Łódź 2016
UNIWERSYTET ŁÓDZKI
WYDZIAŁ ZARZADZANIA
STUDIA STACJONARNE I STOPNIA
KIERUNEK: ZARZĄDZANIE
AGATA KURPIEWSKA
340591
WSPARCIE ROZWOJU MAŁYCH I ŚREDNICH
PRZEDSIĘBIORSTW Z FUNDUSZY UNIJNYCH
SUPPORT FOR SMALL AND MEDIUM-SIZED ENTREPRISES
DEVELOPMENT FROM THE EUROPEAN UNION'S FUNDS
Praca napisana w Katedrze:
Przedsiębiorczości i Polityki Przemysłowej
Pod kierunkiem :
prof. nadzw. dr hab. Renata Lisowska
1:86670820
2
Spis treści
Wstęp ………………………………………………………………………………………….3
Rozdział I Charakterystyka małych średnich przedsiębiorstw w Polsce .................................. 5
1.1. Definicja małych i średnich przedsiębiorstw ................................................................... 5
1.2 Rola MSP w gospodarce ................................................................................................. 10
1.3. Bariery rozwoju MSP .................................................................................................... 13
ROZDZIAŁ II Źródła finansowania MSP .............................................................................. 18
2.1. Klasyfikacja źródeł finansowania .................................................................................. 19
2.2. Źródła finansowania wewnętrzne .................................................................................. 21
2.3 Źródła finansowania zewnętrzne .................................................................................... 22
2.3. Fundusze Unijne dla sektora MSP na lata 2007-2013 ................................................... 25
2.4. Fundusze Unijne dla sektora MSP na lata 2014-2020 ................................................... 28
Rozdział III Analiza wsparcia sektora MSP z funduszy unijnych na przykładzie firmy
BUKPOL .................................................................................................................................. 33
3.1. Charakterystyka przedsiębiorstwa BUKPOLOL ........................................................... 33
3.2. Dofinansowanie przedsiębiorstwa BUKPOL ................................................................ 35
3.3. Zalety i wady wsparcia MSP ze środków unijnych na przykładzie przedsiębiorstwa
BUKPOL .............................................................................................................................. 40
Zakończenie ............................................................................................................................. 42
Literatura .................................................................................................................................. 43
Spis tabel .................................................................................................................................. 45
Spis rycin .................................................................................................................................. 46
2:85301928
3
Wstęp
Małe i średnie przedsiębiorstwa odgrywają istotną rolę w rozwoju gospodarki we
wszystkich wysoko rozwiniętych krajach. Tego rodzaju firmy stanowią podstawowe źródło
rozwoju gospodarki. Również w Polsce, przyjmuje się, że to właśnie małe i średnie
przedsiębiorstwa wpływają na wzrost gospodarki. Co więcej, zakłada się, że do sektora MSP
należy około 99% istniejących działalności gospodarczych, które stwarzają obywatelom
miejsca pracy. Dzięki temu przyczyniają się do zmniejszenia bezrobocia.
Jednakże rozwój potencjału oraz konkurencyjność wyżej wymienionych firm zależy od ich
dostępu do środków finansowych. Kapitał przedsiębiorstwa może pochodzić z różnych
ź
ródeł. W związku z tym wyróżnia się: finansowanie własne (emisje, akcje, dopłaty
akcjonariuszy, dotacje, subwencje) oraz obce (kredyty, pożyczki, dofinansowania z Unii
Europejskiej).
Współcześni przedsiębiorcy najczęściej wybierają dofinansowania pochodzące z Unii
Europejskiej. Tego typu wsparcie finansowe dla małych i średnich przedsiębiorstw następuje
za pośrednictwem PARP ( Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości). Szczególnie w
ostatnich latach ten rodzaj pomocy przedsiębiorstwom budzi duże zainteresowanie. Jest to
jedna z najczęstszych wybieranych form dofinansowań ze względów na wynikające korzyści.
To właśnie środki pochodzące z Unii Europejskiej w znacznej mierze wpływają na wzrost
konkurencyjności, jak również rozwoju przedsiębiorstwa.
Jednakże uzyskanie wsparcia z funduszy unijnych wymaga przejścia wielu skomplikowanych
procedur, które niejednokrotnie zniechęcają, w szczególności początkujących biznesmanów.
Natomiast jeśli dany przedsiębiorca spełni wszelkie wymogi związane z uzyskaniem środków
z funduszy Europejskich, wówczas może realizować postawione sobie cele oraz rozwijać się i
budować swoją konkurencyjność na rynku.
Celem niniejszej pracy licencjackiej jest dokonanie analizy i oceny otrzymanego wsparcia z
funduszy unijnych przez małe i średnie przedsiębiorstwa, jak również korzyści jakie
wyniknęły z tejże dotacji.
3:98699664
4
Praca złożona jest z trzech rozdziałów. W rozdziale pierwszym przedstawiono definicję
małych i średnich przedsiębiorstw ze szczególnym zwróceniem uwagi na kryteria ilościowe i
jakościowe. W dalszej części pracy została przedstawiona rola opisywanego w tejże pracy
sektora MSP w gospodarce. Ponadto zostały tam ukazane także bariery, które niekorzystnie
wpływają na rozwój tego typu firm.
Natomiast rozdział drugi poświęcony jest tematyce finansowania małych i średnich
przedsiębiorstw. Ukazany został tam podział źródeł finansowania ze względu na finansowanie
własne i obce.
Ostatni rozdział obejmuje analizę wsparcia sektora MSP z środków unijnych na przykładzie
firmy „BUKPOL”. Analiza ta obejmuje charakterystykę prowadzonej działalności przez
podane przedsiębiorstwo jak również proces otrzymanego wsparcia z środków unijnych.
Praca została napisana na podstawie literatury dotyczącej zarządzania małymi i średnimi
przedsiębiorstwami, jak również w oparciu o dokumenty i wnioski dofinansowania dotyczące
przedsiębiorstwa „BUKPOL”.
4:11155360
5
Rozdział I
Charakterystyka małych średnich przedsiębiorstw w
Polsce
1.1. Definicja małych i średnich przedsiębiorstw
Definicja MSP została zatwierdzona i określona przez Komisję Europejską na mocy
rozporządzenia z dnia 6 sierpnia 2008 roku. Definicja ta stosowana jest do określenia
dofinansowań publicznych jak również programów i polityki. Do zidentyfikowania definicji
MSP służy kryterium ilościowe oraz jakościowe przedsiębiorstwa.
1
W krajach należących do Unii Europejskiej definicję małych średnich przedsiębiorstw na
podstawie klasyfikacji kryteriów ilościowych jak i jakościowych ustala Komisja
Europejska2003/361 EC z dnia 6 maja 2003 roku. Natomiast w Polsce zdefiniowaniem
rodzaju oraz klasyfikacją przedsiębiorstwa zajmuje się Ustawa o swobodzie działalności
gospodarczej z dnia 2 lipca 2004 roku. Ustawa o działalności gospodarczej daje prawo do
regulacji oraz podejmowania decyzji o wykonywaniu i zakończeniu trwania działalności w
Polsce. Ustawa określa charakter działalności gospodarczej. Jest to działalność zarobkowa,
budowlana, wytwórcza, handlowa jak i usługowa. Zajmuje się ona poszukiwaniem,
wydobywaniem jak również rozpoznawaniem kopalin ze złóż. To także działalność
zawodowa wykonywana w sposób ciągły oraz zorganizowany. Według ustawy przedsiębiorcą
jest osoba fizyczna, prawna oraz jednostka organizacyjna, która nie jest osobą prawną - jest
nią osoba wykonująca działalność gospodarczą we własnym imieniu. Za przedsiębiorcę
uznaje się również wspólników spółki cywilnej.
2
1
Dz. Urz. UE L 214 z 9.08.2008, s.3
2
Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. 2013, poz. 672)
5:13005691
6
Na podstawie ustawy za mikroprzedsiębiorstwo uważa się osobę, która w ciągu ostatnich
dwóch lat obrotowych zatrudniła średniorocznie mniej niż 10 osób. Firma osiągnęła roczny
obrót netto ze sprzedaży nieprzekraczający 2 milionów euro, jak również sumy aktywów
bilansu powstałego na koniec tych lat, który również nie przekroczył 2 milionów euro. Małym
przedsiębiorcą jest ten, który w ciągu ostatnich 2 lat zatrudnił średniorocznie mniej niż 50
osób. Jego dochód rocznych netto ze sprzedaży nie przekroczył 10 milionów euro, a jego
suma aktywów bilansu na koniec tego roku również nie przekroczyła 10 milionów euro.
Ś
rednim przedsiębiorstwem jest to, które w ciągu trwania ostatnich 2 lat obrotowych
zatrudniło średniorocznie mniej niż 250 osób. Jego wkład finansowy netto ze sprzedaży nie
przekroczył 50 milionów euro, jak również suma aktywów bilansu na końcu tego roku nie
przekroczyła kwoty 43 milionów euro. Ustawa uwzględnia podział przedsiębiorstwa w
związku na strukturę udziałów.
Wyróżnia się następujące przedsiębiorstwa:
1)
Przedsiębiorstwo niezależne charakteryzujące się tym że inny przedsiębiorca oraz
instytucja państwowa bądź rządowa nie przekracza 25 udziałów lub kapitału.
Określenie wielkości przedsiębiorstwa polega na analizie zatrudnienia oraz zakresu
finansowego.
2)
Przedsiębiorstwo zależne posiada więcej niż 50% wspólników firmy lub głosów
udziałowców. Podczas określenia rozmiarów przedsiębiorstwa analizuje się ilość
zatrudnienia oraz stan finansowy.
3)
Przedsiębiorstwo partnerskie charakteryzuje się tym, że kapitał lub ilość głosów
udziałowców w innym przedsiębiorstwie lub inne przedsiębiorstwo ma w tej firmie
kapitał albo głosy udziałowców wynosi 25%. W innym przedsiębiorstwie głosy, które
należą do ej firmy nie przekraczają powyżej 50% ogólnej ilości głosów udziałowców,
aby określić rozmiar przedsiębiorstwa analizuje się ilość zatrudnienia oraz stan
finansowy jak i procent zatrudnionych osób i stanu finansowego wspólników
kapitałowych.
3
3
A. Skowronek- Mielczarek, Małe i średnie przedsiębiorstwa. Źródła finansowania, C. H. Beck, Warszawa
2003, s. 6.
6:11609586
7
Wsparcie z funduszy europejskich dla MSP jest dużym ułatwieniem dla rozwoju własnego
przedsiębiorstwa. Jednak pozyskanie środków z funduszy europejskich nie jest proste,
wymaga bardzo dokładnej analizy przedsiębiorstwa oraz przestrzegania wyznaczonych przez
Komisje Europejską kryteriów. Sektor MSP, aby mógł uzyskać fundusze musi spełniać kilka
podstawowych warunków. W zależności od rodzaju przedsiębiorstwa wymagania różnią się
od siebie. Pierwszym podstawowym warunkiem jest określenie statusu przedsiębiorstwa
oparte na definicji ustalonej przez Komisję Europejską. Według wyżej wspomnianej komisji,
przedsiębiorstwo definiuje się na podstawie oceny statusu przedsiębiorstwa w kryteriach
ilościowych to znaczy, że brana jest pod uwagę: liczba zatrudnionych pracowników oraz
wysokość obrotów rocznych. Od tychże kryteriów zależy też jakie dofinansowanie z Unii
Europejskiej dostanie ubiegające się o to przedsiębiorstwo i jaki będzie rodzaj tego
dofinansowania. Wielkości są określane na ostatni dzień roku obrotowego oraz z określonych
na podstawie danych rocznych.
Tabela1 Kryteria ilościowe sektora MSP
Rodzaj
przedsiębiorstwa
Ilość zatrudnionych
Przychody
netto
ze
sprzedaży
Suma aktywów bilansu
Małe
Mniej
niż
50
pracowników
Do 10 mln euro
Do 10 mln euro
Ś
rednie
Mniej
niż
250pracowników
Do 50 mln euro
Do 43 mln euro
Duże
Powyżej
250
pracowników
Powyżej 50 mln euro
Powyżej 43 mln euro
Ź
ródło: opracowanie własne na podstawie książki B. Kołosowskiej „ Finansowanie sektora małych i średnich
przedsiębiorstw ze źródeł poza bankowych”, wyd. CEDEWU.PL, s. 15
7:43257484
8
Klasyfikacja ilościowa pozwala na określenie ilości osób zatrudnionych oraz przychodów
netto ze sprzedaży. Określana jest jako suma aktywów bilansu, a to wszystko wpływa na
zidentyfikowanie rodzaju firmy. Sformułowanie rodzaju firmy wpływa na określenie o jakie
dofinansowanie (z jakiego programu ramowego, będą możliwe środki pieniężne) może
ubiegać się przedsiębiorstwo. Każdej firmie należącej do sektora MSP przyporządkowany jest
zazwyczaj inny rodzaj dofinansowania. Co więcej, forma dofinansowania jest uzależniona od
wielkości przedsiębiorstwa.
4
Kryteria jakościowe odnoszą się do małych, średnich przedsiębiorstw. Głównie są one
stosowane w celach analitycznym oraz poznawczym. Jednakże w porównaniu do
ilościowych, ten rodzaj kryteriów jest stosowany niezwykle rzadko. Małe i średnie
przedsiębiorstwa charakteryzują się podobnymi cechami, wielu badaczy (autorów) opisuje i
nazywa je podobnie.
5
Małe i średnie przedsiębiorstwa charakteryzują się tym, że ich kwota
kapitału jest ograniczona, ponieważ środki pieniężne pochodzą od właściciela, od rodziny lub
z dofinansowań unijnych, które trudno uzyskać. W sektorze za funkcje kierownicze
odpowiada właściciel to do niego należy bezpośrednie podejmowanie działań decyzyjnych.
Ponosi on również odpowiedzialność za swoje rozporządzenia oraz finanse firmy. Struktura
organizacyjna jest uproszczona, a najczęściej jest to funkcjonalna (liniowe) z
wyeksponowanym ośrodkiem władzy.
6
Według S. Lachiewicza i M. Matejuna w małych
firmach decyzje podejmuje właściciel, natomiast w średnich i dużych sektorach są to
menadżerowie. Sektor MSP wyróżnia utrudniony dostęp do źródeł finansowych, w
szczególności na początku działalności. Związane jest to z niechęcią przedsiębiorców do
brania kredytów, czy pożyczek. Jak wcześniej opisywał P. Dominiak struktura organizacyjna
jest uproszczona i jest wysoko elastyczna, to znaczy, że jest otwarta na zachodzące zmiany w
otoczeniu. Pozycja sektora MSP na rynku ma charakter niejednolity.
7
W małych i średnich
przedsiębiorstwach występuje niezależność decyzyjna co oznacza, że wszelkie decyzje
4
B. Kołakowska, Finansowanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw ze źródeł poza bankowych,
CEDEWU. PL, Warszawa 2013, s.15.
5
K. Kulig-Moskwa, Kryteria jakościowe w definiowaniu małego przedsiębiorstwa, Zeszyty Naukowe Wyższej
Szkoły Bankowej we Wrocławiu, Nr 5(37)\2013 Wrocław 2013, s. 134.
6
P. Dominiak, Sektor MSP we współczesnej gospodarce, Naukowe PWN, Warszawa 2005, s. 28.
7
S. Lachiewicz, M. Matejun, Specyfika zarządzania małymi i średnimi przedsiębiorstwami. Zarządzanie małą i
ś
rednią firmą w teorii i wćwiczeniach, Difin, Warszawa 2012, s.13.
8:15610499
9
podejmuje właściciel. Firma jest niezależna finansowo, jego kapitał pochodzi od właściciela
lub od członków rodzinny. Rola planowania rzadko występuje. Natomiast liczba
zatrudnionego personelu jest niewielka. Na stałe zatrudnienie rzadko mogą liczyć specjaliści,
ponieważ taka sytuacja jest zazwyczaj spotykana w małych firmach. W działalności istotną
rolę odgrywa komunikacja niezbędna na każdym szczeblu organizacji.
8
Safin w swojej
książce wyróżnia następujące cechy małego i średniego przedsiębiorstwa: osobista sieć
kontaktów z otoczeniem, a w szczególności uwzględniająca indywidualne potrzeby klientów.
Sektor ten charakteryzuje się niewielkim udziałem w rynku. Warto zauważyć, że firmę
wyróżnia ekonomiczna i prawna samodzielność.
9
Należy również wspomnieć o J. Targalskim,
który pośród cech małych i średnich przedsiębiorstw zwraca uwagę na udział elementów
innowacyjnych.
10
Poniższa tabela odzwierciedla najbardziej charakterystyczne cechy MSP.
Tabela2. Charakterystyka cech MSP
Kryteria
Cechy małego i średniego przedsiębiorstwa
Kierownictwo
∗
Za funkcje kierownicze odpowiada właściciel,
∗
Ograniczony system informacji,
∗
Scentralizowany model zarządzania,
∗
Duża rola intuicji
Organizacja
∗
Liniowa struktura organizacji,
∗
Niewielka formalizacja zadań,
∗
Duża elastyczność struktury,
Znaczenie w rynku
∗
Orientacja
na
indywidualne
potrzeby
klientów,
∗
Duża skłonność do innowacji.
∗
Komunikacja pomiędzy wszystkimi
8
B. Piasecki, Ekonomia i zarządzanie małą firmą, Naukowe PWN, Warszawa 1999,s.60
9
K. Safin, Zarządzanie małą firmą, AE, Wrocław 2003, s. 36.
10
J. Targalski, Przedsiębiorczość i zarządzanie, C.H. Beck, Warszawa 2003, s.14.
9:84259771
10
Kadra
oddziałami kadry,
∗
Zróżnicowane kwalifikacje pracowników,
Finanse
∗
Ograniczony dostęp do finansów,
∗
Kapitał pochodzi od właściciela,
Ź
ródło opracowania własne na podstawie T. Kiziukiewicz, K. Sawicki, Rachunkowość małych firm, PWE,
Warszawa 1998, s. 11
1.2 Rola MSP w gospodarce
Małe i średnie przedsiębiorstwa odgrywają ważną role w gospodarce. Rola
gospodarcza wspomnianego rodzaju przedsiębiorstw w szczególności uwidacznia się
dominacją podmiotów gospodarczych w krajach należących do Unii Europejskiej, które mają
wpływ na sytuację ekonomiczno-społeczną.
Przedsiębiorstwa mają duży wpływ na gospodarkę dlatego, że to właśnie firmy dają
zatrudnienie większości społeczeństwa. Dzięki temu w państwach europejskich można
zanotować mniejsze występowanie bezrobocia. Ponadto przyczyniają się do wzrostu
ekonomicznego, poprzez nakłady wytwarzanych produktów oraz ich dystrybucję, która ma
wpływ na poszczególne kraje, a co za tym idzie, także na Unię Europejską. Co więcej,
oddziałują na działalność handlową ukierunkowaną w szczególności na eksport. Rozwijają
sektor usług oraz handlu poprzez kreowanie zmian w działalności przemysłowej. Dodatkowo
sprzyjają demonopolizacji gospodarki jak również dekoncentracji majątku, co umożliwia
tworzenie się tak zwanych przedsiębiorstw odpryskowych (działalność, która powstała
poprzez usamodzielnienie się jednego pracownika firmy macierzystej) jak i firm spin-off
(przedsiębiorstwo, które powstało przez co najmniej jedną jednostkę instytucji badawczej lub
naukową, może również być to student lub absolwent uczelni w celu rozpowszechnienia
innowacyjnych pomysłów jak i technologii), oraz podmioty, które na zmiany rynkowe szybko
reagują. W związku z czym małe i średnie przedsiębiorstwa odpowiadają za właściwe
10:11535453
11
działanie mechanizmu rynkowego, przyczyniając się do odpowiedniej liczby sektora MSP
oraz monopolizacji gospodarki.
Sektor MSP przyczynia się do rozbudowy infrastruktury gospodarczej, dzięki kontaktom i
obsłudze klientów indywidualnych jak i tych instytucjonalnych. Dzięki swoim działaniom i
usługom może wpływać na zmiany związane z uregulowaniami prawnymi, które pozytywnie
oddziałują na rozwój zakładów przemysłowych. Oprócz tego wszelkie małe i średnie
przedsiębiorstwa mają działania pomocne, wspierające, a także wpływające na rozwój dla
tych rynków, które nie są w strefie zainteresowania poprzez duże koncerny. Dzięki temu
mniejsze podmioty mogą być bardziej dynamiczne i elastyczne na niszach rynkowych oraz
specyficznych segmentach. Ma również ogromny wpływ na budżet państwa poprzez dochody
związane z podatków pośrednich oraz bezpośrednich, jak również opodatkowania
wynagrodzeń zatrudnionych jednostek. Czynnik ludzki również wpływa na wzrost
gospodarczy, poprzez szkolenie kadr na stanowiskach zarządzających jak i na niższych
szczeblach organizacji. Dzięki szkoleniom, jednostki pracownicze stają się bardziej
mobilniejsze i elastyczniejsze co znacznie wpływa na większą wydajność przedsiębiorstwa a
przy tym na gospodarkę kraju. Dopuszczenie nowych produktów i usług na rynek,
doprowadzając tym do likwidacji luk rynkowych. Poprzez zastosowanie nowych
atrakcyjniejszych ofert. Oferty są szczególnie kierowane do klientów o specyficznych
oczekiwaniach. Dynamiczne przepływy kapitału, które wpływają pobudzająco na ekonomię
regionów słabo rozwinięte. Pośredni wpływ na gospodarkę regionów ma również
powstawanie lub upadanie korporacji.
Wyżej przedstawione argumenty opisują pozytywną wartość rozwijającej się gospodarki
regionu i są to czynniki określane naukowo mianem ekonomicznych. Na gospodarkę mają
również wpływ tak zwane czynniki społeczne.
Spośród funkcji społecznych można wymienić następujące
11
:
∗
Niwelowanie
konfliktów
społecznych
powstających
na
skutek
procesów
transformacji. Konflikty powstają w związku z rosnącym bezrobociem, większą stopą
11
S. Lachiewicz, M. Matejun, Specyfika zarządzania małymi i średnimi przedsiębiorstwami. Zarządzanie małą i
ś
rednią firmą w teorii i wćwiczeniach, Difin, Warszawa 2012, s. 22.
11:94584032
12
inflacji, pojawiające się obniżki dynamiki PKB, a nawet niepokój związany z sytuacją
społeczno-gospodarczą.
∗
Dyfuzja związana ze stale pojawiającym się wzrostem siły roboczej. W szczególności
są to osoby: młode i imigranci z regionów mniej rozwiniętych.
∗
Szkolenie oraz nakłanianie w zakresie postępowania w przedsiębiorczości, aby
osiągnąć sukces w rozwoju koncernu. Umożliwianie pracownikom smozatrudnienia,
dzięki programom, szkoleniom, czy akcjom promocyjnym, to wszystko zmierza ku
zachęceniu do otwarcia własnej działalności biznesowej.
∗
Działa na zrównoważenie struktury społecznej oraz politycznej.
∗
Działa na zrównoważenie rozwoju w krajach, skupiając szczególnie uwagę na regiony
słabiej rozwinięte.
∗
Przedsiębiorcy działają zgodnie z ustawą o swobodzie działalności gospodarczej jak i
zasadami ochrony własności osobistej.
Analizując rolę gospodarczą wśród sektorów MSP, można zauważyć jaki ogromny wpływ
mają na rozwój regionów należących do Unii Europejskiej jak i tych rejonów, które są słabiej
rozwinięte. Szczególnie ważna rolę odgrywają czynniki ekonomiczne oraz społeczne. Na
znaczenie funkcjonowania MSP w gospodarce mają również znaczenie duże organizację,
które przybierają różne formy i kierunki. Do zwiększenia znaczenia funkcji tychże
przedsiębiorstw w gospodarce można zaliczyć czynniki mikroekonomiczne takie jak:
1)
Efekt produkcyjny wskazujący, że mniejsze przedsiębiorstwa wykorzystują mniejszy
kapitał niż duże w stosunku do tej samej ilości produkcji.
2)
Efekt zatrudnienia dotyczy kosztów związanych z utworzeniem nowych miejsc pracy.
W małych i średnich przedsiębiorstwach koszt utworzenia miejsca pracy jest mniejszy
niż w dużej firmie.
3)
Efekt postępu technicznego dotyczy w szczególności małych firm i wprowadzanych
przez nie innowacji, które mogą konkurować z dużymi firmami na rynku.
4)
Efekt regionalnej decentralizacji polega na wspieraniu terenów mniej rozwiniętych
przez sektor MSP.
12:64566701
13
5)
Efekt mobilizacji kapitałów polega na wykorzystywaniu i angażowaniu kapitału do
realizacji nowych przedsięwzięć. Celem mobilizacji kapitału jest wzrost kapitału
ogólnogospodarczego.
6)
Efekt ekologiczny ma przyczyniać się do zmniejszenia szkodliwego oddziaływania na
ś
rodowisko w związku ze wzrostem wielkości przedsiębiorstwa.
7)
Efekt stabilizacyjny ma wpływać na skuteczniejsze radzenie małych firm z
pojawiającym się kryzysem gospodarczym.
8)
Efekt transformacyjny polega na wspieraniu nowych strategii zachowań rynkowych
jak i neutralizowaniu niekorzystnych skutków reform.
12
Jednak najważniejszym czynnikiem, który sprzyja rozwojowi gospodarczemu jest integracją
małych i średnich przedsiębiorstw z Unią Europejską.
13
Powyższa analiza małych i średnich
przedsiębiorstw przedstawia jak ważną rolę pełnią wyżej wymienione sektory na rozwój
gospodarczy danego kraju.
1.3. Bariery rozwoju MSP
Małe i średnie przedsiębiorstwa należą do sektora, który jest zależny od działania
różnych czynników, które mogą wpływać pozytywnie jak i negatywnie na ich rozwój.
Zarządzanie małym i średnim przedsiębiorstwem charakteryzuje się występowaniem
wewnętrznych( cechują się one niedostatkiem zasobów lub zmniejszonymi kompetencjami
przedsiębiorcy jak i kadry zarządzającej) i zewnętrznych (są to relacje, które występują w
firmie oraz w otoczeniu) barier, które znacznie utrudniają funkcjonowanie przedsiębiorstwa
12
A. Bielawska, Znaczenie małych firm dla rozwoju regionalnego, „Ekonomista”, Nr 3\1992, AE we
Wrocławiu, 2003, s. 463.
13
S. Lachiewicz, M. Matejun, Specyfika zarządzania małymi i średnimi przedsiębiorstwami. Zarządzanie małą i
ś
rednią firmą w teorii i wćwiczeniach, Warszawa 2012, s. 22.
13:70849869
14
jak i jego rozwój. W związku z czym w sektorze MSP można wyróżnić następujące kategorie
utrudnień
14
:
1)
Pojawiające się w trakcie trwania działalności gospodarczej. Należą do nich
15
:
•
Bariery wejścia- charakteryzujące się ekonomią skali, wartością kapitału,
zróżnicowaniem produktów oraz dostępem do dystrybucji,
•
Bariery bieżącej działalności (funkcjonowania) – wiążą się z następującymi cechami:
osobowościowymi, psychologicznymi, społecznymi, kompetencjami przedsiębiorcy,
•
Bariery rozwoju – cechują się niewielkim potencjałem ekonomicznym oraz
akumulacją, a także zmniejszonym dostępem do źródeł dofinansowań, niską
rentownością, konkurencyjnością cenową niezwiązaną z jakością, znikomą
skłonnością do inwestycji, oraz małym poziomem wiedzy związanym z zarządzaniem.
2)
Kierunek występowania -związany z następującymi barierami
16
:
•
Zewnętrzne o charakterze ogólnym,
•
Zewnętrzne o charakterze konkurencyjnym,
•
Wewnętrzne,
3)
Podłoże rynkowe (ekonomiczne), charakteryzujące się barierami:
•
Popytowe,
•
Podażowe,
4)
Poziom, który jest związany z otoczeniem przedsiębiorstwa
17
:
14
M. Matejun, Zarządzanie małą i średnią firmą. W teorii I ćwiczeniach, Difin, Warszawa 2012, s. 35.
15
A. Skowronek –Mielczarek, Zarządzanie małymi i średnimi przedsiębiorstwami w warunkach
zrównoważonego rozwoju, Difin, Warszawa 2016, s.84-85.
16
M. Matejun, Zarządzanie małą i średnią firmą. W teorii I ćwiczeniach, Difin, Warszawa 2012, s. 35.
17
M. Matejun [red.], Wspomaganie i finansowanie rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw, [w:] A.
Skowronek-Mielczarek, Regionalne uwarunkowania rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw, Difin,
warszawa 2011, s. 33-36.
14:11346210
15
•
Bariery makrootoczenia- charakteryzuje się je dużym wpływem na rozwój oraz
działanie przedsiębiorstwa. W związku z tym makrootoczenie można podzielić na
kilka elementów. Pierwszym z nich są warunki ekonomiczne. Związane są one
głównie ze stopą wzrostu ekonomicznego, rozmiarem i tempem transformacji
produktu krajowego brutto, wielkością inflacji, poziomem bezrobocia, stopą
procentową, zmianą waluty. Kolejnym elementem jest sytuacja polityczno-prawna.
Związane jest to z ustawą o swobodzie działalności gospodarczej oraz innymi
regulacjami prawnymi dotyczącymi przepisów prawa pracy, prawem podatkowym,
ochroną konsumenta, a także ochroną środowiska,
•
Bariery mezootoczenia, które oddziałują na przedsiębiorstwa w strukturze
regionalnej, lokalnej, sektorowej, branżowej
•
Bariery mikrootoczenia, które są związane z dostawcami urządzeń, maszyn, usług,
oraz odbiorcami tychże produktów, czy usług.
5)
Rodzaj przedsiębiorstwa według wielkości
18
:
•
Bariery mikroprzesiębiorstw,
•
Bariery małych firm,
•
Bariery średnich firm
•
Bariery dużych przedsiębiorstw.
6)
Kryterium skuteczności- polegające na następujących czynnikach utrudnienia:
•
Możliwe do pokonania
•
Niemożliwe do pokonania
7)
Czas trwania przeszkody:
•
Długoterminowe- stosunkowo trwałe
18
M. Matejun, Zarządzanie małą i średnią firmą. W teorii I w ćwiczeniach, Difin, Warszawa 2012, s36.
15:21426175
16
•
Ś
rednioterminowe
•
Krótkoterminowe- przejściowe
8)
Kryterium rodzajowe w którego w skład wchodzą
19
:
•
Bariery rynkowe i społeczne, które wynikają z ograniczonego popytu,
nieprzychylności pracowników do pracy w samodzielnych przedsiębiorstwach, co
związane jest z brakiem poczucia stabilności
•
Bariery polityczne, charakteryzujące się nadmierną biurokracją, brakiem
uniwersalnej reprezentacji pracodawców, oraz braku rozwiązań obejmujących rynek
pracy
•
Bariery prawne, dotyczące ustanowienia prawa z świadczeniem pracy, wadliwość
oraz niesprawność procedur prawnych, charakter wprowadzania prawa, ilość
wprowadzanych regulacji prawnych, zawiłość procedur oraz długi czas oczekiwania
na rozprawę
•
Bariery informacyjne- są spowodowane niesystematycznym i niesprawnym
prowadzeniem ewidencji administracyjnej, utrudnionym dostępem do aktów
prawnych, możliwością kontaktowania się z interesantami drogą mailową,
nadmiernymi obowiązki administracyjnymi
•
Bariery infrastruktury- związane z dostępnością oraz jakością i ceną
•
Bariery finansowe -związane z utrudnieniami w dostępie do kapitału oraz
chwiejnością systemów wsparcia rozwoju MSP z funduszy unijnych
20
. Do trudności w
pozyskiwaniu dofinansowania można zaliczyć następujące czynniki:
−
Niewielka ilość przeznaczonych przez Unię Europejską środków pieniężnych
dla przedsiębiorców. Problem ten głównie się pojawia w związku z
zwiększonym zainteresowaniem dotacjami, a co za tym idzie, pojawia się
19
M. Matejun, Zarządzanie małą i średnią firmą. W teorii I w ćwiczeniach, Difin, Warszawa 2012, s36.
20
K. Safin, Zarządzanie małymi i średnim przedsiębiorstwem, Uniwersytetu we Wrocławiu, Wrocław 2012, s.
92-96
16:98111864
17
większa ilość chętnych przedsiębiorców w różnych konkursach , czy
projektach unijnych. Wiąże się to z wyczerpaniem budżetu, a przez to o
dofinansowaniu decyduje kolejność składanych wniosków.
−
Ograniczenia finansowe dotyczące zapewnienia o wkładzie własnym.
Problemem staje się wkład własny, który jest wymagany podczas starania się
o dotacje. Często środki własne nie są wytaczające, aby zapewnić wymagany
próg wkładu własnego. W przypadku takiej sytuacji istnieje możliwość
ubiegania się o kredyt bankowy lub leasing. Jednak wiąże się to z
poniesieniem dodatkowych kosztów, np. opłat manipulacyjnych, odsetek, czy
prowizji
−
Długi okres oczekiwania na środki finansowe. Dofinansowania często
wpływają do firmy po upływie mniej więcej kilku miesięcy. Nie ma
przybliżonego terminu otrzymania środków pieniężnych, dlatego utrudnia to
przedsiębiorcy planowanie związane z finansami firmy.
−
Problemy z rozliczeniem się z tych środków w końcowym etapie trwania
dofinansowania- brak określonych zasad oraz zbieranych i gromadzonych
dokumentów dotyczących rozliczania się z uzyskanych środków powoduje
komplikacje.
−
Długa i skomplikowana procedura dotycząca uzyskania dofinansowania-
nadmierna biurokracja powoduje zniechęcanie się przedsiębiorców do
pobierania funduszy unijnych. Utrudnienie stanowią: terminy składania
wniosków, które są zbyt krótkie, wielość składanych dokumentów (które
mogą być trudne do wypełnienia), oraz wymogi składania przez
przedsiębiorcę ogromnych ilości załączników, a także język, którym napisane
są wszelkie informacje oraz inne dokumenty, który nie dla wszystkich jest
przejrzysty i łatwy w interpretacji.
−
Nadmierne kontrole, w związku z uzyskaniem dotacji. Niejednokrotnie
kontrole odbywają się, nawet od 3 do 5 lat po rozliczeniu dotacji.
17:24177129
18
−
Brak integralności pomiędzy instancjami unijnymi, a instancjami krajowymi
jak również lokalnymi, a co za tym idzie spadek zainteresowania
przedsiębiorców
21
.
−
Przeszkody określone mianem „czynnik ludzki”. Przeszkodami tego typy są
np. niestarannie przygotowane dokumenty, problemy w nadzorze pilnowania
terminów realizacji umowy; trudności z planowaniem etapów realizacji
projektów; brak umiejętności w rozumieniu umów.
−
Brak możliwości ubiegania się o dofinansowanie przedsiębiorstw, które
wykorzystały w projektach zaliczki- powoduje to, że o dofinansowanie mogą
się starać jedynie przedsiębiorstwa, które mają stabilną kondycje finansową
22
.
21
M. Hryniewicka , Wpływ funduszy unijnych na rozwój sektora MSP w Polsce w latach 2007- 2013, w Difin,
Warszawa 2015, s.100
22
M. Kołodziej- Hajdo, A. Surowiec, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego Nr. 625, Finanse, Rynki
finansowe, Ubezpieczeni Nr. 32 rok 2011
18:61855294
19
ROZDZIAŁ II
Źródła finansowania MSP
2.1. Klasyfikacja źródeł finansowania
Małe i średnie przedsiębiorstwa wyróżniają się tym, że mają ograniczoną ilość
zasobów finansowych jak i do źródeł finansowania. Finansowanie charakteryzuje sie tym, że
są to dążenia do uzyskania pewnej wartości środków pieniężnych (kapitału). Finansowanie to
również podejmowanie działań mających na celu lokowanie uzyskanego kapitału w różnej
formie, które są oferowane na określony czas.
23
Źródła finansowania składają się na
zewnętrzne i wewnętrzne. Jednakże przy tym podziale należy wyróżnić rodzaje finansowania
zewnętrznego, którym może być finansowanie własne lub obce. Finansowanie zewnętrzne
własne cechuje się nową emisja akcji. Natomiast finansowanie zewnętrzne obce
charakteryzuje się: kredytem, emisją obligacji. Finansowanie własne od obcego różni się tym,
iż środki pieniężne są powierzone bezterminowo. Finansowanie zewnętrzne występuje wtedy,
gdy kapitał wykorzystywany przez przedsiębiorców pochodzi od innych jednostek poza
organizacyjnych np. kredyty bankowe, dotacje, itp.
Drugi rodzaj finansowania: wewnętrzny (samofinansowanie) charakteryzuje się tym, że
wykorzystywane środki pieniężne pochodzą z przedsiębiorstwa, czyli z jego działalności
gospodarczej na rynku. Pieniądze te biorą się z przekształcenia majątkowego albo z
akumulacji kapitału. Wówczas środki z tego drugiego sposobu wywodzą się z amortyzacji
oraz ze sprzedaży aktywów. Natomiast do środków pieniężnych pochodzących z akumulacji
kapitału można zaliczyć: zatrzymany zysk oraz długookresowe rezerwy kapitałowe.
23
K. Safin, Zarządzanie małymi i średnim przedsiębiorstwem, Uniwersytetu we Wrocławiu, Wrocław 2012,
s. 166.
19:56694133
20
Informacje na temat źródeł kapitałowych są zawarte w pasywach bilansu. Z kolei informacje
o źródłach finansowania wynikają ze „ Sprawozdania z przepływu środków pieniężnych.
24
Poniższy rysunek przedstawia podział źródeł finansowania.
Ryc.1 Podział źródeł finansowania
Ź
ródło opracowanie własne
24
H. Howaniec, W. Waszkiewicz, Zarządzanie przedsiębiorstwem- aspekty finansowe, informacyjno-
komunikacyjne –operacyjne, Akademii Techniczno- Humanistycznej, Bielsko Białe 2008, s. 63.
FINANSOWANIE
ZEWNETRZNE
WŁASNE:
*emisja akcji
*dopłaty akcjonariuszy
*dotacje i subwencje
OBCE:
*kredyty i pożyczki
*emisja dłużnych papierów
wartościowych
* kredyt kupiecki
*szczególne formy
leaswingu
WEWNETRZNE:
*odprawy amortyzacyjne
*sprzedaż zbędnego
majątku trwałego
*zatrzyamny zysk
*utworzone
długookreswowe rezerwy
20:16360739
2.2. Ź
Kapitał własny pochodzi od jednostki, która umo
przekazanie prawa własności dla przedsi
zysku. Kapitał ten również bierze udział w sytuacji
proporcjonalne do wniesionej sumy kapitału. Wówczas kapitał własny jest gwarantem sektora
MSP na pokrycie ewentualnych wierzycieli. Natomiast kapitał obcy charakteryzuje si
ż
e jest przekazany do użytku przedsi
obcego wiąże się z określonymi kosztami w postaci odsetek. Poni
ź
ródła kapitału własnego.
Ryc. 2. Źródła kapitału własnego
Ź
ródło opracowanie własne
KAPITAŁ WŁASNY WEWN
ZYSK NETTO
AMORTYZACJA
PRZEKSZTAŁCENIE
W AKTYWACH
PRZEKSZTAŁCENIE
W PASYWACH
21
2.2. Źródła finansowania wewnętrzne
Kapitał własny pochodzi od jednostki, która umożliwia dostęp do zasobów poprzez
ś
ci dla przedsiębiorstwa, biorącego udział w podziale uzyskanego
ż
bierze udział w sytuacji tak zwanego „pokrycia”, które
proporcjonalne do wniesionej sumy kapitału. Wówczas kapitał własny jest gwarantem sektora
MSP na pokrycie ewentualnych wierzycieli. Natomiast kapitał obcy charakteryzuje si
ż
ytku przedsiębiorstwa na czas określony. Korzystanie
lonymi kosztami w postaci odsetek. Poniższy rysunek przedstawia
ródła kapitału własnego
KAPITAŁ WŁASNY WEWNĘTRZNY
ZYSK NETTO
AMORTYZACJA
PRZEKSZTAŁCENIE
W AKTYWACH
PRZEKSZTAŁCENIE
W PASYWACH
KAPITAŁ WŁASNY
ZEWNĘTRZNY
DOPŁATY WSPÓLNIKÓW
EMISJE AKCJI
FUNDUSZE VENTURE CAPITAL/
PRIVATE EQUITY
FUNDUSZE ZAL
I ZASIEWOWE
ANIOŁOWIE BIZNESU
p do zasobów poprzez
udział w podziale uzyskanego
„pokrycia”, które jest
proporcjonalne do wniesionej sumy kapitału. Wówczas kapitał własny jest gwarantem sektora
MSP na pokrycie ewentualnych wierzycieli. Natomiast kapitał obcy charakteryzuje się tym,
lony. Korzystanie z kapitału
szy rysunek przedstawia
KAPITAŁ WŁASNY
TRZNY
DOPŁATY WSPÓLNIKÓW
EMISJE AKCJI
FUNDUSZE VENTURE CAPITAL/
PRIVATE EQUITY
FUNDUSZE ZALĄŻKOWE
I ZASIEWOWE
ANIOŁOWIE BIZNESU
21:38408720
2.3 Ź
Ź
ródła finansowania zewn
przedsiębiorstw. Finansowanie zewn
krótkoterminowy. Poniższy rysunek przedstawia podział kapitału obcego.
Ryc. 3. Źródła kapitału obcego
Ź
ródło opracowanie własne
Zasoby finansowe mogą pochodzi
ź
ródła dofinansowania należy posługiwa
finansowymi. W związku z czym uzyskane
realizacji różnego typu projektów, co wi
finansowego. Sprawne zarzą
ciągłość gospodarczą oraz inwestowanie
zależy dalszy rozwój przedsiębiorstwa oraz jego pozycja na rynku i konkurencyjno
Uzyskany kapitał należy przeznaczy
wymogami wniosku, który wymaga od przedsi
potrzebnych do wyboru najlepszej i zgodnej z wymogami kombinacji dotycz
KAPITAŁY OBCE
DŁUGOTERMINOWE
• REZERWY
• BANKOWE KREDYTY
DŁUGOTERMINOWE
• PORECZENIA
KREDYTOWE
• LEASING
• EMISJA OBLIGACJI
• DOTACJE I SUBWENCJE
• ŚRODKI Z FUNDUSZY
EUROPEJSKICH
22
Źródła finansowania zewnętrzne
ródła finansowania zewnętrznego obcego są najbardziej popularn
biorstw. Finansowanie zewnętrzne dzieli się na kapitał obcy długoterminowy i
szy rysunek przedstawia podział kapitału obcego.
ródła kapitału obcego
pochodzić z wszelakich źródeł co oznacza, że podczas wyboru
ż
y posługiwać się wyznaczonymi do tego stopnia instrumentami
zku z czym uzyskane środki pieniężne mogą być wykorzystywane w
nego typu projektów, co wiąże się z mądrym i przemyślanym wyborem
finansowego. Sprawne zarządzanie środkami finansowymi zapewnia przedsi
inwestowanie w rozwój danego sektora. Od środków finansowych
y dalszy rozwój przedsiębiorstwa oraz jego pozycja na rynku i konkurencyjno
y przeznaczyć na odpowiedni projekt lub cel okre
wymogami wniosku, który wymaga od przedsiębiorcy posiadania odpowiednich umiej
potrzebnych do wyboru najlepszej i zgodnej z wymogami kombinacji dotycz
KAPITAŁY OBCE
DŁUGOTERMINOWE
BANKOWE KREDYTY
DŁUGOTERMINOWE
EMISJA OBLIGACJI
DOTACJE I SUBWENCJE
RODKI Z FUNDUSZY
KAPITAŁY OBCE
KRÓTKOTERMINOWE
• BANKOWE KREDYTY
KRÓTKOTERMINOWE
• ZOBOWIĄZANIA
ODNAWIALNE
• KREDYTY OD DOSTAWCÓW
• KREDYTY OD ODBIORCÓW
• FAKTORING
• POŻYCZKI Z SEKTORA
POZABANKOWEGO
• EMISJA
KRÓTKOTERMINOWYCH
PAPIERÓW DŁUŻNYCH
• CROWDFUNDING
najbardziej popularną formą zasilania
na kapitał obcy długoterminowy i
ródeł co oznacza, że podczas wyboru
wyznaczonymi do tego stopnia instrumentami
ć
wykorzystywane w
lanym wyborem źródła
rodkami finansowymi zapewnia przedsiębiorcom
ś
rodków finansowych
biorstwa oraz jego pozycja na rynku i konkurencyjność.
na odpowiedni projekt lub cel określony zgodnie z
iednich umiejętności
potrzebnych do wyboru najlepszej i zgodnej z wymogami kombinacji dotyczącej wniosku
KAPITAŁY OBCE
KRÓTKOTERMINOWE
BANKOWE KREDYTY
KRÓTKOTERMINOWE
KREDYTY OD DOSTAWCÓW
KREDYTY OD ODBIORCÓW
YCZKI Z SEKTORA
POZABANKOWEGO
KRÓTKOTERMINOWYCH
Ż
NYCH
22:65437524
23
inwestycyjnego. Najczęstszym źródłem dofinansowania są środki pieniężne pochodzące z
subwencji oraz z dotacji z Unii Europejskiej. Dla przedsiębiorców starających się o
dofinansowanie z Unii Europejskiej oraz funduszy strukturalnych istotna jest wiedza oraz
umiejętności dotyczące danych priorytetów oraz programów operacyjnych dotyczących
procedur finansowych. Przedsiębiorcy muszą również wiedzieć jakie projekty mogą być
realizowane w danym sektorze przedsiębiorstwa i z jakich środków publicznych będą one
współfinansowane, a także jakimi programami unijnymi mogą się oni posługiwać.
Korzystanie przez przedsiębiorców z dofinansowań unijnych jest działaniem innowacyjnym,
ponieważ wymagają one od przedsiębiorców konkretnych czynności, stałego kontrolowania
regulacji prawnych oraz przestrzegania danych procedur.
Kolejnym źródłem finansowania dla przedsiębiorców mogą być fundusze wydatkowe
oferowane w ramach różnorodnych projektów, które są realizowane przez ministerstwa oraz
agencje rządowe. Środki pieniężne uzyskane z dotacji mogą być przeznaczone na szkolenia,
działalność innowacyjną oraz działalność eksportową i inne. Przedsiębiorstwa mogą również
starać się o dofinansowanie z kapitału obcego o charakterze krótkoterminowym.
Do środków krótkoterminowych można zaliczyć :
I.
kredyt handlowy ( kupiecki)
II.
factoring
III.
pożyczki z sektora pozabankowego:
* urzędy pracy
* regionalne agencje rozwoju
* fundacje
* instytucje mikropożyczkowe
* fundusze pożyczkowe
* spółdzielcze kasy oszczędnościowo- kredytowe
23:13030851
24
IV. finansowanie społeczne tzw. crowdfunding
25
Małe i średnie przedsiębiorstwa mają prawo do korzystania z pomocy finansowej
pochodzącej z Unii Europejskiej.
W związku z tym mogą korzystać z następujących obszarów działalności:
A.
dotacje na inwestycje oraz wsparcie działań B+R
B.
wsparcie eksportu
C.
dotacje na transport
D.
dotacje na rozwój kadry
E.
dotacje na uzyskanie patentu oraz praw autorskich
F.
dotacje an rozwój i powstanie klastrów
G.
dotacje na rozwój jak i powstanie parków przemysłowych, technologicznych
i inkubatorów
H.
instytucje otoczenia
Przedsiębiorcy mogą korzystać z wszystkich wyżej wymienionych obszarów bez względu na
to, czy skorzystali już z finansowania unijnego, czy też nie. Jednakże muszą pamiętać, że jego
przyznanie jest zależne od :
- lokalizacji inwestycji
- wysokości nakładów inwestycyjnych
- kosztów zatrudnienia pracowników
- wielkość przedsiębiorstwa ubiegającego się o regionalną pomoc publiczną
26
.
25
A. Skowronek –Mielczarek, Zarządzanie małymi i średnimi przedsiębiorstwami w warunkach
zrównoważonego rozwoju, Difin, Warszawa 2016, s. 158
26
J. Śliwa, R. Pawlicki. Fundusze unijne jako preferowane źródła finansowania rozwoju i konkurencyjności
małych i średnich przedsiębiorstw, Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa
2011 s. 67
24:10316093
25
2.3. Fundusze Unijne dla sektora MSP na lata 2007-2013
Dla przedsiębiorców zajmujących się mikro, małym, średnim czy dużym przedsiębiorstwem
istotną role odgrywa konkurencyjność. Jednakże, aby przedsiębiorstwo mogło być stabilne
oraz konkurencyjne na rynku, musi posiadać odpowiednie zasoby. Zdarza się natomiast, że
firmy mikro, małe, średnie, a nawet duże nie zawsze posiadają wystarczającą ilość zasobów.
Dlatego w takich sytuacjach mogą liczyć na pomoc z funduszy europejskich. Z
dofinansowaniem z tego typu funduszy, związanych jest wiele różnych priorytetów
powiązanych z programami operacyjnymi. Polska jako legalny uczestnik należący do Unii
Europejskiej ma za zadanie wykonywania zasadniczej polityki wspólnotowej, w wyniku
otrzymanych środków pieniężnych. Sposób zastosowania polityki spójności został określony
w dokumencie "Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia". W tym dokumencie zostały
objaśnione kierunki wsparcia realizowane w ramach tej polityki. Środki finansowe
pochodzące z budżetu Unii Europejskiej dotyczą programów wsparcia takich jak: Europejski
Fundusz Rozwoju Regionalnego( EFRR), Europejski Fundusz Społeczny (EFS) oraz Fundusz
Spójności( FS). Nadrzędną rolą Narodowej Strategii Spójności jest budowanie warunków,
które mają wpływać na wzrost konkurencyjności przedsiębiorstwa na rynku oraz gospodarki.
Mają również wpływać na wzrost zatrudnienia.
27
Głównym zadaniem strategicznym Narodowej Strategii Spójności (NSS) jest generowanie
warunków związanych ze wzrostem konkurencyjności, która jest oparta na przedsiębiorczości
i wiedzy. Cel ten będzie uzyskiwany poprzez zrealizowanie szczegółowych celów
horyzontalnych za pomocą następujących programów:
Program Infrastruktura i Środowisko ( PO IiŚ) – celem tego programu jest postęp
atrakcyjności inwestycyjnej poprzez wzrost infrastruktury technicznej z równoczesną ochroną
stanu środowiska.
27
M. Kołodziej-Hajdo, A. Surowiec, Finansowanie projektów MSP z funduszy unijnych. Korzyści i Barier,
Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, nr. 625 finanse, rynki finansowe, ubezpieczenia, nr. 32,
Szczecin 2011, s. 5-6.
25:10724921
26
Program Operacyjny Kapitał Ludzki ( PO KL) – realizowany jest on ze środków
Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS). Celem programu jest ułatwienie pełnego
zużytkowania potencjału zasobów ludzkich, wzrost poziomu zatrudnienia, podniesienie
poziomu wykształcenia, zmniejszenie wykluczenia społecznego, pomoc dla budowy struktur
administracyjnych.
Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (PO IG) – celem programu jest wspieranie
szeroko rozumianej innowacyjności. W ramach tego programu na wsparcie mogą liczyć
przedsiębiorstwa, jednostki naukowe, instytucje otoczenia biznesu. biznesu. Program ten
skupia się na rozwoju polskiej gospodarki na podstawie innowacyjnej przedsiębiorczości.
Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej (PO PRW) – program ten jest realizowany
na terytorium pięciu województw Polski wschodniej:
∗
Warmińsko-mazurskie
∗
Podlaskie
∗
Lubelskie
∗
Podkarpackie
∗
Ś
więtokrzyskie
Regiony te są słabiej rozwinięte od pozostałych. Celem programu jest pomoc województwom
wschodnim, poprawa funkcjonowania wielkim instytucjom, utworzenie nowych miejsc pracy.
Program Operacyjny Pomoc Techniczna (PO PT)- program ten polega na przyznawaniu
dotacji unijnych. Zajmują się tym następujące instytucje: Zarządzające, Wdrażające,
Pośredniczące. Instytucje te mają za zadanie przeanalizować i przygotować: dokumentację,
prowadzić nabór wniosków, sprawdzać te wnioski oraz decydować o przyznaniu wniosku.
Regionalne Programy Operacyjne (RPO)- jest to 16 Regionalnych Programów Operacyjnych.
Programy te zajmują się oceną oraz wyborem projektów do dofinansowania, kontrolą
projektów, oraz ich monitorowaniem. Pozyskane środki z Regionalnego Programu
Operacyjnego są realizowane na danym obszarze województwa.
Europejska współpraca Terytorialna (EWT)- program ten służy do otrzymywania środków na
różne typy projektów. Założenia tego programu są realizowane w programach:
26:42911476
27
∗
Program współpracy trans granicznej
∗
Program współpracy transnarodowej
∗
Program współpracy międzyregionalnej
28
Udzielana publiczna pomoc w państwach członkowskich Unii Europejskiej ma następujące
tendencje:
−
horyzontalna - skupia się na pomocy,
−
orientacja
polegająca
na
odchodzeniu
od
pomocy
indywidualnej
przedsiębiorcom, w ramach konstruowania globalnych programów wspierania
sektorów i rozwoju przedsiębiorstwa,
−
stosowanie zwrotnych instrumentów pomocy publicznej,
−
doskonalenie organizacji oraz racjonalizacja systemów udzielających
publicznej pomocy.
Związane jest to ze zmianami: prawnymi i instytucjonalnymi, a także poprawą efektywności
oraz transparentności udzielanej pomocy. Wsparcie z funduszy strukturalnych odbywa się na
podstawie zasad i wymogów związanych z realizacją projektów finansowania funduszy
strukturalnych
29
.
Przedsiębiorstwa o charakterze małym i średnim mogą liczyć na dofinansowanie ze środków
unijnych na zasadzie konkursu. W związku z tym dofinansowywane będą najlepsze projekty.
Przedsiębiorstwo starające się o wsparcie z środków unijnych w ramach konkursu musi
spełniać niżej wymienione warunki:
1.
Posiadanie wyraźnie określonej strategii rozwoju,
2.
Obecny stan w którym się firma znajduje,
3.
Cel inwestycji,
4.
Możliwe szanse utrzymania się na rynku,
5.
Szanse na wejście na rynki zagraniczne
28
https://www.funduszeeuropejskie.2007-2013.gov.pl/OrganizacjaFunduszyEuropejskich/Strony/NSS.aspx
[ z
dnia 5.10.2016r.]
29
M. Dylewski, B. Filipiak, A. Guranowski, J. Hołub-Iwan. Zarządzanie finansami projektu europejskiego.
Wyd. C.H. Beck 2009r, s. 30-32
27:81501544
28
W chwili dokonania analizy firmy, przedsiębiorca może zacząć poszukiwania najbardziej
korzystnego dla niego źródła dofinansowania. W trakcie ubiegania się o dofinansowanie
projektu beneficjent musi przygotować stosowny wniosek oraz biznesplan zgodny z
wymogami unijnymi. Beneficjentom przysługuje prawo korzystania z firm doradczych. W
trakcie oceny wniosków najbardziej będzie brana pod uwagę innowacyjność, prowadzone
badania oraz prace rozwojowe.
30
2.4. Fundusze Unijne dla sektora MSP na lata 2014-2020
Pozyskiwanie środków finansowych z Unii Europejskiej na lata 2014- 2020 będzie
wymagało od przedsiębiorców wiele warunków niezbędnych do spełnienia wymogów
unijnych. W ramach Perspektywy Finansowej na lata 2014-2020 w Polsce dofinansowanie z
ś
rodków unijnych będzie udzielone przedsiębiorstwom z programów: polityki spójności,
wspólnej polityki rolnej, wspólnej polityki rybołówstwa, jaki z programów bezpośrednio
zarządzanych przez KE (Horyzont 2020).
Polityka spójności w Polsce będzie dofinansowywana z środków pochodzących z Unii
Europejskiej w wysokości 76866,46 mln Euro jest to kwota o ok. 10000,00 mln Euro większa
od perspektywy w latach 2007-2013. Środki te będą przekazane przedsiębiorstwom za
pośrednictwem programów operacyjnych o charakterze ogólnokrajowym. Środki pieniężne
będą obejmować następujące programy operacyjne:
1)
Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 (kontynuacja programu operacyjnego
Infrastruktura i Środowisko 2007-2013)
2)
Inteligentny Rozwój 2014-2020 ( częściowa kontynuacja programu operacyjnego
Innowacyjna Gospodarka 2007-2013)
30
J. Śliwa, R. Pawlicki. Fundusze unijne jako preferowane źródła finansowania rozwoju i konkurencyjności
małych i średnich przedsiębiorstw. Wyd. Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, 2011 s.
72
28:11501251
29
3)
Wiedza i Edukacja Rozwoju 2014-2020 (częściowa kontynuacja programu
operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013)
4)
Polska Cyfrowa (częściowa kontynuacja programu operacyjnego Innowacyjna
Gospodarka 2007-2013)
5)
Polska Wschodnia 2014-2020 (kontynuacja programu operacyjnego Rozwój Polski
Wschodniej 2007-2013)
31
Perspektywa Finansowa 2014-2020 będzie najbardziej nastawiona na działalność podnoszącą
innowacyjność gospodarki jak i badania i rozwój. Programem wspierającym te działania
będzie Innowacyjny Rozwój. W związku z tym program obecnie ubiegający się
przedsiębiorca otrzyma większą kwotę pieniędzy niż beneficjent z programu Perspektywy
Finansowej 2007-2013. Wsparcie finansowe również będzie przeznaczone na: naukę i
innowację, rozwój przedsiębiorstw, niskoemisyjną gospodarkę, transport, edukację oraz
zwiększenie zatrudnienia i niwelowania ubóstwa.
Fundusze Europejskie w nowej perspektywie zostały podzielone na:
1)
Naukę i innowacje, która będzie charakteryzować się wysoką jakością badań,
zaawansowanymi technologiami, stosowanymi w przemyśle oraz przedsiębiorstwach.
2)
Sieci szerokopasmowe oraz usługi cyfrowe, których celem będzie nowoczesny oraz
szybki Internet dostępny w całej Polsce, również dla usług publicznych i tym
podobnych.
3)
Przedsiębiorstwa, którym celem będzie rozwój i modernizacja oraz zwiększenie
konkurencyjności małych i średnich sektorów.
4)
Niskoemisyjna gospodarka charakteryzująca się większym wykorzystywaniem
odnawialnych źródeł energii oraz transportem ekologicznym.
5)
Dostosowanie do zmian klimatu mającego na celu przeciwdziałanie skutkom
negatywnych zjawisk naturalnych.
31
J. Augustowicz, Fundusze UE 2014-2012, C.H. Beck, Warszawa 2014, s. 109-110
29:54324125
30
6)
Ochronę środowiska oraz zachowanie dziedzictwa kulturowego mające na celu
zachowanie obecnych zasobów natury oraz kultury, które będą dostępne dla
następnego pokolenia.
7)
Transport charakteryzujący się dobra jakością oraz bezpiecznym i łatwo dostępnym
transportem, inwestowanie w szczególności w drogi i koleje.
8)
Zwiększenie zatrudnienia wyróżniające się efektywnymi instytucjami rynku pracy
oraz inwestowanie w wyższe kwalifikacje jak i zdrowie pracowników.
9)
Zmniejszenie ubóstwa mające na celu aktywną pomoc rodzinom zagrożonym
ubóstwem oraz wykluczeniem społecznym. Pomoc również w korzystaniu z usług
publicznych.
10)
Edukacja mająca na celu lepsze przygotowanie do podjęcia pracy.
11)
Poprawa funkcjonowania administracji publicznej cechującej się przyjaznym
i pomocnym urzędem jak również dopasowana do cyfrowej rzeczywistości oraz
regulacji bardziej przejrzystych
32
.
W Perspektywie Finansowej 2014-2020 małe i średnie przedsiębiorstwa będą mogły liczyć na
wsparcie z fundusz unijnych z następujących programów operacyjnych:
Program Operacyjny Inteligentny Rozwój (PO IR) – będzie on działał na wzrost
konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw poprzez prowadzenie badań
naukowych, innowacyjnych technologii. Głównym zadaniem tego programu będzie
działanie na rzecz pobudzenia innowacyjności. Obszary wsparcia tego programu:
•
Budowa oraz wzmocnienie nowych oraz już istniejących połączeń pomiędzy
sektorem nauki, a przedsiębiorstwami.
•
Rozwój innowacyjności przedsiębiorstw.
•
Wzmocnienie poziomu jakości badań, a także wzrost pozycji krajowych
instytucji naukowych w ramach Europejskiej Przestrzeni Badawczej.
32
R. Golak, A. Kaczanowski, M. Kubala, W. Napora, A. Sołomierz, R. Zieniewicz. Biuletyn Informacyjny.
Fundusze Europejskie w Polsce. Nr 33III 2014, ISSN 1899-783X,
30:99180925
31
•
Wsparcie finansowe na realizację całego projektu innowacyjnego będzie
realizowane od etapu inkubacji pomysłu, wraz z działalnością B+R,
prototypowanie do momentu uzyskania wyników badań.
Program Polska Cyfrowa jest to nowy krajowy program. Na rzecz programu
wspierane będą inwestycje:
•
Rozszerzenie dostępu do sieci szerokopasmowych.
•
Rozwój usług i produktów opartych na technologiach informacyjno-
komunikacyjnych.
•
Poszerzenie zastosowania technologii komunikacyjno-informacyjnych.
Podstawowym celem tego programu jest umocnienie cyfrowych fundamentów dla rozwoju
społeczno-gospodarczego kraju. Beneficjentami programu będą: przedsiębiorstwa, jednostki
administracyjne, jednostki naukowe, organizacje pozarządowe, państwowe organizacje
kultury
33
.
Wzrost konkurencyjności oraz trwałość przedsiębiorstw są głównym priorytetem
dofinansowań z Unii Europejskiej w ramach Strategii Europa 2014-2020. Zdobycie tych
celów jest rzeczywiste dzięki wprowadzeniu programu w ramach wzrostu konkurencyjności
małych i średnich przedsiębiorstw. W związku z tym jest wprowadzany program COSME na
lata 2014-2020, którego celem są :
−
Poprawa dostępu małych i średnich przedsiębiorstw do wsparcia finansowego w
formie instrumentu gwarancji kredytowych oraz instrumentu kapitałowego w ramach
wzrostu.
−
Udoskonalenie dostępu dla małych i średnich przedsiębiorstw do rynków.
−
Polepszenie
warunków
związanych
z
konkurencyjnością
oraz
trwałością
przedsiębiorstw należących do Unii
−
Promocja przedsiębiorczości.
33
Agencja Informatyzacji i Rozwoju. Bezpłatny Poradnik Dotacyjny. Dotacje z Unii Europejskiej lata 2014-
2020, s.3-5
31:15714225
32
Małe i średnie przedsiębiorstwa mogą korzystać z nowego programu ramowego Horyzont
2020, który kładzie nacisk na współpracę przemysłu z nauką oraz wsparcie małych i średnich
przedsiębiorstw. Horyzont 2020 jest programem wdrażanym przez Komisję Europejską.
Podstawowym celem tego programu jest rozwój innowacji o globalnym znaczeniu i uzyskanie
przewagi w gospodarce konkurencyjnej w oparciu o innowacyjność.
Program ten obejmuje następujące obszary oraz filary tematyczne:
−
Doskonała baza naukowa
−
Wiodąca pozycja w przemyśle
−
Wyzwania społeczne
Program ten dofinansowuje każdy etap w procesie tworzenia, powstawania jak i wdrażania
oraz komercjalizacji wprowadzanej technologii
34
.
34
Programy Ramowe Unii Europejskiej w Perspektywie finansowej 2014-2020. Broszura informacyjna dla
polskich przedsiębiorstw z sektora MŚ, Warszawa 2016, s.9-10, 13-15
32:41785955
33
Rozdział III
Analiza wsparcia sektora MSP z funduszy unijnych na
przykładzie firmy BUKPOL
3.1. Charakterystyka przedsiębiorstwa BUKPOLOL
Firma BUKPOL- zakład mechaniki maszyn jest przedsiębiorstwem rodzinnym, które
zostało założone w 1989 roku. Przedsiębiorstwo należy do braci Łagodzińskich Bogusława
i Marka. Zakład mechaniki maszyn BUKPOL jest spółką jawną ( czyli spółką osobową,
przedsiębiorstwo jest kierowane pod własną firmą. Wspólnicy za zobowiązania wobec spółki
odpowiadają bez ograniczenia czyli całym majątkiem solidarnie z resztą wspólników jak i ze
spółką.
35
) Firma umiejscowiona jest na przedmieściach Łodzi w miejscowości Bukowiec,
należącym do gminy Brójce w powiecie Łódź Wschodnia. Przedsiębiorstwo zostało wpisane
do krajowego systemu sądowego w 2001 roku 28 grudnia. BUKPOL jest małym
przedsiębiorstwem posiadającym 48 wysoko wykwalifikowanych i doświadczonych
pracowników. Przedsiębiorstwo zajmuję się:
•
obróbką mechaniczną elementów metalowych
•
produkcją maszyn specjalnego użytku
•
produkcja narzędzi
•
produkcja urządzeń, instrumentów oraz sprzętów medycznych
•
naprawa oraz konserwacja gotowych wyrobów metalowych
•
hurtowa sprzedaż maszyn wykorzystywana w : górnictwie, budownictwie, inżynierii
lądowej i wodne
•
badania naukowe oraz prace rozwojowe
35
Kodeks spółek handlowych ( Art. 22, Art. 23. Ustawa z dnia 15.09. 2000r. )
33:48902851
34
•
transportem produktów do klientów
Wyroby przedsiębiorstwa BUKPOL są eksportowane i trafiają do klientów z całego świata.
Odbiorcami usług spółki są duże korporację, zachodnie koncerny zajmujące się branżami:
budowa maszyn, budownictwo, medycyna, drukarstwo itp.
Przedsiębiorstwo BUKPOL jest firmą innowacyjno- wdrożeniową, która rozwija się
dynamicznie oraz cały czas poszerza swoje spektrum odbiorców. Spółka ciągle inwestuje w
nowoczesne parki maszynowe, składające się z :
•
Pionowe, czteroosiowe centra frezarskie
•
Frezarki i tokarki sterowane numerycznie
•
Poziome centra frezarskie z paletyzacją i stołem obrotowym
•
Tokarskie centra obróbcze
•
Konwencjonalne tokarki
•
Frezarki
•
Szlifierki
•
Urządzenia wibracyjne do obróbki powierzchniowej detali
•
Ś
rutownica
•
Myjka ultradźwiękowa
•
Bęben wibracyjny
Właściciele spółki BUKPOL stale dążą do rozwoju swojej działalności poprzez aktywne
uczestnictwo w programach pomocowych wywodzących się z Unii Europejskiej. BUKPOL w
ciągu ostatnich lat przygotowywał z sukcesem projekty z programu Innowacyjna Gospodarka.
Właściciele spółki w swojej działalności najbardziej kładą nacisk na jakość. Jakość ta jest
uzyskiwana na wszelakich etapach produkcji. Począwszy od momentu nabycia
wysokogatunkowych oraz atestowanych tworzyw, godnych zaufania dostawców, aż do chwili
obróbki mechanicznej ściśle nadzorowanej według wymogów jakościowych norm ISO 9001.
Zachowanie dużej jakości usług gwarantują firmie:
34:45423739
35
•
Nowoczesny park maszynowy
•
Sprawdzone w długotrwałej praktyce związanej z procedurami jakościowymi
•
Doświadczony oraz sumienny personel oddziału jakości
•
Nowoczesna Izba Pomiarowa, która jest zaopatrzona we współrzędnościową maszynę
mierniczą
•
Własna sekcja wdrożeniowa posiadająca nowoczesne oprogramowanie CAD/ CAM
wspierająca produkcję.
3.2. Dofinansowanie przedsiębiorstwa BUKPOL
Przedsiębiorstwo BUKPOL założone przez Państwa Łagodzińskich w ostatnich latach
korzystało z kilku dofinansowań. Na początku działalność w 2006 roku firma korzystała z
kredytu technologicznego w celu rozbudowy hali produkcyjnej oraz na zakup potrzebnych
maszyn. Jednak, żeby przedsiębiorstwo mogło uzyskać kredyt musiało spełnić określone z
tym wymogi. Po pierwsze musiał to być małe lub średnie przedsiębiorstwo, a po drugie
technologia innowacyjna. Działalność Państwa Łagodzińskich spełniała te kryteria w związku
z czym mogła przystąpić do składania projektu. Właściciele w ramach uzyskania kredytu
technologicznego stworzyli projekt konkursowy, dzięki którego realizacji otrzymali
dofinansowanie z Unii Europejskiej w wysokości 337357,34zł. Poniższa tabela przedstawia
opis projektu.
Tabela 3. Opis projektu perspektywa 2004-2006
Tytuł projektu:
Rozbudowa firmy BUKPOL w celu uruchomienia
produkcji wyrobu innowacyjnego
Nazwa Beneficjenta:
Zakład
Mechaniki
Maszyn
„BUKPOL”
Łagodziński Spółka Jawna
Województwo :
Łódzkie
35:53261140
36
Powiat:
Łódzki Wschodni
Fundusz:
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego
Program:
Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw
Działanie:
2.3. Wzrost konkurencyjności małych i średnich
przedsiębiorstw poprzez inwestycje
Dziedzina:
Rozwój firmy
Wartość projektu:
481939.06zł
Dofinansowanie z Unii Europejskiej:
337357,34zł
Projekt realizowany w latach 2004-2006
Ź
ródło : opracowanie własne na podstawie dokumentu opisu projektu firmy BUKPOL
Tabela 4. Opis projektu
Tytuł projektu:
Wdrożenie innowacyjnej technologii produkcji rodziny
części do narzędzi budowlanych
Nazwa
Beneficjenta:
Zakład Mechaniki Maszyn „BUKPOL” Łagodziński Spółka
Jawna
Województwo :
Łódzkie
Powiat:
Łódzki Wschodni
Fundusz:
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego
Program:
Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka
Działanie:
Kredyt technologiczny
36:10907950
37
Dziedzina:
Badania, rozwój, innowacje
Wartość projektu:
2100000.00zł
Dofinansowanie z
Unii Europejskiej:
1249500.00zł
Projekt realizowany w latach 2007-2013
Ź
ródło : opracowanie własne na podstawie dokumentu opisu projektu firmy BUKPOL
Dzięki temu kredytowi firma mogła zacząć się rozwijać i docierać do coraz większej ilości
klientów.
Przedsiębiorstwo
3
lata
później
od
otrzymania
pierwszego
kredytu
technologicznego postanowiła w 2009 roku wziąć ten sam kredyt w celu zastosowania
innowacyjnej technologii do produkcji urządzeń stosowanych w branżach: udowa maszyn,
drukarstwo, budownictwo. Firma zrealizowała następujący projekt.
Tabela 5. Opis projektu kredytu technologicznego
Tytuł projektu:
Zastosowanie innowacyjnych prowadnic głowicy wiercącej
do ekonomicznej produkcji części stalowych
Nazwa Beneficjenta:
Zakład Mechaniki Maszyn „BUKPOL” Łagodziński Spółka
Jawna
Województwo :
Łódzkie
Powiat:
Łódzki Wschodni
Fundusz:
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego
Program:
Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka
Działanie:
4.3. Kredyt technologiczny
37:51692561
38
Dziedzina:
Badania, rozwój, innowacje
Wartość projektu:
4780821.50zł
Dofinansowanie
z
Unii
Europejskiej:
2434400.00zł
Projekt zrealizowany w latach 2007-2013
Ź
ródło : opracowanie własne na podstawie dokumentu opisu projektu firmy BUKPOL
Trzecim dofinansowaniem z jakiego firma skorzystała z Programu Operacyjnego
Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013. Uzyskane przez Państwa Łagodzińskich
dofinansowanie było wykorzystane w celu zakupu nowoczesnych maszyn oraz rozbudowa
parku maszynowego składającego się z :
•
Pionowe, czteroosiowe centra frezarskie
•
Frezarki i tokarki sterowane numerycznie
•
Poziome centra frezarskie z paletyzacją i stołem obrotowym
•
Tokarskie centra obróbcze
•
Konwencjonalne tokarki
•
Frezarki
•
Szlifierki
•
Urządzenia wibracyjne do obróbki powierzchniowej detali
•
Ś
rutownica
•
Myjka ultradźwiękowa
•
Bęben wibracyjny
Zakup nowoczesnych urządzeń ma służyć w celu dalszego rozwoju przedsiębiorstwa.
Urządzenia będą wykorzystane w następujących branżach : medycznych, budowlanych,
i innych.
Przedsiębiorstwo w związku z zamiarem pozyskania dofinansowania z Regionalnego
Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego w perspektywie na lata 2007-2013 musiała
38:69551978
39
spełnić warunki ogłoszonego przez program konkursu. Konkurs był ogłoszony w ramach Osi
Priorytetu III Gospodarka, innowacyjność, przedsiębiorczość. Działanie III 2. Podnoszenie
innowacyjności i konkurencyjności przedsiębiorstw. Realizacja powstałych projektów, które
były dofinansowywane w ramach III Osi priorytetowej wywarły wpływ na zwiększenie
rozwoju w regionie oraz wzrostu innowacyjności i konkurencyjności przedsiębiorstw.
Korporacjaw ramach pozyskania dofinansowanie stworzyła następujący projekt.
Tabela 6. Opis projekt konkursowego Programu Operacyjnego Województwa
Łódzkiego
Numer wniosku o dofinansowanie
WND-RPLD.03.02.00-00-054/12
Nazwa i adres beneficjenta
Zakład Mechaniki BUKPOL Łagodziński
spółka
jawna
Bukowiec ul. Dolna 96, 95-006 Brójce
Tytuł projektu
Uruchomienie
przez
firmę
BUKPOL
produkcji zaawansowanych technologicznie
części dla branży medycznej
Całkowity koszt projektu
1881900,00zł
Wnioskowana kwota dofinansowania
1071000,00zł
Suma
dofinansowania
narastająco
ze
ś
rodków RPO WŁ
1071000,00zł
Ź
ródło: opracowanie własne na podstawie Zarządu Województwa łódzkiego z dnia 18.03.2014r.
36
Przedsiębiorstwo aby uzyskać dofinansowanie musiało spełnić następujące kryteria związane
z konkursem:
I.
Beneficjent musi wypełnić wniosek o płatność
36
http://www.2007-2013.cop.lodzkie.pl/pliki/konkursy/2012/05-konkurs-03-02-
18_12/lista_projektow_zakwalifikowanych_do_dofinansowania.pdf
[ z dnia 02.10.2016r. ]
39:55756648
40
II.
Wniosek o dofinansowanie, 12 stronicowy
III.
Uchwałę -Prawa i obowiązki beneficjenta projektu w ramach regionalnego programu
operacyjnego województwa Łódzkiego na lata 2007-2013
IV.
Umowa o dofinansowanie
V.
Odpowiednie formuły projektu wytyczne przez organizatora konkursu
Rodzinna firma Państwa Łagodzińskich po spełnieniu wymogów konkursu oraz złożeniu
odpowiedniego wniosku oraz innych dokumentów zawartych w projekcie mogła się ubiegać o
dofinansowanie z tego programu. Po uzyskaniu dofinansowania przez przedsiębiorstwo, firma
mogła spełniać założone przez siebie cele- rozwój działalności oraz zakup nowoczesnych
maszyn.
3.3. Zalety i wady wsparcia MSP ze środków unijnych na przykładzie
przedsiębiorstwa BUKPOL
Jak wszystkie dofinansowania unijne posiadają swoje wady i zalety. Ubieganie się o wsparcie
sektora ma swoje korzyści, ale i również wiele barier do pokonania. Na przykładzie firmy
BUKPOL przedstawię przez jakie problemy musiała przejść spółka by otrzymać środki
pieniężne potrzebne na realizację swoich celów.
Pierwszą przeszkodą, która się pojawiła była długa i skomplikowana procedury w celu
uzyskania dofinansowania- nadmierna biurokracja, która powodowała zniechęcanie się
właścicieli. Utrudnienie również stanowiły terminy składania wniosków, które miały zbyt
krótki czas składania. Wielość składanych dokumentów, która stanowiła problem z
poprawnym ich wypełnieniem. Składanie przez właściciela ogromnych ilość liczb
załączników na które czasem trzeba czekać miesiącami, co powodowało obawy czy zdąży się
na czas z oddaniem projektu. Nie tylko to stanowiło problem z wypełnieniem wniosków
aplikacyjnych o dofinansowanie, ponieważ trudności sprawia język w którym jest napisany
40:16058837
41
nie dla wszystkich pracowników zajmującymi się dofinansowaniem był przejrzysty i łatwy w
interpretacji.
Kolejną poważną przeszkodą było zdobywanie informacji przez pracowników, które
wymagały rozszerzonej wiedzy i informacji na temat finansów.
Ostatnią wadą były problemy z rozliczeniem się z tych środków w końcowym etapie trwania
dofinansowania, ponieważ nie ma określonych, co do tego zasad.
Z czasem im przedsiębiorstwo częściej korzystało z dofinansowań te bariery zanikły jedynie
pozostawały wątpliwości czy projekt spełnił wszelkie kryteria postawione przez
organizatorów konkursu.
Firma BUKPOL skorzystała wielu form dofinansowań szczególności był to kredyt
technologiczny z którego korzystała trzy razy. Dzięki kredytowi technologicznego mogła
zacząć się rozwijać . Pierwsze środki dofinansowane były przeznaczone wyłącznie na rozwój
firmy. Dzięki tym pieniądzom sektor mogła się rozbudować. Właściciele stworzyli nowe hale
oraz magazyny dzięki, którym mogli poszerzyć swój asortyment. Natomiast drugi i trzeci
kredyt technologiczny wzięty w 2009 roku był przeznaczony wyłącznie na innowacjach
technologicznych oraz na zaistnieniu dzięki nim na nowych rynkach i zdobyciu nowych
klientów. Właściciele również skorzystali z dofinansowania z Regionalnego Programu
operacyjnego województwa Łódzkiego. Program ten był najbardziej korzystny, ponieważ
firma nie musiała spłacać tego dofinansowania, które jest bezzwrotne. Dzięki temu firma
zdobyła spory zastrzyk gotówki na realizację projektu.
Po przeanalizowaniu można zauważyć, że uzyskanie dofinansowania niesie ze sobą sporo
problemów. Jednakże więcej korzyści wynika z otrzymania wsparcia finansowego z funduszy
unijnych.
41:12876769
42
Zakończenie
Niniejsza praca pokazała, że wsparcie małych i średnich przedsiębiorstw z Funduszy
Unijnych odgrywa istotną rolę w rozwoju gospodarki kraju. Przyczynia się również do
wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstwa względem innych firm. Wsparcie uzyskane z
funduszy Europejskich znacznie pomaga we wzroście ekonomicznym przedsiębiorstwa.
Dzięki temu w kraju możemy liczyć na zmniejszenie się bezrobocia. Przedsiębiorstwa
zyskujące dofinansowanie mogą inwestować w społeczeństwo poprzez zatrudnianie większej
ilości pracowników. Wsparcie małych i średnich przedsiębiorstw z funduszy Europejskich
również przyczynia się także do zrównoważenia gospodarki w krajach słabo rozwiniętych.
Tak więc, pomoc finansowa odgrywa istotną rolę nie tylko na ekonomię gospodarki, ale
również na społeczeństwo.
W ramach ubiegania się przedsiębiorstwa o dofinansowanie należy wybrać odpowiedni
program operacyjny, który wiąże się z wnikliwą analizą korporacji. W szczególności
przedsiębiorca musi odpowiednio zakwalifikować rodzaj przedsiębiorstwa - kryteria
ilościowe( małe, średnie, duże). Pod uwagę musi również wziąć kryteria jakościowe.
Beneficjent starający się o dofinansowanie powinien dodatkowo zwrócić uwagę na
poszczególne wymogi związane z każdym programem operacyjnym i wybrać ten, który jest
najkorzystniejszy dla jego firmy. Na przykładzie Firmy rodzinnej państwa Łagodzińskich
"BUKPOL" można zauważyć jak duża ilość wniosków musi zostać wypełniona w
odpowiednim terminie. Dzięki obserwacji wyżej wspomnianej firmy, widać, jak bardzo
skomplikowanym procesem jest ubieganie się o dofinansowanie z funduszy europejskich.
42:10454722
43
Literatura
1)
Augustowicz, Fundusze UE 2014-2012, C.H. Beck, Warszawa 2014
2)
Agencja Informatyzacji i Rozwoju. Bezpłatny Poradnik Dotacyjny. Dotacje z Unii
Europejskiej lata 2014-2020
3)
A. Bielawska, Znaczenie małych firm dla rozwoju regionalnego, „Ekonomista”, Nr
3\1992, AE we Wrocławiu, 2003,
4)
P. Dominiak, Sektor MSP we współczesnej gospodarce, Naukowe PWN, Warszawa
2005,
5)
M. Dylewski, B. Filipiak, A. Guranowski, J. Hołub-Iwan. Zarządzanie finansami
projektu europejskiego. Wyd. C.H. Beck 2009r,
6)
R. Golak, A. Kaczanowski, M. Kubala, W. Napora, A. Sołomierz, R. Zieniewicz.
Biuletyn Informacyjny. Fundusze Europejskie w Polsce. Nr 33III 2014, ISSN 1899-
783X
7)
H. Howaniec, W. Waszkiewicz, Zarządzanie przedsiębiorstwem- aspekty finansowe,
informacyjno-komunikacyjne –operacyjne, Akademii Techniczno- Humanistycznej,
Bielsko Białe 2008,
8)
M. Hryniewicka , Wpływ funduszy unijnych na rozwój sektora MSP w Polsce w
latach 2007- 2013, w Difin, Warszawa 2015,
9)
T. Kiziukiewicz, K. Sawicki, Rachunkowość małych firm, PWE, Warszawa1998,
10)
B. Kołakowska, Finansowanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw ze źródeł
poza bankowych, CEDEWU. PL, Warszawa 2013,
11)
M. Kołodziej- Hajdo, A. Surowiec, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Nr. 625, Finanse, Rynki finansowe, Ubezpieczeni Nr. 32 rok 2011
12)
K. Kulig-Moskwa, Kryteria jakościowe w definiowaniu małego przedsiębiorstwa,
Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu, Nr 5(37)\2013 Wrocław
2013,
13)
S. Lachiewicz, M. Matejun, Specyfika zarządzania małymi i średnimi
przedsiębiorstwami. Zarządzanie małą i średnią firmą w teorii i wćwiczeniach, Difin,
Warszawa 2012,
43:70195629
44
14)
M. Matejun, Zarządzanie małą i średnią firmą. W teorii I ćwiczeniach, Difin,
Warszawa 2012
15)
M. Matejun [red.], Wspomaganie i finansowanie rozwoju małych i średnich
przedsiębiorstw, [w:] A. Skowronek-Mielczarek, Regionalne uwarunkowania rozwoju
małych i średnich przedsiębiorstw, Warszawa 2011
16)
B. Piasecki, Ekonomia i zarządzanie małą firmą, Naukowe PWN, Warszawa 1999
17)
Programy Ramowe Unii Europejskiej w Perspektywie finansowej 2014-2020.
Broszura informacyjna dla polskich przedsiębiorstw z sektora MŚ, Warszawa 2016,
18)
K. Safin, Zarządzanie małą firmą, AE, Wrocław 2003,
19)
K. Safin, Zarządzanie małymi i średnim przedsiębiorstwem, Uniwersytetu we
Wrocławiu, Wrocław 2012
20)
A. Skowronek- Mielczarek, Małe i średnie przedsiębiorstwa. Źródła finansowania, C.
H. Beck, Warszawa 2003,
21)
A. Skowronek –Mielczarek, Zarządzanie małymi i średnimi przedsiębiorstwami w
warunkach zrównoważonego rozwoju, Difin, Warszawa 2016,
22)
J. Śliwa, R. Pawlicki. Fundusze unijne jako preferowane źródła finansowania rozwoju
i konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw, Naukowe Wydziału
Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2011
23)
J. Targalski, Przedsiębiorczość i zarządzanie, C.H. Beck, Warszawa 2003
Akta prawne
1)
Dz. Urz. UE L 214 z 9.08.2008,
2)
Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. 2013, poz. 672)
3)
Kodeks spółek handlowych ( Art. 22, Art. 23. Ustawa z dnia 15.09. 2000r. )
Strony internetowe
http://www.2007-2013.cop.lodzkie.pl/pliki/konkursy/2012/05-konkurs-03-02-
18_12/lista_projektow_zakwalifikowanych_do_dofinansowania.pdf
https://www.funduszeeuropejskie.2007-
2013.gov.pl/OrganizacjaFunduszyEuropejskich/Strony/NSS.aspx
44:39342606
45
Spis tabel
Tabela1 Kryteria ilościowe sektora MSP ................................................................................... 7
Tabela2. Charakterystyka cech MSP ......................................................................................... 9
Tabela 3. Opis projektu perspektywa 2004-2006 ..................................................................... 35
Tabela 4. Opis projektu ............................................................................................................ 36
Tabela 5. Opis projektu kredytu technologicznego .................................................................. 37
Tabela 6. Opis projekt konkursowego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego ... 39
45:68864186
46
Spis rycin
Ryc.1. Podział źródeł finansowania ......................................................................................... 20
Ryc. 2. Źródła kapitału własnego ............................................................................................. 21
Ryc. 3. Źródła kapitału obcego ................................................................................................ 22
46:21664778