SPÓA
KA Z O.O.
POZNAJ
POZNAJ
OBOWI
ZKI ZARZ
DU
OBOWI
ZKI ZARZ
DU
SPÓA
KI Z O.O.
SPÓA
KI Z O.O.
ZWI
ZANE Z WYPA
AT

ZWI
ZANE Z WYPA
AT

DYWIDENDY I UNIKNIJ
DYWIDENDY I UNIKNIJ
BA

DÓW PRZY
BA

DÓW PRZY
JEJ WYPA
ACIE
JEJ WYPA
ACIE
www.SpolkaZoo.pl
POZNAJ OBOWI
ZKI ZARZ
DU SPÓA
KI Z O.O. ZWI
ZANE Z WYPA
AT

DYWIDENDY I UNIKNIJ BA

DÓW PRZY JEJ WYPA
ACIE
Spis treści
1. Podział zysku a dywidenda........................................................................................................... 3
2. Komu przysługuje dywidenda? .................................................................................................... 3
3. Ddzień dywidendy........................................................................................................................ 4
4. Kto decyduje o wypłacie i wysokości dywidendy? ........................................................................ 4
5. Jak poprawnie określić wysokość dywidendy ............................................................................... 4
6. Zaliczki na dywidendę .................................................................................................................. 5
7. Odpowiedzialność zarządu za błąd w wypłacie dywidendy ......................................................... 6
8. Na czym polega odpowiedzialność solidarna? ............................................................................. 6
9. Przedawnienie odpowiedzialności członka zarządu...................................................................... 6
10. Kiedy członek zarządu może uwolnić się od odpowiedzialności? ............................................... 6
Autor
Michał Kuryłek
radca prawny, redaktor merytoryczny
Redakcja
Joanna Banasiak-Lach
Korekta
Zespół
CBP 363 ISBN 978-83-269-0046-4
Copyright � by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.
Warszawa 2010
Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.
03-918 Warszawa, ul. A
otewska 9a,
www.wip.pl
tel. [phone], faks 0 22 617 60 10
Praktyczny raport  Wypłata dywidendy chroniony jest prawem autorskim. Przedruk materiałów opubli-
kowanych w raporcie  Wypłata dywidendy  bez zgody wydawcy  jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy
cytowania publikacji z powołaniem się na z
ródło. Niniejszy raport został przygotowany z zachowaniem
najwyższej staranności i wykorzystaniem wysokich kwalifikacji, wiedzy i doświadczenia. Zaproponowane
w raporcie  Wypłata dywidendy wskazówki, porady i interpretacje dotyczą sytuacji typowych. Ich zasto-
sowanie w konkretnym przypadku może wymagać dodatkowych, pogłębionych konsultacji. Publikowane
rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne stanowisko organów i urzędów państwowych.
W związku z powyższym redakcja nie może ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych
w raporcie  Wypłata dywidendy wskazówek, przykładów, informacji itp. do konkretnych przypadków.
www.SpolkaZoo.pl
2
POZNAJ OBOWI
ZKI ZARZ
DU SPÓA
KI Z O.O. ZWI
ZANE Z WYPA
AT

DYWIDENDY I UNIKNIJ BA

DÓW PRZY JEJ WYPA
ACIE
Jeśli przy podziale zysku spółki zostaną naruszone przepisy ksh i wypłata zostanie dokonana
wbrew prawu, należy liczyć się z tym, że jako członek zarządu zostaniesz za to pociągnięty
do odpowiedzialności odszkodowawczej. Będziesz musiał zwrócić spółce wypłatę. Przeczytaj,
w jaki sposób uniknąć takiej sytuacji. Dowiedz się także, któremu wspólnikowi dywidenda
przysługuje, jaki jest limit wypłaty dywidendy, co się stanie, jeśli wypłata nastąpi z opóz
nieniem.
1. Podział zysku a dywidenda
Wspólnik ma prawo do udziału w zysku, wynikającego z rocznego sprawozdania finansowego i prze-
znaczonego do podziału uchwałą zgromadzenia wspólników.
Wypłata dywidendy jest tylko jednym ze sposobów podziału zysku. Możliwe są bowiem:
" zatrzymanie zysku w spółce, a więc wniesienie go do jednego z funduszów (np. rezerwowego),
" wypłata całego zysku w postaci dywidendy lub
" częściowe zatrzymanie zysku w spółce, a częściowe wypłacenie zysku w postaci dywidendy.
Ostatecznie o wypłacie decydują uchwała zgromadzenia wspólników lub zapis umowy spółki. Czy moż-
na zatrzymać zysk w spółce (przeznaczając go do jednego z funduszów), jeśli zapis umowy spółki nie
przewiduje takiej możliwości? Część specjalistów twierdzi, że nie, a więc gdy w umowie spółki nie ma
zapisów na temat zysku, można go zagospodarować tylko w jeden sposób  może być podzielony
między wspólników. Stanowisko to częściowo znajduje potwierdzenie w jednym z orzeczeń Sądu
Najwyższego (wyrok SN z 29 września 2004 r., II CK 539/03, publ. OSNC 2005/9/158), które brzmi:
 Niedopuszczalne jest zamieszczenie w umowie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością postano-
wienia wyłączającego zysk spółki od podziału w razie niepodjęcia przez wspólników uchwały o roz-
porządzeniu nim (art. 191 k.s.h.) .
WAŻNE!
Jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, zysk przypadający wspólnikom należy podzielić pro-
porcjonalnie do liczby posiadanych przez nich udziałów.
W umowie spółki może być zapis, że automatycznie (bez konieczności podjęcia uchwały) całość lub
pewna część zysku przeznaczona jest do podziału między wspólników.
2. Komu przysługuje dywidenda?
Według podstawowej zasady, wynikającej z ksh, prawo do dywidendy za dany rok obrotowy mają
wspólnicy, którym udziały przysługują w dniu powzięcia uchwały o podziale zysku (art. 193 ż 3 ksh).
Nie ma więc prawa do dywidendy wspólnik sprzedający swoje udziały przed zgromadzeniem, na któ-
rym podjęto uchwałę o podziale zysku. Dywidendę otrzyma natomiast nabywca udziału, nawet jeśli
nie był wspólnikiem w okresie, w którym został wypracowany zysk!
Nie popełnij błędu w zarządzaniu spółką z o.o.  skonsultuj się z ekspertem!
Pierwszy internetowy serwis specjalnie dla Zarządu: www.SpolkaZoo.pl.
SpolkaZoo.pl to profesjonalny consulting prawno-biznesowy on-line dla zarządu  trafne
decyzje  skutecznie działania  sukces i ochrona pozycji.
www.SpolkaZoo.pl
3
POZNAJ OBOWI
ZKI ZARZ
DU SPÓA
KI Z O.O. ZWI
ZANE Z WYPA
AT

DYWIDENDY I UNIKNIJ BA

DÓW PRZY JEJ WYPA
ACIE
3. Ddzień dywidendy
W umowie spółki może być zawarty zapis, że zgromadzeniu wspólników przysługuje prawo do okre-
ślenia tzw. dnia dywidendy. Jest to dzień, na który sporządza się listę osób uprawnionych do dywi-
dendy. Dzień taki należy wyznaczyć w ciągu 2 miesięcy od daty powzięcia uchwały o podziale zysku.
Zauważ, że może się zdarzyć, iż dywidendę otrzyma osoba, która nabyła udziały tuż przed dniem
dywidendy, nawet jeśli nie była wspólnikiem podczas zwykłego zgromadzenia wspólników.
4. Kto decyduje o wypłacie i wysokości dywidendy?
Chociaż sposób  zagospodarowania zysku spółki proponuje wspólnikom zarząd, to ostateczna
decyzja o podziale zysku należy do wspólników, którzy przy jej podjęciu są ograniczeni przepisami
prawa oraz treścią umowy spółki. W umowie może np. być zapis, że połowa zysku jest zawsze prze-
znaczana na kapitał rezerwowy. Taka ogólna zasada jest w pełni zgodna z prawem i aby ją zmienić,
konieczna jest zmiana umowy spółki.
Wspólnicy mogą również w umowie ustanowić jakiś fundusz (np. inwestycyjny) i od razu skierować
do niego część lub całość zysku. Możliwe jest bowiem także przeznaczenie całego zysku na działal-
ność spółki, a więc pozbawienie wspólników dywidendy.
Nie można wyłączać zysku od podziału, jeśli narusza to prawa mniejszościowych wspólników.
Niekiedy wspólnicy większościowi celowo wyłączają zysk od podziału, licząc na to, że pozostali
wspólnicy zniechęceni tym, że włożone w spółkę pieniądze nie przynoszą im korzyści, z czasem
sprzedadzą im swoje udziały, a wtedy wypłacą sobie wysoką dywidendę obejmującą zyski z kilku
lat. Taki sposób zastosowali większościowi wspólnicy w jednej ze spółek i przez kilka lat z rzędu
wyłączali zysk od podziału. Mniejszościowy wspólnik, wiedząc o ich planach, oddał sprawę do
sądu i wygrał. Dywidenda musiała być wypłacona.
5. Jak poprawnie określić wysokość dywidendy
Przepisy Kodeksu spółek handlowych określają maksymalną wysokość dywidendy. Uchwała wspólni-
ków nie może więc ustanowić dywidendy w wyższej wysokości.
Wysokość dywidend wypłaconych wspólnikom nie może przekraczać zysku za ostatni rok obrotowy,
powiększonego o:
" niepodzielone zyski z lat ubiegłych oraz kwoty przeniesione z utworzonych z zysku kapitałów za-
pasowego i rezerwowych, które mogą być przeznaczone do podziału,
i pomniejszonego o:
" niepokryte straty,
" udziały własne oraz
" kwoty, które zgodnie z ustawą lub umową spółki powinny być przekazane z zysku za ostatni rok
obrotowy na kapitały zapasowy lub rezerwowe.
Ograniczenie wysokości dywidendy dotyczy również dywidendy uprzywilejowanej. Nie może ona być
wyższa od dywidendy zwykłej o więcej niż 50%. Pamiętaj, że zasady tej nie można zmienić w umo-
wie spółki. Jeśli więc zwykła dywidenda na jeden udział wynosi 1.000 zł, dywidenda uprzywilejowana
nie może być wyższa niż 1.500 zł.
www.SpolkaZoo.pl
4
POZNAJ OBOWI
ZKI ZARZ
DU SPÓA
KI Z O.O. ZWI
ZANE Z WYPA
AT

DYWIDENDY I UNIKNIJ BA

DÓW PRZY JEJ WYPA
ACIE
Dywidenda uprzywilejowana może być wypłacana tylko wtedy, gdy jest zapisana w umowie spółki.
Pamiętaj, że udziały uprzywilejowane w zakresie dywidendy nie korzystają z pierwszeństwa zaspoko-
jenia przed pozostałymi udziałami, chyba że przewiduje to umowa spółki.
Jeżeli umowa spółki przyznaje prawo do dywidendy uprzywilejowanej niewypłaconej w po-
przednich latach, musi określać maksymalną liczbę lat, za które dywidenda może być wypłacona
z zysku w następnych latach. Okres ten nie może przekraczać pięciu lat.
6. Zaliczki na dywidendę
Możliwość wypłaty zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy za rok obrotowy musi wynikać
wprost z umowy spółki, jeśli zatem umowa nie przewiduje takiej możliwości, zaliczki na dywidendę
nie można wypłacić. Nie jest również możliwa wypłata, jeśli spółka nie dysponuje wystarczającymi
środkami na ten cel. Upoważnionym do wypłaty zaliczki jest zarząd spółki.
Spółka może wypłacić zaliczkę na poczet przewidywanej dywidendy, jeżeli jej zatwierdzone sprawo-
zdanie finansowe za poprzedni rok obrotowy wykazuje zysk.
Zaliczka może stanowić najwyżej połowę zysku osiągniętego od końca poprzedniego roku obrotowego:
" powiększonego o kapitały rezerwowe utworzone z zysku, którymi w celu wypłaty zaliczek może
dysponować zarząd, oraz
" pomniejszonego o niepokryte straty i udziały własne.
Przy wypłacie zaliczek na poczet dywidendy trzeba uwzględniać przywileje tak jak przy wypłacie dywi-
dendy. Nie stosuje się natomiast przepisu, który mówi o tym, że dywidendę uprzywilejowaną, która
nie została wypłacona w danym roku, można wypłacić w ciągu pięciu kolejnych lat (art. 197 ksh).
WAŻNE!
Lepiej nie wprowadzać do umowy spółki postanowień o możliwości wypłaty zaliczek na dywi-
dendę. Zawsze może się okazać, że z jakiegoś powodu zaliczki zostały wypłacone niesłusznie,
a wówczas odzyskanie ich od wspólników może okazać się trudne.
Serwis internetowy www.SpolkaZoo.pl dedykowany specjalnie dla członków
zarządu spółek z o.o., pozwalający znacznie ograniczyć ryzyko związane z pełnioną
funkcją. Gwarantujemy 24 godzinny dostęp do zawsze aktualnych:
" bazy rozwiązań prawno-biznesowych dla spółek z o.o. - w formie pytań i odpowiedzi,
" bieżących zmian prawnych,
" gotowych wzorów wszystkich dokumentów z komentarzem,
" aktów prawnych,
" orzeczeń i
" wskaz
ników,
ważnych w spółce oraz indywidualnych konsultacji z prawnikiem a także cotygodniowy
serwis e-mail z informacją o najnowszych zmianach w prawie i rozwiązaniach, które
pojawiły się na serwisie.
Sprawdz
: www.SpolkaZoo.pl.
www.SpolkaZoo.pl
5
POZNAJ OBOWI
ZKI ZARZ
DU SPÓA
KI Z O.O. ZWI
ZANE Z WYPA
AT

DYWIDENDY I UNIKNIJ BA

DÓW PRZY JEJ WYPA
ACIE
7. Odpowiedzialność zarządu za błąd w wypłacie dywidendy
Za zwrot nienależnie uzyskanego świadczenia od spółki w pierwszej kolejności odpowiedzialny jest
wspólnik, jednak razem z nim solidarną odpowiedzialność ponosi także odpowiedzialny za wypłatę
członek zarządu.
Wspólnik ma obowiązek zwrotu wypłat, w tym także dywidend, które otrzymał od spółki, wbrew
przepisom prawa lub postanowieniom umowy spółki.
8. Na czym polega odpowiedzialność solidarna?
Wierzyciel może zażądać zapłaty części lub nawet całości świadczenia, od każdego z dłużników
(według swojego wyboru). Zapłata długu przez jednego z nich zwalnia z długu pozostałych.
W przypadku odpowiedzialności wspólnika i członka zarządu za nienależne wypłaty, jako członek
zarządu, możesz dochodzić od wspólnika tzw. regresu, a więc żądać, aby zwrócił Ci przypadającą na
niego kwotę należności.
Wspólnicy muszą zwrócić zarówno wypłaty, które są:
" dozwolone przez prawo, ale z różnych powodów w tej konkretnej sytuacji otrzymali je bezprawnie,
np. są niedozwolone przez umowę spółki, która stanowi, że przez jakiś określony czas funkcjono-
wania spółki zysku nie można dzielić,
" niezgodne z prawem, np. gdy dywidendę wypłacono w innej wysokości, niż wynika z przepisów
ksh określających limit kwot do podziału.
Jeśli nastąpiła bezprawna wypłata dywidendy, jako członek zarządu masz nie tylko pełne prawo, lecz
także obowiązek zażądać od wspólnika jej zwrotu. W tym celu należy zwrócić się do niego z wnio-
skiem o zwrot wypłaty. Najlepiej, gdyby wniosek ten był sformułowany na piśmie i doręczony wspól-
nikowi za potwierdzeniem odbioru. Dopiero jeśli okaże się, że wspólnik nie chce zwrócić dywidendy,
złóż pozew do sądu.
9. Przedawnienie odpowiedzialności członka zarządu
Roszczenie spółki wobec osób zasiadających w zarządzie i wspólników z tytułu nienależnej wypłaty
dywidendy przedawnia się po 3 latach od dnia wypłaty. Termin ten nie dotyczy jednak wspólnika,
który wiedział o bezprawności otrzymanej wypłaty  dla niego przedawnienie nastąpi po 10 latach.
10. Kiedy członek zarządu może uwolnić się od odpowiedzialności?
Możesz uwolnić się od odpowiedzialności z tytułu wypłaty wspólnikowi nienależnej dywidendy, jeśli
wykażesz, że nie jesteś za ten fakt odpowiedzialny, co jest jednak zadaniem trudnym.
Dlatego lepiej przeciwdziałać nienależnej wypłacie na wszelkich możliwych etapach przygotowywania
wypłaty dywidend:
1. Przygotowując propozycje uchwały w sprawie podziału zysku, zadbaj, aby była ona zgodna
z przepisami ksh. Na samym zgromadzeniu też warto przypomnieć wspólnikom zasady związane
z dywidendą, tak by nie podjęli oni błędnej uchwały.
www.SpolkaZoo.pl
6
POZNAJ OBOWI
ZKI ZARZ
DU SPÓA
KI Z O.O. ZWI
ZANE Z WYPA
AT

DYWIDENDY I UNIKNIJ BA

DÓW PRZY JEJ WYPA
ACIE
2. Jeśli już po podjęciu przez zgromadzenie wspólników decyzji w sprawie podziału zysku zarząd
będzie podejmował decyzje o wypłacie nienależnej, Twoim zdaniem, dywidendy, powinieneś
zaprotestować przeciwko takiej decyzji (np. głosować przeciw, podczas uchwały zarządu i ko-
niecznie żądać zaprotokołowania swojego sprzeciwu). Taki sprzeciw będzie dowodem na to, że
starałeś się nie dopuścić do wypłaty.
3. Jeśli uważasz, że zgromadzenie podjęło błędną uchwałę w sprawie podziału zysku, najlepiej
byłoby od razu ją zaskarżyć. W ten sposób jasno wykażesz, że jesteś przeciwny wypłacie. Trzeba
jednak pamiętać, że zaskarżenie uchwały wiąże się z reguły z zaostrzeniem sytuacji w spółce i na
pewno wielu wspólnikom się nie spodoba.
Jeśli wypłata dywidendy:
" narusza bezwzględnie obowiązujące przepisy prawa, powinieneś zażądać, aby została uznana za
nieważną, a jeśli
" jest sprzeczna z umową spółki bądz
dobrymi obyczajami i godzi w interesy spółki lub ma na celu
pokrzywdzenie wspólnika, wówczas możesz żądać jej uchylenia.
Zaskarżenie uchwały nie wstrzymuje jej wykonania. Uchwała jest więc ważna aż do prawomocnego
wyroku, który ją unieważnia. Jeśli więc chcesz uniknąć odpowiedzialności, musisz postępować tak,
aby wypłata nie została wykonana aż do wyroku sądowego.
Pamiętaj również, że prawomocny wyrok uchylający uchwałę lub stwierdzający jej nieważność ma
moc obowiązującą w stosunkach między spółką a wszystkimi wspólnikami oraz w stosunkach mię-
dzy spółką a członkami jej organów. A zatem np. nienależne świadczenie, które egzekwowano na
podstawie nieważnej uchwały, powinno zostać zwrócone.
Podstawa prawna:
" art. 191 198 ustawy z 15 września 2000 r.  Kodeks spółek handlowych (Dz.U. nr 94, poz. 1037 ze zm.).
www.SpolkaZoo.pl
7