T. Szumlicz, UM UZ część 3

prof. dr hab. Tadeusz Szumlicz

Ubezpieczenia

zdrowotne

część 3

Ubezpieczenie

w systemie

zabezpieczenia

zdrowotnego

Zdrowie

Zdrowie

jest jedną z

jest jedną z

czterech najważniejszych

czterech najważniejszych

sfer:

sfer:



zdrowie

zdrowie



edukacja

edukacja



mieszkalnictwo

mieszkalnictwo



zatrudnienie,

zatrudnienie,

polityki społecznej.

polityki społecznej.

T. Szumlicz, UM UZ część 3

zdrowie

edukacj
a

zatrudnien
ie

mieszkalnict
wo

T. Szumlicz, UM UZ część 3

System

System

zabezpieczenia

zabezpieczenia

zdrowotnego

zdrowotnego

T. Szumlicz, UM UZ część 3

Dwa pytania i dwie zasadnicze
odpowiedzi:

(1) Co reformujemy?

(2) Jak reformujemy?

Zabezpieczenie społeczne
(zdrowotne)

z dominacją zasady
ubezpieczeniowej
???

T. Szumlicz, UM UZ część 3

(1)

System zabezpieczenia

zdrowotnego nie może być
zorganizowany

bezpośrednio i

wyłącznie

według zasad

ubezpieczeniowych.
Przesądzają o tym:

 cechy metody ubezpieczenia
 warunki „produktowe”
ubezpieczenia
 dominacja inicjatywy publicznej
w organizacji zabezpieczenia
zdrowotnego

T. Szumlicz, UM UZ część 3

(2)

Zabezpieczenie zdrowotne

wymaga odwoływania się do
solidaryzmu, zarówno w
znaczeniu:

 „solidaryzmu dochodowego”
 „solidaryzmu ryzyka”.

(3)

„Czyste” rozwiązania

publiczne
nie pozwalają na osiągnięcie

pożądanego zabezpieczenia
zdrowotnego.

T. Szumlicz, UM UZ część 3

Zmiany w finansowaniu
systemu zabezpieczenia
zdrowotnego:

Problemu nie da się sprowadzić do
udziału środków na ochronę zdrowia w
finansach publicznych (zwiększenia
„składatku”).
Należy założyć:

 możliwość umiarkowanego
zwiększania finansowania
przymusowego
(różne formy „składatku”)

 konieczność znacznego zwiększenia
finansowania dobrowolnego
(składki na ubezpieczenia prywatne).

T. Szumlicz, UM UZ część 3

Doubezpieczenie

w odniesieniu do realnego

zabezpieczenia

zdrowotnego

T. Szumlicz, UM UZ część 3

Powstawanie pola dla doubezpieczenia

zdrowotnego

pożądane

zabezpieczenie

zdrowotne

istniejące

zabezpieczenie

zdrowotne

możliwe

*

zabezpieczenie zdrowotne

*

pojawienia się nowych procedur i standardów medycznych.

T. Szumlicz, UM UZ część 3

Wyeksponowanie relacji między systemem
publicznego zabezpieczenia zdrowotnego a
„doubezpieczeniem” prywatnym.

Trzy

modelowe

typy powiązań:

 substytucyjne

(relacja

„zamiast”)

 komplementarne

(relacja

„ponad”)

 suplementarne

(relacja „obok”)

T. Szumlicz, UM UZ część 3

Aktualne uwarunkowania
i minimalne wymogi dla
doubezpieczenia:

 brak akceptacji społecznej dla
wprowadzenia ubezpieczeń
substytucyjnych
 koszyk gwarantowanych świadczeń
jako warunek ubezpieczeń
komplementarnych
 konieczność zachęt podatkowych dla
ubezpieczeń suplementarnych

(zwolnienia podatkowe przede
wszystkim wydatków na ubezpieczenia
dobrowolne,
a także bezpośrednio wnoszonych
opłat).

T. Szumlicz, UM UZ część 3

„Doubezpieczenie społeczne” –

Teza ideowa dotycząca problemu
opodatkowania:

jeżeli państwo nie jest w stanie
zapewnić odpowiedniego poziomu
bezpieczeństwa socjalnego
(zwłaszcza zdrowotnego), to nie
powinno opodatkowywać
wydatków ponoszonych przez
gospodarstwa domowe w celu
podniesienia tego poziomu.

T. Szumlicz, UM UZ część 3

Rozwiązanie docelowe

– system

społecznego zabezpieczenia
zdrowotnego (SSZZ):
koncepcja modelowego rozwiązania
zaopatrzeniowo-ubezpieczeniowego

 systemowe połączenie:

 zasady zaopatrzeniowej

(klarowne, zaopatrzeniowe
gromadzenie środków publicznych)

z

 zasadą ubezpieczeniową

(konsekwentne zastosowanie zasad
ochrony ubezpieczeniowej, o różnym
zakresie zabezpieczenia świadczeń
zdrowotnych).

T. Szumlicz, UM UZ część 3

Zalety konstrukcji systemu (SSZZ):



w rozumieniu finansów

publicznych

zdrowie jako dobro społeczne

(a nie dobro stricte publiczne)

(finansowane ze środków

publicznych

i prywatnych)

 konsekwentne rozwiązanie

zaopatrzeniowo-ubezpieczeniowe

o charakterze publiczno-

prywatnym

T. Szumlicz, UM UZ część 3

 podmiotowość przez
pobudzenie inicjatywy prywatnej

(rodzinnych gospodarstw
domowych
w celu osiągnięcia wyższego
standardu bezpieczeństwa
zdrowotnego)

 dyspozycja realnymi środkami
publicznymi i zaangażowanie
własnych środków prywatnych

(w celu zwiększenia
zabezpieczenia poprzez ochronę
ubezpieczeniową)

T. Szumlicz, UM UZ część 3

Problemy zasadnicze SSZZ:

 jakie rozwiązanie dotyczące
dyspozycji środkami publicznymi –
„bon–składka zdrowotna”

(ustalana

według jakich „stawek
kapitacyjnych”)

 jaka „cena” ochrony

ubezpieczeniowej

w zakresie ustalonego koszyka

gwarantowanych świadczeń

zdrowotnych

 jaka „cena” dodatkowej ochrony
ubezpieczeniowej

T. Szumlicz, UM UZ część 3

T. Szumlicz, UM UZ część 3

Sposób rozumowania dotyczący połączenia
środków publicznych i prywatnych

 wysokość uśrednionej stawki kapitacyjnej:
54 mld zł : 38 mln ≈

1.400 zł

 wysokość zróżnicowanych stawek kapitacyjnych
według wieku: 0 – 6 7 – 65 66 i więcej lat

wartość bonu-składki

1.600 zł 1.250 zł 1.800 zł

= koszt ubezpieczenia w zakresie koszyka świadczeń
gwarantowanych

 koszt ochrony ubezpieczeniowej w wybranym
zakresie
(szerszym od zakresu koszyka świadczeń
gwarantowanych)
według wieku: 0 – 6

7 – 65

66 i

więcej lat

wartość bonu-składki

1.600 zł 1.250 zł

1.800 zł

plus środki prywatne X

X X

T. Szumlicz, UM UZ część 3

wiek

0-4

5-15

15-60

60+

wsp. wydatków na opiekę

zdrowotną

1,2

0,8

1

2,9

wiek

0-14

15-60

60+

wsp. wydatków na opiekę

zdrowotną

0,55

1

3,7

Stany Zjednoczone

wyraźnie widać inny sposób organizacji opieki, inne schematy zachowań zdrowotnych

Polska

Problemy:

 świadomość ubezpieczeniowa

 pośrednictwo ubezpieczeniowe

 „pojemność” zakładów ubezpieczeń

 konkurencyjność „prawdziwy rynek”

 informatyzacja systemu

 nadzór nad działalnością rynkową

Sposób rozwiązania:

 ewolucyjna i konsekwentna
zmiana systemu:

ubezpieczenia suplementarne

ubezpieczenia komplementarne

system zaopatrzeniowo-

ubezpieczeniowy

T. Szumlicz, UM UZ część 3