• Pojęcie ma nie tylko akcentować rolę
i miejsce Rosji w przestrzeni
międzynarodowej, ale także
legitymizować jej prawo do
budowania demokracji w oparciu o
własne doświadczenia i historię.
„Suwerenna demokracja” obejmuje
różne wymiary rosyjskiej polityki:
• - politykę wewnętrzną,
• - politykę zagraniczną,
• - politykę ekonomiczną,
• Geneza powstania terminu swoimi korzeniami
sięga interpretacji „pomarańczowej rewolucji” na
Ukrainie w 2004.
SUWERENNA DEMOKRACJA
„jest to sposób politycznego życia
społeczeństwa, w którym władza, jej organy
i działania wybierane są, formowane i
kierowane wyłącznie przez rosyjski naród w
całej jego różnorodności i całości, dla
osiągnięcia materialnego dobrobytu,
swobód, sprawiedliwości wszystkich
tworzących ten naród obywateli, grup
socjalnych, nacji”
• Główne założenia przedstawiono w wydanej w czerwcu
2006 r. publikacji tekstów kremlowskich politologów,
polityków i dziennikarzy pt: „Suwerenność. Europejski
wybór Rosji”. Autorzy (oprócz Surkowa m.in. Aleksiej
Czadajew, Andriej Kokoszkin, Witalij Tretiakow) podkreślili
konieczność dalszej ścisłej współpracy Rosji z
Zachodem, przy jednoczesnej ochronie własnych
interesów.
• Miała służyć legitymizacji wszelkich działań podejmowanych
przez Rosję dla ochrony jej żywotnych interesów.
• Pozytywnie ocenili: działacze „Jednej Rosji”, niektórzy
publicyści
• Negatywnie ocenili: Dymitr Miedwiediew;
wiceprzewodniczący Dumy Państwowej FR Oleg Morozow
(powiedział, że rozumienie „suwerennej demokracji” nie
przystaje do linii programowej „Jednej Rosji”), a także mer
Moskwy Jurij Łużkow.
Władysław Surkow
• Pochodzi z Czeczeńsko- Inguskiej
ASRS
• Studiował teatrologię, kolekcjoner
kukieł
• Od 1999r zastępca administracji
prezydenta
• Współtwórca ruchu „Nasi”
• Autor hasła „Suwerenna
demokracja”
• Pomysłodawca filmu „1612”
• WYMIAR ZEWNĘTRZNY:
• Status Rosji gwarantują:
• - potencjał rosyjskiego państwa,
• - niezależność gospodarcza,
• - potęga militarna
• Rosyjskie społeczeństwo jest wolne i otwarte
na współpracę z innymi narodami, nie będąc
jednak zależnym od żadnych zewnętrznych
nacisków.
• Jest różnica między suwerenną a
niesuwerenną (czyli, narzuconą przez Zachód)
formą demokracji w Rosji
• Demokracja to nie fakt to proces
• „Suwerenna demokracja” jest w
konsekwencji odpowiedzią na zachodnią,
krytyczną ocenę rosyjskiego procesu
demokratyzacji. Jak ocenia wielu rosyjskich
ekspertów, zarzuty formułowane przez
Zachód poważnie szkodzą rosyjskim
inicjatywom w sferze polityki energetycznej i
bezpieczeństwa międzynarodowego.
Zwłaszcza jeśli USA publicznie poddaje w
wątpliwość wiarygodność Rosji jako
dostarczyciela gazu, a Europa upatruje w
działaniach Kremla zagrożenie dla swojego
bezpieczeństwa energetycznego. Powołując
się na hasło „suwerennej demokracji”,
rosyjscy politycy pragną zdyskredytować
wszelkie próby porównań między rosyjskimi
i zachodnimi regułami demokratyzacji
• WYMIAR WEWNĘTRZNY:
• Odwołuje się do godności rosyjskiego
narodu
• ma pomóc rosyjskim obywatelom lepiej
zrozumieć własną swoistość, własne
zadania i cele
• Suwerenności nie można bowiem chronić
jedynie administracyjnie. Jest to zadanie
dla całego społeczeństwa.
• termin „suwerenna demokracja”
odpowiada na potrzebę stworzenia
akceptowanej przez większość obywateli
ideologii narodowej.
• jest ważnym narzędziem legitymizacji
reżimu wewnątrz państwa. Jest
skierowana do społeczeństwa
rosyjskiego. Chwytliwe hasło ma
przekonać obywateli, że nie należy
ubolewać z powodu odmiennych niż na
Zachodzie standardów rosyjskiej
demokracji. Co więcej, zaznaczając, że
suwerenności państwa nie można
budować jedynie na fundamentach
administracyjnych, zwolennicy terminu
starają się zaprzeczyć tezie o
autorytarnych tendencjach
współczesnego reżimu w Rosji.
• WYMIAR EKONOMICZNY:
• W publikacji „Ekonomia suwerennej
demokracji” czytamy, że koncepcja
„suwerennej demokracji” ma swoje źródło
w teorii kubańskiego rewolucjonisty Ernesto
Che Guevary, który nawoływał do
wywalczenia dla kraju suwerenności,
odebrania jej tym, których nazywa się
monopolistami. Należy zdemonopolizować
globalną ekonomię.
• suwerenność można odbierać jako synonim
konkurencyjności na płaszczyźnie
ekonomicznej.
• Reformy rynkowe będą kontynuowane w
Rosji, jednak kluczowe aktywa pozostaną w
rękach elity narodowej.
• Liczne wątpliwości odnośnie terminu
„suwerenna demokracja” rozwiać
miał ostatecznie okrągły stół w
„Rosyjskiej Gazecie”, zorganizowany
30 sierpnia 2006 roku pod hasłem
„Suwerenne państwo w warunkach
globalizacji: demokracja i
identyfikacja narodowa”. Do udziału
w debacie zaproszono wielu
ekspertów, uczonych, przedstawicieli
partii, dziennikarzy.
Walerij Zorkin –przewodniczący
Sądu Konstytucyjnego
• „Na świecie istnieje ponad tysiąc określeń demokracji,
tyle samo, tylko że podniesionych do kwadratu
określeń suwerenności. W obliczu tych wszystkich
możliwości konieczne jest wypracowanie jednej
wspólnej konstrukcji rozwoju Rosji. Bez tego jedynym
rezultatem wielości poglądów będzie chaos”
• Dla Zorkina „suwerenna demokracja” oznacza
zwierzchność Konstytucji która gwarantuje
suwerenność nie monarchii, a republiki- a tym samym
demokratycznych struktur
• Nie ma jednakowej suwerenności w USA czy Rosji.
Inaczej ona prezentowała się w latach 70. inaczej tez
teraz. Jeśli będziemy postrzegać suwerenność,
demokracje jako powinność to wtedy decyzja odnośnie
tego jak ma wyglądać demokracja nie tylko w Iraku, ale
i w Rosji będzie podejmowana z zewnątrz.
Wiaczesław Wołodin- Sekretarz
Prezydium Rady
Generalnej„Jednej Rosji”
• Nie ma rozdźwięku między europejską
drogą Rosji a „suwerenną demokracją”.
Europejska droga to droga rozwoju. Droga
Rosji byłaby nieeuropejska właśnie wtedy,
gdyby odrzuciła suwerenność, czyli rolę
narodu, który dzięki swej ekonomicznej sile
wpływa na stosunki międzynarodowe.
• Związek Sowiecki upadł ponieważ elita
rządząca nie potrafiła uczynić kraju
konkurencyjnym
• Andriej Isajew zaznaczył, że „suwerenna
demokracja” pozwala „Jednej Rosji” podkreślić
wartości, które partia te wyraża.
• Słowem „demokracja” oddziela się ona od
wszystkich, którzy chcą dążą do ustanowienia
państwowego socjalizmu w Rosji, a słowem
„suwerenna” od tych, którzy swoją działalnością w
latach 90. przyczynili się do zdeprecjonowania
samego pojęcia demokracji.
• Fundamentem identyfikacji narodu rosyjskiego było
od zawsze państwo. To ono stanowiło podstawę
istnienia narodu. Dlatego odwracanie się części
społeczeństwa od idei demokracji, jest – zdaniem
Isajewa – związane z tym, że utożsamia ona
demokrację z utratą niezależności przez państwo.
• „
• Jedna Rosja” chce połączyć te dwa pojęcia,
pokazać, że demokracja nie jest wrogiem
suwerenności, nie musi oznaczać
zaprzedania narodowych interesów,
ubezwłasnowolnienia państwa.
• Liderzy partii zaznaczają, że Rosja nie chce
się izolować na arenie międzynarodowej,
jednak nie zamierza wstępować ani do
NATO, ani do UE. Będzie również
samodzielnie modernizować swoją
gospodarkę. Tylko w ten sposób
zagwarantuje sobie bezpieczeństwo
ekonomiczne, a jej gospodarka stanie się
konkurencyjna na rynkach światowych.
Aleksiej Czadajew
• demokracja powinna być "zgodna z
duchem narodu i naszą tradycją" -
właśnie "suwerenna”. Wówczas
kryteria odnośnie tego, które "wybory
w naszym domu są uczciwe, a które
nie, ustalać będą nie wrogo nastawieni
do nas obcy, lecz my sami".
• „Chodzi nam o demokrację po
naszemu. Mniej więcej o to, co
powstaje u nas przy Putinie”
• Godność wolnego człowieka wymaga, żeby
nacja w stosunku do której on odnosi siebie
była także wolna w sprawiedliwie
urządzonym świecie
• Wyższa niezawisłość narodu wzywa by
dążyć do tego na wszystkich poziomach
obywatelskiej aktywności od indywidualnej
do narodowej
• Dziś Rosja musi przekształcić na swoją
korzyść skutki globalizacji, stwarzając nowe
społeczeństwo, nową ekonomikę, nową
armię, nową wiarę. Nalezy udowodnić, że o
wolności i sprawiedliwości można i powinno
się mówić po rosyjsku
Dymitr Miedwiediew
• Skrytykował pojęcie.
• „demokracja” jak i „suwerenność” są w tym
samym stopniu ważne dla rozwoju dzisiejszej Rosji,
jednak obu terminów nie należy łączyć. Jakiekolwiek
bowiem przymiotniki określające demokrację
sugerują, że chodzi o jakąś inną, nietradycyjną jej
formę. To może wzbudzać podejrzenie, że hasło
stanowi propagandowy zabieg ukrycia
autorytarnych tendencji w rozwoju reżimu.
Właściwszym jest mówić o demokracji budowanej
na terytorium suwerennego państwa.
• Krytyka ekonomii: Jeśli rozumieć suwerenność jako
synonim niezależności, to suwerenna ekonomia
traci rację bytu w warunkach globalizacji.
Ekonomia opiera się na nieustannej wymianie
przemysłowych aktywów oraz wzajemnej
zależności partnerów.
• Apelował o uściślenie terminu
Dymitr Babicz-publicysta
„Tacy ludzie jak Surkow uważają, że nigdzie
na świecie nie ma prawdziwej demokracji,
nigdzie nie szanuje się praw człowieka i
mniejszości narodowych. - Oni wszyscy
jeszcze z kursów komsomolskich wynieśli
przekonanie, że wszystko to gra pozorów,
pusta liturgia słowa i gestu. Ale ich zdaniem
Rosja musi grać w tę grę pozorów, bo po
prostu tak wypada. W eleganckim
towarzystwie trzeba jeść nożem i widelcem.
Ich partnerzy i konkurenci ze służb patrzą
na świat inaczej. Oni nie chcą nawet
zachowywać pozorów”.
Michaił Kasjanow
• „cel doktryny jest jasno widoczny
chodzi o koncentracje i utrzymanie
za każą cenę politycznej władzy i
własności. Rezultat to triumf
populizmu, postępująca degradacja
społecznych i państwowych
instytucji, odejście od zasad
praworządności, demokracji i
gospodarki rynkowej
• Zwolennicy terminu pragną wykazać,
że „Suwerenna demokracja” nie jest
pomysłem stricte rosyjskim.
• (U. Kristofer)(1994)„Szybka
transformacja nowych niezawisłych
państw w suwerenne demokracje
jawi się jako centralne ogniowo
stabilizacji w Europie”
• R. Prodi(2004) „Nasza Unia chroni
istotę federacyjną suwerennych
demokracji”
• W „Washington Post”:
• „Suwerenna demokracja to termin
wymyślony na zamówienie Kremla
niesie on ze sobą dwa przesłania.
Pierwszy mówi o tym, że obecny
ustrój Rosji jest demokratyczny,
drugi, że trzeba to przyjąć „na
wiarę”. Każda próba sprawdzenia czy
tak jest w rzeczywistości będzie
odbierana jako mieszanie się w
wewnętrzne sprawy Rosji”.
Jaka demokracja potrzebna jest
Rosji? („Argumenty i Fakty”)
• Są reżimy w mniejszym stopniu demokratyczne niż
Rosja i mimo to okazują się być bardziej efektywnymi
niż system rosyjski (Chiny, Singapur, Taiwan)
• Rosyjska demokracja pokazała, że demokrację
można wykorzystać z korzyścią dla państwa lub ze
szkodą dla niego
• Jelcynowski model demokracji z uprzywilejowaną
kasta oligarchów gwarantował tym ostatnim niejako
„licencję dla grabienie” państwa
• Guru dzisiejszego liberalizmu M. Friedman przyznaje
się do błędu mówi „jednak silne prawodawstwo jest
ważniejsze niż prywatyzacja”. A prawo bez silnego
państwa nie istnieje, wszak w latach 90. oligarchowie
działający w warunkach „szarej demokracji” za nic
mieli literę prawa”