Dziecko z ZA. – Dla rodziców i opiekunów.

str. 1

Źródło: Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom
z Ukrytymi Niepełnosprawnościami
im. Hansa Aspergera

10 umiejętności, które musi posiąść Twoje
dziecko

Dziesięć umiejętności, które musi posiąść Twoje dziecko przygotowując się do życia po
ukończeniu nauki w szkole średniej

Autor Diane Adreon, M.A.Zastępca Dyrektora Uniwersytetu Miami. Ośrodek badań nad
autyzmem i zaburzeniami pokrewnymi. Center for Autism & Related Disabilities

Tłumaczyła Maria Starz..

Nauka zachowań adaptacyjnych jest jedną z dziedzin, które często zostają przeoczone w
przypadku wysoko funkcjonujących osób z zaburzeniami autystycznymi. Jednakże te
zachowania mają ogromny wpływ na zdolność do wykorzystania naszych umiejętności w
zwykłych sytuacjach codziennego życia. Wymienione niżej umiejętności adaptacyjne są
ważne, jeśli nasze dzieci mają poradzić sobie w życiu bez naszej codziennej obecności.
Oczywiście każde dziecko jest inne. Często opanowanie tych umiejętności nie jest
możliwe przed ukończeniem szkoły średniej. Niemniej jednak większość naszych dzieci
może się rozwijać i stać się bardziej niezależnymi jeśli świadomie będziemy pracować
nad ich umiejętnościami w tych dziedzinach.

1. Naucz swoje dziecko budzić się na dźwięk budzika. Wśród rodziców powszechne
jest budzenie dzieci do szkoły. Jednakże z wiekiem dobrze jest nauczyć dziecko używania
budzika. Być może będziecie musieli eksperymentować z alarmem wibracyjnym, muzyką
i różną skalą natężenia dźwięku. Czasem, w przypadku dzieci, którym obudzenie się
sprawia szczególną trudność, będziecie musieli zmusić je, aby przeszły przez pokój w
celu wyłączenia budzika. Wreszcie ta umiejętność wymaga nauczenia dziecka jak
nastawić budzik, a w kolejnym stadium rozwinięcia zdolności dokładnej oceny ile czasu
potrzebuje, aby się przygotować i zdecydowania na którą godzinę nastawić budzik.

2. Naucz dziecko korzystania z zegarka, aby mogło ukończyć zadanie w konkretnym
przedziale czasowym. Pomocny może okazać się timer, taki jak Time Timer. To
urządzenie pokazuje dziecku graficznie ile czasu mu jeszcze zostało. Jednym ze sposobów
rozpoczęcia nauki tej umiejętności jest próba oszacowania przez dziecko ile czasu dana
czynność może zająć i porównanie, po jej ukończeniu, ile naprawdę zajęła. Więcej
informacji o Time Timerze można znaleźć na stronie

www.timetimer.com

3. Naucz swoje dziecko dbania o swój wygląd (prysznic lub kąpiel raz na dobę, czesanie
włosów, dezodorant, mycie zębów). Rutyna ma kojący wpływ na nasze dzieci. Dlatego
pomóż im w ustaleniu jej codziennej, zdrowej dawki. Dla wielu dzieci łatwiej jest na
dłuższą metę stosować się do zasad takich jak codzienny prysznic lub kąpiel, niż
pamiętanie o tych zabiegach raz na 2 lub 3 dni. Szczególnie trzeba nauczyć dzieci etapów
porządnego mycia się (np. "przetrzeć 4 razy każdą pachę namydloną myjką"). Brak
higieny jest problemem, który społeczeństwo niełatwo toleruje. (Peter Gerhardt,
komunikacja personalna)

Dziecko z ZA. – Dla rodziców i opiekunów.

str. 2

Źródło: Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom
z Ukrytymi Niepełnosprawnościami
im. Hansa Aspergera

4. Naucz swoje dziecko odpowiedzialności za jego rzeczy. Zacznij od takich zadań jak
pilnowanie zabawki, którą zabrało do domu znajomych albo samochodu. Wpój dziecku
rutynową odpowiedzialność za znalezienie zabawki po zakończeniu wizyty, zabranie jej
do samochodu i zaniesienie z samochodu do domu. Później przejdź do takich rzeczy jak
tornister i przedmioty potrzebne w szkole.

5. Naucz swoje dziecko używania wizualnych metod zapamiętywania obowiązków.
Może to być trzymanie lekarstwa w konkretnym miejscu, żeby pamiętało o jego zażyciu
po śniadaniu, lub napisanie "śniadanie" na karteczce przypiętej do plecaka, żeby
pamiętało o zabraniu śniadania.

6. Naucz swoje dziecko gotować. Młodsze dzieci mogą nauczyć się robienia kanapek i
przygotowania drobnych przekąsek, które nie wymagają gotowania. Później naucz
dziecko samodzielnego postępowania zgodnie z przepisem i bezpiecznego używania
kuchennych urządzeń.

7. Naucz swoje dziecko korzystania z telefonu. Zacznij od nauki odbierania telefonu,
przyjmowania wiadomości i przekazywania jej właściwej osobie. Rozwijaj tą umiejętność
ucząc dziecko dzwonić na informację w celu uzyskania numeru telefonu, do sklepu aby
sprawdzić czy mają na stanie konkretny przedmiot, do pomocy technicznej aby rozwiązać
problem z komputerem czy zamawiać przez telefon jedzenie z dostawą do domu.

8. Naucz swoje dziecko samodzielnego poruszania się po mieście. Może być to
spacerowanie po okolicy, jazda rowerem, używanie środków transportu publicznego czy
kierowanie samochodem.

9. Naucz swoje dziecko zabierania ze sobą kilku przedmiotów, kiedy wychodzi z
domu. Dotyczy to ważnych numerów telefonów, pieniędzy, kluczy i, jeśli to możliwe,
telefonu komórkowego.

10. Naucz swoje dziecko dbania o bezpieczeństwo. Zadbaj, aby wiedziało kogo może
przytulić i pocałować, a kiedy należy poprzestać na uścisku dłoni. Naucz je jak dyskretnie
nosić przy sobie pieniądze. Musi również wiedzieć, że NIE MOŻNA udzielać osobistych
informacji w internecie. Powiedz mu co robić jeśli idąc ulicą zauważy, że zbliża sie do
niego ktoś nieznajomy, lub że ktoś za nim idzie.