AKCENT
I
ŚRODKI EKSPRESJI
Akcent
Definicja akcentu
Akcent to wyrażenie za pomocą siły dźwięku,
wysokości dźwięku lub czasu trwania ( iloczas)
jednej sylaby w wyrazie( akcent wyrazowy) lub
wyrazu w zdaniu(akcent zdaniowy).
W języku polskim akcent jest słaby i pada przeważnie
na przedostatnią sylabę, np.:
alejka uszczęśliwiać
Wyjątki
Akcent na 3 sylabę mają :
Formy 1 i 2 osoby liczby mnogiej czasu
przeszłego, z ruchomą końcówką -śmy, -ście
by-liśmy cho-dzi-liśmy
Wszystkie osoby liczby pojedynczej i 3 osoby
liczby mnogiej trybu przypuszczającego:
za-bra-liby po-szedłbym
Liczebniki mające końcówkę – set
sie-demset
Liczebniki mające końcówkę -kroć
ty-siąckroć
Wyrazy obcego pochodzenia zakończone na
-ika, - yka
re-pu-blika gim-na-styka
Akcent na 4 sylabie od końca posiadają
formy 1 i 2 osoby liczby mnogiej trybu
przypuszczającego
na -pi-salibyśmy
Wyrazy obcego pochodzenia- nazwy,
nazwiska – zachowują akcent języka, z
którego przychodzą, ale tylko w
mianowniku liczby pojedynczej
Wa-szyngton ale z Waszy-ngt-onu
Akcent w wyrazach nie mających własnego akcentu
Wyraz w zależności czy łączy się z wyrazami
poprzedzającymi je lub stojących po nich
nazywamy:
ENKLITYKAMI są to zaimki jednosylabowe: mi, ci, cię,
go, mu, się
widzieliśmy go pospiesz się
PROKLITYKAMI są przyimkami jednosylabowymi oraz
przeczeniem „nie”
nie idź nie lubię
przy łóżku pod stołem
Rodzaje akcentu
Akcent emocjonalny wyraża
uczucie mówiącego.
Akcentowany wyraz
związany z naszym
uczuciem
To wyjątkowo zdolny
zawodnik
To wyjątkowo -zdolny-
zawodnik
To -wyjątkowo- zdolny
zawodnik.
Akcent logiczny zależy od
intencji mówiącego i
polega na wyróżnieniu
jednego wyrazu
Jutro pójdziemy do kina
-Jutro- pójdziemy do
kina
Jutro -pójdziemy- do
kina
Akcent może być logiczny lub emocjonalny
Środki ekspresji
Frazy
To pojedyncze wyrazy lub grupy wyrazów powiązanych
ze sobą pod względem logicznym lub uczuciowym.
Na środki ekspresji składają się :
Dynamika wypowiedzi
Melodia
Tempo
Barwa