AGRESJA WŚRÓD DZIECI
CO TO JEST
AGRESJA?
Agresji człowiek się uczy. Agresja jest
przejawem deficytu umiejętności
zachowań społecznych, to zjawisko
wyuczone na wzorach obserwowanych
w rodzinie, szkole, mediach i
środowisku rówieśniczym.
Może być również uwarunkowana
genetycznie, ale to już w niewielkim
stopniu. Jeżeli jest to zachowanie
wyuczone, to można je zmienić.
Trzeba to przede wszystkim dostrzec i
podjąć trud pracy nad tym, aby
zlikwidować takie zachowania,
zminimalizować ich przejawy. Prawdą
jest, że łatwiejsza i o wiele
skuteczniejsza jest profilaktyczna
działalność dotycząca wszelkiej
patologii
społecznej, a więc podobnie
jest z agresją – lepiej jest
jej zapobiegać,
bo gorzej jest ją zlikwidować.
Co może spotkać
twoje dziecko w
szkole?
Wśród dorosłych panuje
powszechne przekonanie, że
najczęściej spotykane i
najbardziej dotkliwe jest bicie.
Tymczasem w szkole pojawiają
się różne formy przemocy dzieci
wobec dzieci:
Przemoc fizyczna:
bicie, kopanie, popychanie, niszczenie rzeczy,
plucie,
zamykanie w pomieszczeniach
Przemoc słowna:
przezywanie, wyśmiewanie, poniżanie, grożenie,
obgadywanie, szantażowanie
Przemoc bez słów i
kontaktu fizycznego:
miny, wrogie gesty, izolowanie, manipulowanie
związkami
Jeśli dziecko powie ci, że jest wyśmiewane
w klasie - nie bagatelizuj tego.
Przemoc mogą stosować uczniowie z tej
samej klasy (w pojedynkę lub całą grupą)
oraz uczniowie z innych klas.
Dla niego może to stanowić większy
problem niż pojedyncza bójka.
Wszystko zależy od wrażliwości dziecka
oraz sposobu w jaki zachowują się
sprawcy.
Dziewczynki także są sprawczyniami
przemocy.
Ich działania są bardziej zakamuflowane
niż działania chłopców.
Rzadziej używają przemocy fizycznej,
częściej obgadują i manipulują
związkami.
Przemoc, która trwa dłuższy czas nazywa
się znęcaniem.
CO NALEŻY CZYNIĆ
PO TEJ LINII?
Podstawową i najważniejszą sprawą jest uczyć
młodzieży zachowań prospołecznych, np.
umiejętności prowadzenia rozmowy
umiejętności przekonywania innych
uczyć pomagania innym ludziom
umiejętności radzenia sobie z presją kolegi i
grupy
umiejętności kontroli złości
umiejętności uwzględniania potrzeb i prawa
innych ludzi
Na powstawanie zachowań agresywnych
ważny wpływ ma otoczenie dziecka. Dzieje
się tak, gdy:
dzieci bardzo często mają do czynienia w
rodzinie z agresją i przemocą,
w rodzinie panuje chaos,
jest negatywny lub chłodny stosunek
emocjonalny rodziców do dziecka,
brak wyznaczonych granic, których dziecku
nie wolno przekraczać w zachowaniu wobec
rodziców, rodzeństwa, rówieśników,
w rodzinie bardzo często używa się w
stosunku do dzieci agresji i przemocy.
W ostatnim czasie wzrasta w naszym kraju
przestępczość, chuligańskie wybryki,
znieczulenie na cudzą krzywdę.
Na terenie naszej szkoły także
zaobserwowaliśmy nasilenie się przemocy
i agresji wśród uczniów.
Nie da się w kilku słowach podać przyczyn tego
zjawiska, jednak chciałabym zwrócić uwagę
państwa na przyczyny dominujące.
Żadne dziecko nie zachowuje się agresywnie bez
powodu.
Agresja stanowi ujście dla nagromadzonych
emocji.
Dziecko, gdy czuje się skrzywdzone,
niezrozumiane, rozczarowane, a nie potrafi
poprosić o pomoc, rozmowę, nie szuka
zrozumienia u bliskich, nie potrafi rozładować
przykrych dla siebie emocji – wybucha złością.
Często agresja, stosowanie przemocy jest
sposobem na zyskanie szacunku, podziwu
wśród rówieśników.
Uczeń, który nie potrafi zaimponować innym
sukcesami w nauce, sporcie, swoimi
zainteresowaniami próbuje to uzyskać poprzez
stosowanie przemocy – bicie słabszych, groźby,
wymuszanie pieniędzy itp. staje się wtedy
bohaterem, wszyscy się go boją i schodzą mu z
drogi.
Wiele pracy wymaga znalezienie u dziecka
jego mocnych stron
i danie mu okazji do wykazania się w tych
dziedzinach, w których może odnieść sukces.
Ale jest to jedyny sposób, aby dziecko
nauczyło się zdobywać uznanie w sposób
pozytywny.
Kolejna przyczyna – jeśli dziecko nie nauczy się
w rodzinie jak należy rozwiązywać konflikty,
jak się opanować w trudnej sytuacji,
że należy traktować innych z szacunkiem,
liczyć się z ich uczuciami, jest duża szansa,
że będzie stosowało zachowania agresywne jako
sposób rozwiązywania konfliktów.
Najlepszym nauczycielem jest
osobisty przykład rodziców.
Rodzice, którzy umiejętnie kontrolują swoje
uczucia dają dzieciom przykład
jak mają sobie radzić z własnym gniewem,
nie wyładowując się na innych.
Podsumujmy:
Dzieci, które czują się bezpiecznie w swych
relacjach z rodzicami, są mniej agresywne i
lepiej radzą sobie z emocjami.
Gdy dzieci otoczone są miłością
i zainteresowaniem, mają mało powodów do
agresji i wrogości.
Do agresji i przemocy uciekają się wtedy,
gdy boją się, są osamotnione, pełne rozterek
lub gdy mają silną potrzebę akceptacji
lub zwrócenia na siebie uwagi.
Dzieci powinny nauczyć się, że ich
zachowania skierowane do innych ludzi oraz
do nich samych nie powinny przekraczać
określonych granic.
Jeżeli dzieci nauczą się stosowania zachowań
agresywnych i przemocy jako metody na
rozwiązywanie problemów, a ze strony dorosłych
spotka się to z pobłażliwością lub akceptacją,
poziom agresji wśród rówieśników, rodzeństwa
i dorosłych będzie wzrastał.
Dzieci, które szczególnie często mają do
czynienia z agresją i przemocą w rodzinie
używaną też w stosunku do nich jako metoda
wychowawcza, uczą się jej stosowania w
relacjach z innymi. Karanie biciem jest dla
dziecka informacją, że siłowe rozwiązania są
najlepsze, że silniejsza osoba zadająca ból
komuś słabszemu postępuje słusznie.
Ważne jest abyście rozmawiali ze swoimi
dziećmi, pomagali im pokonywać trudności,
które napotykają w życiu, abyście byli przy nich,
gdy tego potrzebują,
udowadniali przykładami ze swojego życia,
że można wiele osiągnąć bez uciekania się do
zachowań agresywnych.
Kolejny problem w szkole i nie tylko w szkole
to wulgarny język uczniów.
Chamskie i ordynarne słowa stanowią obecnie
część języka codziennego i można je usłyszeć
wszędzie.
Co zrobić z tym problemem –
udawać, że nie słyszymy?
Przede wszystkim należy wychowywać.
Dzieci nie będą zachowywać się kulturalnie
jeśli my dorośli nie nauczymy ich podobnych
manier i poprawnego wyrażania się.
Może będzie to dla państwa dziwne ale wielu
uczniów nie wie, że używa się w języku
polskim takich słów jak:
„proszę, dziękuję, dzień dobry itp.”
Przypomnijmy sobie więc wspólnie słowa:
proszę, dziękuję, przepraszam i pomóżmy
dzieciom w sercu je zachować.