Muzyka rockowa jako przedmiot

zainteresowań młodzieży.

Zakres poj cia "muzyka rockowa" jest bardzo szeroki i ogólny. Wynika to bowiem ze

ę

złożoności

źródeł, z których muzycy czerpali inspiracje oraz bogactwa kierunków i stylów, które
mieszcz si pod wspólnym mianownikiem rocka.

ą ę

Muzyka rockowa cz sto bywa utożsamiana z rozrywkow . Już w średniowieczu można

ę

ą

doszukać si muzyki rozrywkowej. Bo czym były ówczesne pieśni w drownych

ę

ę

trubadurów czy muzyka dworska XVIII wieku jak nie "rozrywk ". Jednak z perspektywy

ą

czasu muzyka ta uważana jest za "poważn ".

ą

Oczywiście rocka nie można utożsamiać z muzyk rozrywkow w szerokim poj ciu.

ą

ą

ę

Muzyka

rockowa lub ogólnie rock, to nie tylko rozrywka, ale także świadomość i postawy społeczne

całej generacji ludzi zwi zanych z t kultur .

ą

ą

ą

Przegl daj c literatur muzyczn cz sto można spotkać si z negatywnymi opiniami

ą ą

ę

ą ę

ę

krytyków na temat rocka. Gatunek ten uważany jest zwykle za hałaśliw , uproszczon

ą

ą

i wulgarn dziedzin

ą

ę muzyki co prawda warsztatowo już sprawn , ale prostack .

ą

ą

Podział na muzyk "poważn " i "rozrywkow " czy "popularn " "zatracił obecnie

ę

ą

ą

ą

swoj racj bytu, zwłaszcza w kr gu młodzieży, która interesuje si jednocześnie

ą

ę

ę

ę

różnymi odmianami sztuki".
Dla starszego pokolenia muzyka młodzieżowa to cz sto big beat, czy sentymentalne

ę

piosenki amerykańskie, dla słuchaczy najmłodszych to mi dzy innymi trash,

ę

psychodelic, rap. Tak wi c granice gatunku staj si płynne, elastyczne w zależności

ę

ą ę

od kategorii porz dkowania.

ą

O niższości muzyki rockowej w stosunku do "klasycznej" decyduje chociażby

stwierdzenie, że "kompozytorzy muzyki rozrywkowej stosuj dawno już przebrzmiałe środki

ą

wyrazowe.

Czy taki podział wynikaj cy z przeznaczenia i wartości artystycznej jest słuszny?

ą

Muzyka

rozrywkowa służy rozrywce, zabawie, relaksowi, a muzyka tzw. poważna służy... i tu właśnie nie

wiadomo czemu?

Najsłuszniejszy b dzie chyba podział, wynikaj cy ze spojrzenia odbiorcy czyli słuchaczy na t

ę

ą

ę

muzyk . "Muzyka jest jedna...", "To co każdy z nas odbiera jako muzyk rozrywkow -jest

ę

ę

ą

muzyk rozrywkow , a ta co jako muzyk poważn -jest muzyk poważn ".

ą

ą

ę

ą

ą

ą

Ogromny rozwój środków masowego przekazu, w szczególności radia i telewizji powoduje,
że muzyka dociera do nas bez trudu, chociażby z tego powodu, że nie musimy wychodzić z

domu aby posłuchać ulubionego wykonawcy.
W zwi zku z upowszechnieniem kultury muzycznej w latach powojennych powstaje

ą

zjawisko

tzw. pop kultury. "Zjawisko to zwi zane jest z przekazywaniem wielkim masom

ą

odbiorców

identycznych lub analogicznych treści płyn cych z nielicznych źródeł i odnosi si

ą

ę do jednolitych

form zabawy, rozrywkowej działalności wielkich mas ludzkich".
W okresie powojennym obserwuje si wzmożony rozwój wszystkich dziedzin życia

ę

człowieka.

W wyniku rewolucji technicznej jednostka staje si coraz bardziej wyobcowana, co

ę

powoduje

bunt wewn trzny wielu młodych ludzi.

ę

Powstaj grupy młodzieżowe, które tworz ideologie zasady doskonałego współżycia.

ą

ą

Przykładem mog być "dzieci kwiaty". W latach 60-tych bardzo dużo młodzieży zerwało

ą

z panuj cymi wówczas normami społecznymi, tworz c swój własny świat. Przyczyny

ą

ą

gwałtownego rozwoju kultury muzycznej s niew tpliwie wynikiem równie burzliwych

ą

ą

przemian w środowisku nas otaczaj cym.

ą

Pocz tki muzyki rockowej si gaj lat 40-tych naszego stulecia. W owym czasie bardzo

ą

ę ą

popularne były szybkie piosenki rhytm and bluesowe nazywane rock and roiłem.
Si gaj c do literatury można spotkać wiele definicji rock'n'rolla, cz sto sprzecznych ze

ę ą

ę

sob .

ą

"Encyklopedia of Popular Musie" Irving Stambler, St. Martin's Press, określa rock'n'rolla
jako muzyk , "która zyskała popularność w latach 50-tych, charakteryzuj ca si

ę

ą

ę tzw. triple beat

(trójkowym uderzeniem) w metrum".
"Encyklopedia of pop-rock" David Dachs, Scholastic Bock Services: "Rock and roli to bigbitowa

muzyka, która rozwin ła si w latach 50-tych. Muzycznie oparta na rytmach

ę

ę

czarnego

bluesa, z silnie akcentowan gitar elektryczn i bardziej komercjalnymi

ą

ą

ą

tekstami".

"Jazz" Andre Francis, "Edition du Seuil" - "Rock and roli oznacza muzyk bardzo

ę

prostą

cz sto też brutaln i schematyczn zwykle opart na harmonii bluesa, gdzie perkusja

ę

ą

ą

ą

akcentuje 2 i 4 cz ść taktu, a kontrabas szarpany jest r k ".

ę

ę ą

Pewne jest, że styl o tej nazwie pojawił si w latach 50-tych w wyniku fuzji muzyki country

ę

and western, rhytm and bluesa i muzyki negro spirituals. Klasycznym przykładem piosenki

rock'n'rollowej może być "Rock Around the Clock" B. Haleya. W pierwszych latach

popularności stylu najwi ksz sław zyskali E. Presley i Ch. Berry. Pod koniec lat 50-tych

ę ą

ę

muzyka białych wykonawców takich jak P. Anka, R. Nelson, N. Sedaka zacz ła tracić

ę

żywiołowość i zbliżyła si charakterem do muzyki popularnej i bardziej komercyjnej.

ę

"W latach 1960-1963 rock and roli zast piony został przez kierunek młodzieżowy zwany 'pop'".

ą

W tym okresie powstały taneczne formy b d ce zarazem piosenkami, m.in. twist i surf.

ę ą

Pojawiły si także nowe zespoły rock'n'rollowej. Muzyka ta najszybciej rozwijała si

ę

ę

w Wielkiej Brytanii i USA. Powstały grupy: The Beatles, The Animals, Rolling Stones. Był to
okres niew tpliwie przełomowy w muzyce. "Bob Dylan w USA, a Beatlesi najpierw

ą

w Wielkiej Brytanii, a nast pnie na całym świecie, stali si twórcami nowej muzycznej

ę

ę

świadomości, w konfrontacji z któr artyści dopiero co uchodz cy za uosobienie

ą

ą

wysokiego standardu muzycznego, choćby Frank Sinatra, w ci gu paru lat stali si 'starymi

ą

ę

piernikami' ",

Ważnym elementem, który sprawił, że muzyka stała si popularna, był szybki rozwój

ę

przemysłu fonograficznego, dzi ki czemu przeboje muzyczne od razu trafiały przez radio do

ę

odbiorców na całym świecie.
Przed "er Beatlesów" kompozytor kształtował oblicze przeboju, wybierał wykonawc

ą

ę do

napisanej przez siebie piosenki. John Lenon i Paul McCartney przełamali t sytuacj

ę

ę

tworz c spółk autorsk . "Doszli do wniosku, że nikt nie powinien za nich decydować

ą

ę

ą

o doborze repertuaru"?*
W owym czasie muzyka zbliżyła si do rythm and bluesa i jazzu. "W kategorii zespołów

ę

instrumentalno-wokalnych graj cych muzyk rhytm and bluesaw najwi ksz

ą

ą

ą

ę ą

popularności

ą cieszyła si grupa The Rolling Stones. Jej ostry, brutalny i dynamiczny

ę

rhytm and blues był przeciwieństwem tego, co w roku 1963 grały elegancko ubrane i ładnie
uczesane zespoły typu 'pop' "

W latach 1967-69 napłyn ła do Wielkiej Brytanii druga fala zainteresowania bluesem.

ę

Stało się

to za spraw gitarzysty i wokalisty Johna Mayalla. W swoich zespołach

ą

wykorzystywał

także instrumenty typowo jazzowe, a gitar traktował jako instrument w pełni

ę

solowy, a nie jak

dot d jedynie akordowy.

ą

Muzykiem współpracuj cym z Mayallem był Eric Clapton, który nast pnie wraz z

ą

ę

Jackiem

Brucem założył grup Cream bij c wszelkie dotychczasowe rekordy popularności.

ę

ą

Grupa

uważana jest za "pierwszy biały zespół bluesowo-rockowy".

Cream istniał dwa lata, a jego rozpad

uważany był za przejaw nadchodz cego upadku rocka.

ą

Pojawiaj si także zespoły, które muzycznie odeszły daleko od bluesa: Pink Floyd, King

ą ę

Crimson, Emerson Like and Palmer czy Chicago w Ameryce. Kompozycje tych grup staj si

ą ę

bardziej rozbudowane brzmieniowo i instrumentalnie.

Wzrasta zainteresowanie muzyków formami muzyczno-scenicznymi. Jako przykład można
podać rock-oper "Tommy" zespołu The Who czy oper "Soap" - The Kings.

ę

ę

W drugiej połowie lat 60-tych pojawia si nowa forma prezentowania muzyki, a co za

ę

tym idzie

rozwój showbusinesu - festiwale organizowane cz sto na bardzo duż skal .

ę

ą

ę

Najsłynniejszy odbył si w 1967r. w Monterey. Na festiwalu wyst piła prawie cała czołówka

ę

ą

muzyki rockowej. W 1969 odbył si festiwal w Woodstock zarejestrowany na taśmie filmowej, na

ę

którym wyst piły takie gwiazdy jak Jimi Hendrix czy Janis Joplin.

ą

"Hendrix do rocka wprowadził nowe dźwi ki, używaj c nowych instrumentów

ę

ą

elektronicznych, stosuj c wibrato, echa, fuzz-boK, wah-wah"? W jego improwizacji na temat

ą

hymnu Stanów Zjednoczonych "Star Spangel Banner" można usłyszeć odgłosy wydarzeń

z historii USA.
Ogromnym sprzymierzeńcem muzyków stała si elektronika. Wzrosły możliwości

ę

wzmacniaczy i instrumentów. Pojawiła si możliwość stworzenia indywidualnej barwy przez

ę

wykonawców. Dzi ki syntezatorom wprowadzono do muzyki dźwi ki naśladuj ce odgłosy

ę

ę

ą

przyrody i instrumentów akustycznych. Technika nagrywania na magnetofonach
wielośladowych umożliwiła uzyskanie rozwi zań nieosi galnych na scenie.

ą

ą

Powstały zespoły tworz ce muzyk w studiach nagraniowych nie zawsze potrafi ce

ą

ę

ą

wykonać j na scenie. Pojawiaj si tzw. hity wykorzystywane z powodzeniem w dyskotekach.

ą

ą ę

Bardzo interesuj co wykorzystano elektronik w tzw. rocku symfonicznym, którego

ą

ę

prekursorem był zespół Moody Blues. Podobnie zdobycze techniki zastosowały zespoły Pink

Floyd, King Crimson, Emerson Lak Palmer jednocześnie nie trac c wartości artystycznych.

ę

ą

Na szczególnie zainteresowanie zasługuje twórczość amerykanina Franka Zappy.

Pocz tkowo zafascynowany twórczości Igora Strawińskiego, Antona Yebera i Edgara

ą

ą

Vares'a, stopniowo skierował swoje zainteresowania ku bluesowi. Jego kompozycje to cz sto

ę

pastisze infantylnych przebojów młodzieżowych. "Wyśmiewał naiwne piosenki z list
przebojów, ale drwił również z wydumanej i w wielu przejawach nieszczerej muzyki

awangardowej".

W kompozycji posługiwał si technik kolażu, zestawiaj c najrozmaitsze

ę

ą

ą

style i estetyki, udziwnione dialogami
o treściach surrealistycznych oraz efektami niemuzycznymi. W oratorium "200 Motels" na

orkiestr symfoniczn i chór, parodiuje

ę

ą

dziewi tnastowieczne arie operowe, ballady

ę

kowbojskie, free jazz i muzyk dodekafoniczn .

ę

ą

Zespołem, który wieńczył muzyczn rewolucj , zapocz tkowan kilka lat wcześniej

ą

ę

ą

ą

przez

Cream i Jimiego Hendrixa był Led Zeppelin, którego styl nie dawał si zaszufladkować.

ę

"Muzycy tej grupy pozostaj c wiernymi bluesowi, potrafili nadać swojej muzyce, wyj tkowo

ą

ą

rockowy wymiar"?

9

Pierwsze płyty były nagrane z now estetyk "bardziej artystycznego"

ą

ą

rocka, otwieraj c drog muzyce lat 70-tych.

ą

ę

W 1971r. powstaje grupa Queen. Muzyka zespołu posiada cechy pastiszu i żartu

muzycznego. Utwór "Bohemian Khapsody" jest wyj tkow kompozycj o wspaniałej linii

ą

ą

ą

melodycznej oraz instrumentacji. Zawiera groteskow trawestacj muzyki operowej.

ą

ę

Wspaniała inwencja melodyczna, doskonałe wykonanie i żartobliwe puentowanie mód
muzycznych, np. okresu mi dzywojennego zapewniły zespołowi trwały sukces.

ę

Całkiem inn muzyk prezentuj zespoły Black Sabbath czy Deep Purple. Pierwsza

ą

ę

ą

tworzy

muzyk świadomie uproszczon , ostr i dynamiczn . "W tekstach wyrażała obawy

ę

ą

ą

ą

o przyszłość świata op tanego szaleństwem zagłady i o los człowieka pogr żonego

ę

ą

w chaosie współczesnego życia".^ Zespół zdobył popularność głównie wśród ludzi młodych,

zbuntowanych przeciwko kr puj cym jednostk nakazem moralności mieszczańskiej,

ę ą

ę

skostniałym formom życia społecznego oraz brutalności otaczaj cego świata. Deep Purple

ą

zdecydowanie ujawniał ambicje wypracowania własnego stylu, wzbogacaj c kompozycje

ą

elementami spoza obszaru rocka. "24 września 1969r. zespół wyst pił w londyńskim Royal

ą

Albert Hali z towarzyszeniem Royal Philharmonic Orchestra pod batut Malcolma Arnolda.

ą

Przedstawił Concerto For Group And Orchestra Lorda - rodzaj concerto grosso na grupę

instrumentów solowych z orkiestr ". Oba zespoły stały si twórcami stylu "hard rock"

ą

ę

opartego na zwi złych riffach gitarowych i organowych oraz dominacji wszystkich temp.

ę

Nowym zjawiskiem kulturowym był tzw. ruch punk. W roku 1972 powstała grupa Sex Pistols,
pocz tkowo graj ca przeboje znanych wykonawców, jednak z czasem przedstawiła

ą

ą

hałaśliwy repertuar o prowokacyjnie brzydkim, odpychaj cym brzmieniu. Teksty wypełnione

ą

były pogard i nienawiści do wrogiej rzeczywistości, i negowaniem wszelkiego prawa.

ą

ą

Kontynuatorem stylu była grupa Exploited, a nast pnie inne zespoły post punkowe.

ę

Lata 80-te to nagły wzrost zainteresowania showbusinesu odmianami ci żkiego rocka

ę

tzw.

heavy metalu. Powstały pod koniec lat 70-tych Iron Maiden przejawia wpływy twórczości Deep
Purple jednak instrumenty odgrywaj tu równie ważn rol jak śpiew. Poziom zapisu

ą

ą

ę

dźwi ku sprawia, że nagrania s przejrzyste i selektywne. Teksty inspirowane s mitologi

ę

ą

ą

ą

greck i egipsk , a na scenie wykorzystywane s elementy grozy i fantastyki.

ą

ą

ą

Grup graj c tzw. trash jest Metallica, która opiera si na muzyce Blach Sabbath

ą

ą ą

ę

tworz c repertuar bardziej ostry i rytmiczny jednak wykonany bardzo profesjonalnie. Ci gle

ą

ą

urozmaicany program oraz aktywna praca nad nowymi płytami sprawiły, że grupa staje się
najlepszym zespołem Heavy metalowym. Teksty zespołów trash metalowych takich jak Slayer

czy Yenom wzbudziły kontrowersje tematyk satanistyczn z elementami okrucieństwa

ą

ą

i grozy. Zespoły graj ce ten rodzaj muzyki cz sto pos dzane s o prowokowanie młodzieży do

ą

ę

ą

ą

agresywnego zachowania.
Bardzo pozytywnym zjawiskiem przyczyniaj cym si do rozwoju muzyki rockowej był

ą

ę

wzrost

umiej tności technicznych w grze na instrumentach. Pojawili si wirtuozi gitary, m.in.:

ę

ę

E. Van

Hallen, Joe Satriani, Stiv Vai, Ingvie Malmsteen, którzy sprawili, że instrument typowy dla rocka

stał si bardziej ekspresyjny, wkroczył na obszary dot d zaj te przez tekst. Muzycy ci

ę

ą

ę

udowodnili,

że rozwój muzyki rockowej trwa i możliwości jej s nieograniczone.

ą

Obecnie muzyka rockowa rozwija si w kilku kierunkach. Istniej odmiany bardzo

ę

ą

nowoczesne, a także solidnie oparte na "korzeniach" rocka.

Mimo ogromnej popularności zespołów o nowoczesnym brzmieniu nadal słucha si

ę muzyki lat

60-tych czy 70-tych, która powszechnie uważana jest za klasyk rocka.

ę