Metody
bezpośredniego
oddziaływania
Metoda wpływu
Metoda wpływu
osobistego
osobistego
Przekonywanie
Przekonywanie
Autor: Ewa Gawron
Autor: Ewa Gawron
Pojęcie METODY
Pojęcie METODY
m
m
é
é
thodos (gr.) → „droga, sposób
thodos (gr.) → „droga, sposób
badania”
badania”
Systematycznie stosowany sposób
Systematycznie stosowany sposób
postępowania
prowadzący
do
postępowania
prowadzący
do
założonego wyniku. Na dany sposób
założonego wyniku. Na dany sposób
składają się czynności myślowe i
składają się czynności myślowe i
praktyczne, odpowiednio dobrane i
praktyczne, odpowiednio dobrane i
realizowane w ustalonej kolejności.
realizowane w ustalonej kolejności.
Metoda
Metoda
to sposób działania, za pomocą
to sposób działania, za pomocą
którego
można
dokonywać
którego
można
dokonywać
określonych, pożądanych z punktu
określonych, pożądanych z punktu
widzenia celów wychowania zmian w
widzenia celów wychowania zmian w
sytuacjach
wychowawczych
(S.
sytuacjach
wychowawczych
(S.
Górski)
Górski)
to systematycznie stosowany sposób
to systematycznie stosowany sposób
postępowania
prowadzący
do
postępowania
prowadzący
do
założonego celu (A. Makowski)
założonego celu (A. Makowski)
METODY WPŁYWU
METODY WPŁYWU
OSOBISTEGO
OSOBISTEGO
To bezpośrednie interakcje między wychowawcą, a
To bezpośrednie interakcje między wychowawcą, a
wychowankiem
wychowankiem
im silniej reaguje wychowanek na zachowanie
im silniej reaguje wychowanek na zachowanie
wychowawcy, tym większe szanse, że wytworzy
wychowawcy, tym większe szanse, że wytworzy
się między nimi więź zależności
się między nimi więź zależności
wychowanek powinien zaakceptować te walory
wychowanek powinien zaakceptować te walory
wychowawcy, których na razie sam osiągnąć nie
wychowawcy, których na razie sam osiągnąć nie
potrafi, ale pragnie je osiągnąć w przyszłości
potrafi, ale pragnie je osiągnąć w przyszłości
metody te wymagają takiego zachowania się
metody te wymagają takiego zachowania się
wychowawcy, które inspiruje wychowanka do
wychowawcy, które inspiruje wychowanka do
wykonywania
odpowiednich
reakcji
wykonywania
odpowiednich
reakcji
naśladowczych;
wychowankowi
zależy
na
naśladowczych;
wychowankowi
zależy
na
aprobacie wychowawcy, na jego dobrej opinii, na
aprobacie wychowawcy, na jego dobrej opinii, na
jego radach.
jego radach.
Metodami wpływu osobistego może
Metodami wpływu osobistego może
posłużyć się tylko wychowawca który:
posłużyć się tylko wychowawca który:
Jest autorytetem
Jest autorytetem
Jest szanowany
Jest szanowany
Jest osobą znaczącą
Jest osobą znaczącą
Jest lubiany przez wychowanka
Jest lubiany przez wychowanka
Metoda przekonywania
Metoda przekonywania
Polega
na
kształtowaniu,
Polega
na
kształtowaniu,
przekształcaniu
przekonań
przekształcaniu
przekonań
wychowanka o rzeczywistości w jakiej
wychowanka o rzeczywistości w jakiej
się znajduje
się znajduje
Służy
modyfikowaniu
postaw
Służy
modyfikowaniu
postaw
młodzieży wykolejonej (stąd jest
młodzieży wykolejonej (stąd jest
bardzo
ważna
w
resocjalizacji)
bardzo
ważna
w
resocjalizacji)
Przykład: „nie kradnij bo cię złapią,
Przykład: „nie kradnij bo cię złapią,
kradzież nie popłaca”
kradzież nie popłaca”
PODSTAWOWA ZASADA:
PODSTAWOWA ZASADA:
Przekonywać, a nie
Przekonywać, a nie
rozkazywać !
rozkazywać !
Uświadamiamy, a nie narzucamy.
Uświadamiamy, a nie narzucamy.
Przykład:
masz
przestać
Przykład:
masz
przestać
pić/palić/zażywać
narkotyki
–
pić/palić/zażywać
narkotyki
–
podopieczny najpewniej zareaguje
podopieczny najpewniej zareaguje
buntem (nie rozkazywać! )
buntem (nie rozkazywać! )
Przekonywanie zawiera nie tylko
Przekonywanie zawiera nie tylko
żądanie, ale też argumentację.
żądanie, ale też argumentację.
TRZY zasady przekonywania:
TRZY zasady przekonywania:
I.
I.
Skuteczne
przekonywanie
wymaga
Skuteczne
przekonywanie
wymaga
odwoływania się do istotnych dla wychowanka
odwoływania się do istotnych dla wychowanka
potrzeb, zainteresowań, aktualnych problemów,
potrzeb, zainteresowań, aktualnych problemów,
ze wskazaniem sposobów ich rozwiązywania
ze wskazaniem sposobów ich rozwiązywania
np: wychowanek typowany do jakiejś placówki
np: wychowanek typowany do jakiejś placówki
– jego celem po opuszczeniu placówki jest
– jego celem po opuszczeniu placówki jest
założenie rodziny. Trzeba mu uświadomić, jak
założenie rodziny. Trzeba mu uświadomić, jak
cel ten osiągnąć, że bez wykształcenia, pracy,
cel ten osiągnąć, że bez wykształcenia, pracy,
żadna kobieta go nie zechce. Pierwsze co musi
żadna kobieta go nie zechce. Pierwsze co musi
zrobić to znaleźć pracę. Nauczyć się pisać CV,
zrobić to znaleźć pracę. Nauczyć się pisać CV,
pokazać jak i gdzie szukać pracy.
pokazać jak i gdzie szukać pracy.
II.
II.
Wychowawca
powinien
wywołać
u
Wychowawca
powinien
wywołać
u
wychowanka
konflikt
przekonań,
oraz
wychowanka
konflikt
przekonań,
oraz
spowodować rozwiązanie tego konfliktu
spowodować rozwiązanie tego konfliktu
Np. Warto w przyszłości żyć uczciwie.
Np. Warto w przyszłości żyć uczciwie.
Największa wartość dla skazanego – wolność.
Największa wartość dla skazanego – wolność.
Pokazać
skazanemu,
że
jeśli
będzie
Pokazać
skazanemu,
że
jeśli
będzie
nieuczciwy, trafi za kraty, straci wolność.
nieuczciwy, trafi za kraty, straci wolność.
III.
III.
Efekt przekonywania jest tym większy, im
Efekt przekonywania jest tym większy, im
bardziej wychowawca jest osobą wiarygodną i
bardziej wychowawca jest osobą wiarygodną i
znaczącą dla wychowanka
znaczącą dla wychowanka
Rezultaty metody przekonywania
Rezultaty metody przekonywania
zależą od 4 czynników:
zależą od 4 czynników:
Cech wychowanka
Cech wychowanka
Cech wychowawcy
Cech wychowawcy
Rodzaju argumentacji
Rodzaju argumentacji
Sytuacji w jakich odbywa się przekonywanie
Sytuacji w jakich odbywa się przekonywanie
Podopieczny
ma
na
początku
procesu
Podopieczny
ma
na
początku
procesu
resocjalizacyjnego inny system wartości,
resocjalizacyjnego inny system wartości,
ocen i norm niż wychowawca. Dlatego
ocen i norm niż wychowawca. Dlatego
trzeba stworzyć wspólną płaszczyznę norm
trzeba stworzyć wspólną płaszczyznę norm
dla wychowawcy i wychowanka.
dla wychowawcy i wychowanka.
Cechą wychowanka, warunkującą rezultaty
Cechą wychowanka, warunkującą rezultaty
przekonywania, jest także różny stopień
przekonywania, jest także różny stopień
negatywności wobec tego, o czym chcemy
negatywności wobec tego, o czym chcemy
go przekonać.
go przekonać.
Zatem aby przekonać wychowanków o
Zatem aby przekonać wychowanków o
czymś, do czego są oni bardzo negatywnie
czymś, do czego są oni bardzo negatywnie
nastawieni, należy
nastawieni, należy
działać dwuetapowo
działać dwuetapowo
.
.
I etap:
I etap:
W pierwszym etapie przekonywania
W pierwszym etapie przekonywania
trzeba zneutralizować ów bardzo
trzeba zneutralizować ów bardzo
negatywny stosunek wychowanka
negatywny stosunek wychowanka
wobec danego poglądu.
wobec danego poglądu.
II etap :
II etap :
Dopiero w drugim etapie stosunek
Dopiero w drugim etapie stosunek
neutralny przekształcamy w drodze
neutralny przekształcamy w drodze
przekonywania w ustosunkowanie
przekonywania w ustosunkowanie
pozytywne wobec jakiejś sprawy.
pozytywne wobec jakiejś sprawy.
Cechy jakie powinien posiadać
Cechy jakie powinien posiadać
wychowawca :
wychowawca :
Wiarygodność
Wiarygodność
Bezstronność i obiektywność
Bezstronność i obiektywność
Autorytet
Autorytet
Rzetelność w postępowaniu
Rzetelność w postępowaniu
Umiejętność przekonywania
Umiejętność przekonywania
Rodzaje argumentacji:
Rodzaje argumentacji:
Racjonalna
Racjonalna
– odwołuje się do sfery
– odwołuje się do sfery
rozumowej i logicznego myślenia
rozumowej i logicznego myślenia
Emocjonalna
Emocjonalna
– oddziałuje na uczucia
– oddziałuje na uczucia
wychowanka
wychowanka
Jednostronna
Jednostronna
–
obejmuje
tylko
–
obejmuje
tylko
argumenty „za” danym poglądem
argumenty „za” danym poglądem
np.
np.
nie rozmawiaj bo przeszkadzasz w
nie rozmawiaj bo przeszkadzasz w
zajęciach
zajęciach
Dwustronna
Dwustronna
– zawiera argumenty „za” i
– zawiera argumenty „za” i
„przeciw” jakiejś tezie
„przeciw” jakiejś tezie
np.
np.
(1) przestępca włamujący się do banków. Co
(1) przestępca włamujący się do banków. Co
z tego, że obrabujesz bank, niby będziesz
z tego, że obrabujesz bank, niby będziesz
miał
dużą
kasę,
ale
jest
duże
miał
dużą
kasę,
ale
jest
duże
prawdopodobieństwo, że w końcu cię złapią i
prawdopodobieństwo, że w końcu cię złapią i
pytanie czy będziesz miał jak wykorzystać te
pytanie czy będziesz miał jak wykorzystać te
pieniądze? Będziesz mógł się z nich cieszyć?
pieniądze? Będziesz mógł się z nich cieszyć?
(2) co z tego że będziesz ściągać, zaliczysz
(2) co z tego że będziesz ściągać, zaliczysz
ale będziesz nieuczciwy?
ale będziesz nieuczciwy?
(3), co z tego że kupisz prawko, skoro nie
(3), co z tego że kupisz prawko, skoro nie
umiesz jeździć i jest bardzo prawdopodobne,
umiesz jeździć i jest bardzo prawdopodobne,
że zaraz skasujesz samochód
że zaraz skasujesz samochód
Wyróżnia się dwa zasadnicze
Wyróżnia się dwa zasadnicze
sposoby operowania
sposoby operowania
argumentami:
argumentami:
1.
1.
polega na wykazywaniu nieprawdziwości
polega na wykazywaniu nieprawdziwości
lub niesłuszności twierdzeń, za pomocą
lub niesłuszności twierdzeń, za pomocą
odpowiednio dobranych argumentów.
odpowiednio dobranych argumentów.
2.
2.
polega na zadawaniu pytań wychowankowi
polega na zadawaniu pytań wychowankowi
tak, aby on sam doszedł do stwierdzeń, o
tak, aby on sam doszedł do stwierdzeń, o
które chodzi wychowawcy.
które chodzi wychowawcy.
Metoda obalania twierdzeń jest bardziej
Metoda obalania twierdzeń jest bardziej
przydatna w przypadku przekonywania
przydatna w przypadku przekonywania
grupy.
grupy.
Wychowawca może również wpływać na
Wychowawca może również wpływać na
podopiecznego za pośrednictwem innej osoby,
podopiecznego za pośrednictwem innej osoby,
z którą wychowanek czuje się związany
z którą wychowanek czuje się związany
stosunkiem wewnętrznym, a który udało się
stosunkiem wewnętrznym, a który udało się
wychowawcy pozyskać dla resocjalizacji.
wychowawcy pozyskać dla resocjalizacji.
Wówczas wychowawca steruje postępowaniem
Wówczas wychowawca steruje postępowaniem
tej osoby, np. poprzez konsultacje, a osoba ta
tej osoby, np. poprzez konsultacje, a osoba ta
już bezpośrednio oddziałuje na podopiecznego.
już bezpośrednio oddziałuje na podopiecznego.
Relacja ta przyjmuje więc następującą postać:
Relacja ta przyjmuje więc następującą postać:
Wychowawca
Wychowawca
osoba znacząca
osoba znacząca
wychowanek
wychowanek
Bibliografia:
Bibliografia:
Górski S., Metodyka resocjalizacji, Warszawa
Górski S., Metodyka resocjalizacji, Warszawa
1985.
1985.
Makowski A., Niedostosowanie społeczne
Makowski A., Niedostosowanie społeczne
młodzieży i jej resocjalizacja, Warszawa 1994
młodzieży i jej resocjalizacja, Warszawa 1994
Okoń W., Słownik pedagogiczny, Warszawa 1984
Okoń W., Słownik pedagogiczny, Warszawa 1984