WYBRANE ASPEKTY BADANIA

WYBRANE ASPEKTY BADANIA

KONIUNKTURY

KONIUNKTURY

test koniunktury

test koniunktury

WYBRANE ASPEKTY BADANIA

WYBRANE ASPEKTY BADANIA

KONIUNKTURY

KONIUNKTURY

test koniunktury

test koniunktury

Podstawowy cel:

•Określenie aktualnego stanu aktywności gospodarczej

w

porównaniu z okresem poprzednim

•Wyznaczenie prawdopodobnego kierunku zmian

w następnym

okresie

.

TEST KONIUNKTURY - badanie intencji

Zawartość ankiety przewiduje:

•Pytania diagnostyczne;
•Pytania prognostyczne;
•Pytania specjalne;

oraz

warianty odpowiedzi

wyróżniające:

•stan normalny (typowy, najczęściej spotykany w danym

obiekcie)
•stan polepszenia w stosunku do okresu poprzedniego
•stan pogorszenia w stosunku do okresu poprzedniego.

PROGNOZY NA RYNKU BANKOWOŚCI

- diagnoza działalności gospodarczej w czasie rzeczywistym

- informacja z „pierwszej ręki”

- artykułowanie oczekiwań podmiotów gospodarczych

- regularność i częstość prowadzonych badań

- przedstawienie procesów gospodarczych w aspekcie ex post oraz
ex ante

- jednoczesna obserwacja wielu zmiennych

- opis procesów makroekonomicznych informacją o skali mikro.

TEST KONIUNKTURY

Dlaczego warto stosować test koniunktury?

WYBRANE ASPEKTY BADANIA

WYBRANE ASPEKTY BADANIA

KONIUNKTURY

KONIUNKTURY

barometr koniunktury

barometr koniunktury

WYBRANE ASPEKTY BADANIA

WYBRANE ASPEKTY BADANIA

KONIUNKTURY

KONIUNKTURY

barometr koniunktury

barometr koniunktury

.... pomocne w ocenie bieżącej sytuacji oraz

krótkookresowych prognozach, w tym prognozach

ostrzegających przed spowolnieniem wzrostu gospodarczego

lub niekorzystną sytuacją gospodarczą

Odpowiednio dobrane zestawy wskaźników

oraz wyprowadzane z nich wskaźniki zbiorcze

...

BAROMETR KONIUNKTURY

BAROMETR KONIUNKTURY



OCENY aktualnego stanu rynku

Wskaźnik referencyjny pozwala ocenić aktualny stan
gospodarki na bieżąco w ujęciu miesięcznym nie czekając na

dane sprawozdawcze podsumowujące rok lub kwartał.



oraz PERSPEKTYW rozwoju rynku

Wskaźnik wyprzedzający informuje o przyszłych tendencjach w
myśl zasady. „Kto wie lepiej i wcześniej niż inni ten wygrywa,

korzysta z boomu, przygotowuje się na kryzys”.



przewidywanie PUNKTÓW ZWROTNYCH

W jakiej fazie cyklu znajduje się obecnie rynek? Czy grozi mu recesja albo
przegrzanie?

ANALOGIE HISTORYCZNE -

barometr koniunktury

Wyprzedza

jące

Referenc

yjne

Opóźnio

ne

Wyprzedzają

cy

Referencyj

ny

Opóźnion
y

ANALOGIE HISTORYCZNE -

trzy grupy wskaźników

S01/89

S09/79

Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych

GUS.

S07/98

S08/78

S04/88

S01/95

S07/97

S02/96

BAROMETR KONIUNKTURY - ROLNICTWO

WYBRANE ASPEKTY PROGNOZOWANIA

WYBRANE ASPEKTY PROGNOZOWANIA

poziomu życia

poziomu życia

WYBRANE ASPEKTY PROGNOZOWANIA

WYBRANE ASPEKTY PROGNOZOWANIA

poziomu życia

poziomu życia

Prognozowanie poziomu życia



Poziom życia – stopień zaspokojenia potrzeb ludzkich

(materialnych, niematerialnych)



Określenie grup potrzeb oraz zmiennych (wskaźników) mierzących

stopień zaspokojenia potrzeb w obrębie poszczególnych grup



Przykładowe grupy potrzeb: wyżywienie, mieszkanie, ochrona

zdrowia, oświata i wykształcenie, kultura, zagospodarowanie
materialne, usługi dla ludności, bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne,
samorealizacja, harmonia z przyrodą

UWAGA! Zbiór wskaźników dla pełnej oceny poziomu życia musi być kompletny

(opis wszystkich uznanych za istotne i ważne aspektów badanego zjawiska)



Ze względu na złożoność zjawiska, jakim jest poziom życia, do jego
opisu wykorzystuje się zmienne syntetyczne powstałe z agregacji
zmiennych cząstkowych, oparte na określonym wzorcu



Trzeba dokonać wyboru wzorca (kraj, grupa krajów o wyższym
poziomie życia, lub obiekt szerszy geograficznie zawierający
badany obiekt)



Za wartości wzorca wybrać można np. wartości średnie określające
poziom życia w obiekcie wzorcowym



Koncepcja wyboru wzorca w oparciu o obiekt szerszy geograficznie
pozwala na wychwycenie zróżnicowania poszczególnych regionów
kraju pod względem poziomu życia.



Prognozowanie polega na wyznaczeniu przyszłych wartości
wszystkich obserwowanych wskaźników (zarówno w obiekcie
badanym jak i wzorcowym) i wyznaczeniu na ich podstawie
przyszłej wartości syntetycznego miernika np. zaspokojenia
potrzeb. Na podstawie miernika wnioskuje się o przyszłych
zmianach np. w poziomie życia

Syntetyczny miernik :













2

1

1

0

2

1

0

1

1

1

m

i

iT

iT

m

i

iT

iT

T

x

x

m

x

x

m

z

Gdzie:

m

1

– liczba wskaźników – stymulant

m

2

– liczba wskaźników – destymulant

x

iT

– wartość prognostyczna i-tego wskaźnika w obiekcie

badanym

x

0

iT

– wartość prognostyczna i-tego wskaźnika w obiekcie

wzorcowym

z

T

– prognoza stopnia zaspokojenia potrzeb ludności w

obiekcie

badanym w stosunku do wzorcowego

Przykład 1. Prognoza poziomu życia w woj. pomorskim na tle

Polski na rok 2005

Wybrano następujące grupy potrzeb:



Samorealizacja (wskaźnik zatrudnienia w %) (1)



Mieszkanie (zasoby mieszkaniowe/1000

mieszkańców) (2)



Ochrona zdrowia (l.lekarzy/1000 mieszkańców)

(3)



Zagospodarowanie materialne

(l.zarejestrowanych samochodów

osobowych/1000 mieszkańców) (4)



Usługi dla ludności (liczba miejsc noclegowych

na 1000 mieszkańców) (5)

Tabela 3. Kształtowanie się mierników syntetycznych w
latach 1999-2006, zbudowanych na podstawie
wybranych wskaźników

Rok

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

Miernik syntetyczny

0,998

0,995

1,068

1,142

1,101

1,081

1,086

Interpretacja: w pierwszych latach zanalizowanego okresu
zaspokojenie potrzeb mieszkańców województwa XXX było
gorsze niż średnio w Polsce. Poprawa nastąpiła w roku 2001 i
od tego okresu poziom życia w tym województwie był lepszy
w stosunku do wzorca chociaż różnice między badanymi
obiektami malały.

Prognozowanie zmiennych wewnętrznych przedsiębiorstwa



Prognozowanie sprzedaży



Prognozowanie kosztów



Prognozowanie finansowe

Prognoza sprzedaży jest podstawą podejmowania decyzji w

zakresie produkcji, zaopatrzenia, zapasów, finansów, itd..

Prognozy otoczenia

PROGNOZY
SPRZEDAŻY

Prognozy produkcji

Prognozy czynników
produkcji

Prognozy kosztów

Prognozy przychodów

Prognozy wyniku finansowego

Sekwencyjne prognozowanie w
przedsiębiorstwie

Podejścia do prognozowania sprzedaży w przedsiębiorstwie



Z dołu do góry [bottom up]: sprzedaż przedsiębiorstwa otrzymuje się z
prognoz cząstkowych sporządzanych dla poszczególnych segmentów rynku



Z góry do dołu [top down]: prognozowaną sprzedaż dla całego
przedsiębiorstwa dezagreguje się na mniejsze jednostki organizacyjne (aż
do sprzedaży określonego produktu na danym terytorium)



Podejście mieszane

Porównanie metod prognostycznych w prognozowaniu sprzedaży

przedsiębiorstwa

metoda

kryteria

użyte

szeregi

czasowe

koszt

trafność

czas

uzyskania

interpreta

cja

wyników

Średnia

ruchoma

krótkie

niski

mała

krótki

trudna

Wygładzanie

wykładnicze

krótkie

niski

mała

krótki

trudna

Modele

ekonometrycz

ne

średnie lub

długie

wysoki

średnia

lub

wysoka

długi

łatwa

Ankiety

średnie lub

długie

zmienn

y

średnia

lub

wysoka

zmienny

łatwa

[źródło: Cieślak M., Prognozowanie gospodarcze, metody i zastosowania, PWN W-wa 1997, s.276]

Prognozowanie kursu akcji giełdowych

Etapy analizy rynku giełdowego:

•Analiza ogólnej koniunktury giełdowej

za pomocą

wskaźników giełdowych – indeksów (np.. WIG, TECHWIG);

Indeksy pozwalają w sposób syntetyczny opisać ogólne trendy na giełdzie,
zidentyfikować fazę, w jakiej znajduje się rynek, przygotować prognozy dalszego
zachowania się rynku i podejmować decyzje o inwestycjach lub wycofaniu kapitału

•Analiza cen poszczególnych akcji

;

Podejścia do analiz zmian kursów giełdowych

1.

Analiza fundamentalna:



Analiza polityczno-ekonomiczna i monetarna kraju



Oszacowanie perspektyw branży lub gałęzi



Analiza ekonomiczno-finansowa danej spółki



Porównanie wskaźników spółki ze średnimi
wskaźnikami dla branży i gospodarki

Zasadniczy wpływ na zjawiska giełdowe mają procesy ekonomiczne występujące poza giełdą,
występujące na poziomie całej gospodarki, poszczególnych jej sektorów oraz indywidualnych
podmiotów gospodarczych;

2.

Analiza techniczna



Obserwacja obrotów oraz sygnałów zapowiadających

kontynuację lub zmianę obecnych tendencji



Sygnały odczytywane są na podstawie linii trendu*

[*wykreślanych z kolejnych punktów zwrotnych kursu akcji –
górnych lub dolnych], formacji [wzorów odczytywanych na
podstawie wykresów kursów i obrotów], średnich ruchomych

Zjawiska giełdowe mają wpływ na przyszłe zmiany gospodarcze wyprzedzając je w czasie;

Analiza notowań akcji , wielkości obrotów i grupy wskaźników rynkowych odzwierciedlających
zmiany popytu i podaży na giełdzie
Założenia:

Zmiany popytu i podaży na giełdzie znajdują odzwierciedlenie w cenach akcji
Zmiany cen akcji podlegają utrzymującym się przez dłuższy okres czasu tendencjom
Procesy giełdowe powtarzają się

Średnie ruchome



Prognozowanie na podstawie średnich opiera się na
porównaniu wykresu przebiegu cen akcji z wykresem
odpowiadających mu średnich ruchomych długo-, średnio- i
krótkookresowych.



Sygnał kupna, np. gdy kurs przebija od dołu średnią
rosnącą lub horyzontalną



Sygnał do sprzedaży, np. gdy kurs przebija od góry średnią
opadającą lub horyzontalną.

Kursy zamknięcia spółki Dębica z 236 ostatnich sesji (rok 2004)

oraz średnie ruchome:

15-okresowa

45-okresowa

95

100

105

110

115

120

125

130

135

140

145

1

1

0

1

9

2

8

3

7

4

6

5

5

6

4

7

3

8

2

9

1

1

0

0

1

0

9

1

1

8

1

2

7

1

3

6

1

4

5

1

5

4

1

6

3

1

7

2

1

8

1

1

9

0

1

9

9

2

0

8

2

1

7

2

2

6

2

3

5

Sygnał do sprzedaży

Sygnał do kupna

przykład:

Źródło: www.parkiet.com

Prognozowanie kursu walutowego



Analiza techniczna – jak poprzednio



Analiza fundamentalna:



Czynniki determinujące kursy walutowe:



Podaż pieniądza;



Stopa inflacji



Stopy procentowe;



Stopa wzrostu gospodarczego



Realny dochód narodowy

Prognozowanie kursu akcji giełdowych

Etapy analizy rynku giełdowego:

•Analiza ogólnej koniunktury giełdowej

za pomocą

wskaźników giełdowych – indeksów (np.. WIG, TECHWIG);

Indeksy pozwalają w sposób syntetyczny opisać ogólne trendy na giełdzie,
zidentyfikować fazę, w jakiej znajduje się rynek, przygotować prognozy dalszego
zachowania się rynku i podejmować decyzje o inwestycjach lub wycofaniu kapitału

•Analiza cen poszczególnych akcji

;

Podejścia do analiz zmian kursów giełdowych

1.

Analiza fundamentalna:



Analiza polityczno-ekonomiczna i monetarna kraju



Oszacowanie perspektyw branży lub gałęzi



Analiza ekonomiczno-finansowa danej spółki



Porównanie wskaźników spółki ze średnimi
wskaźnikami dla branży i gospodarki

Zasadniczy wpływ na zjawiska giełdowe mają procesy ekonomiczne występujące poza giełdą,
występujące na poziomie całej gospodarki, poszczególnych jej sektorów oraz indywidualnych
podmiotów gospodarczych;

2.

Analiza techniczna



Obserwacja obrotów oraz sygnałów zapowiadających

kontynuację lub zmianę obecnych tendencji



Sygnały odczytywane są na podstawie linii trendu*

[*wykreślanych z kolejnych punktów zwrotnych kursu akcji –
górnych lub dolnych], formacji [wzorów odczytywanych na
podstawie wykresów kursów i obrotów], średnich ruchomych

Zjawiska giełdowe mają wpływ na przyszłe zmiany gospodarcze wyprzedzając je w czasie;

Analiza notowań akcji , wielkości obrotów i grupy wskaźników rynkowych odzwierciedlających
zmiany popytu i podaży na giełdzie
Założenia:

Zmiany popytu i podaży na giełdzie znajdują odzwierciedlenie w cenach akcji
Zmiany cen akcji podlegają utrzymującym się przez dłuższy okres czasu tendencjom
Procesy giełdowe powtarzają się

Średnie ruchome



Prognozowanie na podstawie średnich opiera się na
porównaniu wykresu przebiegu cen akcji z wykresem
odpowiadających mu średnich ruchomych długo-, średnio- i
krótkookresowych.



Sygnał kupna, np. gdy kurs przebija od dołu średnią
rosnącą lub horyzontalną



Sygnał do sprzedaży, np. gdy kurs przebija od góry średnią
opadającą lub horyzontalną.

Kursy zamknięcia spółki Dębica z 236 ostatnich sesji (rok 2004)

oraz średnie ruchome:

15-okresowa

45-okresowa

95

100

105

110

115

120

125

130

135

140

145

1

1

0

1

9

2

8

3

7

4

6

5

5

6

4

7

3

8

2

9

1

1

0

0

1

0

9

1

1

8

1

2

7

1

3

6

1

4

5

1

5

4

1

6

3

1

7

2

1

8

1

1

9

0

1

9

9

2

0

8

2

1

7

2

2

6

2

3

5

Sygnał do sprzedaży

Sygnał do kupna

przykład:

Źródło: www.parkiet.com

Prognozowanie kursu walutowego



Analiza techniczna – jak poprzednio



Analiza fundamentalna:



Czynniki determinujące kursy walutowe:



Podaż pieniądza;



Stopa inflacji



Stopy procentowe;



Stopa wzrostu gospodarczego



Realny dochód narodowy

Notowania dzienne kursu EURO w NBP w PLN (1999.01.01-

2004.12.03); średnia

45-okresowa

,

200-okresowa

3,25

3,45

3,65

3,85

4,05

4,25

4,45

4,65

4,85

5,05

1

5

9

1

1

7

1

7

5

2

3

3

2

9

1

3

4

9

4

0

7

4

6

5

5

2

3

5

8

1

6

3

9

6

9

7

7

5

5

8

1

3

8

7

1

9

2

9

9

8

7

1

0

4

5

1

1

0

3

1

1

6

1

1

2

1

9

1

2

7

7

1

3

3

5

1

3

9

3

1

4

5

1

Sygnał kupna

Sygnał sprzedaży

Źródło: www.parkiet.com

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

Prognozowanie sprzedaży nowych produktów



Czynniki determinujące sprzedaż:



Akceptacja nowego produktu przez klientów



Warunki ekonomiczne i technologiczne przedsiębiorstwa



Siła konkurencji i możliwość imitowania przez nią danego
produktu



Koszty wprowadzenia na rynek



Przedsiębiorstwo nie dysponuje danymi historycznymi dotyczącymi
sprzedaży

Przewidywanie sprzedaży produktów nowych oparte jest

Przewidywanie sprzedaży produktów nowych oparte jest

w znacznej mierze na intuicji

w znacznej mierze na intuicji

Metody prognostyczne dotyczące sprzedaży produktów nowych



Badania rynku (intencja zakupu)

WADY:



długi czas badania,



zwrócenie uwagi konkurencji lub potencjalnej konkurencji co do
planów produkcyjnych firmy



trudność uzyskania rzeczywistych intencji klientów w
przypadku, gdy produkt różni się radykalnie od propozycji
rynkowej



Opinie menedżerów i badanie sprzedaży produktów analogicznych

Model epidemii Bassa

Założenie: krzywa sprzedaży nowego produktu ma
kształt analogiczny do krzywej rozwoju epidemii
choroby zakaźnej

czas

sp

rz

e

d

a

ż

1. Okres
oswajania
klientów z
nowym
produktem

2. Gwałtowny
wzrost
sprzedaży do
stanu
nasycenia
rynku

3. Sprzedaż
powoli maleje aż
do wyczerpania
się liczby
potencjalnych
nabywców

Dla produktów nabywanych

Dla produktów nabywanych

jednorazowo

jednorazowo

Prognozowanie kosztów



Metody prognozowania kosztów zależą od dotychczasowego
ich kształtowania się oraz od planów przedsiębiorstwa na
okres objęty prognozą;



W przypadku stabilnej struktury kosztów można budować
prognozy dla kosztów ogółem. Prognozowane wielkości
kosztów rodzajowych uzyskuje się poprzez wyznaczenie
wskaźników ich udziału w kosztach ogółem.



W przypadku niestabilnej struktury kosztów, prognozy
wyznacza się oddzielnie dla poszczególnych ich rodzajów.

Prognozowanie finansowe



Celem prognozowania finansowego jest efektywne
podejmowanie decyzji mających wpływ na sytuację finansową
lub majątkową przedsiębiorstwa



Do prognozowania poszczególnych elementów finansów (bilansu,
rachunku wyników, itd.) można wykorzystywać różne metody



Najbardziej znaną i popularną metodą jest metoda procentu od
sprzedaży.

Metoda procentu od sprzedaży: pozwala prognozować

pozycje bilansu i rachunku wyników uzależnione od

przychodów ze sprzedaży

1.

Identyfikacja pozycji bilansu i rachunku wyników uzależnionych od
przychodów operacyjnych

2.

Określenie zależności w postaci współczynników odniesienia

3.

Prognoza poziomu sprzedaży i przychodów ze sprzedaży

4.

Oszacowanie odpowiednich pozycji finansowych na podstawie
zbadanych zależności (wskaźników struktury)

5.

Zaprognozowanie pozycji bilansu i rachunku wyników bezpośrednio nie
uzależnionych od przychodów ze sprzedaży

6.

Zestawienie wyników w postaci prognozowanych bilansów i rachunków
wyników

[Źródło: na podstawie Machała R., Praktyczne zarządzanie finansami firmy,PWN, W-wa 2001]

R

Q

- rozstęp miedzykwartylowy

PROGNOZY OSTRZEGAWCZE

Tabela 4. Funkcje trendu opisujące poszczególne
wskaźniki i ich prognozy dla wybranego województwa
w* i Polski [źródło: Opracowanie własne]

wskaźnik

obiekt

Funkcja trendu

prognoza

błąd ex-

ante (%)

1

w

*

48,4

5,08

Polska

48,07

2,25

2

w

*

306,4

0,4

Polska

309,7

0,9

3

w

*

2,4

4,7

Polska

2,3

3,3

4

w

*

296,9

5,5

Polska

303,9

1,3

5

w

*

4,8

13,7

Polska

3,7

4,7

2

33

,

0

20

,

1

76

,

59

ˆ

t

t

y

t







3

02

,

0

9

,

56

ˆ

t

y

t





t

t

e

y

019

,

0

21

,

1

ˆ







2

0003

,

0

28

,

0

ˆ

t

y

t





t

t

t

e

y

1

043

,

0

019

,

0

21

,

6

ˆ









083

,

0

21

,

6

ˆ

t

e

y

t







t

t

e

y

054

,

0

63

,

1

ˆ







023

,

0

69

,

1

ˆ

t

e

y

t







3

2

00001

,

0

0002

,

0

001

,

0

002

,

0

ˆ

t

t

t

y

t









t

t

e

y

1

499

,

0

27

,

5

ˆ







71

,

0

2



R

98

,

0

2



R

98

,

0

2



R

78

,

0

2



R

71

,

0

2



R

74

,

0

2



R

93

,

0

2



R

99

,

0

2



R

64

,

0

2



R

96

,

0

2



R



Prognozowana wartość syntetycznego miernika zaspokojenia potrzeb

mieszkańców woj. pomorskiego w roku 2003 jest następująca:

063

,

1

7

,

3

8

,

4

9

,

303

9

,

296

3

,

2

4

,

2

7

,

309

4

,

306

1

,

48

4

,

48

5

1

2003

























z

Interpretacja:

Interpretacja: poziom życia w woj. pomorskim
w 2003 r. będzie wyższy niż przeciętnie w
Polsce, a rozpatrywane potrzeby będą
zaspokojone średnio o 6,3 % lepiej niż w całym
kraju – nadal będzie malało zróżnicowanie
między badanymi obiektami

Elementy mikrootoczenia przedsiębiorstwa



Analiza konkurencji



Prognozowanie pozycji przedsiębiorstwa na tle

branży



Prognozowanie rozwoju branży



Chłonność rynku



Prognozowanie cen środków produkcji - przykład

mikrootoczenie

odbiorcy

konsumenci

odbiorcy
przemysłowi

przesiębiorstwa
handlowe

konkurenci

dostawcy grupy społeczne

bezpośredni

pośredni

istniejący

potencjal
ni

instytucje
finansowe

instytucje
rządowe

społecznoś
ci
lokalne

organizacje
konsumenc
kie

Analiza odbiorców



Wielkość popytu na produkt przedsiębiorstwa



Tempo zmian popytu



Struktura odbiorców



Elastyczność popytu

Określenie przyszłego popytu jest

niezbędne do określenia strategii

przedsiębiorstwa

1) Metody ankietowe (badania preferencji)
2) Modele ekonometryczne

Analiza konkurencji



Określenie konkurentów bezpośrednich, modelu konkurencji,

konkurentów pośrednich, istniejących i potencjalnych oraz

relatywnej siły ich wpływu na działalność przedsiębiorstwa



Określenie przedsiębiorstw stanowiących największe zagrożenie



Badanie ich mocnych i słabych stron, celów i strategii



Określenie pozycji przedsiębiorstwa na tle najsilniejszych

konkurentów lub branży oraz czynników determinujących tę

pozycję



Przedmiotem prognozowania konkurencji są:



Zmienne charakteryzujące poszczególnych konkurentów
(wielkość obrotów, liczba zatrudnionych, udział w wrynku,
cena wyrobów)



Zjawiska złożone (pozycja przedsiębiorstwa w branży,
reakcje każdego z rywali na możliwe posunięcia ze strony
innych firm)

Analiza konkurencji cd.

Analiza i prognozowanie zachowań

konkurentów pozwala na opracowanie

skutecznej strategii rywalizacji i wzrostu

przedsiębiorstwa

Analiza branży:



Branża = przedsiębiorstwo oraz jego konkurenci wytwarzający
takie same lub substytucyjne produkty, zaspakajające te same
potrzeby rynku



Branża składa się z grup strategicznych – przedsiębiorstw
wykazujących podobieństwa podstawowych strategii w zakresie
kosztów, cen czy jakości.

Analiza branży umożliwia porównanie

własnego przedsiębiorstwa z rozwojem

branży, porównanie danej branży z rozwojem

innych branż (zmiana asortymentu

produkcji) i prognozę jej rozwoju

Analiza dostawców



Ilość i jakość dóbr, w które zaopatruje się przedsiębiorstwo
(surowce, materiały, półfabrykaty, energia)



Dostępność technologiczna (w przypadku korzystania z
surowców/źródeł energii ograniczonych i nieodnawialnych)



Ceny i warunki zakupu



Ryzyko i terminowość dostaw



Liczba obecnych i potencjalnych dostawców

UWAGA! Ustalenie przyszłej wielkości

zapotrzebowania na środki produkcji

następuje po wyznaczeniu prognozy sprzedaży

przedsiębiorstwa



Prognozy cen środków produkcji pozwalają na wyznaczenie
przyszłych kosztów materiałowych – zakupy rutynowe od tego
samego dostawcy = krótkookresowe prognozy metodami analizy
szeregów czasowych



Kształtowanie się cen surowców naturalnych na rynku krajowym
jest podobne do do zmian tych cen na rynkach światowych – do
budowy prognoz średnio i długo okresowych można wykorzystać
metodę analogii przestrzenno-czasowych



W przypadku zakupów od nowego dostawcy lub nowych środków
produkcji do prognozowania cen można wykorzystać metody
heurystyczne (np. delficka lub ankietowa)

Analiza dostawców cd.

Prognozy wybranych elementów

mikrootoczenia



Prognozowanie konkurencji

Prognozowanie konkurencji powinno obejmować:



wszystkich liczących się konkurentów istniejących i

potencjalnych



ich cele na przyszłość (zadowolenie z obecnej pozycji i

osiąganych wyników finansowych, siła reakcji na zmiany

strategii rywali i zmiany w makrootoczeniu)



zgromadzenie wiarygodnych danych o konkurentach

(korzystanie z wywiadowni lub tworzenie własnych systemów

informacyjnych na podstawie danych ze źródeł opublikowanych

[artykuły prasowe, sprawozdania roczne, prospekty emisyjne,

opracowania firm maklerskich lub doradczych] lub zebranych w

terenie [wywiady od pracowników firm konkurencyjnych i nowo

przyjmowanych, od kooperantów, analizowanie dowodów

materialnych])

Metody analizy szeregów czasowych, modele

ekonometryczne lub metody heurystyczne

Prognozowanie konkurencji (2)



Prognozowanie konkurencji obejmuje nie tylko wyznaczenie
przyszłych wartości zmiennych charakteryzujących konkurentów ale
również ustalenie przyszłej pozycji przedsiębiorstwa na tle
konkurentów



Pozycja konkurencyjna przedsiębiorstwa może być utożsamiana z
miejscem firmy w branży gdyż rywalami sa przede wszystkim firmy tej
samej branży



Wyznaczenie prognozowanego miejsca firmy w branży opiera się
zwykle na analizie w czasie wskaźników udziału firmy w rynku i jej
sytuacji finansowej



Wysoki udział w rynku (stabilny lub rosnący) i dobra kondycja
finansowa (na poziomie co najmniej średniej w branży) wskazują na
wysoką pozycję firmy w branży



Prognozy rozwoju branży

Prognozy rozwoju branży mają na celu określenie atrakcyjności branży w

przyszłości (okazje do inwestowania)



Mogą obejmować rozwój branży w izolacji lub na tle innych branż



Czynniki determinujące rozwój branży:



Demograficzne, zmiana potrzeb nabywców;



Dostępność, koszty i jakość wyrobów komplementarnych



Zastępowanie produktów branży przez substytuty



Do analiz można wykorzystać

syntetyczny miernik rozwoju branży

syntetyczny miernik rozwoju branży:



Skala rynku (liczba nabywców lub wielkość obrotów)



Tempo wzrostu (dynamika sprzedaży)



Rentowność (sprzedaży brutto, majątku)



Płynność (cykl zapasów, zobowiązań lub należności)



Zadłużenie wobec banków (obciążenie kapitału własnego długoterminowym

kredytem)



Zyskowność (zysk bilansowy)

Do opisu i prognozowania rozwoju branży

można wykorzystać zmienne syntetyczne

Prognozy wybranych elementów

mikrootoczenia cd.

Zalety syntetycznego miernika rozwoju branży:



Korzystanie z takich samych zmiennych diagnostycznych i ich
mierników w różnych branżach pozwala na:



porównanie branż,



ocenę stopnia ich atrakcyjności,



porządkowanie branż według stopnia ich rozwoju

UWAGA! Prognozowanie rozwoju branży na tle

UWAGA! Prognozowanie rozwoju branży na tle

innych odbywa się na podstawie

innych odbywa się na podstawie

przewidywanych

przewidywanych

przyszłych wielkości syntetycznych mierników

przyszłych wielkości syntetycznych mierników

rozwoju

rozwoju

Przykład 2

: Wyznaczenie przewidywanego rozwoju przedsiębiorstwa na tle branży na

najbliższy okres

[Źródło: Cieślak M., Prognozowanie gospodarcze, metody i zastosowania, PWN 1997, s.266]

(na podstawie

danych 1993q3-1996q1)



Do opisu rozwoju przedsiębiorstwa na tle branży wybrano

następujące zmienne diagnostyczne, z których skonstruowano

zmienną syntetyczną ze zmiennym wzorcem, za który przyjęto

wartości średnie w branży:



Przychody ze sprzedaży netto (tys. zł)

(stymulanta)



Wskaźnik płynności bieżącej

(nominanta = 2)



Rotacja zapasów (w dniach)

(destymulanta)



Rentowność sprzedaży brutto (%)

(stymulanta)

Syntetyczny miernik rozwoju przedsiębiorstwa na tle branży

kształtował się następująco:

okres

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

miernik

1,15

1,11

1,10

1,40

1,16

1,15

1,16

1,18

1,16

0,98

1,70

zmienna

model

prognoza

Przychody ze sprzedaży

przedsiębiorstwa X

68758

Przychody ze sprzedaży B

44428

Płynność bieżąca X

Średnia ruchoma ważona cztero-okresowa

3,3

Płynność bieżąca B

Średnia ruchoma ważona cztero-okresowa

4,5

Rotacja zapasów X

60

Rotacja zapasów B

73

Rentowność sprzedaży X

13,6

Rentowność sprzedaży B

8,3

2

167

,

1

1

,

3322

28892

ˆ

V

t

y

t







2

252

,

1

5

,

2040

19941

ˆ

V

t

y

t







2

775

,

0

9

,

0

48

ˆ

V

t

y

t







2

857

,

0

4

,

1

55

ˆ

V

t

y

t







2

248

,

1

1

,

0

2

,

11

ˆ

V

t

y

t







2

416

,

1

7

,

0

3

,

15

ˆ

V

t

y

t







Z uwagi na fakt, że prognoza obejmować ma najbliższy
okres (1996q2) w tabeli przestawiono modele
ekonometryczne, w których uwzględniono wahania
sezonowe tylko dla kwartału II



Na podstawie prognoz wyznaczono wartość syntetycznego miernika
rozwoju przedsiębiorstwa na tle branży w II kwartale 1996 roku:

44

,

1

3

,

8

6

,

13

60

73

5

,

4

/

2

3

,

3

/

2

44428

68758

4

1

1996























IIkw

z

Interpretacja: Dane przedsiębiorstwo będzie nadal
rozwijało się lepiej niż przeciętnie cała branża,
chociaż w porównaniu z I kwartałem roku 1996
poziom rozwoju w okresie prognozowanym będzie
niższy.