Profilaktyka społeczne

Wykład 4

Narodowy program profilalktyczny

System oddziaływań profilaktycznych

zapobiegający

rozwojowi uzależnienia od alkoholu

Na zajęciach



Instytucje pomagające rodzinom alkoholowym



Ruchy samopomocowe (AA)



Programy profilaktyczne szkolne, kampanie edukacyjne



Narodowy program profilaktyczny



Ustawa o wychowaniu w trzeźwości

i przeciwdziałaniu alkoholizmowi

Od szczegółu do ogółu - SYNTEZA

Dlaczego trzeba zapobiegać
rozwojowi uzależnienia od alkoholu?



Koszty ekonomiczne

średnio – 1,3% polskiego produktu krajowego każdego roku



W 2009r. Koszty - 17, 45 miliardów zł.



Wg Światowej Organizacji Zdrowia

alkohol – II miejsce na liście wśród czynników ryzyka

dla zdrowia populacji



60 rodzajów chorób ma związek z alkoholem

STRUKTURA NARODOWEGO PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO

ZAPOBIEGAJĄCEGO UZALEŻNIENIU OD ALKOHOLU W POLSCE

Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów

Alkoholowych

Wojewódzkie programy profilaktyki i rozwiązywania problemów

alkoholowych

Gminne programy profilaktyki i rozwiązywania problemów

alkoholowych

Narodowy Program Profilaktyki

i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych

na lata 2011-2015

opracowany na podstawie art. 3 ust. 3 pkt 1

ustawy z dnia 26 października 1982 r. o

wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu

alkoholizmowi

opracowany przez

Państwową Agencję Rozwiązywania

Problemów Alkoholowych

Co można znaleźć w

Narodowym Program Profilaktyki i Rozwiązywania

Problemów Alkoholowych na lata 2011-2015



Dokumenty międzynarodowe,

z którymi koresponduje Narodowy Program



Diagnoza szkód związanych z używaniem alkoholu w Polsce



Finansowanie Programu



Pozytywne trendy wynikające z diagnozy szkód

wywoływanych przez alkohol



Problemy i cele strategiczne

DIAGNOZA SZKÓD ZWIĄZANYCH

UŻYWANIEM ALKOHOLU W POLSCE

1. Duża dostępność fizyczna i ekonomiczna oraz duże
spożycie alkoholu

2. Picie alkoholu przez młodzież

3. Szkody zdrowotne u osób uzależnionych

4. Szkody zdrowotne związane z nadużywaniem alkoholu

5. Zaburzenia życia rodzinnego związane z alkoholem,
w tym zjawisko przemocy w rodzinie

6. Nietrzeźwość w miejscach publicznych

7. Naruszanie prawa związane z obrotem napojami

alkoholowymi

8. Pogarszająca się jakość działań podejmowanych przez gminy
oraz sposobów wydawania środków finansowych w ramach
gminnych programów profilaktycznych

PLANOWANIE DZIAŁAŃ



Problem I

Szkody zdrowotne wynikające ze spożywania alkoholu



Problem II

Nadmierna dostępność alkoholu



Problem III

Zaburzenia życia rodzinnego w związku z alkoholem,
w tym szkody zdrowotne i rozwojowe
dzieci z rodzin alkoholowych



Problem IV

Picie alkoholu przez dzieci i młodzież



Problem V

Zjawisko przemocy w rodzinie w związku z używaniem alkoholu



Problem VI

Pogarszająca się jakość działań podejmowanych przez gminy
w ramach gminnych programów profilaktyki
i rozwiązywania problemów alkoholowych

pogarszający się sposób wydatkowania środków z opłat
za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż detaliczną
napojów alkoholowych na zadania niezwiązane
z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych



Problem VII

Naruszenia prawa związane z alkoholem



Problem VII

Brak naukowych danych na temat strat ekonomicznych
związanych z alkoholem

KONSTRUKCJA PROGRAMU

Problem

Cel strategiczny

Cel cząstkowy

Planowanie działań

Proponowani realizatorzy

Wskaźniki

Szkody zdrowotne
wynikające ze spożycia alkoholu

Ograniczenie szkód zdrowotnych

Poszerzenie wiedzy naukowej
o zaburzeniach wynikających
z używania alkoholu

Realizacja badań nt. zachowań
zdrowotnych kobiet w ciąży

PARPA, UCZELNIE WYZSZE

Liczba zrealizowanych badań
Liczba publikacji

ZADANIE DLA STUDENTÓW

Skonstruować strukturę
Narodowego Programu Profilaktyki
i Rozwiązywania Problemów alkoholowych

1. Wymienić problemy

2. Do nich dopisać cele strategiczne

3. Do celów strategicznych dopisać cele cząstkowe (wszystkie)

4. Do celów cząstkowych dopisać
po 2 przykłady działań służących realizacji celów

USTAWA z dnia 26 października 1982 r.

o wychowaniu w trzeźwości

i przeciwdziałaniu alkoholizmowi

(ze zmianami z 2011r.)

Do czego jest nam potrzebna wiedza o tej ustawie?



bo narzuca na obywateli szereg ograniczeń

- dowiemy się jakich



bo zobowiązuje jednostki administracji państwowej i różne

instytucje do świadczenia pomocy rodzinom alkoholowym
- dowiemy się jakiej

Jaka instytucja odpowiada w Polsce

za profilaktykę uzależnienia od alkoholu?

(Art. 3)

Jaka instytucja odpowiada w Polsce za profilaktykę

uzależnienia od alkoholu? (Art. 3)

Państwowa Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
funkcjonująca w ramach ministerstwa zdrowia

Jakie obowiązki w dziedzinie profilaktyki uzależnienia

posiadają województwa i gminy

(Art. 4)

Jakie obowiązki w dziedzinie profilaktyki uzależnienia
posiadają województwa i gminy (Art. 4)



W każdym województwie powinien być opracowany

wojewódzki program profilaktyki i rozw. prob. alkoholowych



Do jego realizacji może być powołany pełnomocnik

do spraw rozwiązywania problemów alkoholowych



Program realizowany jest przez Regionalny Ośrodek

Polityki Społecznej (wojewódzka jednostka organizacyjna)



Pieniądze na program wojewódzki – z budżetu województwa



W każdej gminie powinien być opracowany corocznie

gminny program profilaktyki i rozw. probl. alkoholowych



Tu też może być powołany pełnomocnik (lub koordynator)

gminnego programu profilaktyki.



Program jest realizowany przez ośrodek pomocy społecznej

Jakie konkretnie działania powinny być podejmowane

przez gminy w ramach gminnych programów?

(Art. 4.1)

Jakie konkretnie działania powinny być podejmowane

przez gminy w ramach gminnych programów? (Art. 4.1)



Zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej



Udzielanie rodzinom alkoholowym pomocy psychospołecznej

i prawnej (w szczególności dotyczącej przeciwdziałania

przemocy w rodzinie)



Prowadzenie działalności profilaktycznej i edukacyjnej

ze szczególnym nastawieniem na odbiorców jakimi są dzieci

z rodzin alkoholowych (zajęcia sportowe, dożywianie)



Wspomaganie (finansowe) instytucji i stowarzyszeń

zajmujących się rozwiązywaniem problemów alkoholowych



Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem zakazu

reklamy i sprzedaży napojów alkoholowych na terenie gminy

Do czego służą i gdzie można znaleźć

komisje rozwiązywania problemów alkoholowych?

(Art. 4)

Do czego służą i gdzie można znaleźć
komisje rozwiązywania problemów alkoholowych? (Art. 4)



Komisja funkcjonuje przy urzędzie gminy (miasta)

Członkowie komisji pełnią dyżury
(np. raz na miesiąc, raz w tygodniu)



W skład komisji wchodzą specjaliści z zakresu:

terapii uzależnienia, pedagogiki, profilaktyki,
przedstawiciele OPS, Policji, urzędu miasta lub gminy,
kuratorzy sądowi.



Prowadzi działania:

- kontrolne w zakresie prawidłowości sprzedaży i podawania

napojów alkoholowych,

- zmierzające do orzeczenia o zastosowaniu wobec osoby
uzależnionej od alkoholu obowiązku poddania sie leczeniu
w zakładzie lecznictwa odwykowego

W jaki sposób inne ministerstwa,

poza ministerstwem zdrowia,

włączają się do działań profilaktycznych?

(art. 5, 6, 7)

W jaki sposób inne ministerstwa, poza ministerstwem

zdrowia, włączają się do działań profilaktycznych?
(art. 5, 6, 7)

Ministerstwo oświaty
- w szkołach muszą być zajęcia profilaktyczne

na temat szkodliwości uzależnienia dla życia jednostek i rodzin

Ministerstwo szkolnictwa wyższego
- kształcenie niezbędnej liczby specjalistów
z zakresu działalności profilaktycznej i leczniczej

podejmowanie badań nad alkoholem

i związanymi z nim problemami

Ministerstwo kultury (i jednostki radiofonii i telewizji)
- prowadzenie różnorodnych form działalności informacyjnej
i kulturalnej służących profilaktyce uzależnienia od alkoholu

Jaka jest polityka Państwa związana z kształtowaniem

cen napojów alkoholowych?

(Art. 10)

Jaka jest polityka Państwa związana z kształtowaniem

cen napojów alkoholowych? (Art. 10)

Akty prawne wpływające na strukturę cen napojów
alkoholowych powinny służyć:



ograniczaniu spożycia tych napojów



zmianie struktury ich spożycia na rzecz napojów o niskiej

zawartości procentowej alkoholu.

W jakiej ilości i skąd brane są pieniądze na Realizację

Narodowego Programu Profilaktycznego?

(Art. 9.3; 11; 11.1)

W jakiej ilości i skąd brane są pieniądze na Realizację
Narodowego Programu Profilaktycznego? (Art. 9.3; 11;

11.1)



Na wydatki związane z realizacją Narodowego Programu

Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
przeznacza się corocznie z budżetu państwa
środki w wysokości 1% podatku akcyzowego
od wyrobów alkoholowych.



Ponadto na realizację programów wojewódzkich i gminnych:

- opłaty za wydanie zezwolenia na obrót hurtowy
napojami alkoholowymi
- opłaty za wydanie zezwolenia na sprzedaż
napojów alkoholowych

Co to jest Fundusz Zajęć Sportowych?

(Art. 13.3)

Co to jest Fundusz Zajęć Sportowych? (Art. 13.3)



Fundusz Zajęć Sportowych dla Uczniów powstaje z opłat

jakie wnoszą pomioty reklamujące napoje alkoholowe



Opłaty wnoszone są na specjalny rachunek

utworzony w tym celu przez ministra
właściwego do spraw kultury fizycznej



Opłata wnoszona jest w wysokości

10 % podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług



Fundusz przeznacza się wyłącznie na dofinansowanie zajęć

sportowych dla uczniów, prowadzonych przez kluby sportowe i
inne organizacje

W jakich miejscach w Polsce nie wolno sprzedawać

napojów alkoholowych?

(Art. 14)

W jakich miejscach w Polsce nie wolno sprzedawać

napojów alkoholowych? (Art. 14)

Zabrania się sprzedaży, podawania i spożywania napojów
alkoholowych:



na terenie szkół oraz innych placówek oświatowo

-wychowawczych, opiekuńczych i domów studenckich



na terenie zakładów pracy oraz miejsc zbiorowego żywienia

pracowników;



w miejscach i czasie masowych zgromadzeń;



w środkach i obiektach komunikacji publicznej,

z wyjątkiem wagonów restauracyjnych i bufetów w pociągach,
w których dopuszcza się sprzedaż, podawanie i spożywanie
napojów alkoholowych do 4,5% zawartości alkoholu oraz piwa



w obiektach wojskowych i obiektach spraw wewnętrznych,

W jakich miejscach w Polsce nie wolno sprzedawać

napojów alkoholowych? (Art. 14)



Zabrania się sprzedaży, podawania i spożywania

napojów zawierających więcej niż 18 % alkoholu w:
- ośrodkach szkoleniowych,
- w domach wypoczynkowych.



Zabrania się spożywania napojów alkoholowych

na ulicach, placach i w parkach,
z wyjątkiem miejsc przeznaczonych do ich spożycia na miejscu.



Sprzedaż, podawanie i spożywanie napojów

zawierających więcej niż 4.5 % alkoholu
może się odbywać na imprezach na otwartym powietrzu
tylko za zezwoleniem
i tylko w miejscach do tego wyznaczonych.

W jakich miejscach w Polsce nie wolno sprzedawać

napojów alkoholowych? (Art. 14)



Zabrania się sprzedaży, podawania i spożywania

napojów zawierających więcej niż 18 % alkoholu w:
- ośrodkach szkoleniowych,
- w domach wypoczynkowych.



Zabrania się spożywania napojów alkoholowych

na ulicach, placach i w parkach,
z wyjątkiem miejsc przeznaczonych do ich spożycia na miejscu.



Sprzedaż, podawanie i spożywanie napojów

zawierających więcej niż 4.5 % alkoholu
może się odbywać na imprezach na otwartym powietrzu
tylko za zezwoleniem
i tylko w miejscach do tego wyznaczonych.

Gdzie nie wolno wnosić napojów alkoholowych?

(Art. 16)

Jakim osobom nie wolno sprzedawać napojów

alkoholowych? (art. 15)

Zabrania się sprzedaży i podawania napojów alkoholowych:



osobom, których zachowanie wskazuje,

że znajdują się w stanie nietrzeźwości,



osobom do lat 18,



na kredyt lub pod zastaw

UWAGA
W przypadku wątpliwości co do pełnoletności nabywcy
sprzedający lub podający napoje alkoholowe
uprawniony jest do żądania okazania dokumentu
stwierdzającego wiek nabywcy.