia.
Zadanie do wykonania: Na podstawie dokumentacji ubezpieczeniowej wypadku
samochodowego zaproponuj metodę naprawy oraz sporządź plan działania naprawy.
Aby poprawnie wykonać ćwiczenie powinniście:
1) przeanalizować wszystkie zapisy oraz szkice i rysunki zawarte w dokumentacji wypadku

samochodowego,

2) w formie dyskusji określić okoliczności wypadku,
3) ustalić co uległo zniszczeniu oraz w jakim zakresie,
4) zdecydować o metodzie naprawy,
5) Sporządzić plan działania zawierający:

−

wykaz głównych etapów naprawy,

−

wykaz głównych czynności w każdym etapie naprawy,

−

wykaz materiałów niezbędnych do wykonania naprawy,

−

wykaz narzędzi, maszyn i urządzeń naprawczych,

−

wykaz narzędzi pomiarowych,

−

szkic sytuacyjny z uwypukleniem miejsca uszkodzenia oraz zaznaczeniem elementów do
wymiany.

Uwagi do realizacji ćwiczenia:

−

ćwiczenie będziecie wykonywać w grupie, wszystkie decyzje musicie wypracować
wspólnie,

−

efektem Waszej pracy ma być opracowanie pisemne: plan działania,

−

ponieważ możecie nie znać nazw specjalistycznych narzędzi i maszyn, poproście
nauczyciela o katalogi handlowe lub opiszcie je w formie ogólnej,

−

na zakończenie ćwiczenia będziecie musieli je zaprezentować nauczycielowi oraz kolegom
z klasy, ustalcie zatem argumenty, którymi kierowaliście się wykonując ćwiczenie oraz
wybierzcie spośród siebie lidera, który w imieniu całej grupy zaprezentuje Waszą pracę.

Podczas ćwiczenia możecie korzystać z:

−

poradnika dla ucznia,

−

dokumentacji powypadkowej sporządzonej przez ubezpieczyciela,

−

materiałów piśmiennych,

−

rady i podpowiedzi nauczyciela,

−

katalogów handlowych oraz Internetu.

Na wykonanie ćwiczenia macie 45 min.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg zajęć:

Element zajęć

lekcyjnych

(czas)

Czynności nauczyciela

Czynności uczniów

Metoda

nauczania

Środki

dydaktyc

zne

Organizacja
zajęć
(ok. 5-7 min)

- dyscyplinuje uczniów,
- wykonuje czynności porządkowo-organizacyjne.

Wykonują polecenia
nauczyciela

Wprowadzeni
e
(ok. 20 min)

- przedstawia temat zajęć,
- przedstawia cele zajęć,
- odnosi się do zajęć poprzednich: jednostki modułowej
Z2.01 – wykonywanie napraw wgnieceń poszycia
nadwozia – w formie swobodnej wymiany zdań oraz
odpytania uczniów odnosi się do prostych napraw
wgnieceń poszycia nadwozia.

- słuchają,
- odpowiadają na pytania,

pogadanka F1,

F2,

Planowanie
naprawy
nadwozia
(25 min)

przedstawia treści nauczania:
- dokonuje podziału ogółu napraw nadwozia na naprawy
drobne (wgnieceń), średnie (wymiany elementów) i
kompleksowe (z koniecznością prostowania konstrukcji
nośnej),
- charakteryzuje naprawy średnie nadwozia,
- przedstawia procedurę planowania w technice

- słuchają,
- odpowiadają na zadawane
przez nauczyciela pytania,
- wykonują notatki w
zeszycie,
-

prezentują

własne

doświadczenia z zakresu
klasyfikowania i
opisywania napraw
nadwozia.

Pogadanka F3,

Fot1,

Ćwiczenie I –
Procedura
planowania
(35 min)

- przedstawia ćwiczenie I (załącznik nr I),
- dzieli uczniów na grupy (nie większe niż 4-osobowe),
- obserwuje pracę grup, udziela wskazówek i wyjaśnień,
Po ćwiczeniu:
- proponuje przedstawicielowi każdej grupy prezentację
wyników pracy,
- wywołuje dyskusję o wykonanych planach uwypuklając
i uogólniając procedurę planowania.

- tworzą grupy wg
zaproponowanego przez
nauczyciela sposobu,
- wykonują

ćwiczenie

pracując w grupach,
- prowadzą dyskusje,
argumentują, wyciągają
wnioski.

ćwiczenie

przedmiotowe,
- prezentacja,
- dyskusja
dydaktyczna

M1, Z1,
Inst

„Projekt wspó

łfinansowany ze

środków Europejskiego Funduszu Spo

łecznego”

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wybór metody
naprawy
nadwozia
(35 min)

Przedstawia treści nauczania:
- metody oceny stanu technicznego uszkodzonego
nadwozia: oględziny, pomiar nadwozia,
- czynności przygotowawcze do planowania naprawy:
częściowy demontaż, rozmowa z klientem,
- kryteria wyboru metody naprawy: techniczne,
ekonomiczne, organizacyjne,
- klasyfikacja metod naprawy przez wymianę nadwozia,
- przykłady uszkodzeń nadwozia,
- schemat graficzny planu działania.

- słuchają,
- odpowiadają na pytania,
- wykonują notatki w
zeszycie.

Pogadanka F5,

F6,

F7, F8,
Fot2

Ćwiczenie II –
plan działania
naprawy
nadwozia
(45 min)

- przedstawia i objaśnia ćwiczenie II (załącznik nr II),
- umożliwia uczniom podział na grupy (3-5 osobowe),
- rozdaje materiały dydaktyczne,
- obserwuje pracę grup, udziela wskazówek, radzi,
Po ćwiczeniu:
- proponuje, by lider każdej grupy przedstawił argumenty,
które zdecydowały o metodzie naprawy,
- wywołuje dyskusję, w wyniku której powstaje
„wzorcowy plan działania naprawy”

- tworzą grupy wg
własnego uznania,
- wykonują ćwiczenie w
grupach,
- prezentują wyniki pracy,
- wnioskują w formie
dyskusji.

ćwiczenie

przedmiotowe,
- prezentacja,
- dyskusja
dydaktyczna.

M1, M2,
Z2,
Por/uczn.
, Lit

Podsumowani
e zajęć
(25 min)

- przedstawia (w formie podsumowania):

• kryteria wyboru metody naprawy,
• elementy planu działania podczas naprawy,
• odnosi się do celów kształcenia,

- dokonuje oceny bieżącej uczniów, uwzględniając:

• obserwację uczniów podczas wykonywania

ćwiczeń oraz wystąpień indywidualnych,

• samoocenę uczniów w grupie.

- proponuje zadanie domowe: „Wykorzystując
doświadczenia wyniesione z zajęć sporządź wzorcowy
plan działania w odniesieniu do ćwiczenia I”.

- dyskutują,
- wnioskują,
-wykonują notatki w
zeszytach,
-

wymieniają uwagi,

dyskutują.

Dyskusja
dydaktyczna

F2, F9

„Projekt wspó

łfinansowany ze

środków Europejskiego Funduszu Spo

łecznego”

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania: Blacharz samochodowy 721[03]
Moduł:

Technologia napraw nadwozia 721[03].Z2

Jednostka modułowa:

Dokonywanie wymiany elementów nadwozia 721[03].Z2.02

Temat: Wykonanie zakładki blacharskiej

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności wykonywania zakładek blacharskich

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

−

charakteryzować połączenia elementów podczas naprawy wycinkowej,

−

przygotować blachę do wykonania zakładki,

−

wykonać zakładkę naprawczą wg linii prostej,

−

wykonać zakładkę naprawczą w narożu kątowym zewnętrznym i wewnętrznym,

−

posługiwać się narzędziami ręcznymi do wykonywania zakładki,

−

stosować środki ochrony indywidualnej,

−

zorganizować stanowisko pracy.

Metody nauczania:

−

pogadanka,

−

pokaz,

−

metoda przewodniego tekstu,

−

dyskusja dydaktyczna.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca z całym oddziałem,

−

praca w parach,

Czas zajęć: 225 min.

Środki dydaktyczne:
MP1 – materiały piśmienne,
MP2 – materiały wyjściowe do wykonania zakładki,
Zestaw – środki dydaktyczne używane do zajęć poprzednich,
F1 – foliogram-cele zajęć edukacyjnych,
F2 – foliogram – metody oczyszczania blach,
F3 – foliogram – rodzaje połączeń elementów blach,
MR1 – modele rzeczywiste zakładek naprawczych,
MR2 – próbki rzeczywiste połączeń blach (spawanych i zgrzewanych),
S – dydaktyczne stanowisko pracy,
Z – załącznik - tekst przewodni,
BHP – środki ochrony indywidualnej,
Narz – rzeczywiste narzędzia do wykonywania zakładek
P/uczn – poradnik dla ucznia,
W – wytwory pracy uczniów (zakładki).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg zajęć:

Element zajęć

lekcyjnych

(czas)

Czynności nauczyciela

Czynności uczniów

Metoda

nauczania

Środki

dydaktyc

zne

Organizacja
zajęć
(5-7 min)

- dyscyplinuje uczniów,
- wykonuje czynności porządkowo-organizacyjne.

Wykonują polecenia
nauczyciela

Wprowadzenie
(20 min)

- przedstawia temat zajęć,
- przedstawia cele zajęć,
- odnosi się do zajęć poprzednich ( Usuwanie
uszkodzonych wytłoczek) – w formie swobodnej
wymiany zdań oraz odpytania uczniów.

- słuchają,
- odpowiadają na pytania,
- przedstawiają zadanie
domowe

pogadanka F1,

Zestaw

Przygotowanie
do wykonania
zakładki
(30 min)

Przedstawia treści kształcenia:
- oczyszczenie miejsca łączenia – przypomnienie metod
oczyszczania blach,
- rodzaje połączeń elementów „starych” i „nowych”,
- charakterystyka oraz wykonywanie spoin otworowych,
- przygotowanie zakładki pod zgrzewanie punktowe,
- narzędzia do wykonywania zakładki,
- technologia wykonania zakładki

- słuchają,
- odpowiadają na pytania,
- wymieniają
doświadczenia własne w
związku z tematem zajęć,
- wykonują notatki.

- pogadanka,
- dyskusja
dydaktyczna.

F2, F3,
MR1,
MR2,
Narz,
P/uczn

Ćwiczenie –
wykonanie
zakładki
(145 min)

- przedstawia i wyjaśnia ćwiczenie (załącznik),
- w formie pokazu prezentuje sposób posługiwania się
narzędziami pracy,
- umożliwia uczniom podział na grupy (2 osobowe),
- wydaje materiały i narzędzia,
- sprawdza zorganizowane przez uczniów stanowiska
pracy oraz dopuszcza ich do wykonania ćwiczenia,
- obserwuje pracę grup (par), udziela wskazówek,
instruuje, czuwa nad bezpieczeństwem uczniów.

- tworzą grupy 2-osobowe,
- wykonują

ćwiczenie

zgodnie z zapisami tekstu
przewodniego,
- wymieniają spostrzeżenia
i uwagi.

metoda tekstu
przewodniego

MP1,
MP2, S,
Z, BHP,
Narz,
P/uczn

Podsumowanie
zajęć
(25 min)

- organizuje publiczną prezentację wykonanych
zakładek,
- wywołuje dyskusję w związku z fazą 6 tekstu

- prezentują wyniki swojej
pracy,
- w formie dyskusji

- prezentacja,
- dyskusja
dydaktyczna

F1, W, Z

„Projekt wspó

łfinansowany ze

środków Europejskiego Funduszu Spo

łecznego”

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

przewodniego – analiza,
- dokonuje oceny bieżącej uczniów,
- proponuje zadanie domowe: „Na podstawie
doświadczeń wyniesionych podczas wykonywania
ćwiczenia odpowiedz pisemnie na pytanie 3 zawarte w
tekście przewodnim – faza 6, analiza”

analizują wykonane
zadanie,
- współuczestniczą w
procesie oceniania swych
działań

„Projekt wspó

łfinansowany ze

środków Europejskiego Funduszu Spo

łecznego”

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZAŁĄCZNIK do ćwiczenia – tekst przewodni
Temat zadania: Wykonaj zakładkę naprawczą dla połączenia zgrzeinami punktowymi wg
linii wzajemnie prostopadłych z narożem zewnętrznym i wewnętrznym.

Celem ćwiczenia jest kształtowanie umiejętności przygotowania elementów blach

podlegających łączeniu podczas naprawy poprzez uformowanie zakładki naprawczej.
Uwaga:
Będziecie pracować parami, pamiętajcie jednak, że każdy z Was musi nauczyć się
wykonywać zakładki. Wtedy, gdy coś planujecie, analizujecie powinniście stanowić zespół,
natomiast fizyczne wykonywanie zakładki, każdy z Was musi wykonać indywidualnie.

Przeczytajcie uważnie poniższy tekst postępując zgodnie z zawartymi tam poleceniami:

1. INFORMACJE
Zanim przystąpicie do realizacji ćwiczenia przeczytajcie uważnie pytania prowadzące,

możecie podzielić się pytaniami, by potem wzajemnie sobie na nie odpowiedzieć, sami
sprawdzicie czy wykorzystaliście efektywnie czas na lekcji.
Pytania prowadzące:

1. Na czym polega naprawa wycinkowa nadwozia?
2. Kiedy najlepiej stosować naprawę wycinkową?
3. Z jakich etapów składa się naprawa wycinkowa?
4. Co to są wytłoczki naprawcze?
5. Co to jest zakładka naprawcza?
6. Narysuj, zachowując wymiary, zakładkę naprawczą,
7. Ile należy przewidzieć naddatku na wykonanie zakładki?
8. Co to jest spoina otworowa?
9. Dlaczego spawanie spoiną czołową w naprawach blacharskich jest rzadko stosowane?
10. Jakimi narzędziami najlepiej wykonać zakładkę?

2. PLANOWANIE
Przystępujecie do realizacji ćwiczenia; aby je dobrze wykonać powinniście sporządzić

plan wykonania zadania, by móc z pomocą nauczyciela upewnić się, że Wasza zakładka
będzie prawidłowa Mając do dyspozycji plan ćwiczenia z poradnika dla ucznia powinniście
odpowiedzieć pisemnie na pytania prowadzące oraz sporządzić plan wykonania zadania.
Pytania prowadzące:
1. Jakie etapy wyróżnicie podczas operacji wykonywania zakładki?; wypiszcie główne etapy
pracy, a następnie w każdym etapie czynności cząstkowe,
2. Jakie narzędzia będą Wam do tego potrzebne?
3. Jakie musicie zachować środki bezpieczeństwa?
4. W jaki sposób wytrasujecie linię zakładki?
5. Jak należy przygotować naroże zewnętrzne oraz wewnętrzne zakładki?
6. Jakiego narzędzia należy użyć do wykonania zakładki?
7. Jak zorganizujecie stanowisko pracy?

3. USTALENIA

Po napisaniu planu wykonania zadania powinniście porozmawiać z nauczycielem, by

zweryfikować Wasze plany z wiedzą i doświadczeniem nauczyciela; musicie upewnić się, czy
Wasz plan jest dobry, czy jest realny, czy jest bezpieczny, przygotujcie się na pytania
dotyczące:
1. Kolejności wykonywania zakładki,
2. Bezpieczeństwa pracy,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. Budowy i obsługi narzędzi do wykonywania zakładki,
4. Szczegółów przygotowania i wykonywania naroży zakładki: zewnętrznego i
wewnętrznego.

4. REALIZACJA

Przystąpicie teraz do głównej części ćwiczenia; przygotujcie siebie zakładając ubranie

robocze i środki ochrony osobistej, zgromadźcie materiały, narzędzia, przygotujcie
stanowisko pracy. Pamiętajcie, że pracę wykonuje tylko jeden z Was, drugi jest
obserwatorem, po pewnym czasie zamienicie się rolami. Gdy będziecie gotowi do wykonania
zadania, zgłoście to nauczycielowi. Podczas pracy możecie napotkać na trudności
i niespodzianki, stwierdzenia poniżej są wykazem ewentualnych trudności:

−

nie potrafię posługiwać się wykrawakiem ręcznym lub pneumatycznym,
przystosowanymi do wykonywania zakładki – poproś nauczyciela, by zademonstrował
posługiwanie się narzędziem,

−

jakość zakładki jest niezadowalająca,

−

należy bezwzględnie zachować środki ostrożności,

−

należy utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy,

−

jeśli nie jesteście pewni, jak wykonać daną czynność zajrzyjcie do poradnika lub
poradźcie się nauczyciela.

5. SPRAWDZENIE

Po wykonaniu wszystkich czynności zawsze należy sprawdzić, czy wykonane zostały

poprawnie. Sprawdzianem pracy może być wzornik, przyrząd pomiarowy lub ocena
nauczyciela.

6. ANALIZA

Zadanie zostało wykonane, ponieważ jesteście uczniami i nie wszystko mogło przebiegać

idealnie, spróbujcie krytycznie spojrzeć na swoje poczynania odpowiadając sobie na pytania:

−

co stanowiło największą trudność podczas wytyczania linii zakładki?

−

co stanowiło największą trudność podczas posługiwania się narzędziami?

−

co byście zmienili, ulepszyli, zmienili, gdybyście jeszcze raz wykonywali to ćwiczenie?

7. PREZENTACJA

Po wykonaniu ćwiczenia nauczyciel poprosi wszystkie grupy na forum całej grupy

zaprezentowały wyniki swoich prac; wybierzcie spośród siebie lidera, który będzie Was
reprezentował.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Organizacja naprawy przez wymianę elementów nadwozia

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Analizując dokumentację ubezpieczeniową wypadku samochodowego zaproponuj

metodę naprawy oraz sporządź ramowy plan działania.

Wskazówki do realizacji
Zaleca się, by:

−

stworzyć, w oparciu o oryginalne formularze ubezpieczeniowe, takie rzeczywiste lub
symulowane sytuacje, które odpowiadałyby podziałowi metod naprawy,

−

zwrócić większą uwagę na tok postępowania podczas sporządzania planu działania, a nie
jego merytoryczną poprawność.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapisać w punktach, jakie elementy powinien zawierać plan działania podczas naprawy

nadwozia,

2) dokonać analizy dokumentów, szkiców i zdjęć z wypadku samochodowego,
3) zaproponować sposób naprawy, kierując się wykazem napraw zawartych w poradniku,
4) sporządzić ramowy plan działania.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

ćwiczenie przedmiotowe,

−

dyskusja dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:

−

przykładowe dokumentacje powypadkowe sporządzane przez ubezpieczyciela,

−

materiały piśmienne.

Ćwiczenie 2

Sprawdź wybrane punkty kontrolne nadwozia dokonując pomiaru podłogi nadwozia

samochodu PF 126p.

Wskazówki do realizacji
Zaleca się, by:

−

omówić ideę pomiaru nadwozia w prostych i zrozumiałych stwierdzeniach, nie wchodząc
w zawiłości i szczegóły budowy konkretnego urządzenia pomiarowego,

−

zorganizować wycieczkę dydaktyczną w przypadku niemożności zrealizowania
ćwiczenia w warunkach szkolnych,

−

ograniczyć pomiar do wybranych, charakterystycznych momentów,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z kartą pomiarową płyty podłogi samochodu PF 126p,
2) zapoznać się z budową i obsługą ramy pomiarowo-naprawczej,
3) zamocować samochód na ramie pomiarowej,
4) wykonać pomiary wybranych punktów kontrolnych płyty podłogi samochodu,
5) porównać uzyskane wyniki z kartą pomiarową.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:
W zależności od warunków bazowych:

−

metoda tekstu przewodniego, lub

−

pokaz, lub

−

wycieczka dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:

−

fabryczna karta pomiarowa płyty podłogi samochodu PF 126p,

−

urządzenie pomiarowe do pomiaru nadwozia z oprzyrządowaniem,

−

komplet narzędzi monterskich,

−

materiały piśmienne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Technologia naprawy kompletnych zespołów nadwozia

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj naprawy pokrywy silnika samochodu PF 126p poprzez jego wymianę.

Wskazówki do realizacji
Zaleca się, by:

−

udzielić uczniom instruktażu bhp przed wykonaniem ćwiczenia,

−

nie zaniedbywać roli planowania podczas wykonania ćwiczenia,

−

zorganizować ćwiczenia w formie pracy grupowej, nie większej niż 4 – osobowe,

Uwaga: przedmiotem ćwiczenia mogą być inne pokrywy wymagające czynności
regulacyjnych

naprawie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) przygotować środki ochrony osobistej oraz stosować je podczas wykonywania ćwiczenia,
2) zaplanować naprawę wykorzystując dokumentację naprawczą samochodu,
3) przygotować stanowisko pracy,
4) wymontować ze zużytej pokrywy wszystkie elementy i mechanizmy,
5) odłączyć pokrywę od nadwozia,
6) wmontować pokrywę,
7) wmontować elementy i mechanizmy wchodzące w skład pokrywy silnika,
8) dokonać czynności regulacyjnych w celu wpasowania pokrywy,
9) uporządkować stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

dokumentacja naprawcza samochodu PF 126p,

−

komplet narzędzi monterskich,

−

materiały piśmienne,

−

stanowiska dydaktyczne do wymiany i regulacji pokryw,

−

pokrywa silnika samochodu.

Ćwiczenie 2

Usuń zużyty błotnik przedni samochodu PF 126p metodą frezowania zgrzein.

Wskazówki do realizacji
Zaleca się, by:

−

udzielić instruktażu bhp przed wykonaniem ćwiczenia,

−

wykonać pokaz posługiwania się narzędziami,

−

zorganizować ćwiczenie w formie pracy grupowej, w grupach nie większych niż
3 – osobowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować środki ochrony osobistej oraz stosować je podczas wykonywania ćwiczenia,
2) zaplanować czynności wykorzystując dokumentację naprawczą samochodu,
3) przygotować stanowisko pracy,
4) zlokalizować wszystkie zgrzeiny mocujące błotnik przedni dokonując częściowego

demontażu przygotowującego naprawę,

5) przygotować zgrzeiny do usunięcia,
6) wymontować błotnik usuwając zgrzeiny frezarką do zgrzein,
7) uporządkować stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

materiały piśmienne,

−

dokumentacja naprawcza samochodu PF 126p,

−

komplet narzędzi monterskich,

−

narzędzia blacharskie do szlifowania,

−

frezarka do zgrzein (bez ramki i z ramką),

−

stanowiska dydaktyczne do wykonania ćwiczenia (rzeczywisty samochód, część
nadwozia samochodu).

Ćwiczenie 3

Wykonaj naprawę błotnika przedniego samochodu PF 126p metodą wymiany

kompletnego błotnika wykorzystując czynności ćwiczenia 2.

Wskazówki do realizacji
Zaleca się, by:

−

udzielić instruktażu bhp przed wykonaniem ćwiczenia,

−

wykonać pokaz posługiwania się narzędziami,

−

zorganizować ćwiczenie jako kontynuację ćwiczenia 2,

−

zorganizować ćwiczenie w formie pracy grupowej, w grupach nie większych niż
3 – osobowe.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) przygotować środki ochrony osobistej oraz stosować je podczas wykonywania ćwiczenia,
2) zaplanować czynności wykorzystując dokumentację naprawczą samochodu,
3) przygotować stanowisko pracy,
4) oczyścić i oszlifować obszar łączenia po usunięciu zgrzein,
5) zabezpieczyć antykorozyjnie powierzchnie łączone,
6) dopasować i ustalić nowy błotnik do miejsca wmontowania,
7) przygotować zgrzewarkę blacharską do pracy,
8) wykonać zgrzewanie punktowe zachowując warunki techniczne zgrzewania,
9) zabezpieczyć antykorozyjnie nieosłonięte powierzchnie blach,
10) uszczelnić połączenie zgrzewane,
11) uporządkować stanowisko pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

materiały piśmienne,

−

dokumentacja naprawcza samochodu PF 126p,

−

komplet narzędzi monterskich,

−

narzędzia blacharskie do szlifowania,

−

błotnik przedni.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Naprawa wycinkowa nadwozia

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj zakładkę naprawczą wg dwóch linii wzajemnie do siebie prostopadłych na

arkuszu blachy.

Wskazówki do realizacji
Zaleca się, by:

−

udzielić instruktażu bhp przed wykonaniem ćwiczenia,

−

wykonać pokaz posługiwania się narzędziami,

−

zorganizować ćwiczenie w formie pracy grupowej, w grupach nie większych niż
2 – osobowe.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować środki ochrony osobistej oraz stosować je podczas wykonywania prac,
2) zaplanować czynności wykonania zakładki korzystając z informacji zawartych w

poradniku,

3) przygotować arkusz blachy do wykonania zakładki,
4) wytrasować linię przylegania elementu nowego, linię cięcia na gotowo i linię cięcia

wstępnego,

5) ciąć wg linii cięcia wstępnego używając narzędzi mechanicznych do cięcia blach,
6) ciąć wg linii cięcia na gotowo używając nożyc ręcznych lub z napędem mechanicznym,
7) wykonać zakładkę wzdłuż linii przylegania elementu nowego używając stosownych

narzędzi.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

−

arkusze blachy,

−

komplet przyrządów do trasowania,

−

piły i szlifierki mechaniczne do cięcia blach,

−

narzędzia ręczne i mechaniczne do wykonywania zakładki,

−

materiały piśmienne.

Ćwiczenie 2

Wykonaj szereg zgrzein punktowych wykorzystując przygotowaną zakładkę z ćwiczenia 1.

Wskazówki do realizacji
Zaleca się, by:

−

udzielić instruktażu bhp przed wykonaniem ćwiczenia,

−

wykonać pokaz posługiwania się narzędziami i maszynami,

−

zorganizować ćwiczenie w formie pracy grupowej, w grupach nie większych niż
2 – osobowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) przygotować środki ochrony osobistej oraz stosować je podczas wykonywania prac,
2) zaplanować czynności wykonania szeregu zgrzein,
3) do przygotowanej zakładki dopasować element łączony (nowy element),
4) przygotować elementy łączone do zgrzewania,
5) przygotować zgrzewarkę do pracy wykorzystując jej instrukcję obsługi,
6) wykonać szereg zgrzein punktowych zachowując parametry techniczne i geometryczne

w stosunku do grubości zgrzewanych blach,

7) ocenić jakość zgrzein.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

−

komplety materiałów do łączenia,

−

zgrzewarka blacharska przenośna z oprzyrządowaniem,

−

narzędzia blacharskie do cięcia blach,

−

materiały i narzędzia do pokrycia antykorozyjnego przewodzącego prąd łączonych
elementów,

−

komplet szczypiec do klamrowania,

−

dokumentacja techniczno – ruchowa zgrzewarki do blach,

−

materiały piśmienne.

Ćwiczenie 3

Wykonaj szereg spoin punktowych otworowych metodą spawania MIG lub MAG
wykorzystując przygotowaną zakładkę z ćwiczenia 1.

Wskazówki do realizacji
Zaleca się, by:

−

udzielić instruktażu bhp przed wykonaniem ćwiczenia,

−

wykonać pokaz posługiwania się narzędziami i maszynami,

−

zorganizować ćwiczenie w formie pracy grupowej, w grupach nie większych niż
2 – osobowe.

Uwagi:

−

ćwiczenie może być alternatywą w stosunku do ćwiczenia 2, można też założyć, że
ćwiczenia 2 i 3 wykona jedynie połowa grupy uczniowskiej,

−

dopuszcza się zastąpienie ćwiczenia pokazem lub wycieczką dydaktyczną.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) przygotować środki ochrony osobistej oraz stosować je podczas wykonywania prac,
2) zaplanować czynności wykonania szeregu spoin punktowych otworowych korzystając

z informacji zawartych w poradniku,

3) w przygotowanej zakładce wykonać otwory pod spoiny,
4) do przygotowanej zakładki dopasować element łączony (nowy element),
5) przygotować elementy łączone do spawania,
6) przygotować spawarkę do pracy wykorzystując jej instrukcję obsługi,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7) wykonać szereg spoin punktowych otworowych zachowując parametry techniczne

i geometryczne spawania metodą MIG lub MAG w stosunku do grubości łączonych
blach,

8) ocenić jakość spoin.

Uwaga:
W przypadku, gdy czynności praktyczne zastąpiono pokazem, uczeń powinien sporządzić
sprawozdanie z przeprowadzonego pokazu obejmujące:

−

przebieg wykonywanych czynności podczas spawania otworowego,

−

dobór parametrów spawania,

−

charakterystykę eksploatacyjną urządzenia do spawania metodą MIG lub MAG.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego, lub

−

ćwiczenie praktyczne, lub,

−

pokaz.

Środki dydaktyczne:

−

komplety materiałów do łączenia,

−

spawarka MIG lub MAG z oprzyrządowaniem oraz materiałami eksploatacyjnymi,

−

narzędzia blacharskie do cięcia i wykrawania blach,

−

materiały i narzędzia do pokrycia antykorozyjnego przewodzącego prąd łączonych
elementów,

−

komplet szczypiec do klamrowania,

−

dokumentacja techniczno-ruchowa spawarki,

−

materiały piśmienne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Wykonywanie nietypowych napraw blacharskich

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj łatę blacharską zaproponowaną przez Ciebie metodą.

Wskazówki do realizacji

Zaleca się, by:

−

udzielić instruktażu bhp przed wykonaniem ćwiczenia,

−

umożliwić uczniom przypomnienie wiadomości o nietypowych połączeniach blach,

−

zorganizować ćwiczenie w formie pracy grupowej, w grupach nie większych niż
4 – osobowe,

−

przygotować płaty blachy z imitacją uszkodzenia korozyjnego oraz opisy i fotografie
przedstawiające miejscowe uszkodzenie korozyjne.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) na podstawie opisu uszkodzenia lub sytuacji rzeczywistej wybrać metodę naprawy,
2) sporządzić na piśmie plan naprawy,
3) dobrać i zastosować środki ochrony indywidualnej do metody naprawy,
4) zgromadzić niezbędne materiały i narzędzia,
5) wykonać łatę blacharską,
6) uprzątnąć stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego, lub

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− materiały piśmienne,
− materiały i narzędzia dotyczące wykonywania łaty daną metodą.

Ćwiczenie 2

Wykonaj dwa prototypy (rysunek 44 z poradnika ucznia), dla następujących warunków:

−

oba prototypy, z założenia są elementem (profilem zamkniętym) konstrukcji nośnej
nadwozia samochodu, jeden z nich spełnia rolę części „starej” nadwozia, drugi jest
elementem naprawczym,

−

wymiary przekroju poprzecznego profilu zamkniętego są prostokątem o wymiarach
zewnętrznych: 120 x 70 mm z zakładkami łącznymi o szerokości 20 mm,

−

długość sumaryczna obu elementów po złożeniu wynosi 750 mm,

−

element uważany za część „starą” należy po wykonaniu złączyć szeregiem zgrzein
punkowych,

−

element uważany za część naprawczą, po wykonaniu należy dołączyć do części „starej”
zgodnie z rysunkiem sytuacyjnym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji
Zaleca się, by:

−

udzielić instruktażu bhp przed wykonaniem ćwiczenia,

−

wyjaśnić uczniom umowność sytuacji dydaktycznej,

−

jeżeli to możliwe przedstawić rzeczywiste modele – efekt końcowy ćwiczenia będący
wzornikiem wykonania ćwiczenia,

−

przygotować zestaw różnych przedmiotów (np. kształtowniki stalowe), które uczeń może
wykorzystać jako narzędzie specjalne,

−

zorganizować ćwiczenie w formie pracy grupowej, w grupach nie większych niż
3 – osobowe.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) sporządzić ramowy plan wykonania zadania,
2) dobrać i zastosować środki ochrony indywidualnej,
3) wytrasować na arkuszu blachy oba elementy,
4) wykonać i złączyć element uważany za część „starą” kierując się zasadą: „Mam do

dyspozycji proste, typowe narzędzia blacharskie oraz muszę samodzielnie wykonać
(dobrać, wyszukać, zorganizować) narzędzia specjalne do kształtowania blachy”,

5) wykonać element naprawczy z zakładką łączącą oraz naprawczą,
6) połączyć oba elementy spawaniem otworowym,
7) uprzątnąć stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego, lub

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− materiały piśmienne,
− arkusze blachy cienkiej karoseryjnej,
− komplet przyrządów do trasowania,
− komplet typowych narzędzi blacharskich,
− urządzenia do zgrzewania i spawania blach cienkich z oprzyrządowaniem i dokumentacją

eksploatacyjną,

− zestaw przedmiotów umożliwiający wykorzystanie ich do spełnienia roli narzędzi

specjalnych do kształtowania blach,

− komplet uniwersalnych narzędzi monterskich oraz przyrządów pomiarowych.

Ćwiczenie 3

Wykonaj prototyp wytłoczki będącej elementem progu samochodu PF 126p

wykorzystując informacje z:

1. rzeczywistego progu samochodu PF 126p,
2. rysunku sytuacyjnego będącego załącznikiem do ćwiczenia,
3. tekstu poniżej:

−

ponieważ nie dysponujesz rysunkiem wykonawczym elementu progu, niezbędne
wymiary musisz ustalić szacunkowo dokonując pomiarów rzeczywistego, ale
zabudowanego progu samochodu PF 126p,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

musisz założyć, że linie tworzące, prostopadłe do przekroju poprzecznego elementu
progu wyznaczające długość progu są prostoliniowe oraz Twoim zadaniem jest
wykonanie elementu progu o długości 500 mm,

−

w przekroju poprzecznym wszystkie odcinki elementu progu są odcinkami prostych,
oprócz odcinka najdłuższego, który jest krzywoliniowy. Wykonując ćwiczenie postaraj
się odtworzyć tę krzywiznę.

Wskazówki do realizacji

Zaleca się, by:

−

udzielić instruktażu bhp przed wykonaniem ćwiczenia,

−

jeżeli to możliwe dysponować oryginalną wytłoczką będącą przedmiotem ćwiczenia lub
wycinkiem progu, który posłuży jako wzornik – sprawdzian wykonanego zadania,

−

dysponować rzeczywistym samochodem z częściowo wyciętym progiem,

−

przygotować zestaw różnych przedmiotów (np. kształtowniki stalowe), które uczeń może
wykorzystać jako narzędzie specjalne,

−

zorganizować prezentację wykonanych prototypów oraz wywołał dyskusję dotyczącą
metod i technik wykonywania prototypów,

−

zorganizować ćwiczenie w formie pracy grupowej, w grupach nie większych niż
3 – osobowe.

Uwaga:
Przedmiotem wykonania prototypu może być inny element blacharski o kształcie
umożliwiającym realność wykonania. Należy wówczas dostosować zapisy niniejszego
ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) sporządzić ramowy plan wykonania zadania,
2) dobrać i zastosować środki ochrony indywidualnej,
3) wykonać szkic prototypu oraz zwymiarować go zwracając uwagę na promienie gięcia

blachy,

4) wytrasować i wyciąć płat blachy,
5) giąć i kształtować płat blachy wykorzystując zarówno typowe narzędzia i urządzenia

blacharskie, jak również inne przedmioty, które mogą stanowić narzędzie specjalne
(wzornik, kowadło) do gięcia i kształtowania blachy,

6) porównać wykonany prototyp z wzornikiem nauczyciela,
7) ocenić jakość wykonanego prototypu – wysnuć wnioski,
8) uprzątnąć stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego, lub

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− materiały piśmienne,
− dokumentacja techniczna samochodu PF 126p, załącznik,
− komplet uniwersalnych narzędzi pomiarowych,
− komplet przyrządów traserskich,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

− komplet typowych narzędzi do cięcia blachy, do gięcia blachy, w tym giętarka oraz

zwijarka do blachy,

− zestaw przedmiotów, które można wykorzystać jako narzędzia specjalne (wzorniki,

kowadła) do gięcia i kształtowania blachy cienkiej,

− komplet uniwersalnych narzędzi monterskich.

Załącznik do ćwiczenia 3

Rys. do ćwiczenia 3. Przekrój przez próg samochodu PF 126p [2, s.210]

Prototyp – element do wykonania: poszycie zewnętrzne progu – 6

Pozostałe elementy oznaczają: 1 – dywanik podłogi, 2 – wkręt mocujący listwę progową, 3 – listwa progowa, 4
– uszczelka drzwi, 5 – drzwi, 7 – podłużnica boczna – element wewnętrzny progu, 8 – podłoga.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Dokonywanie wymiany
elementów nadwozia”

Test składa się z 25 zadań, z których:

−

zadania 1,2, 3, 4, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 14, 24, 25 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 5, 15,16, 17, 18, 13, 19, 20, 21, 22, 23 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 20 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 24 zadań, w tym co najmniej 10 z poziomu
ponadpodstawowego,

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny

mierzone osiągnięcia uczniów

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1 Określić kryteria wyboru naprawy nadwozia

Scharakteryzować czynność oględzin
zewnętrznych

C P b

3 Scharakteryzować istotę pomiaru nadwozia

Wymienić metody naprawy nadwozia przez
wymianę elementów

A P a

Zaplanować technologię naprawy przez
wymianę elementów

D PP a

6 Opisać stanowisko pracy

Scharakteryzować

środki ochrony

indywidualnej spawacza

C P d

Scharakteryzować

środki ochrony

indywidualnej spawacza

C P a

Wyróżnić elementy nadwozia łączone
rozłącznie

A P d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scharakteryzować metody łączenia elementów
nadwozia łączonych rozłącznie

B P b

Określić metody połączeń i naprawy elementów
łączonych nierozłącznie

C P c

Określić metody połączeń i naprawy elementów
łączonych nierozłącznie

C P b

Wybrać parametry, narzędzia i maszyny do
technologii naprawy

C PP a

Określić wpływ czynności przygotowawczych
i zakończeniowych na jakość naprawy

C P a

Scharakteryzować technologię naprawy
wycinkowej

C PP d

Scharakteryzować technologię naprawy
wycinkowej

C PP c

Scharakteryzować technologię naprawy
wycinkowej

C PP c

Scharakteryzować technologię naprawy
wycinkowej

C PP b

Wybrać parametry, narzędzia i maszyny do
technologii naprawy

C PP d

Wybrać parametry, narzędzia i maszyny do
technologii naprawy

C PP a

Wybrać parametry, narzędzia i maszyny do
technologii naprawy

C PP d

Wybrać parametry, narzędzia i maszyny do
technologii naprawy

C PP b

Wybrać parametry, narzędzia i maszyny do
technologii naprawy

C PP d

24 Opisać technologię wykonania łaty blacharskiej

25 Opisać warunki wykonania prototypu

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,

jakie będą w teście.

5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony

na udzielanie odpowiedzi.

8. Postaraj się stworzyć atmosferę spokoju i powagi podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4. Test zawiera 25 pytań wielokrotnego wyboru z zakresu naprawy nadwozia metodą

wymiany elementów. Tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi zaznaczając prawidłową

odpowiedź symbolem X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć
kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie

testu

masz

min.

Powodzenia !

Materiały dla ucznia:

− instrukcja,
− zestaw zadań testowych,
− karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Dokonując wyboru metody naprawy nadwozia, blacharz samochodowy powinien
uwzględnić:

a) kryterium techniczne i ekonomiczne.
b) kryterium techniczne, ekonomiczne i organizacyjne.
c) tylko kryterium ekonomiczne.
d) tylko kryterium organizacyjne.

2. Oględziny zewnętrzne wymagają od blacharza samochodowego:

a) kompetencji zawodowych.
b) posługiwania się specjalistycznym sprzętem diagnostycznym.
c) wykonania pomiaru nadwozia.
d) częściowego demontażu elementów samochodu.

3. Karta pomiarowa nadwozia to:

a) zestawienie wymiarów gabarytowych nadwozia.
b) zestawienie wymiarów wytłoczek nadwozia.
c) dokumentacja konstrukcyjna nadwozia.
d) dokument producenta określający położenie punktów kontrolnych nadwozia.

4. Do napraw nadwozia przez wymianę elementów można zaliczyć:

a) wymianę pokrywy i naprawę wycinkową.
b) wymianę siedzenia i naprawę przez nagrzewanie.
c) wymianę drzwi i naprawę konstrukcji nośnej.
d) wymianę tapicerki i naprawę wgniecenia.

5. Planowanie naprawy nadwozia powinno obejmować:

−

kolejność czynności naprawczych,

−

zestawienie narzędzi i maszyn,

−

wykaz materiałów,

−

organizację naprawy.

−

kolejność czynności naprawczych,

−

zestawienie narzędzi i maszyn,

−

wykaz środków ochrony indywidualnej,

−

wyniki z pomiarów nadwozia.

−

wykaz środków ochrony indywidualnej,

−

zestawienie materiałów eksploatacyjnych,

−

wykaz narzędzi i maszyn,

−

dane dotyczące kwalifikacji pracownika.

−

wykaz materiałów,

−

organizację naprawy,

−

raport z oględzin zewnętrznych,

−

dokumentację techniczną samochodu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. Stanowisko pracy blacharza samochodowego dokonującego napraw nadwozia poprzez

wymianę elementów powinno być wyposażone w:
a) butlę acetylenową.
b) rama do prostowania nadwozi.
c) aparat do spawania w osłonie CO

d) imadło.

7. Podczas spawania metodą MAG/MIG indywidualny środek ochrony oczu i twarzy

powinien zabezpieczyć spawacza przed:
a) zbyt intensywnym oświetleniem stanowiska pracy.
b) promieniowaniem optycznym widzialnym.
c) promieniowaniem optycznym widzialnym i podczerwonym.
d) promieniowaniem optycznym widzialnym, podczerwonym i nadfioletowym.

8. Przy doborze filtra ochronnego podczas spawania łukowego należy uwzględnić:

a) natężenie prądu spawania.
b) wydajność dostarczanego gazu ochronnego.
c) natężenie oświetlenia zewnętrznego.
d) stan zdrowotny oczu spawacza.

9. Współczesne nadwozia samochodów osobowych posiadają elementy łączone rozłącznie

z konstrukcją nośną, należą do nich w szczególności:
a) dach samochodu.
b) płyta podłogowa.
c) przegrody czołowe.
d) błotniki przednie.

10. Podczas naprawy elementów nadwozia łączonych rozłącznie:

a) nie należy uszczelniać łączonych elementów.
b) należy uszczelnić łączone elementy.
c) uszczelnienie nie ma znaczenia dla tej naprawy.
d) należy łączone elementy pokryć preparatem antykorozyjnym przewodzącym prąd

elektryczny.

11. Podczas usuwania zgrzein najlepiej posłużyć się:

a) przecinakiem.
b) piłą brzeszczotową.
c) frezarką do zgrzein.
d) wiertarką.

12. Rysunek przedstawia:

a) zgrzeinę punktową skorodowaną.
b) zgrzeinę punktową zabezpieczoną preparatem cynkowym.
c) zgrzeinę punktową uszczelnioną masą kauczukową.
d) spoinę otworową.

Rys. do zadania 12

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13. Aby wykonać zgrzewanie punktowe dwóch blach (każda o grubości 1mm), średnica
robocza elektrody oraz prąd zgrzewania powinny wynosić:

a) 6,4 mm, 9,5 kA.
b) 8 mm, 14 kA.
c) 12,5 mm, 9,5 kA.
d) 16 mm, 14 kA.

Tabela do zadania 13

14. Podczas uszczelniania połączeń zgrzewanych nie należy stosować tradycyjnych mas

kauczukowych, ponieważ:

a) zawierają rozpuszczalnik reagujący z lakierem.
b) wykazują słabą przyczepność.
c) mają nieestetyczny wygląd.
d) są drogie.

15. Naprawę wycinkową stosuje się w szczególności:

a) gdy zależy na obniżeniu kosztów naprawy.
b) gdy warsztat blacharski jest ubogo wyposażony w sprzęt.
c) gdy uległa deformacji konstrukcja nośna nadwozia.
d) gdy dysponuje się wytłoczkami naprawczymi.

16. Podczas cięcia wycinkowego należy zwrócić szczególną uwagę, aby:

a) linia cięcia wzmacniała sztywność nadwozia.
b) linia cięcia osłabiała sztywność nadwozia.
c) linia cięcia nie naruszyła sztywności nadwozia.
d) linia cięcia nie przebiegała przez profile zamknięte.

17. Rysunki przedstawiają narzędzia do cięcia blach, do cięcia wycinkowego należy

stosować:

a) tylko ręczne nożyce blacharskie.
b) tylko nożyce ręczne zmechanizowane.
c) wszystkie narzędzia przedstawione na rysunku.
d) żadne z przedstawionych narzędzi nie nadaje się do cięcia wycinkowego.

Rys. do zadania 17

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18. Linia oznaczona „X” oraz liczba „12” przedstawione na rysunku oznaczają odpowiednio:

a) X – linia cięcia wstępnego, 12 – szerokość zakładki w mm.
b) X – linia cięcia na gotowo, 12 – szerokość zakładki w mm.
c) X – linia cięcia na gotowo, 12 – odległość cięcia wstępnego w mm.
d) X – linia cięcia wstępnego, 12 – odległość cięcia wstępnego w mm.

Rys do zadania 18

19. Zgrzewanie punktowe przedstawia rysunek:

a) I.
b) II i III.
c) II, III i IV.
d) III

Rys. I do zadania 19

Rys. II do zadania 19

Rys. III do zadania 19

Rys. IV do zadania 19

20. Narzędzie przedstawione na rysunku umożliwia:

a) wykonanie otworu i zakładki.
b) wykonanie zakładki.
c) frezowanie zgrzein.
d) wykonanie spoiny otworowej.

Rys. do zadania 20

21. Rysunek przedstawia:

a) pistolet do malowania.
b) pistolet do lakierowania.
c) opakowanie środka uszczelniającego w aerozolu
d) pistolet do konserwacji profili zamkniętych.

Rys. do zadania 21

22. Rysunek przedstawia schemat stanowiska do spawania metodą MIG/MAG, symbolem

„S” oraz symbolem „kółko, w środku pozioma kreska oznaczono odpowiednio:
a) zasilacz spawalniczy, podajnik drutu
b) podajnik drutu, zasilacz spawalniczy,
c) spawarka, źródło prądu spawania,
d) źródło prądu spawania, spawarka.

Rys. do zadania 22

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23. Urządzenie zwane inwertorem to:

a) nowoczesna spawarka.
b) urządzenie podające drut elektrodowy.
c) nazwa zespołu prostownika.
d) transformator spawalniczy o zwiększonej częstotliwości napięcia zasilania.

24. Rysunek przedstawia:

a) technologię wstawienia łaty blaszanej.
b) technologię naprawy miejscowej metodą lutowania.
c) technologię naprawy miejscowej metodą klejenia.
d) technologię naprawy miejscowej metodą klejenia z podkładką.

Rys. do zadania 23

25. Prototypy wykonuje się:

a) w naprawie samochodów zabytkowych.
b) w naprawie samochodów wyczynowych.
c) w naprawie samochodów luksusowych.
d) w naprawie samochodów ciężarowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Dokonywanie wymiany elementów nadwozia

Zakreśl poprawną odpowiedź

zadania

Odpowiedź

Punktacj

a b c d

Razem

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST 2
Test praktyczny - próba pracy, dla jednostki modułowej „Dokonywanie
wymiany elementów nadwozia”

Temat zadania – umiejętność złożona: Naprawa nadwozia metodą wymiany elementów

Na podstawie dokumentacji sporządź plan oraz wykonaj operacje naprawy elementów

nadwozia metodą wymiany, przestrzegając przepisów bhp. Zorganizuj stanowisko pracy,
zgromadź niezbędne materiały, narzędzia i przyrządy pomiarowe. Posługując się narzędziami
wykonaj operacje wymiany. Po wykonaniu zadania uporządkuj stanowisko pracy oraz
uzasadnij sposób wykonanych czynności.
Na wykonanie zadania masz 135 min.

Plan testu

Czynności ucznia

Uczeń potrafi:

Kategori

a celu

Poziom

wymagań

Model

punktowania

Sporządzić harmonogram czynności
niezbędnych do wykonania zadania

1a, 1c, 1d

Sporządzić wykaz materiałów, narzędzi i
maszyn oraz przyrządów pomiarowych

B P 1b

Zorganizować stanowisko pracy

2a, 2c

Przygotować narzędzia i maszyny do pracy

Posłużyć się narzędziami i maszynami

Przygotować nadwozie do wymiany elementu

3b, 3c

Usunąć zniszczony element nadwozia

Przygotować obszar łączenia C

3e,

Dopasować elementy do wstawienia

3g, 3h

Łączyć dopasowane elementy do nadwozia

Wykończyć połączenie C

Przestrzegać zasad poprawnej eksploatacji oraz
zasad bhp

3a, 3k, 3l, 3m

Utrzymywać

ład i porządek podczas

wykonywanych czynności

1e, 5a, 5c

Uzasadnić sposób wykonanego zadania

4a, 4b, 4c, 4d

KRYTERIA OCENY TESTU – MODEL PUNKTOWANIA

Podczas obserwacji należy wpisać do arkusza obserwacji:
− za bezbłędne wykonanie czynności – max. liczbę punktów,
− za brak wpisu, czynności lub całkowicie niepoprawnie wykonaną czynność – 0 pkt,
− za częściowy wpis, czynność – połowę liczby punktów.

Przedmiot oceny

Uczeń wykonał poprawnie, jeśli:

Punktacja

max.

Uzyskane

punkty

a) wymienił nazwy czynności zadania

b) wymienił nazwy materiałów, narzędzi
i maszyn oraz przyrządów pomiarowych

c) przedstawił kolejność czynności 3

1. Planowanie

d) wybrał optymalną metodę naprawy

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

e) przedstawił plan działań w estetycznej
i czytelnej formie

pkt

a) wybrał konieczne materiały, narzędzia
i maszyny oraz przyrządy pomiarowe

b) przygotował i sprawdził stan
techniczny narzędzi i maszyn

2. Organizacja

c) dobrał środki ochrony indywidualnej

pkt

a) przestrzegał kolejności
wykonywanych czynności

b) zidentyfikował obszar naprawy

c) zabezpieczył obszar naprawy

d) posłużył się frezarką do zgrzein

e) oszlifował powierzchnie wewnętrzne
po usunięciu zgrzein

f) nałożył preparat antykorozyjny na
łączone powierzchnie

g) dopasował elementy łączone 4

h) ustalił łączone elementy

i) połączył ustalone elementy

j) wykończył obszar łączenia

k) nie zniszczył materiału 4

l) przestrzegał zasad bhp

3. Wykonanie

m) stosował odpowiednie narzędzia do
określonych czynności

pkt

a) uzasadnił kolejność wykonywanych
czynności

b) uzasadnił wybór metody naprawy

c) uzasadnił dobór zastosowanych
narzędzi i maszyn

4. Uzasadnienie

d) zaprezentował wyniki swojej pracy

pkt

a) wykonał zadanie w przewidzianym
czasie

b) sprawnie posługiwał się narzędziami
oraz obsługiwał maszyny

5. Sprawność
i skuteczność
działania

c) utrzymywał ład i porządek podczas
pracy

pkt

Razem

pkt 100

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Instrukcja dla nauczyciela
1. Przygotowanie uczniów do testu praktycznego:

−

ustalenie z uczniami terminu testu praktycznego,

−

określenie celów pomiaru dydaktycznego,

−

zapoznanie uczniów ze specyfiką testu praktycznego,

−

przeprowadzenie prób testu praktycznego.

2. Przygotowanie stanowisk dydaktycznych:

−

zgromadzenie materiałów, narzędzi i przyrządów,

−

sprawdzenie narzędzi i przyrządów,

3. Przygotowanie materiałów piśmiennych:

−

przygotowanie arkuszy obserwacji,

−

przygotowanie arkuszy – plan działania,

4. Przeprowadzenie testowania.
5. Analiza wyników testowania – ewaluacja zadania testowego.
6. Podsumowanie testu wspólnie z uczniami.

Instrukcja dla ucznia

TEST PRAKTYCZNY – PRÓBA PRACY

Zadanie do wykonania: W wyniku stłuczki czołowej w samochodzie PF 126p zniszczeniu
uległo poszycie nadwozia – pas przodu nadwozia. Wykonaj naprawę uszkodzonej części
nadwozia zakładając, że dysponujesz kompletną wytłoczką oraz, że konstrukcja nośna
nadwozia nie uległa zniekształceniu. Zadanie wykonaj wykorzystując dokumentację
techniczną samochodu oraz instrukcję wykonania zadania przestrzegając zasad bhp.

Instrukcja wykonania zadania
1. Zapoznaj się z niniejszą instrukcją oraz rodzajem uszkodzenia (patrz – załącznik nr 1),
2. Sporządź PLAN DZIAŁANIA (patrz - załącznik nr 2),
3. Zorganizuj stanowisko pracy; wykonaj:

−

pobierz konieczne materiały, narzędzia i maszyny,

−

sprawdź ich stan techniczny,

−

przygotuj się do wykonywania zadania stosując odpowiednie środki ochrony
indywidualnej.

4. Przygotuj samochód do naprawy,
5. Wykonaj operacje naprawcze wg sporządzonego planu działania przestrzegając zasad

bhp,

6. Utrzymuj ład i porządek podczas wykonywanej pracy; po wykonaniu zadania uporządkuj

stanowisko pracy oraz zgłoś nauczycielowi zakończenie zadania,

7. Uzasadnij w formie kilkuminutowej prezentacji sposób wykonania zadania.
Na wykonanie zadania masz 135 min.

Podczas testu Twoje czynności będą obserwowane i oceniane przez nauczyciela lub

obserwatorów wg następujących kryteriów:
zakres I - podstawowy

−

za wykonanie planu działania możesz otrzymać max. 15 pkt,

−

za przestrzeganie porządku, zasad użytkowania i bhp – max. 16 pkt.,

−

za zorganizowanie stanowiska pracy – max. 6 pkt,

−

za przygotowanie narzędzi i maszyn do pracy – max. 3pkt.,

−

za posługiwanie się narzędziami i maszynami – max. 3 pkt,

−

za przygotowanie nadwozia do naprawy – max. 8 pkt,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

za przygotowanie obszaru łączenia – max. 8 pkt,

−

za wykończenie połączenia – max. 4 pkt,

−

za sprawność i skuteczność działania – max. 6 pkt.

zakres II - ponadpodstawowy

−

za usunięcie uszkodzonego elementu – max. 4 pkt,

−

za dopasowanie elementu – max. 8 pkt.,

−

za połączenie dopasowanego elementu – max. 4 pkt.

−

za prezentację – max. 15 pkt.

Jeśli uzyskasz co najmniej 50 pkt z zakresu I otrzymasz ocenę dopuszczającą,
Jeśli uzyskasz co najmniej 69 pkt z zakresu I otrzymasz ocenę dostateczną,
Jeśli uzyskasz co najmniej 84 pkt, w tym 15 pkt z zakresu II otrzymasz ocenę dobrą,
Jeśli uzyskasz co najmniej 96 pkt, w tym 27 pkt z zakresu II otrzymasz ocenę bardzo dobrą

Powodzenia

Materiały dydaktyczne

−

stanowiska ćwiczeniowe do napraw nadwozia metodą wymiany elementów,

−

narzędzia ręczne zmechanizowane do usuwania zgrzein, do szlifowania,

−

zgrzewarka blacharska przenośna z oprzyrządowaniem,

−

materiały i narzędzia do zabezpieczania obszaru połączenia zgrzein,

−

narzędzia do ustalania łączonych elementów przed zgrzewaniem,

−

komplet uniwersalnych narzędzi monterskich,

−

komplet podstawowych przyrządów i przyborów traserskich,

−

komplet uniwersalnych narzędzi pomiarowych,

−

zestaw nożyc ręcznych i zmechanizowanych do cięcia blachy,

−

środki ochrony osobistej spawacza,

−

załącznik 1 – rysunek sytuacyjny uszkodzenia,

−

załącznik 2 – plan działania,

−

karty obserwacji.

uwaga: ażeby zapewnić uczniowi możliwość wyboru, należy zapewnić ponadto:

−

różne narzędzia blacharskie,

−

różne urządzenia do łączenia blach,

−

różne materiały do zabezpieczania antykorozyjnego,

−

różne środki bhp.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Załącznik 1 - Uszkodzona część nadwozia

Pas przedni nadwozia, 1- łącznik lewy, 2- poszycie przednie boczne, 4- ramka reflektora, 5-
uszkodzony pas przedni, czarnymi kropkami oznaczono zgrzeiny, strzałki wskazują miejsca
spawania, wykonano na podstawie [2].

Załącznik 2
PLAN DZIAŁANIA
1. Zapisz w kolejności wykonywania wszystkie główne czynności, jakie musisz wykonać
podczas realizacji zadania:
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
2. Sporządź wykaz materiałów niezbędnych do sprawnego i bezpiecznego wykonania
ćwiczenia; sporządź wykaz narzędzi, maszyn i urządzeń:
a) materiały, środki ochrony indywidualnej: …………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
b) narzędzia monterskie, pomiarowe, inne: …………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
c) narzędzia blacharskie:………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
d) maszyny i urządzenia blacharskie: …………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………….
3. Odznacz na rysunkach zgrzeiny i spoiny po zlokalizowaniu ich w samochodzie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5- pas przedni – widok z przodu, wykonano na podstawie [2]

3- pas przedni – widok od spodu, wykonano na podstawie [2]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Dobaj E.: Maszyny i urządzenia spawalnicze. WN-T, Warszawa 2005
2. Klimecki Z, Zembowicz J.: Naprawa samochodów – Polski Fiat 126p. WKŁ, Warszawa

1986

3. Klimpel A.: Spawanie, zgrzewanie i cięcie metali. WN-T, Warszawa 1999
4. Kobus W.: Nowe metody napraw nadwozi samochodów osobowych. WKiŁ, Warszawa

1987

5. Kozłowski M. (red.): Mechanik pojazdów samochodowych – budowa i eksploatacja

pojazdów, cz.I II III. wyd. Vogel Publishing, Wrocław 2000

6. Kozłowski M (red.): Mechanik pojazdów samochodowych – przedsiębiorczość,

organizacja i bezpieczeństwo pracy. wyd. Vogel Publishing, Wrocław 1999

7. Martinek W., Michnowski Z.: Dekarstwo i blacharstwo budowlane. WSiP, Warszawa

1999

8. Maryański A.: Stacje obsługi samochodów. WKiŁ, Warszawa 1981
9. Mizerski J.: Spawanie wiadomości podstawowe. Wyd. REA, Warszawa 2005
10. Mizerski J.: Spawanie w osłonie gazów metodami MAG i MIG. Wyd. REA, Warszawa

2005

11. Szenejko W.: Blacharstwo. WKiŁ, Warszawa 1981

Czasopisma i materiały reklamowe
12. autoEXPERT. Wyd. Vogel Publishing sp.z o.o.
13. Poradnik serwisowy nr 3/2002 Wydawnictwo Instalator Polski

Literatura metodyczna:
14. Baraniak B. (red.): Dobór treści kształcenia zawodowego, tom I. Wyd. IBE i ITeE

Warszawa, Radom 1997

15. Dretkiwicz-Więch J.: Technologia mechaniczna – przewodnik dla nauczyciela. WSiP,

2000

16. Figurski J, Smela K. (red.): Modułowe programy nauczania w kształceniu zawodowym.

ITeE Radom 2001

17. Niemierko B.: Między oceną szkolna a dydaktyką. WSiP, Warszawa 1991
18. Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia. WSiP, Warszawa 1999
19. Nowacki T.W.: Zawododoznawstwo. ITeE, Radom 2001
20. Oleska A.: Metoda tekstu przewodniego w procesie kształcenia w liceum technicznym.

Wyd. WODN, Łódź 1995

21. Symela K. (red.): Zarys metodologii konstruowania modułowego programu nauczania

dla zawodu. KOWEZiU, Warszawa 2002

22. Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. ITeE, Radom 1995