Uniwersytet Gdański
1
050-020
050-020
Zarządzanie własnością
Zarządzanie własnością
intelektualną
intelektualną
- prawo własności
- prawo własności
przemysłowej
przemysłowej
Materiały wykładowe roku
Materiały wykładowe roku
akademickiego 2011/2012
akademickiego 2011/2012
Jerzy Auksztol
Jerzy Auksztol
Jerzy Auksztol, Uniwersytet Gdański
2
Konspekt wykładu
Konspekt wykładu
1.
1.
Pojęcie własności przemysłowej
Pojęcie własności przemysłowej
2.
2.
Patenty na wynalazki
Patenty na wynalazki
3.
3.
Prawa ochronne na wzory użytkowe
Prawa ochronne na wzory użytkowe
4.
4.
Prawo z rejestracji wzorów przemysłowych
Prawo z rejestracji wzorów przemysłowych
5.
5.
Prawo ochronne na znaki towarowe
Prawo ochronne na znaki towarowe
6.
6.
Prawo z rejestracji na oznaczenia geograficzne
Prawo z rejestracji na oznaczenia geograficzne
7.
7.
Ochrona konkurencji
Ochrona konkurencji
Jerzy Auksztol, Uniwersytet Gdański
3
1. Pojęcie własności przemysłowej
1. Pojęcie własności przemysłowej
(1)
(1)
Własność przemysłowa
Własność przemysłowa
to zazwyczaj dwa obszary
to zazwyczaj dwa obszary
zainteresowań
zainteresowań
–
Ochrona oznaczeń odróżniających
Ochrona oznaczeń odróżniających
a w szczególności
a w szczególności
•
znaków towarowych
znaków towarowych
, które odróżniają towary lub usługi jednego
, które odróżniają towary lub usługi jednego
przedsiębiorstwa od takich samych dóbr innych przedsiębiorstw oraz
przedsiębiorstwa od takich samych dóbr innych przedsiębiorstw oraz
•
oznaczeń geograficznych
oznaczeń geograficznych
(które identyfikują dobra z miejscem
(które identyfikują dobra z miejscem
pochodzenia, nadającym dobru charakterystyczne właściwości ściśle
pochodzenia, nadającym dobru charakterystyczne właściwości ściśle
związane ze wskazanym regionem geograficznym).
związane ze wskazanym regionem geograficznym).
–
Ochrona rozwiązań technicznych
Ochrona rozwiązań technicznych
- do tych kategorii należą
- do tych kategorii należą
wynalazki
wynalazki
(chronione patentami), wzory i modele przemysłowe, a
(chronione patentami), wzory i modele przemysłowe, a
także tajemnice produkcyjne i handlowe. Celem wprowadzenia tej
także tajemnice produkcyjne i handlowe. Celem wprowadzenia tej
kategorii jest ochrona inwestycji w nowe, postępowe technologie i
kategorii jest ochrona inwestycji w nowe, postępowe technologie i
technik, wymagające wysokich nakładów na badania i wdrożenie.
technik, wymagające wysokich nakładów na badania i wdrożenie.
Jerzy Auksztol, Uniwersytet Gdański
4
1. Pojęcie własności przemysłowej
1. Pojęcie własności przemysłowej
(2)
(2)
Pojęcie
Pojęcie
własności przemysłowej
własności przemysłowej
definiowane jest, na
definiowane jest, na
podstawie ustawy o własności przemysłowej, jako prawo do
podstawie ustawy o własności przemysłowej, jako prawo do
określonej liczby dóbr niematerialnych. Tymi prawami są:
określonej liczby dóbr niematerialnych. Tymi prawami są:
–
patenty na wynalazki,
patenty na wynalazki,
–
prawa ochronne na wzory użytkowe i znaki towarowe,
prawa ochronne na wzory użytkowe i znaki towarowe,
–
prawa z rejestracji wzorów przemysłowych, oznaczeń
prawa z rejestracji wzorów przemysłowych, oznaczeń
geograficznych i topografii układów scalonych oraz projekty
geograficznych i topografii układów scalonych oraz projekty
racjonalizatorskie.
racjonalizatorskie.
Prawa objęte zbiorczą nazwą własności przemysłowej są
Prawa objęte zbiorczą nazwą własności przemysłowej są
elementem majątku przedsiębiorstwa (art. 55
elementem majątku przedsiębiorstwa (art. 55
1
1
KC), tworząc
KC), tworząc
tym samym zestaw środków majątkowych przeznaczonych
tym samym zestaw środków majątkowych przeznaczonych
do realizacji określonych zadań gospodarczych.
do realizacji określonych zadań gospodarczych.
Jerzy Auksztol, Uniwersytet Gdański
5
2. Patenty na wynalazki (1)
2. Patenty na wynalazki (1)
Patent
Patent
to prawo podmiotowe, które daje uprawnionemu
to prawo podmiotowe, które daje uprawnionemu
możliwość wyłącznego korzystania z wynalazku w sposób
możliwość wyłącznego korzystania z wynalazku w sposób
zawodowy.
zawodowy.
Wynalazek
Wynalazek
to reguła technicznego postępowania, czyli
to reguła technicznego postępowania, czyli
pewna instrukcja albo zbiór dyrektyw dających się wykonać,
pewna instrukcja albo zbiór dyrektyw dających się wykonać,
posługujących się siłami lub substancjami naturalnymi
posługujących się siłami lub substancjami naturalnymi
ożywionymi lub nieożywionymi w celu rozwiązania
ożywionymi lub nieożywionymi w celu rozwiązania
problemu, czyli osiągnięcia rezultatu technicznego.
problemu, czyli osiągnięcia rezultatu technicznego.
Patenty udzielane są na wynalazki, które są nowe posiadają
Patenty udzielane są na wynalazki, które są nowe posiadają
poziom wynalazczy i nadają się do przemysłowego
poziom wynalazczy i nadają się do przemysłowego
zastosowania.
zastosowania.
Jerzy Auksztol, Uniwersytet Gdański
6
2. Patenty na wynalazki (2)
2. Patenty na wynalazki (2)
Za wynalazki nie uważa się:
Za wynalazki nie uważa się:
–
odkryć, teorii i metod matematycznych,
odkryć, teorii i metod matematycznych,
–
wytworów o charakterze estetycznym,
wytworów o charakterze estetycznym,
–
planów, zasad i metod dotyczących działalności
planów, zasad i metod dotyczących działalności
umysłowej lub gospodarczej oraz gier,
umysłowej lub gospodarczej oraz gier,
–
wytworów, których niemożliwość wykorzystania może
wytworów, których niemożliwość wykorzystania może
być wykazana w świetle powszechnie przyjętych i
być wykazana w świetle powszechnie przyjętych i
uznanych zasad nauki,
uznanych zasad nauki,
–
programów do maszyn cyfrowych,
programów do maszyn cyfrowych,
–
przedstawienia informacji.
przedstawienia informacji.
Czas trwania patentu wynosi 20 lat od daty
Czas trwania patentu wynosi 20 lat od daty
dokonania zgłoszenia wynalazku w Urzędzie
dokonania zgłoszenia wynalazku w Urzędzie
Patentowym.
Patentowym.
Jerzy Auksztol, Uniwersytet Gdański
7
2. Patenty na wynalazki (3)
2. Patenty na wynalazki (3)
Strona internetowa baz patentów:
Strona internetowa baz patentów:
–
http://www.espacenet.com
http://www.espacenet.com
–
http://patents.google.com
http://patents.google.com
–
http://uprp.gov.pl
http://uprp.gov.pl
Jerzy Auksztol, Uniwersytet Gdański
8
3. Prawa ochronne na wzory
3. Prawa ochronne na wzory
użytkowe (1)
użytkowe (1)
Wzorem użytkowym
Wzorem użytkowym
jest nowe, użyteczne
jest nowe, użyteczne
rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące
rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące
kształtu, budowy lub zestawienia o trwałej postaci.
kształtu, budowy lub zestawienia o trwałej postaci.
Rozwiązanie użyteczne
Rozwiązanie użyteczne
oznacza umożliwienie
oznacza umożliwienie
osiągnięcia celu mającego praktyczne znaczenie
osiągnięcia celu mającego praktyczne znaczenie
przy wytwarzaniu lub korzystaniu z wyrobu.
przy wytwarzaniu lub korzystaniu z wyrobu.
Na wzór użytkowy można uzyskać prawo ochronne
Na wzór użytkowy można uzyskać prawo ochronne
poprzez dokonanie zgłoszenia w Urzędzie
poprzez dokonanie zgłoszenia w Urzędzie
Patentowym, którego czas trwania wynosi 20 lat.
Patentowym, którego czas trwania wynosi 20 lat.
Jerzy Auksztol, Uniwersytet Gdański
9
4. Prawo z rejestracji wzorów
4. Prawo z rejestracji wzorów
przemysłowych (1)
przemysłowych (1)
Wzorem przemysłowym
Wzorem przemysłowym
jest nowa i
jest nowa i
oryginalna, nadająca się do wielokrotnego
oryginalna, nadająca się do wielokrotnego
odtwarzania postać wytworu, przejawiająca się w
odtwarzania postać wytworu, przejawiająca się w
szczególności w jego kształcie, właściwościach
szczególności w jego kształcie, właściwościach
powierzchni, barwie, rysunku lub ornamencie.
powierzchni, barwie, rysunku lub ornamencie.
Czas trwania prawa z rejestracji wynosi 25 lat od
Czas trwania prawa z rejestracji wynosi 25 lat od
daty dokonania zgłoszenia wzoru przemysłowego
daty dokonania zgłoszenia wzoru przemysłowego
w Urzędzie Patentowym.
w Urzędzie Patentowym.
Jerzy Auksztol, Uniwersytet Gdański
10
5. Prawo ochronne na znaki
5. Prawo ochronne na znaki
towarowe (1)
towarowe (1)
Znakiem towarowym
Znakiem towarowym
może być
może być
–
każde oznaczenie przedstawione w sposób graficzny lub takie,
każde oznaczenie przedstawione w sposób graficzny lub takie,
które da się w sposób graficzny wyrazić, jeżeli oznaczenie takie
które da się w sposób graficzny wyrazić, jeżeli oznaczenie takie
nadaje się do odróżnienia w obrocie produktów jednego
nadaje się do odróżnienia w obrocie produktów jednego
przedsiębiorstwa od takiego samego rodzaju produktów innych
przedsiębiorstwa od takiego samego rodzaju produktów innych
przedsiębiorstw.
przedsiębiorstw.
Znakiem towarowym może być w szczególności wyraz,
Znakiem towarowym może być w szczególności wyraz,
rysunek ornament, kompozycja kolorystyczna, forma
rysunek ornament, kompozycja kolorystyczna, forma
przestrzenna, w tym forma towaru lub opakowania, a także
przestrzenna, w tym forma towaru lub opakowania, a także
melodia lub inny sygnał dźwiękowy.
melodia lub inny sygnał dźwiękowy.
Ogólna reguła mówi, że to, co nie da się przedstawić
Ogólna reguła mówi, że to, co nie da się przedstawić
graficznie, nie jest znakiem towarowym. Niekoniecznie jednak
graficznie, nie jest znakiem towarowym. Niekoniecznie jednak
to, co da się przedstawić graficznie musi automatycznie być
to, co da się przedstawić graficznie musi automatycznie być
znakiem towarowym. Znak towarowy służy temu aby odróżnić
znakiem towarowym. Znak towarowy służy temu aby odróżnić
produkt jednego producenta od produktu innego producenta.
produkt jednego producenta od produktu innego producenta.
Jerzy Auksztol, Uniwersytet Gdański
11
5. Prawo ochronne na znaki
5. Prawo ochronne na znaki
towarowe (2)
towarowe (2)
Na znak towarowy może być udzielone prawo
Na znak towarowy może być udzielone prawo
ochronne.
ochronne.
Przez uzyskanie prawa ochronnego nabywa się
Przez uzyskanie prawa ochronnego nabywa się
prawo wyłącznego używania znaku towarowego
prawo wyłącznego używania znaku towarowego
w sposób zarobkowy lub zawodowy
w sposób zarobkowy lub zawodowy
Czas trwania prawa ochronnego na znak
Czas trwania prawa ochronnego na znak
towarowy wynosi 10 lat od daty zgłoszenia znaku
towarowy wynosi 10 lat od daty zgłoszenia znaku
towarowego w Urzędzie Patentowym i może
towarowego w Urzędzie Patentowym i może
zostać przedłużony na kolejne okresy 10-letnie.
zostać przedłużony na kolejne okresy 10-letnie.
Jerzy Auksztol, Uniwersytet Gdański
12
6. Oznaczenia geograficzne (1)
6. Oznaczenia geograficzne (1)
Oznaczeniami geograficznymi
Oznaczeniami geograficznymi
są oznaczenia
są oznaczenia
słowne odnoszące się bezpośrednio lub pośrednio do
słowne odnoszące się bezpośrednio lub pośrednio do
nazwy miejsca, miejscowości, regionu lub kraju
nazwy miejsca, miejscowości, regionu lub kraju
(teren), które identyfikują towar jako pochodzący z
(teren), które identyfikują towar jako pochodzący z
tego terenu, jeżeli określona jakość, dobra opinia lub
tego terenu, jeżeli określona jakość, dobra opinia lub
inne cechy towaru są przypisywane przede wszystkim
inne cechy towaru są przypisywane przede wszystkim
pochodzeniu geograficznemu tego towaru.
pochodzeniu geograficznemu tego towaru.
Ochrona oznaczenia geograficznego jest
Ochrona oznaczenia geograficznego jest
bezterminowa i trwa od dnia dokonania wpisu do
bezterminowa i trwa od dnia dokonania wpisu do
rejestru oznaczeń geograficznych, prowadzonego
rejestru oznaczeń geograficznych, prowadzonego
przez Urząd Patentowy.
przez Urząd Patentowy.
Jerzy Auksztol, Uniwersytet Gdański
13
6. Oznaczenia geograficzne (2)
6. Oznaczenia geograficzne (2)
Przykładem produktu z chronionym oznaczeniem
Przykładem produktu z chronionym oznaczeniem
geograficznym jest:
geograficznym jest:
–
bryndza podhalańska
bryndza podhalańska
–
oscypek
oscypek
Jerzy Auksztol, Uniwersytet Gdański
14
7. Ochrona konkurencji (1)
7. Ochrona konkurencji (1)
Czynami nieuczciwej konkurencji są na przykład:
Czynami nieuczciwej konkurencji są na przykład:
–
naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa
naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa
(tzw.
(tzw.
know-how
know-how
),
),
–
organizowanie systemu sprzedaży lawinowej
organizowanie systemu sprzedaży lawinowej
–
wprowadzające w błąd oznaczenie produktów
wprowadzające w błąd oznaczenie produktów
lub przedsiębiorstwa
lub przedsiębiorstwa