Język i kody kampanii
prezydenckiej USA
2008
Obama, Clinton, McCain
Barack Obama jest amerykańskim politykiem
Partii Demokratycznej i 44. prezydentem
Stanów Zjednoczonych, zwyciężył w wyborach
prezydenckich w 2008 roku ( i w 2012).
Obóz obamaniaków, jak nazywa ich prof.
Tomasz Tabko, tworzą ludzie młodzi,
wykształceni, ekonomicznie zaradni, przedtem
niegłosujący, partyjnie niezależni, politycznie
niepokorni, nastawieni antywojennie, zmęczeni
dotychczasowym nepotyzmem.
Zwolennicy : B. Obama
Hillary Clinton jest żoną 42. prezydenta
Stanów Zjednoczonych Billa Clintona. W
amerykańskich wyborach prezydenckich w
2008 roku była główną kontrkandydatką B.
Obamy w uzyskaniu nominacji Partii
Demokratycznej.
Hilaryści to głównie emeryci, katolicy,
słabiej wykształceni, biedni robotnicy, sporo
kobiet oraz wielu białych.
Zwolennicy: H. Clinton
Przy konstruowaniu języka kluczowe są
cztery kwestie:
1) Ideografy
2) Zborność narracyjna
3) Perswazyjna metaforyka
4) Zasada: „nie myśl o słoniu”
Język
To słowa klucze lub często używane
wyrażenia-idee (pewnego rodzaju klocki), z
których układa się język partii lub grupy
politycznej.
U konserwatystów popularne są: wspólnota,
rodzina, Bóg, tradycja
U liberałów: ja, rozum, wolność, przyszłość
Ideografy
U Obamy często używane klocki to :
nadzieja, możność, optymizm (‘yes we
can’), ty i my, scalanie, całość
społeczeństwa, pojednanie, przytomny osąd
oraz odwoływanie się do tego co
inspirujące,nowe.
Ideografy - B. Obama
Hilarystów kontroluje hasło dzielenia i
ideologicznej walki. Retoryka Clinton to
język polaryzacji, eksponowanie wroga
(republikanie), podsycanie strachu i
pesymizmu (beze mnie sobie nie
poradzicie), odwoływanie się do tego, co
znane, podkreślanie roli doświadczenia.
Ideografy – H. Clinton
Każdy argument można podać albo w jego
czystszej formie, albo w kształcie anegdoty,
opowieści. Racjonalny argument nie
angażuje emocji. Opowieść zawiera emocje,
rozsądek i etykę, które przemawiają do
umysłu wyborcy.
Zborność narracyjna
Obama opowiada tą samą historię w
różnych wariantach. Nadchodzi dzień
wyzwolenia, przebudzenia. Wchodzi w rolę
Janosika – krzyżuje plany ludziom chciwym i
władzy, okazuje mądrość (np. przeciwny
wobec wojny w Iraku). Opowieść o małym i
słabym, który staje się dużym i mocnym,
jeżeli jest opowiadana konsekwentnie, jest
poezją, która potrafi czynić cuda.
Zborność narracyjna- B.
Obama
W porównaniu z opowieściami Obamy
retoryka Clinton była zbiorem zmieniających
się historyjek:
- dzielna kobieta stawiająca czoła podłym
mężczyznom,
- dziewczyna z ludu, która rozumie biedę,
- arystokratka, której należy się
prezydentura (pierwsza dama u boku męża
prezydenta B. Clintona)
Zborność narracyjna- H.
Clinton
W metaforze kluczowe jest to, że działa
szybciej niż czysty argument. Motywuje.
Perswazyjna metafora staje się popularna
zwłaszcza w czasach niepokoju i głodu
aksjologicznego: zapotrzebowania na
porządek w świecie wartości.
Metaforyka
‘głos wyborczy to krok ku wyzwoleniu’
‘kraj to organiczna jedność, wobec tego
trzeba przezwyciężyć podziały (rasowe,
klasowe ,partyjne) i pomóc
zatomizowanemu społeczeństwu osiągnąć
stan harmnii’
Stąd tak często używane słowo przez
Obamę „scalać”.
Metaforyka – B. Obama
‘kraj jako miejsce konfrontacji sił naszych i
sił wroga’
Wyborcy woleli iluzję „scalania” Obamy od
mitu nieuchronnego podziału.
Metaforyka – H. Clinton
Kiedy ktoś nam powie „nie myśl o słoniu”, to
nie jesteśy w stanie wykonać tego polecenia.
Z chwilą kiedy jesteśmy o to poproszeni obraz
mentalny i tak pojawi się w naszej głowie.
Wniosek: zamiast coś negować, trzeba
proponować alternatywne wyrażenia. Aby
skutecznie walczyć z definicją sprzyjającą
jednej opcji politycznej, nie należy z nią
polemizować. Trzeba ją zignorować i wyjść z
inną dla nas korzystniejszą.
Zasada: „nie myśl o
słoniu”
Po negatywizm sięgają z reguły ci
kandydaci, którzy zaczynają przegrywać.
Najbardziej popularne strategie to:
1) brudnego zlewu
2) patrolującej łodzi
3) grzechu przez asocjacje
4) retoryki strachu
Siła kampanii negatywnej
1) Logika brudnego zlewu polega na
rzucaniu w oponenta wszystkim,co jest
brudne i jest pod ręką np. kilku kłamstw w
nadziei, że któreś się ‘przyklei’
2) Patrolująca łódź to forma zabójstwa
medialnego poprzez sięgniecie po
najmocniejszy argument przeciwnika i
kłamliwe odwrócenie go tak, by z bohatera
stał się zdrajcą
3) W grzechu przez asocjację dopatrujemy
się w środowisku oponenta ‘czarnych
charakterów’ – osób podejrzanych o
przestępstwa, uwikłanych w niejasne
sytuacje
4) Retoryka strachu jest rodzajem języka, w
którym odwołuje się do doświadczenia,
pokazania siły i chęci mobilizacji, gotowości
w stawianiu czoła licznym zagrożeniom np.
H. Clinton po zamachu 11 września
opisywała Obamę jako mięczaka, podczas
gdy siebie opisywała jako bojowniczkę
wyposażoną właśnie w doświadczenie
niezbędne do obrony Ameryki
Na ataki uderzające w wiarygodność
kandydata trzeba odpowiadać natychmiast.
B. Obama w jednym z najważniejszych
przemówień - „o rasie” - promował ideę
pojednania. Teza o harmonii z ust
czarnoskórego prezydenta mówiącego w
imieniu czarnych posługującym się językiem
białych trafiała do każdej grupy społecznej w
USA, natomiast H. Clinton szła w drugą
stronę uskuteczniając w wyborcach
przekonanie, że białoskóry prezydent
najlepiej zrozumie troski biednych białych
amerykanów.
Skuteczna obrona
Uważa, że świat jest niebezpieczny, natura ludzka
podejrzana, tradycja zagrożona, ale jest w nim
miejsce na kompromis. Ucierpiał na zbyt szybkiej
zmianie poglądów przechodząc do Partii
Republikańskiej, zaadaptował wiele z inicjatyw G.
Busha i jest propagatorem wojen w Iraku i
Afganistanie. Jest człowiekiem środka w
kwestiach światopoglądowych, co nie budzi
wielkiego zaufania.
Retoryka McCaina
Jak autor podsumowuje - w kraju wciąż
przesyconym seksizmem pojawiła się
kompetentna kandydatka kobieta. W
społeczeństwie, w którym wciąż temat
rasizmu jest aktualny pojawił się
kompetentny kandydat czarno-biały.