Nowoczesne maszyny i urządzenia rolnicze
mają coraz bardziej złożoną budowę i są
drogie, dlatego ich użytkowanie wymaga
odpowiedniej wiedzy i umiejętności
obsługi. Każdy właściciel nowo nabytej
maszyny powinien dokładnie zapoznać
się z jej budową, zasadą działania,
zasadami eksploatacji, konserwacji i
przechowywania. Jest to podstawowy
warunek na bezawaryjne i długie
użytkowanie sprzętu rolniczego.
• Maszyny i urządzenia rolnicze użytkowane
są zazwyczaj w sposób ciągły tylko w
niedługich okresach czasu. Większość
maszyn rolniczych eksploatowana jest od
jednego do dwóch miesięcy w ciągu roku
dlatego przez resztę czasu sprzęt rolniczy
musi być odpowiednio przechowywany.
Najlepszym sposobem jest jego
przechowywanie w pomieszczeniach
zamkniętych. Pomieszczenia takie z
utwardzonym podłożem najlepiej
zabezpieczają przed opadami deszczu i
gromadzeniem się śniegu. Jeżeli jednak
przechowujemy je na otwartym placu to
również powinien on mieć utwardzone
podłoże ze spadkiem, który będzie ułatwiał
spływ wody opadowej.
• W tym przypadku należy uwzględnić
konieczność demontażu niektórych
elementów, np. łańcuchy, pasy i
przechowywanie ich w pomieszczeniach
zamkniętych. Poza tym maszyny i
narzędzia powinny być ustawione na
klockach i podpórkach. Przy braku
odpowiedniej ilości pomieszczeń
zamkniętych, na placach otwartych
powinny być ustawione te maszyny i
urządzenia, które są w najmniejszym
stopniu skomplikowane i posiadają
konstrukcję najmniej narażoną na działanie
czynników atmosferycznych.
• Po zakończeniu prac polowych wszystkie ciągniki,
maszyny i urządzenia rolnicze powinny być
poddane przeglądowi technicznemu w celu
określenia stanu maszyny, a następnie naprawie
wykrytych usterek. Przygotowanie sprzętu
rolniczego do konserwacji i przechowywania
polega również na dokładnym umyciu całej
maszyny (służą do tego różnego rodzaju myjki i
urządzenia ciśnieniowe do mycia zimną lub gorącą
wodą) i usunięciu produktów korozji oraz
złuszczonej powłoki malarskiej. Należy także
nasmarować wszystkie punkty smarowania
według instrukcji obsługi. Następnym etapem jest
uzupełnienie zniszczonej powłoki malarskiej i
pokrycie powierzchni maszyny oraz jej elementów
odpowiednimi środkami konserwującymi.
• Przy wyborze środków i metod
zabezpieczenia maszyn konieczne jest
zapoznanie się z instrukcją ich konserwacji.
Najczęściej stosowanymi ochronnymi
powłokami antykorozyjnymi są: farby, oleje,
smary konserwujące, powłoki metalowe i
bitumiczne, powłoki z tworzyw sztucznych,
lotne inhibitory korozji. Do konserwacji
przeciwkorozyjnej nie należy stosować
zużytych olejów i smarów, ponieważ może
to spowodować szybkie korodowanie
metalu na skutek zawartych w zużytym
smarze agresywnych substancji. W celu
zabezpieczenia na okres zimowy łożysk
(zarówno tocznych jak i ślizgowych) oraz
przekładni zębatych, prowadnic i
mechanizmów zębatkowych występujących
w maszynach rolniczych należy pokryć je
smarem.
Wymontować akumulatory, sprawdzić
poziom elektrolitu i ewentualnie
uzupełnić wodą
destylowaną do właściwego poziomu.
W razie potrzeby akumulatory należy
naładować.
Zdemontowane akumulatory
przechowywać w chłodnym, suchym
pomieszczeniu, gdzie nie
ma ujemnej temperatury. Ładować
akumulator co najmniej co trzy
miesiące, w celu
uniknięcia uszkodzenia płyt. Nie
ładować zmrożonego akumulatora,
gdyż grozi to wybuchem.
Ważnym elementem przeprowadzenia
czynności konserwacyjnych jest zachowanie
bezpieczeństwa i higieny pracy. Dotyczą one
ochrony przeciwpożarowej, bezpieczeństwa
przy wykonywaniu czynności obsługowych i
właściwego usuwania odpadów i środków
smarnych. Nieprawidłowe przechowywanie
odpadów stanowi zagrożenie dla środowiska i
ekologii. Potencjalnie szkodliwymi odpadami
sprzętu rolniczego są oleje, smary, paliwo, płyn
chłodzący i hamulcowy oraz filtry i
akumulatory. Aby zmniejszyć ryzyko związane z
obsługą
tych materiałów należy używać szczelnych
pojemników do spuszczania płynów.
Nie używać
pojemników po środkach żywności lub
napojach, z których ktoś przez pomyłkę
mógłby się
napić. W miarę możliwości należy
przechowywać oleje i pojemniki z innymi
środkami
smarnymi w miejscu zabezpieczonym przed
pyłem, wilgocią i innymi zanieczyszczeniami.
Nie wylewać odpadów płynnych (w
szczególności olejów) na ziemię, do ścieku lub
źródeł
wody. Zużyty olej jest najczęściej zdatny do
regeneracji, a wylany na ziemię zatruwa ją. Na
miejscu, gdzie spuszczono olej, nic już nie
wyrośnie, a składniki oleju za pomocą wody
deszczowej rozprzestrzeniają się na dalsze
obszary, do wody gruntowej, studni i innych
źródeł wody.
Utylizacja jednego litra oleju wymaga zużycia
około jednego miliona litrów
wody! Przykład powyższy nie jest co prawda –
na szczęście – regułą, zwrócenie jednak uwagi
na takie praktyki jest ważnym elementem
dbania o nasze zagrożone środowisko.
• Materiały oraz zdjęcia należą do
Lubelskiego Ośrodka Doradztwa
Rolniczego
• Film należy do Centralnego Ośrodka
Doskonalenia Kadr Mechanizacji
Rolnictwa