Protokoły internetowe

Protokoły internetowe

Mateusz Serafin

Mateusz Serafin

IP

IP



Internet Protocol (IP) – protokół komunikacyjny warstwy

Internet Protocol (IP) – protokół komunikacyjny warstwy

sieciowej modelu OSI (warstwy internet w modelu TCP/IP).

sieciowej modelu OSI (warstwy internet w modelu TCP/IP).

Używany powszechnie w Internecie i sieciach lokalnych.

Używany powszechnie w Internecie i sieciach lokalnych.



Dane w sieciach IP są wysyłane w formie bloków

Dane w sieciach IP są wysyłane w formie bloków

określanych mianem pakietów. W przypadku protokołu IP,

określanych mianem pakietów. W przypadku protokołu IP,

przed rozpoczęciem transmisji nie jest zestawiana wirtualna

przed rozpoczęciem transmisji nie jest zestawiana wirtualna

sesja komunikacyjna pomiędzy dwoma hostami, które nie

sesja komunikacyjna pomiędzy dwoma hostami, które nie

komunikowały się ze sobą wcześniej.

komunikowały się ze sobą wcześniej.



Protokół IP jest protokołem zawodnym – nie gwarantuje, że

Protokół IP jest protokołem zawodnym – nie gwarantuje, że

pakiety dotrą do adresata, nie zostaną pofragmentowane,

pakiety dotrą do adresata, nie zostaną pofragmentowane,

czy też zdublowane, a ponadto mogą dotrzeć do odbiorcy w

czy też zdublowane, a ponadto mogą dotrzeć do odbiorcy w

innej kolejności niż zostały nadane. Niezawodność transmisji

innej kolejności niż zostały nadane. Niezawodność transmisji

danych jest zapewniana przez protokoły warstw wyższych

danych jest zapewniana przez protokoły warstw wyższych

(np. TCP), znajdujących się w hierarchii powyżej warstwy

(np. TCP), znajdujących się w hierarchii powyżej warstwy

sieciowej.

sieciowej.

TCP

TCP



TCP (ang. Transmission Control Protocol – protokół kontroli

TCP (ang. Transmission Control Protocol – protokół kontroli

transmisji) – strumieniowy protokół komunikacji między

transmisji) – strumieniowy protokół komunikacji między

dwoma komputerami.

dwoma komputerami.



Jest on częścią większej całości określanej jako stos TCP/IP.

Jest on częścią większej całości określanej jako stos TCP/IP.

W modelu OSI TCP odpowiada warstwie transportowej.

W modelu OSI TCP odpowiada warstwie transportowej.

HTTP

HTTP



HTTP (ang. Hypertext Transfer Protocol – protokół

HTTP (ang. Hypertext Transfer Protocol – protokół

przesyłania dokumentów hipertekstowych) to protokół sieci

przesyłania dokumentów hipertekstowych) to protokół sieci

WWW. Za pomocą protokołu HTTP przesyła się żądania

WWW. Za pomocą protokołu HTTP przesyła się żądania

udostępnienia dokumentów WWW i informacje o kliknięciu

udostępnienia dokumentów WWW i informacje o kliknięciu

odnośnika oraz informacje z formularzy.

odnośnika oraz informacje z formularzy.



Protokół HTTP jest użyteczny, ponieważ udostępnia

Protokół HTTP jest użyteczny, ponieważ udostępnia

znormalizowany sposób komunikowania się komputerów ze

znormalizowany sposób komunikowania się komputerów ze

sobą. Określa on formę żądań klienta (tj. np. przeglądarki

sobą. Określa on formę żądań klienta (tj. np. przeglądarki

www) dotyczących danych oraz formę odpowiedzi serwera

www) dotyczących danych oraz formę odpowiedzi serwera

na te żądania. Jest zaliczany do protokołów bezstanowych

na te żądania. Jest zaliczany do protokołów bezstanowych

(ang. stateless) z racji tego, że nie zachowuje żadnych

(ang. stateless) z racji tego, że nie zachowuje żadnych

informacji o poprzednich transakcjach z klientem (po

informacji o poprzednich transakcjach z klientem (po

zakończeniu transakcji wszystko "przepada").

zakończeniu transakcji wszystko "przepada").



HTTP standardowo korzysta z portu nr 80 (TCP).

HTTP standardowo korzysta z portu nr 80 (TCP).

HTTPS

HTTPS



HTTPS (ang. HyperText Transfer Protocol Secure) to

HTTPS (ang. HyperText Transfer Protocol Secure) to

szyfrowana wersja protokołu HTTP. Zamiast używać w

szyfrowana wersja protokołu HTTP. Zamiast używać w

komunikacji klient-serwer niezaszyfrowanego tekstu,

komunikacji klient-serwer niezaszyfrowanego tekstu,

szyfruje go za pomocą protokołu SSL. Zapobiega to

szyfruje go za pomocą protokołu SSL. Zapobiega to

przechwytywaniu i zmienianiu przesyłanych danych.

przechwytywaniu i zmienianiu przesyłanych danych.



HTTPS działa domyślnie na porcie nr 443 w protokole TCP.

HTTPS działa domyślnie na porcie nr 443 w protokole TCP.



Wywołania tego protokołu zaczynają się od https:, a

Wywołania tego protokołu zaczynają się od https:, a

zwykłego połączenia HTTP od http:. Protokół HTTPS jest

zwykłego połączenia HTTP od http:. Protokół HTTPS jest

warstwę wyżej (na transporcie SSL), najpierw następuje

warstwę wyżej (na transporcie SSL), najpierw następuje

więc wymiana kluczy SSL, a dopiero później żądanie HTTP.

więc wymiana kluczy SSL, a dopiero później żądanie HTTP.

Powoduje to, że jeden adres IP może serwować tylko jedną

Powoduje to, że jeden adres IP może serwować tylko jedną

domenę lub też tylko subdomeny danej domeny (zależnie

domenę lub też tylko subdomeny danej domeny (zależnie

od certyfikatu).

od certyfikatu).

FTP

FTP



FTP (ang.) File Transfer Protocol – protokół transferu plików –

FTP (ang.) File Transfer Protocol – protokół transferu plików –

protokół komunikacyjny typu klient-serwer wykorzystujący

protokół komunikacyjny typu klient-serwer wykorzystujący

protokól TCP według modelu TCP/IP (krótko: połączenie

protokól TCP według modelu TCP/IP (krótko: połączenie

TCP), umożliwiający dwukierunkowy transfer plików w

TCP), umożliwiający dwukierunkowy transfer plików w

układzie serwer FTP – klient FTP.

układzie serwer FTP – klient FTP.



FTP jest protokołem 8-bitowym i dlatego nie wymaga

FTP jest protokołem 8-bitowym i dlatego nie wymaga

kodowania danych do 7-bitów, tak jak w przypadku poczty

kodowania danych do 7-bitów, tak jak w przypadku poczty

elektronicznej.

elektronicznej.



Do komunikacji wykorzystywane są dwa połączenia TCP.

Do komunikacji wykorzystywane są dwa połączenia TCP.

Jedno z nich jest połączeniem kontrolnym za pomocą

Jedno z nich jest połączeniem kontrolnym za pomocą

którego przesyłane są polecenia, a drugie służy do

którego przesyłane są polecenia, a drugie służy do

transmisji danych. Połączenie za pomocą protokołu FTP

transmisji danych. Połączenie za pomocą protokołu FTP

może działać w dwóch trybach: aktywnym i pasywnym:

może działać w dwóch trybach: aktywnym i pasywnym:

FTP

FTP



jeżeli połączenie FTP działa w trybie aktywnym to używa

jeżeli połączenie FTP działa w trybie aktywnym to używa

portu 21 dla poleceń – zestawiane przez klienta, i portu

portu 21 dla poleceń – zestawiane przez klienta, i portu

20 do przesyłu danych – zestawiane przez serwer

20 do przesyłu danych – zestawiane przez serwer



Jeżeli połączenie FTP pracuje w trybie pasywnym to

Jeżeli połączenie FTP pracuje w trybie pasywnym to

wykorzystuje port 21 dla poleceń i port o numerze

wykorzystuje port 21 dla poleceń i port o numerze

powyżej 1024 do transmisji danych – obydwa połączenia

powyżej 1024 do transmisji danych – obydwa połączenia

zestawiane są przez klienta

zestawiane są przez klienta



W sieciach chronionych zaporą sieciową komunikacja z

W sieciach chronionych zaporą sieciową komunikacja z

serwerami FTP wymaga zwolnienia odpowiednich portów na

serwerami FTP wymaga zwolnienia odpowiednich portów na

firewall'u lub routerze.

firewall'u lub routerze.

POP3

POP3



Post Office Protocol version 3 (POP3) to protokół

Post Office Protocol version 3 (POP3) to protokół

internetowy z warstwy aplikacji pozwalający na odbiór

internetowy z warstwy aplikacji pozwalający na odbiór

poczty elektronicznej ze zdalnego serwera do lokalnego

poczty elektronicznej ze zdalnego serwera do lokalnego

komputera poprzez połączenie TCP/IP. Ogromna większość

komputera poprzez połączenie TCP/IP. Ogromna większość

współczesnych internautów korzysta z POP3 do odbioru

współczesnych internautów korzysta z POP3 do odbioru

poczty.

poczty.



Kiedy użytkownik połączy się z siecią, to korzystając z POP3

Kiedy użytkownik połączy się z siecią, to korzystając z POP3

może pobrać czekające na niego listy do lokalnego

może pobrać czekające na niego listy do lokalnego

komputera. Jednak protokół ten ma wiele ograniczeń:

komputera. Jednak protokół ten ma wiele ograniczeń:

POP3

POP3



połączenie trwa tylko, jeżeli użytkownik pobiera pocztę i

połączenie trwa tylko, jeżeli użytkownik pobiera pocztę i

nie może pozostać uśpione,

nie może pozostać uśpione,



do jednej skrzynki może podłączyć się tylko jeden klient

do jednej skrzynki może podłączyć się tylko jeden klient

równocześnie,

równocześnie,



każdy list musi być pobierany razem z załącznikami i

każdy list musi być pobierany razem z załącznikami i

żadnej jego części nie można w łatwy sposób pominąć -

żadnej jego części nie można w łatwy sposób pominąć -

istnieje co prawda komenda top, ale pozwala ona jedynie

istnieje co prawda komenda top, ale pozwala ona jedynie

określić przesyłaną liczbę linii od początku wiadomości,

określić przesyłaną liczbę linii od początku wiadomości,



wszystkie odbierane listy trafiają do jednej skrzynki, nie

wszystkie odbierane listy trafiają do jednej skrzynki, nie

da się utworzyć ich kilku,

da się utworzyć ich kilku,



serwer POP3 nie potrafi sam przeszukiwać czekających

serwer POP3 nie potrafi sam przeszukiwać czekających

w kolejce listów.

w kolejce listów.



POP3 pracuje na porcie 110.

POP3 pracuje na porcie 110.

IMAP

IMAP



IMAP (Internet Message Access Protocol) to internetowy

IMAP (Internet Message Access Protocol) to internetowy

protokół pocztowy zaprojektowany jako następca POP3.

protokół pocztowy zaprojektowany jako następca POP3.



W przeciwieństwie do POP3, który umożliwia jedynie

W przeciwieństwie do POP3, który umożliwia jedynie

pobieranie i kasowanie poczty, IMAP pozwala na

pobieranie i kasowanie poczty, IMAP pozwala na

zarządzanie wieloma folderami pocztowymi oraz pobieranie

zarządzanie wieloma folderami pocztowymi oraz pobieranie

i operowanie na listach znajdujących się na zdalnym

i operowanie na listach znajdujących się na zdalnym

serwerze.

serwerze.



IMAP pozwala na ściągnięcie nagłówków wiadomości i

IMAP pozwala na ściągnięcie nagłówków wiadomości i

wybranie, które z wiadomości chcemy ściągnąć na

wybranie, które z wiadomości chcemy ściągnąć na

komputer lokalny.

komputer lokalny.



IMAP pracuje na porcie 141.

IMAP pracuje na porcie 141.

SMTP

SMTP



SMTP (ang.) Simple Mail Transfer Protocol – protokół

SMTP (ang.) Simple Mail Transfer Protocol – protokół

komunikacyjny opisujący sposób przekazywania poczty

komunikacyjny opisujący sposób przekazywania poczty

elektronicznej w Internecie.

elektronicznej w Internecie.



SMTP to względnie prosty, tekstowy protokół, w którym

SMTP to względnie prosty, tekstowy protokół, w którym

określa się co najmniej jednego odbiorcę wiadomości (w

określa się co najmniej jednego odbiorcę wiadomości (w

większości przypadków weryfikowane jest jego istnienie), a

większości przypadków weryfikowane jest jego istnienie), a

następnie przekazuje treść wiadomości. Demon SMTP działa

następnie przekazuje treść wiadomości. Demon SMTP działa

najczęściej na porcie 25. Łatwo przetestować serwer SMTP

najczęściej na porcie 25. Łatwo przetestować serwer SMTP

przy użyciu programu telnet.

przy użyciu programu telnet.

TELNET

TELNET



Telnet – standard protokołu komunikacyjnego używanego w

Telnet – standard protokołu komunikacyjnego używanego w

sieciach komputerowych do obsługi odległego terminala w

sieciach komputerowych do obsługi odległego terminala w

architekturze klient-serwer.

architekturze klient-serwer.



Protokół obsługuje tylko terminale alfanumeryczne, co

Protokół obsługuje tylko terminale alfanumeryczne, co

oznacza, że nie obsługuje myszy ani innych urządzeń

oznacza, że nie obsługuje myszy ani innych urządzeń

wskazujących. Nie obsługuje także graficznych interfejsów

wskazujących. Nie obsługuje także graficznych interfejsów

użytkownika. Wszystkie polecenia muszą być wprowadzane

użytkownika. Wszystkie polecenia muszą być wprowadzane

w trybie znakowym w wierszu poleceń. Polecenia wydawane

w trybie znakowym w wierszu poleceń. Polecenia wydawane

za pomocą naszego komputera przysłane są poprzez sieć

za pomocą naszego komputera przysłane są poprzez sieć

do serwera, na którym zainstalowane jest oprogramowanie

do serwera, na którym zainstalowane jest oprogramowanie

serwera telnetu. W odpowiedzi serwer odsyła nam

serwera telnetu. W odpowiedzi serwer odsyła nam

komunikaty, które następnie wyświetlane są na naszym

komunikaty, które następnie wyświetlane są na naszym

ekranie.

ekranie.



TELNET pracuje na porcie 23.

TELNET pracuje na porcie 23.

SSH

SSH



SSH (ang. secure shell) to standard protokołów

SSH (ang. secure shell) to standard protokołów

komunikacyjnych używanych w sieciach komputerowych

komunikacyjnych używanych w sieciach komputerowych

TCP/IP, w architekturze klient-serwer.

TCP/IP, w architekturze klient-serwer.



W ścisłym znaczeniu SSH to tylko następca protokołu Telnet,

W ścisłym znaczeniu SSH to tylko następca protokołu Telnet,

służącego do terminalowego łączenia się ze zdalnymi

służącego do terminalowego łączenia się ze zdalnymi

komputerami. SSH różni się od Telnetu tym, że transfer

komputerami. SSH różni się od Telnetu tym, że transfer

wszelkich danych jest zaszyfrowany oraz możliwe jest

wszelkich danych jest zaszyfrowany oraz możliwe jest

rozpoznawanie użytkownika na wiele różnych sposobów.

rozpoznawanie użytkownika na wiele różnych sposobów.

Obecnie protokoły z rodziny SSH praktycznie wyparły

Obecnie protokoły z rodziny SSH praktycznie wyparły

wszystkie inne mniej bezpieczne protokoły, takie, jak np.

wszystkie inne mniej bezpieczne protokoły, takie, jak np.

rlogin czy RSH.

rlogin czy RSH.



Protokoły z rodziny SSH korzystają zwykle z portu 22

Protokoły z rodziny SSH korzystają zwykle z portu 22

protokołu TCP, choć często stosuje się porty o innych

protokołu TCP, choć często stosuje się porty o innych

numerach w celu utrudnienia wykrycia serwera SSH.

numerach w celu utrudnienia wykrycia serwera SSH.

DNS

DNS



DNS (ang. Domain Name System, system nazw

DNS (ang. Domain Name System, system nazw

domenowych) to system serwerów, protokół komunikacyjny

domenowych) to system serwerów, protokół komunikacyjny

oraz usługa zapewniająca zamianę adresów znanych

oraz usługa zapewniająca zamianę adresów znanych

użytkownikom Internetu na adresy zrozumiałe dla urządzeń

użytkownikom Internetu na adresy zrozumiałe dla urządzeń

tworzących sieć komputerową. Dzięki wykorzystaniu DNS

tworzących sieć komputerową. Dzięki wykorzystaniu DNS

nazwa mnemoniczna, np. pl.wikipedia.org, może zostać

nazwa mnemoniczna, np. pl.wikipedia.org, może zostać

zamieniona na odpowiadający jej adres IP, czyli

zamieniona na odpowiadający jej adres IP, czyli

91.198.174.232 Usługa DNS warstwy aplikacji modelu

91.198.174.232 Usługa DNS warstwy aplikacji modelu

TCP/IP, jest związana z portem 53 TCP/UDP.

TCP/IP, jest związana z portem 53 TCP/UDP.

IRC

IRC



IRC (ang. Internet Relay Chat) to jedna ze starszych usług

IRC (ang. Internet Relay Chat) to jedna ze starszych usług

sieciowych umożliwiająca rozmowę na tematycznych lub

sieciowych umożliwiająca rozmowę na tematycznych lub

towarzyskich kanałach komunikacyjnych, jak również

towarzyskich kanałach komunikacyjnych, jak również

prywatną z inną podłączoną aktualnie osobą.

prywatną z inną podłączoną aktualnie osobą.



Usługa ta funkcjonuje w architekturze klient-serwer, tj.

Usługa ta funkcjonuje w architekturze klient-serwer, tj.

fizycznie składa się z grupy połączonych ze sobą na stałe

fizycznie składa się z grupy połączonych ze sobą na stałe

serwerów oraz programów-klientów. Rozmowy w sieci IRC

serwerów oraz programów-klientów. Rozmowy w sieci IRC

odbywają się na tzw. kanałach, z których część funkcjonuje

odbywają się na tzw. kanałach, z których część funkcjonuje

stale. Inne mogą być uruchamiane przez jednego

stale. Inne mogą być uruchamiane przez jednego

użytkownika w celu porozmawiania choćby z jedną inną

użytkownika w celu porozmawiania choćby z jedną inną

osobą. Można także prowadzić prywatną rozmowę z innym

osobą. Można także prowadzić prywatną rozmowę z innym

użytkownikiem.

użytkownikiem.



IRC pracuje na porcie 194.

IRC pracuje na porcie 194.

KONIEC

KONIEC