George Kelly  The Psychology of Personal
Constructs (1955)
Metafora człowieka - badacza
Założenie teoretyczne:
1. Zjawiska wewnętrzne są dla jednostki równie realne jak świat
zewnętrzny: myśli dotyczące rzeczywistości są tak przekonywające, jak
sama rzeczywistość.
2. Rzeczywistość jest systemem tak, że w świetle dostatecznie szerokiej
wiedzy wszystkie zjawiska jawią się jako wzajemnie ze sobą powiązane.
3. Jednostka poznaje rzeczywistość tylko w takim stopniu, w jakim
może dokonać jej interpretacji i w jakim zbliża się do trafnej wiedzy o
zjawiskach, które ja tworzą.
4. Rzeczywistość może być poznana tylko w przekroju czasowym (a nie
statycznie).
Konstrukty poznawcze to pokategoryzowane informacje o świecie, ; są
unikalne i indywidualne - konstrukty osobiste
1. Teza o tworzeniu konstruktów
powtarzają się tylko pewne cechy zjawisk - człowiek te cechy spostrzega, analizuje i porównuje,
on też decyduje o tym, które z nich są ważne, a które nie. Utworzenie konstruktu jest możliwe,
gdy dostrzeżemy chociaż jedno zjawisko różne od pozostałych.
2.Teza o różnicach
Różnice indywidualne między ludz
mi wynikają z odmienności ich doświadczeń, w wyniku
których tworzą oni konstrukty.
3. Teza o tożsamości
każdy tworzy własny porządek wśród konstruktów; pomimo zmienności pojedynczych
konstruktów ich system na przestrzeni lat pozostaje względnie stabilny, co jest podstawą -
poczucia tożsamości
4. Teza o dychotomizacji
- nie można zrozumieć konstruktu opartego tylko na jednym biegunie - podobieństwa lub
przeciwieństwa. Jednocześnie konstrukt to nie wymiar (kontinuum).
5. Teza dotycząca wyboru
w określonym kontekście możemy dany obiekt zaliczać raz do jednego, kiedy indziej do
drugiego bieguna konstruktu; hierarchia konstruktów jest uwarunkowana sytuacyjnie.
6. Teza o zakresie
-każdy konstrukt nadaje się tylko do pewnego zakresu zjawisk (też określonego indywidualnie).
Istnieją konstrukty podrzędne (atrakcyjny-nieatrakcyjny, błyskotliwy-nudny) które mogą być
podporządkowane konstruktowi nadrzędnemu (dobry-zły).
7. Teza o doświadczeniu
- System konstruktów podlega rozwojowi i jest otwarty
8. Teza o zmienności
-włączanie nowych zjawisk do zakresu konstruktów możliwe jest dzięki przepuszczalności
systemu. Rozwój dokonuje się w dwóch aspektach: a) wzrost złożoności poznawczej
(zwiększanie liczby konstruktów - wymiar ilościowy) b) zwiększanie dystansu pomiędzy
wydarzeniami a  ja , co prowadzi do zmniejszenia egocentryzmu i wzrostu empatii.
Zmiany konstruktów peryferycznych nie pociągają za sobą istotnych konsekwencji, zmiany
centralnych (rdzennych) wiążą się z reorganizacją systemu, i dlatego na ogół towarzyszą im
emocje:
Strach  gdy osoba jest zmuszona do włączenia nowego konstruktu do systemu
Niepewność  gdy pojawia się nowe, nieznane wydarzenie ? ciekawość, niepokój
Wrogość  zmuszanie innych do zachowań zgodnych z naszym systemem
Agresja  naruszanie systemu konstruktów innej osoby (negowanie wartości i poglądów,
podważanie samooceny)
9. Teza o fragmentaryzacji
-stosowanie różnych subsystemów konstruktów, czasami niezgodnych ze sobą. a)gdy jeden
biegun jest niemożliwy do zwerbalizowania - biegun zanurzony b)gdy konstrukt nie jest
włączony do reszty - konstrukt peryferyczny
10. Teza o podobieństwie między jednostkami
- ludzie są podobni do siebie w takim zakresie, w jakim stosują podobne konstrukty
11. Teza o podejmowaniu roli społecznej
- w takim stopniu, w jakim człowiek odzwierciedla system konstruktów innej osoby, może w
odniesieniu do niej grać określoną rolę społeczną
Psychopatologia: patrz -zmiany
Badania przy pomocy Rep-testu
- spójność emocji, wartości i zachowań
- badania rozwojowe (związki z PMO)
- złożoność poznawcza a psychopatologia
System konstruktów a psychoterapia  podwaliny pod terapie poznawczo
behawioralne
" Reinterpretacja znaczeń zdarzeń
" Eksperymenty z nowymi zachowaniami  np. przyjmowanie nowych ról
Wizja człowieka racjonalnego: emocje są wtórne wobec poznania
alternatywizm& konstrukcyjny&