Pontyfikat Jana XXIII



Urodził się w Sotto Il Monte w
Lombardii 1881



Święcenia w Bergamo 1904



Arcybiskup i nuncjusz w
Bułgarii 1925



Delegat apostolski w Gracji i
Turcji od 1935



Nuncjusz we Francji 1944



Kardynał i patriarcha Wenecji
1953



Wybór na papieża 1958

Pontyfikat Jana XXIII

Beatyfikacja



Zmarł 1963



Proces
beatyfikacyjny
rozpoczęty w 1965



Beatyfikowany w
Rzymie w 2000
przez Jana Pawła II
wraz z Piusem IX

Pontyfikat Jana XXIII

Młodość



Rodzina chłopska – 4 z 13 dzieci,
jego wujeczny dziadek intendent w
rodzinie arystokratycznej;



Cała rodzina pozostała na wsi;



Wczesne powołanie;



Wobec ubóstwa rodziny - prywatne
lekcje łaciny w sąsiedniej parafii;



W wieku 11 lat – seminarium w
Bergamo;



W wieku 14 lat – święcenia niższe;



Prowadzi intensywne życie
ascetyczne.

Pontyfikat Jana XXIII



Kariera dyplomatyczna – po

raz pierwszy po 700 latach

dyplomatyczny przedstawiciel

papieża w Bułgarii;



We Francji problem

kolaboracjonizmu episkopatu

z reżimem Vichy – tylko 3

biskupów złożonych ze swych

stanowisk, powszechne

poważanie elit francuskich –

koronacja kardynalska

dokonana w Paryżu przez

prezydenta Francji i socjalistę.

Pontyfikat Jana XXIII



Konklawe nieoczywiste – po 3 dniach

Angelo Roncalli wówczas 77-letni.



Odmienność temperamentu od Piusa

XII – „Dobry papież Jan”, optymista,

podróże po Włoszech.



Sztandarowa figura progresizmu

katolickiego? Tradycyjna pobożność.



Encyklika Veterum sapientia

propagująca użycie łaciny, powrót do

XVI-wiecznego nakrycia głowy

camaurium, powtórna wypowiedź nt.

księży-robotników, wskazanie św.

Jana Marii Vianneya jako imago

sacerdotis, propagowanie różańca

etc.

Pontyfikat Jana XXIII



Hasło pontyfikatu: Obedientiae et

pax



Papież pokoju – szansa na

złagodzenie konfrontacji, ale też

napięcie, nagroda fundacji

Balzana – np. kryzys kubański;



Nowy kurs wobec ZSRS –

Ostpolitik;



Audiencja dla córki Chruszczowa

z mężem. Rozmowy w Metzu –

umożliwiające pojawienie się

reprezentantów moskiewskiego

prawosławia na Soborze

Watykańskim II.

Pontyfikat Jana XXIII



Pontyfikat miał być przejściowy – nie jest.



1959 - 3 przełomowe projekty:



Reforma Kodeksu Prawa Kanonicznego



Zwołanie synodu rzymskiego



Zwołanie soboru powszechnego.



Zmiana metod zarządzania Kościołem –

kard. Domenico Tardini - Sekretarzem

Stanu, odmłodzenie kolegium

kardynalskiego (rozszerzenie powyżej 70 –

liczba tradycyjna od XVI w.),

internacjonalizacja kurii;

Pontyfikat Jana XXIII

Ekumenizm



Zaproszenie obserwatorów z innych
wyznań na sobór;



Osobiste kontakty z patriarchą
Konstantynopola;



Wizyta abp Canterbury w Rzymie
(Geoffrey Fisher, 1960), głowa
szkockiego kościoła prezbiteriańskiego,
głowa kościoła episkopalnego USA.



Utworzenie Sekretariatu ds. Jedności
Chrześcijan – na czele kard. Augustin
Bea.

Pontyfikat Jana XXIII
Nauczanie



Ad Petri cathedram – 1959 – zadanie dla świata
– poszukiwanie prawdy, jedności i pokoju.



Sacerdotii nostri primordia – 1959 – encyklika
nt. św. Jeana Marii Batisty Vianneya –
proboszcza z Ars – świętość oparta na kulcie
eucharystycznym, spowiedzi, na tej podstawie
aggiornammento („udzisiejszenie”).



Grata recordatio – encyklika nt. różańca św.,
Princeps pastorum – o misjach, Inde a primis –
nabożeństwo do Najświętszej Krwi Chrystusa;
Aeterna Dei sapientia – 1500. rocznica śmierci
Leona Wielkiego; Poenitentiam agere – nt.
spowiedzi.



Różaniec i spowiedź w intencji Soboru.

Pontyfikat Jana XXIII
Nauczanie



Mater et Magistra – 1961 -

Encyklika w 60. rocznicę Rerum novarum.
Obrona osoby – jako bytu indywidualnego i

wspólnotowego zarazem.

Obiektywny porządek moralny – wbrew

hedonizmowi neopogańskiemu i
indywidualizmowi – asceza i umartwienie;

Sprawy społeczne – własność – potwierdzenie

własności prywatnej, dopuszczalność
własności publicznej – granice – zgodnie z
zasadą pomocniczości, tylko tam gdzie
wymaga tego dobro wspólne (trudność
zarządu i groźba partykularyzmów).

[pozytywne przyjęcie na świecie]

Pontyfikat Jana XXIII
Nauczanie



Pacem in Terris – 1963 – rodzaj testamentu
doktrynalnego

Pokój nie tylko jako zaniechanie wrogości – ale

pozytywny aspekt.



Nie będzie pokoju w powszechnej społeczności
ludzkiej, jeśli nie zakorzeni się on głęboko w sercu
każdego człowieka, to znaczy, jeśli każdy nie zechce
we własnym wnętrzu porządku nakazywanego przez
Boga (PinT 165)



Uznanie praw ludzkich – katalog.



Godność osoby, obdarzonej prawami i
obowiązkami im odpowiadającymi; porządek
wewnętrzny państw i międzynarodowy;
wskazówki dla chrześcijan, gdy chodzi o
działania w sferze doczesnej [prawda,
sprawiedliwość, miłosierdzie, wolność]

Pontyfikat Jana XXIII
Sobór



25 stycznia 1959 – ogłoszenie zwołania soboru
ekumenicznego.



Pomysł kontynuowania soboru – wcześniejszy -

Sobór Watykański I przewany gwałtownie w 1870;
Pius XI – 1923 – list do kardynałów i arcybiskupów nt.

zwołania soboru. Mimo pozytywnych reakcji Pius XI
w 1924 zarzuca ten pomysł.

Pius XII – 1948 ukonstytułowanie komisji centralnej –

różnice zdań nt. zakresu obrad (czy w permanencji)
oraz okoliczności zewnętrzne zmuszają Piusa XII do
odłożenia projektu – 1951 rozwiązanie komisji.



Jan XXIII zwołuje nowy sobór – Sobór Watykański II.



Sprawy eklezjologii, nierozstrzygnięte przez
Vaticanum I oraz zagadnienia duszpasterskie
(przywrócenie Kościołowi oblicza sine macula et
ruga).