PROBLEMY

PROBLEMY

ZDROWOTNE

ZDROWOTNE

CZŁOWIEKA STAREGO

CZŁOWIEKA STAREGO

Dr n. med. Hanna Grzelak – Szafrańska

Dr n. med. Hanna Grzelak – Szafrańska

Starzenie jest procesem uniwersalnym, dotyczącym

Starzenie jest procesem uniwersalnym, dotyczącym

wszystkich organizmów wielokomórkowych, a przez

wszystkich organizmów wielokomórkowych, a przez

wielu autorów postrzegane jest jako długotrwały

wielu autorów postrzegane jest jako długotrwały

proces chorobowy.

proces chorobowy.

Cechy charakterystyczne starzenia:

Cechy charakterystyczne starzenia:

•

wyższa śmiertelność wraz ze wzrastającym wiekiem

wyższa śmiertelność wraz ze wzrastającym wiekiem

•

zmiany biochemiczne postępujące w tkankach

zmiany biochemiczne postępujące w tkankach

•

spadek zdolności do adaptacji organizmu

spadek zdolności do adaptacji organizmu

•

wzrost zapadalności na różnego typu choroby

wzrost zapadalności na różnego typu choroby

ogólnoustrojowe tkanka tłuszczowa ↑ dystrybucja leków ↑

ogólnoustrojowe tkanka tłuszczowa ↑ dystrybucja leków ↑

otyłość

otyłość

całkowita ilość wody ↓ dystrybucja leków ↓

całkowita ilość wody ↓ dystrybucja leków ↓

anoreksja

anoreksja

zmiany związane z wiekiem i ich

zmiany związane z wiekiem i ich

następstwa

następstwa

Narząd/układ

Narząd/układ

Zmiany

Zmiany

fizjologiczne

fizjologiczne

Następstwa

Następstwa

zmian

zmian

fizjologicznych

fizjologicznych

Następstwa

Następstwa

chorób

chorób

zmiany związane z wiekiem i ich

zmiany związane z wiekiem i ich

następstwa

następstwa

Narząd/układ

Narząd/układ

Zmiany

Zmiany

fizjologiczne

fizjologiczne

Następstwa

Następstwa

zmian

zmian

fizjologicznych

fizjologicznych

Następstwa

Następstwa

chorób

chorób

oczy starczowzroczność akomodacja ↓
zmętnienie soczewki wrażliwość na światło ↓
ślepota
uszy percepcja dźwięków ↓ trudności w rozróżnianiu
słów głuchota

zmiany związane z wiekiem i ich

zmiany związane z wiekiem i ich

następstwa

następstwa

Narząd/układ

Narząd/układ

Zmiany

Zmiany

fizjologiczne

fizjologiczne

Następstwa

Następstwa

zmian

zmian

fizjologicznych

fizjologicznych

Następstwa

Następstwa

chorób

chorób

endokrynny upośledzona tolerancja poziom glukozy w ostrych
glukozy schorzeniach ↑
cukrzyca
tarczyca produkcja T3 i T4 ↓
niedoczynność
nadnercza renina ↓aldosteron ↓
sód ↓ potas ↑
płciowe ↓
absorpcja i aktywacja
osteomalacja
witaminy D ↓
złamania

zmiany związane z wiekiem i ich

zmiany związane z wiekiem i ich

następstwa

następstwa

Narząd/ukła

Narząd/ukła

d

d

Zmiany

Zmiany

fizjologiczne

fizjologiczne

Następstwa zmian

Następstwa zmian

fizjologicznych

fizjologicznych

Następstwa

Następstwa

chorób

chorób

oddechowy elastyczność płuc ↓ zaburzenie wentylacji/perfuzji duszność
sztywność klatki piersiowej ↑ PO2 ↓ hipoksja

zmiany związane z wiekiem i ich

zmiany związane z wiekiem i ich

następstwa

następstwa

Narząd/ukła

Narząd/ukła

d

d

Zmiany

Zmiany

fizjologiczne

fizjologiczne

Następstwa zmian

Następstwa zmian

fizjologicznych

fizjologicznych

Następstwa

Następstwa

chorób

chorób

krążenia podatność tętnic ↓ gdy HR ↑ RR ↓
omdlenia
i RR skurczowe ↑
reaktywność β-adrener- pojemność minutowa ↓
niewydolność serca
giczna ↓
wrażliwość barorecepto- upośledzony wzrost RR w
odpow.
rów ↓i automatyka węzła na pionizację, spadek
objętości blok serca
zatokowo-przeds. ↓ serca

zmiany związane z wiekiem i ich

zmiany związane z wiekiem i ich

następstwa

następstwa

Narząd/ukła

Narząd/ukła

d

d

Zmiany

Zmiany

fizjologiczne

fizjologiczne

Następstwa zmian

Następstwa zmian

fizjologicznych

fizjologicznych

Następstwa

Następstwa

chorób

chorób

pokarmowy funkcja wątroby ↓ metabolizm leków ↓ marskość wątroby
kwaśność soku żołądko- absorpcja Ca przy pustym osteoporoza,
wego ↓ żołądku ↓ niedobór wit.B12
perystaltyka okrężnicy ↓ zaparcia zaparcia
upośledzenie defekacji nietrzymanie stolca

zmiany związane z wiekiem i ich

zmiany związane z wiekiem i ich

następstwa

następstwa

Narząd/ukła

Narząd/ukła

d

d

Zmiany

Zmiany

fizjologiczne

fizjologiczne

Następstwa zmian

Następstwa zmian

fizjologicznych

fizjologicznych

Następstwa

Następstwa

chorób

chorób

krwiotwórczy/ rezerwa szpikowa↓ niedokrwistość
immunologiczny funkcja limfocytów T↓ fałszywie negatywna próba
tuberkulinowa
autoprzeciwciała ↓ fałszywie pozytywny czynnik choroby
reumatoidalny,
przeciwciała przeciw- autoimmunologicz
jądrowe ne

zmiany związane z wiekiem i ich

zmiany związane z wiekiem i ich

następstwa

następstwa

Narząd/ukła

Narząd/ukła

d

d

Zmiany

Zmiany

fizjologiczne

fizjologiczne

Następstwa zmian

Następstwa zmian

fizjologicznych

fizjologicznych

Następstwa

Następstwa

chorób

chorób

nerki przesączanie kłębkowe↓ upośledzanie wydalanie leków stężenie
kreatyniny ↑

zmiany związane z wiekiem i ich

zmiany związane z wiekiem i ich

następstwa

następstwa

Narząd/ukła

Narząd/ukła

d

d

Zmiany

Zmiany

fizjologiczne

fizjologiczne

Następstwa zmian

Następstwa zmian

fizjologicznych

fizjologicznych

Następstwa

Następstwa

chorób

chorób

moczowo-płcio atrofia błony śluzowej bolesne stosunki płciowe, zakażenie dróg
wy pochwy i cewki moczowej bakteriomocz moczowych
powiększenie prostaty objętość moczu zalęgającego↑ nietrzymanie i
zaleganie

zmiany związane z wiekiem i ich

zmiany związane z wiekiem i ich

następstwa

następstwa

Narząd/ukła

Narząd/ukła

d

d

Zmiany

Zmiany

fizjologiczne

fizjologiczne

Następstwa zmian

Następstwa zmian

fizjologicznych

fizjologicznych

Następstwa

Następstwa

chorób

chorób

układ nerwowy atrofia mózgu kłopoty z pamięcią otępienie, majacz.
Synteza katecholamin↓ depresja
Synteza dopaminy↓ sztywny chód ch. Parkinsona
Odruchy postawy i
ułożenia↓ zataczanie się upadki
faza 4 snu↓ wczesne wstawanie, bezsenność bezdech we śnie

BIOLOGIA STARZENIA A CZYNNIKI

BIOLOGIA STARZENIA A CZYNNIKI

CHOROBOWE

CHOROBOWE

1.

1.

nowa choroba pojawiająca się u osób starych

nowa choroba pojawiająca się u osób starych

( wg. definicji 75 lub 80 lat) głównie dotyczy

( wg. definicji 75 lub 80 lat) głównie dotyczy

narządów najbardziej dotkniętych przez zmiany

narządów najbardziej dotkniętych przez zmiany

fizjologicznego starzenia.

fizjologicznego starzenia.

*

*

nadczynność tarczycy częściej powoduje migotanie

nadczynność tarczycy częściej powoduje migotanie

przedsionków, splątanie, depresje, omdlenia i

przedsionków, splątanie, depresje, omdlenia i

osłabienie

osłabienie

*

*

niezależnie od miejsca procesu chorobowego mogą

niezależnie od miejsca procesu chorobowego mogą

wystąpić te same objawy; splatanie, depresja,

wystąpić te same objawy; splatanie, depresja,

nietrzymanie moczu, omdlenia

nietrzymanie moczu, omdlenia

2.

2.

zmniejszone rezerwy fizjologiczne powodują, że

zmniejszone rezerwy fizjologiczne powodują, że

objawy choroby lub działania uboczne leków występują

objawy choroby lub działania uboczne leków występują

we wcześniejszych etapach

we wcześniejszych etapach

.

.

*

*

niewydolność serca może zostać wywołana łagodną

niewydolność serca może zostać wywołana łagodną

nadczynnością tarczycy

nadczynnością tarczycy

*

*

zaburzenia poznawcze – łagodna nadczynność przytarczyc

zaburzenia poznawcze – łagodna nadczynność przytarczyc

*

*

zastój moczu – łagodnym przerostem prostaty

zastój moczu – łagodnym przerostem prostaty

*

*

leki antyhistaminiwe – mogą spowodować splatanie

leki antyhistaminiwe – mogą spowodować splatanie

*

*

diuretyki – nietrzymanie moczu

diuretyki – nietrzymanie moczu

*

*

digoksyna- depresje

digoksyna- depresje

3. niektóre stany chorobowe u młodszych pacjentów, są

3. niektóre stany chorobowe u młodszych pacjentów, są

dosyć częste ( i nie traktowane jako chorobowe) u osób

dosyć częste ( i nie traktowane jako chorobowe) u osób

w wieku starszym

w wieku starszym

*

*

bakteriomocz

bakteriomocz

*

*

przedwczesne skurcze dodatkowe

przedwczesne skurcze dodatkowe

*

*

zmniejszenie gęstości kości

zmniejszenie gęstości kości

*

*

pogorszenie tolerancji glukozy

pogorszenie tolerancji glukozy

*

*

nadreaktywność pęcherza moczowego

nadreaktywność pęcherza moczowego

4. wieloprzyczynowość objawów chorobowych

4. wieloprzyczynowość objawów chorobowych

powoduje, że w diagnostyce geriatrycznej nie stosuje

powoduje, że w diagnostyce geriatrycznej nie stosuje

się „ zasady oszczędności” w ilości rozpoznanych

się „ zasady oszczędności” w ilości rozpoznanych

schorzeń.

schorzeń.

Choroby układu

Choroby układu

krążenia

krążenia

Miażdżyca

Miażdżyca

:

:

charakteryzuje się

charakteryzuje się

ogniskowym śródściennym

ogniskowym śródściennym

zgrubieniem pod błoną wewnętrzną,

zgrubieniem pod błoną wewnętrzną,

które wpukla się do światła naczynia

które wpukla się do światła naczynia

i w najcięższej postaci powoduje

i w najcięższej postaci powoduje

jego niedrożność .

jego niedrożność .

–

–

ze względu na następstwa

ze względu na następstwa

dotyczące mózgu, serca, nerek ,

dotyczące mózgu, serca, nerek ,

kończyn , jest najczęstszą przyczyną

kończyn , jest najczęstszą przyczyną

chorób i śmiertelności w większości

chorób i śmiertelności w większości

krajów świata.

krajów świata.

Czynniki ryzyka:

Czynniki ryzyka:

*

*

 nadciśnienie tętnicze

 nadciśnienie tętnicze

*

*

 podwyższone stężenie lipidów surowicy;

 podwyższone stężenie lipidów surowicy;

trójglicerydów, lipoprotein o niskiej gęstości – LDL,

trójglicerydów, lipoprotein o niskiej gęstości – LDL,

a obniżenie lipoprotein o wysokiej gęstości – HDL

a obniżenie lipoprotein o wysokiej gęstości – HDL

*

*

 palenie papierosów,

 palenie papierosów,

*

*

 cukrzyca

 cukrzyca

*

*

 otyłość

 otyłość

*

*

 płeć męska

 płeć męska

*

*

 obciążenia rodzinne

 obciążenia rodzinne

Mechanizm działania czynników

Mechanizm działania czynników

ryzyka

ryzyka

•

Stres oksydacyjny –

Stres oksydacyjny –

zwiększona produkcja

zwiększona produkcja

reaktywnych odmian tlenu

reaktywnych odmian tlenu

*

*

rola angiotensyny II

rola angiotensyny II

- wzrost komórek mięśni gładkich

- wzrost komórek mięśni gładkich

- wytwarzanie nadtlenku

- wytwarzanie nadtlenku

- aktywacja cząsteczek adhezyjnych

- aktywacja cząsteczek adhezyjnych

- aktywacja monocytów/makrofagów

- aktywacja monocytów/makrofagów

- tętniaki aorty brzusznej

- tętniaki aorty brzusznej

- utlenianie LDL

- utlenianie LDL

- działanie prozakrzepowe

- działanie prozakrzepowe

Rola układu renina-

Rola układu renina-

angiotenzyna

angiotenzyna

•

patogenaza nadciśnienia tętniczego

patogenaza nadciśnienia tętniczego

•

patogeneza zapalenia

patogeneza zapalenia

•

patogeneza miażdzycy

patogeneza miażdzycy

•

patogeneza zastoinowej

patogeneza zastoinowej

niewydolności krążenia

niewydolności krążenia

Inhibitory ACE=hamowanie układu

Inhibitory ACE=hamowanie układu

renina-angiotenzyna

renina-angiotenzyna

•

Obniżanie ciśnienia tętniczego

Obniżanie ciśnienia tętniczego

•

Ograniczanie miażdżycy

Ograniczanie miażdżycy

•

Zmniejszanie liczby epizodów sercowo-

Zmniejszanie liczby epizodów sercowo-

naczyniowych

naczyniowych

•

Spadek liczby zawałów

Spadek liczby zawałów

Zakażenie,

Zakażenie,

zapalenie

zapalenie

a rozwój

a rozwój

miażdżycy

miażdżycy

(

(

program Cardiowascular Health Study)

program Cardiowascular Health Study)

•

Helicobacter pylori

Helicobacter pylori

•

Chlamydia pneumoniae

Chlamydia pneumoniae

(

(

dotyczy głównie

dotyczy głównie

chorych po 65 roku zycia)

chorych po 65 roku zycia)

•

Wirus opryszczki prostej typu 1(HSV-1)

Wirus opryszczki prostej typu 1(HSV-1)

•

( obcność przeciwciał IgG przeciw wirusowi HSV-1)

( obcność przeciwciał IgG przeciw wirusowi HSV-1)

Trójglicerydy i niskie stęzenie

Trójglicerydy i niskie stęzenie

HDL w ocenie ryzyka

HDL w ocenie ryzyka

wieńcowego

wieńcowego

(

(

badanie Framingham)

badanie Framingham)

•

Wzrost ryzyka

Wzrost ryzyka

* spadek cholesterolu o wysoiej gęstości

* spadek cholesterolu o wysoiej gęstości

HDL

HDL

* wzrost stężenia trójglicerydów

* wzrost stężenia trójglicerydów

* wzrost steżenia trójglicerydów >200mg%,

* wzrost steżenia trójglicerydów >200mg%,

spadek steżenia HDL , przy wzroście LDL

spadek steżenia HDL , przy wzroście LDL

(LDL/HDL> 5), ryzyko epizodów sercowo-

(LDL/HDL> 5), ryzyko epizodów sercowo-

naczyniowych pięciokrotnie wzrasta.

naczyniowych pięciokrotnie wzrasta.

Leczenie:

Leczenie:

profilaktyka ,

profilaktyka ,

farmakoterapia ?

farmakoterapia ?

Decyzja o podjęciu farmakoterapii powinna

Decyzja o podjęciu farmakoterapii powinna

uwzględniać:

uwzględniać:

*

*

 inne czynniki (w tym choroby) ograniczające

 inne czynniki (w tym choroby) ograniczające

długość życia

długość życia

*

*

 ujemne skutki terapii obniżającej stężenie lipidów

 ujemne skutki terapii obniżającej stężenie lipidów

*

*

 dolegliwości i stopień zagrożenia miażdżycą

 dolegliwości i stopień zagrożenia miażdżycą

*

*

 a na końcu wiek pacjenta ( w tym głównie

 a na końcu wiek pacjenta ( w tym głównie

biologiczny)

biologiczny)

Nadciśnienie tętnicze:

Nadciśnienie tętnicze:

stale

stale

podwyższone wartości ciśnienia

podwyższone wartości ciśnienia

skurczowego i/lub rozkurczowego o

skurczowego i/lub rozkurczowego o

charakterze pierwotnym lub wtórnym ,

charakterze pierwotnym lub wtórnym ,

które mogą prowadzić do uszkodzenia

które mogą prowadzić do uszkodzenia

serca, mózgu lub funkcji nerek.

serca, mózgu lub funkcji nerek.

nadciśnienie tętnicze

nadciśnienie tętnicze

główne zagrożenie to:

główne zagrożenie to:

  

  

  

  

*

*

nagły zgon

nagły zgon

    

    

*

*

choroba niedokrwienna serca

choroba niedokrwienna serca

   

   

*

*

niewydolność serca

niewydolność serca

   

   

*

*

udar mózgu

udar mózgu

   

   

*

*

uszkodzenie nerek

uszkodzenie nerek

   

   

*

*

uszkodzenie narządu wzroku

uszkodzenie narządu wzroku

Leczenia nadciśnienia skurczowego u

Leczenia nadciśnienia skurczowego u

osób w podeszłym wieku- badanie

osób w podeszłym wieku- badanie

SYST-EUR

SYST-EUR

(Systolic Hypertension in Europe)

(Systolic Hypertension in Europe)

•

Wyniki:

Wyniki:

1. aktywne leczenie obniżyło współczynnik

1. aktywne leczenie obniżyło współczynnik

występowania udarów z 13,7do 7,9 epizodów na

występowania udarów z 13,7do 7,9 epizodów na

1000 osobolat

1000 osobolat

2. częstość występowania samych udarów nie

2. częstość występowania samych udarów nie

zakończonych zgonem zmniejszyła się o 44%

zakończonych zgonem zmniejszyła się o 44%

3. częstość występowania nagłych zgonów

3. częstość występowania nagłych zgonów

sercowych spadła o 26%

sercowych spadła o 26%

Inne wyniki

Inne wyniki

•

W odniesieniu do

W odniesieniu do

śmiertelności

śmiertelności

całkowitej i z przyczyn

całkowitej i z przyczyn

sercowo-naczyniowych

sercowo-naczyniowych

korzyści z leczenia

korzyści z leczenia

hipotensyjnego malały

hipotensyjnego malały

wraz z wiekiem

wraz z wiekiem

*

*

W odniesieniu do

W odniesieniu do

śmiertelności całkowitej

śmiertelności całkowitej

korzyści z leczenia

korzyści z leczenia

hipotensyjnego były

hipotensyjnego były

większe w przypadku

większe w przypadku

wyższego ciśnienia

wyższego ciśnienia

skurczowego w punkcie

skurczowego w punkcie

wyjścia, w odniesieniu

wyjścia, w odniesieniu

do udaru mózgu

do udaru mózgu

korzyści były najbardziej

korzyści były najbardziej

widoczne u niepalących

widoczne u niepalących

Zapobieganiu otępieniu

Zapobieganiu otępieniu

•

Aktywne leczenie zapobiegało

Aktywne leczenie zapobiegało

głównie otępieniu o charakterze

głównie otępieniu o charakterze

degeneracyjnym

degeneracyjnym

•

Leczenie 1000 chorych przez 5 lat

Leczenie 1000 chorych przez 5 lat

zapobiegły 20 przypadkom otępienia

zapobiegły 20 przypadkom otępienia

Powikłania narządowe jako wynik

Powikłania narządowe jako wynik

niewłaściwie leczonego nadciśnienia

niewłaściwie leczonego nadciśnienia

tętniczego

tętniczego

SERCE

MÓZG

CHOROBA NIEDOKRWIENNA

CHOROBA NIEDOKRWIENNA

SERCA

SERCA

Leczenie:

Leczenie:

*

*

zachowawcze

zachowawcze

*

*

inwazyjne

inwazyjne

Intensywne zmiany stylu życia

Intensywne zmiany stylu życia

w leczeniu choroby wieńcowej

w leczeniu choroby wieńcowej

•

Palenie tytoniu :

Palenie tytoniu :

progresja miażdżycy, skurcz

progresja miażdżycy, skurcz

naczyń, agregację płytek

naczyń, agregację płytek

•

Stres emocjonalny i wrogość

Stres emocjonalny i wrogość

: skurcz naczyń

: skurcz naczyń

bezpośrednio i poprzez stymulację alfa-adrenergiczną

bezpośrednio i poprzez stymulację alfa-adrenergiczną

oraz uwalnianie tromboksanu A2 z płytek, agregacja

oraz uwalnianie tromboksanu A2 z płytek, agregacja

płytek w t. wieńcowych,

płytek w t. wieńcowych,

•

Depresja:

Depresja:

częsta w starszym wieku zwiększa

częsta w starszym wieku zwiększa

ryzyko zawału

ryzyko zawału

w tym samym stopniu

w tym samym stopniu

co miażdżyca !!!

co miażdżyca !!!

ponad trzykrotnie zwiększa prawdopodobieństwo

ponad trzykrotnie zwiększa prawdopodobieństwo

zgonu!!

zgonu!!

(badanie Duke University)

(badanie Duke University)

PROBLEMY NEUROLOGICZNE I

PROBLEMY NEUROLOGICZNE I

PSYCHICZNE WIEKU

PSYCHICZNE WIEKU

PODESZŁEGO

PODESZŁEGO

ZABURZENIA FUNKCJI POZNAWCZYCH;

ZABURZENIA FUNKCJI POZNAWCZYCH;

majaczenie i otępienie:

majaczenie i otępienie:

*

*

polegają one na utracie funkcji poznawczych tj. procesów

polegają one na utracie funkcji poznawczych tj. procesów

polegających na nabywaniu wiedzy, zapamiętywaniu i

polegających na nabywaniu wiedzy, zapamiętywaniu i

używaniu nowych wiadomości

używaniu nowych wiadomości

RÓŻNICE POMIĘDZY MAJACZENIEM A OTĘPIENIEM

RÓŻNICE POMIĘDZY MAJACZENIEM A OTĘPIENIEM

MAJACZENIE OTĘPIENIE

MAJACZENIE OTĘPIENIE

________________________________________________________________________

________________________________________________________________________

nagły rozwój choroby początek podstępny

nagły rozwój choroby początek podstępny

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

zmienny przebieg choroba postępuje powoli

zmienny przebieg choroba postępuje powoli

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

potencjalnie odwracalne nieodwracalne

potencjalnie odwracalne nieodwracalne

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

głęboko upośledzona zdolność uwagi upośledzenie pamięci (krótkiej i długiej)

głęboko upośledzona zdolność uwagi upośledzenie pamięci (krótkiej i długiej)

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ogniskowe ubytki funkcji poznawczych uogólnione zaburzenie f. Poznawczych

ogniskowe ubytki funkcji poznawczych uogólnione zaburzenie f. Poznawczych

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

zazwyczaj przyczyną jest choroba zazwyczaj przyczyna jest choroba

zazwyczaj przyczyną jest choroba zazwyczaj przyczyna jest choroba

układowa lub leki Alzheimera lub zatory

układowa lub leki Alzheimera lub zatory

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

wymaga natychmiastowej diagnostyki nie wymaga natychmiastowej

wymaga natychmiastowej diagnostyki nie wymaga natychmiastowej

i leczenia diagnostyki i leczenia

i leczenia diagnostyki i leczenia

Ch. Alzcheimera i depresja –

Ch. Alzcheimera i depresja –

róznicowanie we wczesnym

róznicowanie we wczesnym

okresie

okresie

Choroby naczyniowe mózgu:

Choroby naczyniowe mózgu:

*

*

udary

udary

*

*

parkinsonizm

parkinsonizm

PARKINSONIZM

PARKINSONIZM

(paralysis agitans)

(paralysis agitans)

Zespół charakteryzujący się drżeniem,

Zespół charakteryzujący się drżeniem,

sztywnością mięśni, akinezją, i utratą

sztywnością mięśni, akinezją, i utratą

odruchów postawnych. Najczęstsze schorzenie

odruchów postawnych. Najczęstsze schorzenie

jąder podstawy mózgu.

jąder podstawy mózgu.

Choroby naczyń tętniczych i starzejący

Choroby naczyń tętniczych i starzejący

się mózg

się mózg

 

 

Powtarzające się krótkie epizody

Powtarzające się krótkie epizody

niedostatecznego ukrwienia, z powodu

niedostatecznego ukrwienia, z powodu

upośledzonego napływu, mikrotętniaków,

upośledzonego napływu, mikrotętniaków,

wylewów, mikrozatorów i zawałów

wylewów, mikrozatorów i zawałów

rozproszonych nierównomiernie w substancji

rozproszonych nierównomiernie w substancji

białej podkorowej przyczyniają się do

białej podkorowej przyczyniają się do

narastających stopniowo zaburzeń czynności

narastających stopniowo zaburzeń czynności

korowej i zaniku mózgowego.

korowej i zaniku mózgowego.

O b r a z k l i n i c z n y:

O b r a z k l i n i c z n y:

*

*

   apraksja ze sztywnością mięśniową (wygórowane odruchy

   apraksja ze sztywnością mięśniową (wygórowane odruchy

ścięgnowe,

ścięgnowe,

odchylenie ciała do tyłu

odchylenie ciała do tyłu

*

*

    zaburzenia chodu (chód drobnymi kroczkami z suwaniem

    zaburzenia chodu (chód drobnymi kroczkami z suwaniem

nóg)

nóg)

*

*

otępienie

otępienie

*

*

zaburzenia zwieraczy

zaburzenia zwieraczy

ZMIANY W UKŁADZIE

ZMIANY W UKŁADZIE

MOCZOWYM

MOCZOWYM

Nieprawidłowości w ilości moczu

Nieprawidłowości w ilości moczu

*

*

zmniejszenie ilości – skąpomocz

zmniejszenie ilości – skąpomocz

(oliguria)

(oliguria)

*

*

bezmocz (anuria)

bezmocz (anuria)

*

*

wielomocz (poliuria)

wielomocz (poliuria)

Skąpomocz i bezmocz (

Skąpomocz i bezmocz (

mniej niż

mniej niż

500ml/dobę)

500ml/dobę)

*

*

obstrukcja dróg moczowych

obstrukcja dróg moczowych

*

*

zamknięcie światła tętnic lub żył

zamknięcie światła tętnic lub żył

nerkowych

nerkowych

*

*

wstrząs

wstrząs

*

*

martwica kory nerek

martwica kory nerek

*

*

ostra martwica cewek nerkowych

ostra martwica cewek nerkowych

*

*

postępujące kłębuszkowe zapalenie

postępujące kłębuszkowe zapalenie

nerek

nerek

*

*

odwodnienie

odwodnienie

Wielomocz (poliuria)

Wielomocz (poliuria)

*

*

polidypsja w przebiegu moczówki prostej

polidypsja w przebiegu moczówki prostej

–

–

diureza

diureza

osmotyczna, wynikiem źle kontrolowanej

osmotyczna, wynikiem źle kontrolowanej

cukrzycy

cukrzycy

*

*

czynniki jatrogenne: mannitol, kontrast

czynniki jatrogenne: mannitol, kontrast

radiologiczny, dieta wysokobiałkowa

radiologiczny, dieta wysokobiałkowa

( doustna lub

( doustna lub

pozajelitowa

pozajelitowa

*

*

proces powrotu do zdrowia w przebiegu

proces powrotu do zdrowia w przebiegu

ostrej

ostrej

niewydolności nerek

niewydolności nerek

*

*

po odblokowaniu nefropatii obstrukcyjnej

po odblokowaniu nefropatii obstrukcyjnej

Nietrzymanie moczu

Nietrzymanie moczu

*

*

wysiłkowe nietrzymanie moczu

wysiłkowe nietrzymanie moczu

*

*

napadowe nietrzymanie moczu

napadowe nietrzymanie moczu

*

*

mimowolne nietrzymanie moczu

mimowolne nietrzymanie moczu

DIAPPERS - nietrzymanie moczu u osób w wieku

DIAPPERS - nietrzymanie moczu u osób w wieku

starszym

starszym

 

 

D

D

- delirium

- delirium

I

I

- infekcje

- infekcje

A

A

- atroficzne zapalenie cewki moczowej

- atroficzne zapalenie cewki moczowej

P

P

-

-

pharmacologic

pharmacologic

,przyczyny farmakologiczne

,przyczyny farmakologiczne

P

P

- psychologiczne przyczyny

- psychologiczne przyczyny

E

E

-

-

excessive urine autput

excessive urine autput

–nadmierne

–nadmierne

wytwarzanie moczu

wytwarzanie moczu

R

R

-

-

restricted mobility

restricted mobility

– ograniczona ruchomość

– ograniczona ruchomość

S

S

-

-

stool impaction

stool impaction

– trudności w oddawaniu

– trudności w oddawaniu

stolca

stolca