Wojna o niepodległość

Wojna o niepodległość

USA

USA



Ameryka

Ameryka

Północna

Północna



Przyczyny

Przyczyny

konfliktu

konfliktu



Etapy walk

Etapy walk



Deklaracja

Deklaracja

Niepodległości

Niepodległości



Konstytucja USA

Konstytucja USA

Filadelfia w połowie XVIII w

Ameryka Północna

Ameryka Północna



W XVI w wschodnie wybrzeże Ameryki

W XVI w wschodnie wybrzeże Ameryki

Północnej

zaczęli

zajmować

Anglicy,

Północnej

zaczęli

zajmować

Anglicy,

Holendrzy i Francuzi.

Holendrzy i Francuzi.



1607 r – grupa angielskich osadników

1607 r – grupa angielskich osadników

założyła pierwszą stałą osadę na wschodnim

założyła pierwszą stałą osadę na wschodnim

wybrzeżu kontynentu –Jamestown /dziś.

wybrzeżu kontynentu –Jamestown /dziś.

Wirginia/.

Wirginia/.



W wieku XVII i XVIII powstało w Ameryce

W wieku XVII i XVIII powstało w Ameryce

Północnej łącznie 13 kolonii; Anglicy stanowili

Północnej łącznie 13 kolonii; Anglicy stanowili

ponad 2/3 ich mieszkańców, ale osiedlały się

ponad 2/3 ich mieszkańców, ale osiedlały się

tam także grupy z Niemiec, Irlandii, czy

tam także grupy z Niemiec, Irlandii, czy

Holandii; tereny te stały się miejscem

Holandii; tereny te stały się miejscem

emigracji

zarobkowej,

ucieczki

przed

emigracji

zarobkowej,

ucieczki

przed

prześladowaniami religijnymi i politycznymi.

prześladowaniami religijnymi i politycznymi.

Warunki klimatyczne wpłynęły na specyficzny

Warunki klimatyczne wpłynęły na specyficzny

podział Ameryki Północnej – na północy

podział Ameryki Północnej – na północy

rozwijały się manufaktury i przemysł, pwstawały

rozwijały się manufaktury i przemysł, pwstawały

gospodarstwa

farmerskie

nastawione

na

gospodarstwa

farmerskie

nastawione

na

hodowlę, na południu – gdzie klimat był

hodowlę, na południu – gdzie klimat był

łagodniejszy – powstawały głównie plantacje

łagodniejszy – powstawały głównie plantacje

bawełny,

tytoniu

i

ryżu,

na

których

bawełny,

tytoniu

i

ryżu,

na

których

wykorzystywano pracę niewolniczą /początkowo

wykorzystywano pracę niewolniczą /początkowo

Indian, z czasem bardziej wytrzymałych

Indian, z czasem bardziej wytrzymałych

fizycznie Murzynów/; rozwinął się handel

fizycznie Murzynów/; rozwinął się handel

czarnymi niewolnikami.

czarnymi niewolnikami.

Kolonie

dzieliły

różnice

religijne,

Kolonie

dzieliły

różnice

religijne,

narodowościowe, gospodarcze, społeczne, a

narodowościowe, gospodarcze, społeczne, a

łączyła – podległość Koronie Brytyjskiej; kolonie

łączyła – podległość Koronie Brytyjskiej; kolonie

zarządzane były oddzielnie przez gubernatorów,

zarządzane były oddzielnie przez gubernatorów,

podległych bezpośrednio rządowi angielskiemu.

podległych bezpośrednio rządowi angielskiemu.

Dzień
Dziękczynieni
a świętowany
przez
kolonistów w
1621

r

wspólnie

z

Indianami,
którzy
nauczyli

ich

hodowli
indyków oraz
uprawy roślin
jadalnych
nieznanych w
europie

/np.

kukurydzy/

Niewolnicy ścinający trzcinę cukrową w Ameryce Środkowej.

Przyczyny konfliktu

Przyczyny konfliktu



Zależność

Zależność

ekonomiczna kolonii

ekonomiczna kolonii

od korony Brytyjskiej

od korony Brytyjskiej



Zależność polityczna

Zależność polityczna

kolonii od Korony

kolonii od Korony

Brytyjskiej

Brytyjskiej



Wykorzystywanie

Wykorzystywanie

kolonii przez Wielką

kolonii przez Wielką

Brytanię jako rynku

Brytanię jako rynku

zbytu, źródła tanich

zbytu, źródła tanich

surowców

surowców

Pogrzeb ustawy stemplowej.
Niewidoczny

tu

napis

na

trumience głosił: „Urodzona w
1765, zmarła w 1766”. Rysunek
satyryczny z XVIII w

Zależność ekonomiczna kolonii od

Zależność ekonomiczna kolonii od

Korony Brytyjskiej

Korony Brytyjskiej



1651 – akt nawigacyjny – zabroniono koloniom importu i eksportu

1651 – akt nawigacyjny – zabroniono koloniom importu i eksportu

towarów na statkach innych niż angielskie, mógł się rozwijać jedynie

towarów na statkach innych niż angielskie, mógł się rozwijać jedynie

handel z Anglią

handel z Anglią



Zabroniono zakładania nowych fabryk i manufaktur

Zabroniono zakładania nowych fabryk i manufaktur



Koloniści musieli utrzymać drogi i forty, zakładane w celu ochrony

Koloniści musieli utrzymać drogi i forty, zakładane w celu ochrony

osadników przez Indianami

osadników przez Indianami



Wprowadzanie kolejnych podatków, ceł, opłat /np. opłata stemplowa -

Wprowadzanie kolejnych podatków, ceł, opłat /np. opłata stemplowa -

od każdego listu i pisma urzędowego, cła na towary importowane

od każdego listu i pisma urzędowego, cła na towary importowane

przez kolonie/

przez kolonie/

„Polityka angielska musi w odniesieniu do handlu z Ameryką mieć na

uwadze dwa wielkie zadania:

1.

Zmusić Amerykanów, aby wszystkie towary fabryczne i produkty

europejskie, których potrzebują, sprowadzali tylko z Wielkiej Brytanii.

2.

Handel zagraniczny Amerykanów regulować tak, aby wszystkie

korzyści z niego płynęły do Wielkiej Brytanii bądź przynosiły pożytek

sprawom Imperium Brytyjskiego.”

Oświadczenie sir Francisa Bernarda…, pol. XVIII w

Oświadczenie sir Francisa Bernarda…, pol. XVIII w

Zależność polityczna kolonii od Korony

Zależność polityczna kolonii od Korony

Brytyjskiej

Brytyjskiej



Każdą kolonia zarządzał gubernator, przedstawiciel

Każdą kolonia zarządzał gubernator, przedstawiciel

rządu

brytyjskiego,

lokalne

zgromadzenia

rządu

brytyjskiego,

lokalne

zgromadzenia

ustawodawcze miały charakter doradczy

ustawodawcze miały charakter doradczy



na kolonistów nakładano obowiązki cięższe niż na

na kolonistów nakładano obowiązki cięższe niż na

zwykłych obywateli brytyjskich, a nie mieli z tytułu

zwykłych obywateli brytyjskich, a nie mieli z tytułu

ponoszonych obciążeń nie tylko żadnych profitów,

ponoszonych obciążeń nie tylko żadnych profitów,

ale nawet takich samych praw jak inni obywatele

ale nawet takich samych praw jak inni obywatele

brytyjscy/ koloniści uważali że narzucanie im przez

brytyjscy/ koloniści uważali że narzucanie im przez

parlament angielski decyzji, w momencie, kiedy nie

parlament angielski decyzji, w momencie, kiedy nie

mają w tym parlamencie swoich przedstawicieli, jest

mają w tym parlamencie swoich przedstawicieli, jest

łamaniem praw nadanych obywatelom angielskim/

łamaniem praw nadanych obywatelom angielskim/



Hasło: „Żadnych podatków bez przedstawicielstwa

Hasło: „Żadnych podatków bez przedstawicielstwa

[w parlamencie]”

[w parlamencie]”

Etapy walk

Etapy walk



Rząd angielski zniósł ustawę stemplową, cła na towary

Rząd angielski zniósł ustawę stemplową, cła na towary

importowane, zostawiając jedynie cło na herbatę, by

importowane, zostawiając jedynie cło na herbatę, by

dowieść, że to Anglia decyduje o handlu kolonii.

dowieść, że to Anglia decyduje o handlu kolonii.



Grudzień 1773 – trzy angielskie żaglowce przywiozły do

Grudzień 1773 – trzy angielskie żaglowce przywiozły do

Bostonu ładunek herbaty; w nocy grupa mieszkańców miasta

Bostonu ładunek herbaty; w nocy grupa mieszkańców miasta

przebranych za Indian wtargnęła na okręty, zatopili 342

przebranych za Indian wtargnęła na okręty, zatopili 342

skrzynie z herbatą /Boston Tea Party/

skrzynie z herbatą /Boston Tea Party/





Anglicy zamknęli port

Anglicy zamknęli port

w Bostonie, ogłosili ustawy represyjne

w Bostonie, ogłosili ustawy represyjne





Amerykanie zebrani

Amerykanie zebrani

na I Kongresie Kontynentalnym zarządzili bojkot towarów

na I Kongresie Kontynentalnym zarządzili bojkot towarów

angielskich i zażądali od króla angielskiego wycofania ustaw

angielskich i zażądali od króla angielskiego wycofania ustaw

represyjnych

represyjnych





król odmówił, a koloniści powołali pod broń

król odmówił, a koloniści powołali pod broń

grupy milicji, nielegalnie gromadząc broń

grupy milicji, nielegalnie gromadząc broń



1775 – bitwa pod Lexington między oddziałem armii

1775 – bitwa pod Lexington między oddziałem armii

brytyjskiej a milicją kolonistów /początek wojny/

brytyjskiej a milicją kolonistów /początek wojny/



Maj 1775 –zebrał się w Filadelfii II Kongres Kontynentalny,

Maj 1775 –zebrał się w Filadelfii II Kongres Kontynentalny,

który 4 lipca 1776 r uchwalił opracowaną przez Tomasza

który 4 lipca 1776 r uchwalił opracowaną przez Tomasza

Jeffersona Deklarację Niepodległości

Jeffersona Deklarację Niepodległości

Deklaracja Niepodległości

Deklaracja Niepodległości

„

„

Uważamy za niezbite i oczywiste następujące prawdy: że wszyscy ludzie

Uważamy za niezbite i oczywiste następujące prawdy: że wszyscy ludzie

stworzeni zostali równymi sobie; że Stwórca udzielił im pewnych praw

stworzeni zostali równymi sobie; że Stwórca udzielił im pewnych praw

niezbywalnych, w których rzędzie na pierwszym miejscu należy postawić

niezbywalnych, w których rzędzie na pierwszym miejscu należy postawić

prawo do życia, do wolności i do poszukiwania szczęścia; celem zapewnienia

prawo do życia, do wolności i do poszukiwania szczęścia; celem zapewnienia

sobie tych praw ludzie ustanowili między sobą rządy, których władza wypływa

sobie tych praw ludzie ustanowili między sobą rządy, których władza wypływa

z woli rządzonych; że ilekroć jakakolwiek forma rządu sprzeciwia się celowi, w

z woli rządzonych; że ilekroć jakakolwiek forma rządu sprzeciwia się celowi, w

jakim była ustanowiona, naród ma prawo zmienić ją lub znieść zupełnie i

jakim była ustanowiona, naród ma prawo zmienić ją lub znieść zupełnie i

ustanowić rząd nowy na takich zasadach oparty, jakie mu się wydadzą

ustanowić rząd nowy na takich zasadach oparty, jakie mu się wydadzą

najodpowiedniejszymi

do

zapewnienia

własnego

bezpieczeństwa

i

najodpowiedniejszymi

do

zapewnienia

własnego

bezpieczeństwa

i

pomyślności. Dzieje panowania obecnego króla W[ielkiej] Brytanii są jednym

pomyślności. Dzieje panowania obecnego króla W[ielkiej] Brytanii są jednym

pasmem niesprawiedliwości i przywłaszczeń, dążących jawnie do rozciągnięcia

pasmem niesprawiedliwości i przywłaszczeń, dążących jawnie do rozciągnięcia

nad tymi koloniami nieograniczonej tyranii.

nad tymi koloniami nieograniczonej tyranii.

Przeto my, reprezentanci Zjednoczonych Państw Ameryki, ogłaszamy

Przeto my, reprezentanci Zjednoczonych Państw Ameryki, ogłaszamy

uroczyście w imieniu władzy dobrego ludu tych kolonii, iż te Zjednoczone

uroczyście w imieniu władzy dobrego ludu tych kolonii, iż te Zjednoczone

Kolonie są i mają prawo być Państwami wolnymi i niepodległymi; że

Kolonie są i mają prawo być Państwami wolnymi i niepodległymi; że

wyzwolone są od zależności w stosunku do Korony Brytyjskiej i że jako

wyzwolone są od zależności w stosunku do Korony Brytyjskiej i że jako

Państwa wolne i niepodległe maja one pełne prawo prowadzić wojnę, zawierać

Państwa wolne i niepodległe maja one pełne prawo prowadzić wojnę, zawierać

pokój i przymierza, prowadzić handel, tudzież podejmować to wszystko, co

pokój i przymierza, prowadzić handel, tudzież podejmować to wszystko, co

leży w granicach możnosci państw niezależnych”

leży w granicach możnosci państw niezależnych”

Deklaracja Niepodległości Kolonii Angielskich w Ameryce Północnej, 4 lipca 1776 r

Deklaracja Niepodległości Kolonii Angielskich w Ameryce Północnej, 4 lipca 1776 r

Etapy walk

Etapy walk

cd.

cd.



Wodzem naczelnym niewielkiej i słabo

Wodzem naczelnym niewielkiej i słabo

wyszkolonej armii amerykańskiej został Jerzy

wyszkolonej armii amerykańskiej został Jerzy

Waszyngton.

Waszyngton.



1777 r – Amerykanie zmusili 5-tysięczną armię

1777 r – Amerykanie zmusili 5-tysięczną armię

angielską do kapitulacji pod Saratogą

angielską do kapitulacji pod Saratogą



Powstańców amerykańskich wparły państwa

Powstańców amerykańskich wparły państwa

europejskie – Francja wypowiedziała wojnę

europejskie – Francja wypowiedziała wojnę

Anglii i wsparła zbrojnie oraz finansowo

Anglii i wsparła zbrojnie oraz finansowo

Amerykanów;

do

Ameryki

przybywali

Amerykanów;

do

Ameryki

przybywali

ochotnicy

–

w

tym

Polacy:

Tadeusz

ochotnicy

–

w

tym

Polacy:

Tadeusz

Kosicuszko /twórca fortyfikacji West Point i

Kosicuszko /twórca fortyfikacji West Point i

Saratogi/ i Kazimierz Pułaski /twórca jednostki

Saratogi/ i Kazimierz Pułaski /twórca jednostki

kawalerii, zwyciezca spod Charlestown/

kawalerii, zwyciezca spod Charlestown/



1779 r – klęska Amerykanów pod Savannah

1779 r – klęska Amerykanów pod Savannah



1781 – zwycięstwo Amerykanów pod Yorktown

1781 – zwycięstwo Amerykanów pod Yorktown



1783 – pokój w Paryżu: Anglia uznała

1783 – pokój w Paryżu: Anglia uznała

niepodległość Stanów zjednoczonych Ameryki

niepodległość Stanów zjednoczonych Ameryki

Północnej, przyznała im ziemie między

Północnej, przyznała im ziemie między

Atlantykiem a Missisipi, oraz między Kanadą a

Atlantykiem a Missisipi, oraz między Kanadą a

Florydą.

Florydą.

Lipiec 1776, mieszkańcy Nowego
Jorku strącają pomnik króla Anglii,
Jerzego III; rycina z XVIII w

Bitwa pod Lexington; równy szereg
żołnierzy w czerwonych kubrakach to
Anglicy

.

Konstytucja USA

Konstytucja USA



Uchwalona w 1787 r , jako zwycięstwo koncepcji federalistycznej

Uchwalona w 1787 r , jako zwycięstwo koncepcji federalistycznej

/opowiadającej się za wzmocnieniem władzy centralnej/, według której sprawy

/opowiadającej się za wzmocnieniem władzy centralnej/, według której sprawy

podatków, polityki zagranicznej, spraw wojskowych i handlu podległy władzy

podatków, polityki zagranicznej, spraw wojskowych i handlu podległy władzy

centralnej.

centralnej.



Prawo wyborcze ograniczono wysokim cenzusem majątkowym, wprowadzono

Prawo wyborcze ograniczono wysokim cenzusem majątkowym, wprowadzono

ograniczenia rasowe i płciowe.

ograniczenia rasowe i płciowe.



Po uchwaleniu konstytucji poszczególne stany zaczęły domagać się włączenia

Po uchwaleniu konstytucji poszczególne stany zaczęły domagać się włączenia

do niej praw obywatelskich zwartych w Deklaracji Niepodległości – uchwalono

do niej praw obywatelskich zwartych w Deklaracji Niepodległości – uchwalono

je jako nowele /poprawki/.

je jako nowele /poprawki/.

„

„

Poprawka I. Kongres nie może stanowić ustaw wprowadzających religię albo

Poprawka I. Kongres nie może stanowić ustaw wprowadzających religię albo

zabraniających swobodnego wykonywania praktyk religijnych; ani ustaw

zabraniających swobodnego wykonywania praktyk religijnych; ani ustaw

ograniczających wolność słowa, lub prasy albo naruszających prawo do

ograniczających wolność słowa, lub prasy albo naruszających prawo do

spokojnego odbywania zebrań i wnoszenia do rządu petycji o naprawę krzywd.

spokojnego odbywania zebrań i wnoszenia do rządu petycji o naprawę krzywd.

Poprawka II. Prawo ludzi do posiadania i noszenia broni nie może być

Poprawka II. Prawo ludzi do posiadania i noszenia broni nie może być

naruszone.

naruszone.

Poprawka IV. Nie będzie naruszane prawo ludzi do bezpieczeństwa osobistego,

Poprawka IV. Nie będzie naruszane prawo ludzi do bezpieczeństwa osobistego,

nietykalności mieszkania, papierów, nieruchomości oraz zapewniające ochronę

nietykalności mieszkania, papierów, nieruchomości oraz zapewniające ochronę

przed nieuzasadnionymi rewizjami.

przed nieuzasadnionymi rewizjami.

Poprawka V. Nikt nie będzie pozbawiony życia, wolności lub mienia inaczej niż

Poprawka V. Nikt nie będzie pozbawiony życia, wolności lub mienia inaczej niż

w drodze właściwego przewodu sądowego.”

w drodze właściwego przewodu sądowego.”

WŁADZA

Ustawodawcza

KONGRES

/pochodzi z wyborów/

WYKONAWCZA

SĄDOWNICZA

SENAT

/kadencja

trwa 6 lat,

co 2 lata

odnawia się

1/3 składu/

IZBA

REPREZENTANTÓW

/KADENCJA TRWA 2 LATA

PREZYDENT

/WYBIERANY
POŚREDNIO,

PRZEZ

ELEKTORÓW,

GŁOWA

PAŃSTWA,

NACZELNY

DOWÓDCA

SIŁ ZBROJNYCH,

SZEF RZĄDU/

ADMINISTRACJA

PREZYDENTA

SĄD NAJWYŻSZY

/MA PRAWO

INTERPRETOWAĆ

KONSTYTUCJE I

ZAWISZAĆ NIEZGODNE

Z NIA USTAWY/