Administracja publiczna  J. Boć.
" jest to przejęte przez państwo i realizowane przez jego zawisłe organy, a także przez organy samorządu terytorialnego,
zaspokajanie zbiorowych i indywidualnych potrzeb obywateli, wynikających ze współżycia ludzi w społecznościach
Samorząd terytorialny
" J. Panejko  teoria państwa gminy-  samorząd jest zatem opartą na przepisach ustawy zdecentralizowaną adm.
państwową, wykonywaną przez lokalne organy, niepodległe hierarchicznie innym organom i samodzielnie w granicach
ustawy i ogólnego porządku prawnego.
" T. Bigo  teoria prawna samorządu-  samorząd jest jednym typem decentralizacji adm.; samorząd jest decentralizacją
adm. publ., której samodzielnymi podmiotami są korporacje, powołane do tego przez ustawę. Samorząd jest
decentralizacją, a więc oznaczeniem strukturalnej formy adm., a nie- podmiotu, ani- przedmiotu adm., jest
zdecentralizowaną adm. wykonywaną przez samodzielne związki.
" J. Korczak   samorząd teryt. jest wyodrębnionym w strukturze państwa, powstałym z mocy prawa, związkiem
lokalnego społ., powołanym do samodzielnego wykonywania adm. publ.
" Art. 3 ust.4 EKSL (Europejska Karta Samorządu Lokalnego) -  samorząd teryt. oznacza prawo i zdolność społeczeństw
lokalnych, w granicach określonych prawem, do kierowania i zarządzania zasadniczą częścią spraw publ. na ich własną
odpowiedzialność i w interesie ich mieszkańców.
" A. Kroński  teoria mieszana-  samorząd teryt. jest wynikiem instynktu samozachowawczego, przy pewnym rozwoju,
którego człowiek chce stanowić o sobie, a o kwestiach dot. jego i sąsiadów, wraz z nimi; leży w interesie państwa-
potęguje poczucie łączności obywatela z państwem czynnik twórczo- państwowy; samorząd jest prawem do stanowienia
o wynikających z sąsiedztwa sprawach miejscowych i wykonywaniem w ten sposób części zarządu państwowego, jest
więc prawem, którego domagają się obywatele państwa, to ostanie zaś prawo to uznaje w interesie własnego bytu.
" Wasiutyński  udział ludności w sprawowaniu sprawami publicznymi
Prywatyzacja
" redukcja zadań publicznych wykonywanych przez organy administracji publicznej, w konsekwencji powinna ona
oznaczać redukcję struktur organizacyjnych administracji publicznej. Usługi publiczne świadczone przez podmioty
prywatne (korporacje, spółki prawa handlowego)
" powierzenie wykonywania zadań publicznych podmiotom prywatnym, oznacza ona twórczy proces w zakresie sposobu
wykonywania zadań publicznych przez podmioty niepubliczne, które zadania te przejmują dobrowolnie i prowadzą je w
interesie wyższym  ogólnym , a nie w interesie jednostkowym. Realizacja odbywa się w formach i metodach prawa
prywatnego (cywilnego lub handlowego)
(Lidia Zacharko)
" regulacje ustawowe
 Ustawa z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych.
 Ustawa z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej -art. 3 ust.1.
 Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej- art. 25
Organ administracji
" zasadnicza jednostka składowa administracji w sensie podmiotowym, jest to człowiek lub grupa ludzi (w przypadku
organu kolegialnego):
 znajdujący się w strukturze organizacyjnej państwa lub samorządu terytorialnego
 powołany w celu realizacji norm prawa administracyjnego w sposób i ze skutkiem właściwym temu prawu
 działający w granicach przyznanych mu przez prawo kompetencji
Centralny organ państwowy
" to każdy organ państwowy, który
 jest jednostkowy w skali państwa
 ma kompetencje rozciągające się na obszar całego kraju lub ściśle określone kompetencje związane z państwem jako
takim
" centralnymi organami państwa są:
 Prezydent RP
 Sejm, Senat i ich organy mające zewnętrzne kompetencje
 powoływane lub nominowane przez Prezydenta RP, Sejm, Senat (lub ich organy zewn.) jednostkowe w skali kaju
organy państwowe (rządowe), a także kreowane z mocy samego prawa z takich organów inne jednostkowe w skali
kraju organy państwowe (rządowe)
 centralne organy administracji rządowej
" centralne organy państwowe nie są tożsame w całości z centralnymi konstytucyjnymi organami państwa
" centralne organy podporządkowane są organom naczelnym
" działają w formie indywidualnych decyzji, mogą wydawać zarządzenia o charakterze wewnętrznym
" mają charakter apolityczny
Centralny konstytucyjny organ państwa
Organ państwowy
" to człowiek lub grupa ludzi (w wypadku organu kolegialnego) znajdujący się w strukturze organizacyjnen państwa,
powołany do tworzenia i realizacji norm prawa w granicach przyznanych mu przez prawo kompetencji
Urząd administracji
" można rozumieć następująco:
 jako wyodrębniony zespół kompetencji (praw i obowiązków) związanych z określonym organem administracji publ.
np. urząd ministra, urząd wojewody (jest równoznaczny z pojęciem stanowiska)
tworzony w drodze aktów normatywnych rzędu ustawy,
obsadzane w drodze decyzji zwierzchniego organu adm., w drodze aktu organu władzy lyb w drodze wyborów
 jako szczególna nazwa organu administracyjnego
np. urząd celny
 jako zorganizowany zespół osób przydanych organowi administracyjnemu do pomocy w wykonywaniu jego funkcji
Dekoncentracji wewnętrznej
" jest to podział pracy pomiędzy organ i pracowników jego urzędu, a nie podział kompetencji, to bowiem bezsprzecznie
należą się organowi zawsze, nawet wtedy, gdy realizowane są przez urzędnika w urzędzie przydanym organowi do
pomocy w wykonywaniu jego kompetencji
 treść i zakres uprawnień pracowników ustala organ, który może upoważnić tylko w obrębie tych kompetencji, które
sam posiada
 przekazanie może zostać cofnięte, ale do tego czasu organ przekazujący nie może realizować funkcji, które przekazał
 pracownik, który otrzymał w obrębie podziału pracy or organu adm. upoważnienie do wydawania decyzji nie może
cedować na innego pracownika urzędu
 nieobecność organu w sytuacji nieistnienia jakiegokolwiek upoważnienia uniemożliwia realizację prawa materialnego
 decyzje wydawane bez upoważnienia podlegają stwierdzeniu nieważności
 decyzja wydana przez osobę upoważnioną ma takie same skutki jak decyzja wydana przez organizacjimozna polecić
wydanie decyzji o określonej treści osobie upoważnionej
Dekoncentracja wewnętrzna ustawowa
" ma miejsce wtedy, gdy to ustawodawca ustala, iż decyzję administracyjną w imieniu określonego organu wydaje inny
określony przez niego w ustawie organ
Dekoncentracja (rozkład kompetencji)
" w sensie statycznym  obraz aktualnego rozkłady kompetencji pomiędzy poszczególne organy aparatu administracyjnego
(organ niższego rzędu więcej kompetencji  wysoki stopień dekoncentracji)
" w sensie dynamicznym  równoznaczna z procesem dekoncentrowania
" procesy dekoncentracji nie osłabiają roli organów zwierzchnich, ponieważ są one w układzie nadrzędności hierarchicznej
Dekoncentrowanie
" przeniesienie kompetencji na organy niższe lub równorzędne
" dokonane w drodze aktu normatywnego rzędu ustawy lub w drodze aktu normatywnego organu, który dokonuje
przeniesienia tych kompetencji
" z zachowaniem nadrzędności hierarchicznej organów zwierzchnich w zakresie realizacji przekazanych kompetencji
Hierarchiczne podporządkowanie
" element dekoncentracji a tym samym centralizacji, jest to jednostronna zależność organu niższego stopnia od organu
stopnia wyższego lub podmiotu podległego od podmiotu zwierzchniego. Na tę zależność składają się dwa elementy:
 zależność służbowa  brak prawnych ograniczeń w wydawaniu polecań służbowych. Organ niższy nie posiada prawnej
samodzielności i niezależności. Organ wyższy może wydać polecenie służbowe w każdej sprawie. Rozpoczyna się z
chwilą nawiązania stosunku pracy osoby pełniące funkcje organu, a kończy w momencie jego ustania. Jej treścią jest
regulowanie stosunków osobowych w czasie trwania stosunku pracy.
 zależność osobowa  prawo obsadzania stanowisk w organach bezpośrednio lub pośrednio niższych stopni, nagradzania,
karania, awansowania, degradowania, pociągania do odpowiedzialności służbowej i dyscyplinarnej oraz zwalniania.
Wiąże się ściśle z zależnością służbową.
Decentralizacja
" system organizacyjny, w którym poszczególne podmioty adm. mają wyraz
nie określone kompetencje, ustalone bądz

przekazywane z innych (wyższych) organów, w drodze ustawowej,
realizowane w sposób samodzielny i polegające w tym zakresie jedynie nadzorowi organów kompetentnych
" realizacja kompetencji ustalonych prawem może być zdecentralizowana w całości lub w części, jeśli tylko w części to
reszta odbywa się w układzie hierarchicznego podporządkowania
" samodzielność jest konstytutywnym elementem decentralizacji  eliminacja podporządkowania hierarchicznego
" samodzielność ta nie jest bezwzględna  nadzór weryfikacyjny
" jest zjawiskiem ciągłym o zmiennym nasileniu
Reforma
" planowany i konieczny dla efektywnej realizacji zmian,
zasięg przekształceń organizacyjnych i funkcjonalnych, w których nowych struktur nie da się pogodzić z dotychczasowym
rozdziałem zadań i funkcjonowaniem,
a nowego funkcjonowania nie da się połączyć z dotychczasowymi strukturami
Instytucja prawna
" zespół ściśle powiązanych ze sobą norm prawnych w sposób funkcjonalny regulujących trwanie, powstanie lub ustanie
jakiegoś stosunku prawnego. Rodzajem instytucji prawnych są instytucje procesowe, regulujące pozycję stron w czasie
trwania postępowania.
np. instytucja małżeństwa czy stosunku służbowego
Reglamentacja (A. Chełmoński i T. Kochowski )
" różnorodna sfera działalności administracji, której istotą jest ograniczenie w dziedzinie wykorzystywania składników
procesu wytwarzania, świadczenia usług i obrotu towarowego, swobody działalności podmiotów gospodarczych w imię
szeroko rozumianego interesu społeczno-ekonomicznego.
Język państwowy
" to ten język, w którym publiczne władze państwa występując oficjalnie współtworzą lub przystępują do prawa
kreowanego między państwami i ich organizacjami
(umów, konwencji, traktatów, protokołów, paktów, statutów, układów)
" oraz ten język, w którym kompetentne organy władz tworzą prawo wewnętrzne
Język urzędowy
" to ten język, w którym prawo tworzone przez władze publiczne jest realizowane
Służba publiczna (art. 60 Konstytucji RP)
" służba publiczna jest pojęciem szerszym od ustawowego pojęcia służby cywilnej
" oznacza sytuacje osób pracujących we wszystkich wyróżnionych konstytucyjnie władzach,
obejmuje wszystkie (wyłanianych w wyniku wyborów, powołania, nominacji, umowy o prace pracowników)
realizujących ustawowe zadania poszczególnych władz nazywanych prawie:
urzędnikami, funkcjonariuszami, pracownikami adm państwowej i samorządowej, pracownikami urzędów państwowych
nie będących urzędnikami służby cywilnej, urzędnikami służby cywilnej lub pełniących funkcje:
 członków organów kolegialnych
 członków społecznych organów pomocniczych
 pracowników urzędów
zatrudnienie lub powołani zostali do wykonywania we wszystkich władzach państwa w sposób fachowy i ciągły
zadań publicznych za odpowiednim wynagrodzeniem.
" równy dostęp do służby publicznej  mogą podjąć ją tylko mający aktualne obywatelstwo polskie ( niezależnie od miejsca
zamieszkania) oraz tylko ci obywatele polscy którzy korzystają z pełni praw publicznych.
" dostęp oznacza możność ubiegania się o przyjęcie do służby publicznej. Może być realizowany w określonych
uwarunkowaniach. Np. w wyborach parlamentarnych czy samorządowych pełnienie służby jest oparte na zasadzie
wykonywania mandaty przedstawicielskiego oraz ma charakter kadencyjny a także uzależniony jest od biernego prawa
wyborczego pozwalającego na zgłoszenie kandydatury.
" w niektórych przypadkach do przesłanek umożliwiających kandydowanie zalicza się także ciągle zamieszkiwanie na
terytorium państwa polskiego ( zasada domicylu)
" zakwalifikowanie się do służby cywilnej natomiast następuje w oparciu o kryteria wykształcenia, przygotowania
zawodowego, umiejętności oraz cech osobowych
Korupcja
" Wg Cywilnoprawnej konwencji o korupcji:
korupcja to wręczanie, przyjmowanie, żądanie lub proponowanie, bezpośrednio czy pośrednio, nienależnej korzyści albo
jej obietnica.
Wg Konwencji Narodów Zjednoczonych Przeciwko Korupcji z dnia 31 paz
2003 r. Konwencja ws zwalczania korupcji
" Wg ustawy z dnia 9 czerw 2006 r. o CBA  Korupcja to czyn:
 polegający na obiecywaniu, proponowaniu lub wręczaniu pośrednio, bezpośrednio nienależnych korzyści osobie na
stanowisku publicznym w zamian za działanie lub zaniechanie działania w wykonywaniu funkcji
 a także żądanie lub przyjmowanie pośrednio lub bezpośrednio przez funkcjonariusza służby publicznej nienależnych
korzyści lub przyjmowanie propozycji lub obietnicy takich korzyści w zamian za zaniechanie działania w
wykonywaniu jej funkcji
popełniany w toku działalności gospodarczej , obejmującej realizację zobowiązań względem władzy publicznej
Polityka (Jan Boć)
" polityka to aprobowany przez organu państwowe i samorządowe system pozaprawnych i postulowanych wypowiedzi o
tym gdzie, kiedy i jak korzystać z materialnych i organizacyjnych możliwości państwa i samorządów terytorialnych
" J. Jeżewski  metodyka tworzenia polityki administracyjnej
 faza I: konstatacja (opis) stanu spraw publicznych w wyodrębnionej dziedzinie
 faza II: analiza i ocena według racjonalnych i wewnętrznie spójnych kryteriów
 faza III: sformułowanie programu ( założenia, koncepcje, plany) wskazującego
cele, sposoby i środki ich osiągania
pożądane z uwagi na dokonaną ocenę stanu spraw publicznych
Kontrola (Jan Boć)
" Najogólniej przez kontrolę rozumiemy:
 badanie zgodności stanu istniejącego ze stanem postulowanym,
 ustalenie zasięgu i przyczyn rozbieżności,
 przekazanie wyników tego ustalenia, a czasem i wynikających stąd dyspozycji zarówno podmiotowi
kontrolowanemu, jak i podmiotowi organizacyjnie zwierzchniemu
Odpowiedzialność
" samo pojęcie odpowiedzialności można rozumieć dwojako:
 raz jako możliwość uruchomienia ocen i środków prawnych wobec określonego podmiotu, który zachował się w
sposób nie odpowiadający oczekiwanym kryteriom społecznym, kulturowym, ekonomicznym i innym (lecz zawsze
kryteriom nie regulowanym prawnie)
 drugi raz jako możliwość uruchomienia ocen i środków prawnych wobec określonego podmiotu, którego zachowanie
się nie odpowiada wymogom sformułowanym prawnie
" jednocześnie wyróżniamy 2 pola odpowiedzialności:
 odpowiedzialność za działania legalne administracji
 odpowiedzialność za działania nielegalne administracji
Administracja inteligentna
" przez administrację inteligentną należy rozumieć taką administrację, która
 kierując się zasadami logiki
 kryteriami racjonalności
 oraz wymogami słuszności
 bez dodatkowych wymogów organizacyjnych, nakładów finansowych i ludzi,
 działając zgodnie z prawem, potrafi wzbogacić wartości leżące u podstaw jej kreacji i funkcjonowania
 oraz jednocześnie lepiej załatwić zindywidualizowaną sprawę czy też ciąg spraw zindywidualizowanych, albo
uniknąć strat,
 które w danych warunkach administracja mniej inteligentna niewątpliwie by poniosła lub poniósłby adresat jej
działań
Teoria wewnętrznych granic uznania administracyjnego E. Bernatzika
" administracja publiczna we wszystkich swych działaniach uregulowanych ustawowo i nieuregulowanych ustawowo
związana jest zasadą nakazującą działać zgodnie z interesem publicznym
(zabezpieczenie praworządności i oblicza jednostki)
Zasada zespolenia
" Zasada zespolenia jest jedną z reguł określających sposób wyodrębniania kompetencji administracyjnej w niższych,
terenowych szczeblach administracji publicznej.
" Według tej zasady kompetencje administracyjne dotyczące różnych dziedzin administrowania, rozdzielone na szczeblu
centralnym, nie powinny być zbyt szeroko i nadmiernie przyznawane wielu terenowym organom administracji publicznej,
ale powinny być skupiane w ręku jednego organu.
" Sprzyja ona decentralizacji administracji publicznej, gdyż pozwala na wyodrębnienie w terenie jednego organu, który nie
jest wprost hierarchicznie powiązany z każdym z odrębnych organów centralnych.
Zasada pomocniczości
" wyrażona w preambule do Konstytucji RP, Europejskiej Karcie Samorządu Terytorialnego
" Wyraża ideę, zgodnie z którą organy państwa, w tym organy administracji publicznej, powinny być zlokalizowane
możliwie najbliżej obywatela i to jednocześnie w taki sposób, aby obywatele mogli w jak najszerszym zakresie,
samodzielnie lub przynajmniej pośrednio, uczestniczyć w sprawowaniu władzy (administracji) publicznej.