Dekontaminacja
narzędzi i sprzętu
medycznego
Dekontaminacja
Jest to proces prowadzący do
usunięcia lub zabicia drobnoustrojów,
w wyniku którego używane
przedmioty stają się bezpieczne dla
pacjentów i personelu.
Obejmuje 3 procesy:
oczyszczanie
dezynfekcję
sterylizację
Kwalifikacja
Spauldinga
Kryterium – ryzyko zakażenia pacjenta
• Grupa dużego zagrożenia – naruszenie
ciągłości tkanek – wymagana sterylizacja
• Grupa średniego zagrożenia – kontakt
z nieuszkodzonymi błonami śluzowymi –
sterylizacja/dezynfekcja wysokiego stopnia
• Grupa małego zagrożenia – kontakt
z nieuszkodzoną skórą – dezynfekcja
• Grupa minimalnego zagrożenia –
powierzchnie szpitalne – dezynfekcja/mycie
Zalecenia
Instytutu im. Roberta Kocha
„Instrumentarium powinno zostać
zdezynfekowane i oczyszczone, możliwie
bezpośrednio po użyciu. Nie należy
dopuszczać do zasychania zanieczyszczeń
na instrumentach, utrudnia to bowiem
dodatkowo ich dezynfekcję
i oczyszczenie. Instrumenty powinny być
ponadto, na ile pozwala ich konstrukcja,
rozłożone na części składowe, aby ułatwić
środkom dezynfekcyjnym i myjącym
penetrację wszystkich powierzchni.”
Dezynfekcja
• Dezynfekcja to zabicie
drobnoustrojów lub ich inaktywacja
• Inaktywacja to utrata przez
mikroorganizm zdolności do
rozwoju, wzrostu i/lub rozmnażania
się
w warunkach hodowli
Dezynfekcja i oczyszczenie
manualne
• Personel przeszkolony i zabezpieczony
w odpowiednie środki ochrony
indywidualnej: rękawice, maski, okulary,
fartuchy nieprzemakalne
• Instrumenty do oczyszczania ręcznego
należy bezpośrednio po użyciu zanurzyć
w wanience dezynfekcyjnej z roztworem
preparatu myjąco-dezynfekcyjnego,
pamiętając
o całkowitym pokryciu roztworem
• Techniki mycia i dezynfekcji dobrać
odpowiednio do instrumentarium
Dezynfekcja i oczyszczenie
manualne
• Dobór preparatu powinien uwzględniać
kryteria:
– kompatybilność materiałowa (przedwczesne
zniszczenie)
– łatwość przygotowania roztworu roboczego
(aktywator, preparat proszkowy, temperatura
rozpuszczania)
– rozpuszczalność w wodzie wodociągowej
(preparaty proszkowe)
– trwałość roztworu roboczego
– właściwości myjące
– spektrum działania i czas ekspozycji (aspekty
ekonomiczne)
– ewentualna możliwość zastosowania w myjce
ultradźwiękowej)
Dezynfekcja i oczyszczenie
manualne
• Narzędzia po myciu i dezynfekcji muszą być
przepłukane czystą bieżącą wodą
• Przylegające jeszcze resztki zanieczyszczeń
usuwa się ręcznie
• Następnym etapem obróbki jest proces
dezynfekcji właściwej w roztworze preparatu
gwarantującym uzyskanie wysokiego poziomu
dezynfekcji (B, Tbc, V, F)
• W procesie płukania końcowego wykorzystanie
wody zdemineralizowanej aby uniknąć plam
i zacieków na narzędziach
Dezynfekcja i mycie
maszynowe
• Do czyszczenia maszynowego „brudne”
narzędzia mogą być dostarczane „na sucho”
• W celu uniknięcia zasychania
zanieczyszczeń na powierzchni
instrumentów należy maksymalnie w czasie
3 godzin umieścić je w myjni-dezynfektorze
• Myjnie –dezynfektory posiadają w
wyposażeniu standardowym
wyspecjalizowane wózki wsadowe (do
narzędzi, sprzętu anestezjologicznego,
endoskopów, kontenerów, obuwia
operacyjnego
Dezynfekcja i mycie
maszynowe
• Proces w pełni zautomatyzowany:
– dezynfekcja termiczna (93 ºC)
– dezynfekcja termiczno-chemiczna (65
ºC)
– faza mycia
– faza neutralizacji
– faza dezynfekcji
– faza płukania
– faza suszenia
Pełna powtarzalność procesów
Dezynfekcja i mycie
maszynowe
• Wyższe bezpieczeństwo personelu
• Lepsza wydajność (średnio 8 tac na
proces)
• Niższe koszty procesu (mniejsze
zużycie preparatów)
• Charakterystyka procesu w postaci
dokumentacji (wydruku)
• Obróbka maszynowa łącząca
procesy oczyszczania i dezynfekcji
termicznej pozwala uzyskać
najwyższy poziom higieny
Oczyszczanie z dezynfekcja
wstępną oraz mycie właściwe i
dezynfekcja właściwa, wykonane
wobec każdej powierzchni, która
musi być poddana procesowi
sterylizacji, są optymalnymi
działaniami przygotowawczymi,
warunkującymi efekt sterylizacji.
Cel działań
przygotowawczych
to kontrola wielu warunków
krytycznych dla procesu
sterylizacji:
• Cel mycia wstępnego z dezynfekcją
wstępną – usunięcie dużych zabrudzeń
natury fizycznej, chemicznej i biologicznej
wraz ze znaczna liczbą drobnoustrojów
• Cel mycia właściwego – usunięcie
wszystkich zabrudzeń do poziomu czystości
optycznej
• Cel dezynfekcji właściwej – redukcja
drobnoustrojów do żądanej wartości (tzw.
wyjściowej dla procesu sterylizacji No=10³)