PEDAGOGIKA

JANUSZA KORCZAKA

JANUSZ KORCZAK,

właściwie Henryk

Goldszmit.

(ur. 22 lipca 1878 w

Warszawie, zm. około

6 sierpnia 1942 w

komorze gazowej

obozu zagłady w

Treblince) – polski

pedagog, publicysta,

pisarz, lekarz, działacz

społeczny

żydowskiego

pochodzenia.

PEDAGOGIKA

JANUSZA

KORCZAKA

Pedagogika Janusza Korczaka, a właściwie Henryka

Goldschmidta stanowi dość ostrożny i uwolniony od

wszelkiego moralizmu typ myślenia o tym, jak pedagodzy

powinni postępować wobec wychowanków, by nie naruszyć

wzajemnego prawa do wolności i do godnego życia.

Radykalizm w myśleniu Korczaka, konsekwencja w działaniu

oraz miłość w odczuwaniu i obejmowaniu wzajemnych relacji z

dziećmi stworzyły niepowtarzalną koncepcję Nowego

Wychowania, której istotą jest poszukiwanie gwarancji

dla ludzkiej, a nade wszystko dziecięcej wolności i dla

sensu ludzkiego życia.

IDEE PRZEWODNIE

1) szacunek dla dziecka jako człowieka rozwijającego
się poprzez własną aktywność jako podmiotu,

2) zasada partnerstwa dziecka w procesie
wychowania,

3) prawo dziecka do opieki oraz odpowiedzialność
społeczeństwa dorosłych za warunki życia dziecka,

4)poszukiwanie syntezy wiedzy o dziecku,

5)techniki działania pedagogicznego jako
konsekwencja przyjętych ogólnych założeń systemu
opiekuńczo – wychowawczego.

WYCHOWANIE WG KORCZAKA

Wychowanie wg Korczaka to proces twórczy, ustawiczne

poszukiwanie własnych, skutecznych form i metod.

Z praktyki wychowawczej stosowanej w Korczakowskich Domach
dość przejrzyście wyłaniają się zasady, na których Korczak opierał
wewnętrzną organizację życia dzieci w zespole.
Chodziło o to, aby:

☼prowadzić stopniowo do usamodzielnienia dziecka przez
stwarzanie sytuacji do wyłaniania się dziecięcej inicjatywy,

☼czujnie obserwować codzienne zachowanie się dziecka, nie
lekceważąc pozornie drobnych zjawisk,

☼poznawać każde dziecko, a także, aby wewnętrzną organizację
zakładu oprzeć na porozumieniu z dziećmi, na wzajemnej umowie.

MYŚL PRZEWODNIA

Myślą przewodnią stworzonej przez
Korczaka koncepcji pedagogicznej

była troska o rozwój samorządności
dzieci i młodzieży przejawiającej się w
różnych formach ich aktywności

.

Korczak upatrywał prawidłowego
rozwoju samorządności szczególnie 
w prawidłowym funkcjonowaniu
samorządu zakładowego.
Najważniejsze jego organy to:

* Sąd Koleżeński,

* Rada Samorządowa ,

* Sejm Dziecięcy. 

SĄD KOLEŻEŃSKI

Korczak stworzył Sąd Koleżeński z myślą o

tym, by:

usunąć zależność dziecka od woli i

humoru wychowawcy

wprowadzić zasady, normy, które

obowiązywały w życiu gromady i

regulowały atmosferę zakładu

obudzić refleksję nad swoimi czynami

uczyć samokrytycyzmu i tolerancji

wobec drugiego człowieka

kształtować mocny fundament wzorowej

postawy etycznej wychowanka

.

RADA SAMORZĄDOWA

Do podstawowych zadań
Rady należało m.in.: 

• rozważanie pretensji,

projektów i inicjowanie
nowych przedsięwzięć,

• regulowanie współżycia

jednostki z jednostką,
jednostki z grupą i
układanie współpracy z
dorosłymi,

• konstytuowanie

postanowień, które były
wprowadzone jako
przepisy.

 W skład rady mogły

wejść osoby o

wysokim statusie,

a ponadto byli

poddawani

plebiscytowi

ogólnemu. Nie mogli

więc wejść do niej

wychowankowie

sprawiający trudności.

SEJM DZIECIĘCY

Do zadań Sejmu Dziecięcego

należało m. in. zatwierdzanie

lub odrzucanie praw

wydawanych przez Radę

Samorządową, a także

uchwalanie ważniejszych

świąt i wydarzeń w życiu

zakładu.

FORMY ODDZIAŁYWAŃ

WYCHOWAWCZYCH

FORMY ODDZIAŁYWAŃ

WYCHOWAWCZYCH

Koncepcję pedagogiczną Korczaka

wzbogacały ponadto takie formy oddziaływań

wychowawczych jak: 

• wpisywanie się do księgi podziękowań i

przeprosin, 

• kategorie obywatelskie,

• kategorie czystości,

• nagradzanie w postaci pamiątkowych

pocztówek,

• pełnienie dyżurów.

SYSTEM WYCHOWAWCZY

w systemie
wychowawczym
Korczaka zwrócono
uwagę na

zaspokajanie
potrzeb
emocjonalnych
dzieci

co nie jest

rzeczą łatwą w
zakładzie
wychowawczym
obejmującym
przeszło 100 dzieci.
Temu celowi służyła
opieka starszych
dzieci nad nowo
przybyłymi

.

Korczak utrzymywał bliski, niemal
intymny kontakt z dziećmi,
wyłaniał problemy zdrowotne,
emocjonalne, z jakimi się borykały.
Wiedzę z tych kontaktów
przekazywał wychowawcom,
wyczulając ich na codzienne
problemy.

W kontaktach z dzieckiem
niezbędna jest empatia, 
a przede wszystkim umiejętność
uczenia się od dzieci, wsłuchiwania
się w sygnalizowane przez nie
potrzeby i podejmowania razem z
dziećmi działań, mających na celu
zaspokojenie tych potrzeb. 

WALKA O PRAWA DZIECKA

Janusz Korczak był
prekursorem walki o
prawa dziecka, zwracał
szczególną uwagę na
nierówno prawną
pozycję dzieci w
społeczeństwie, ich
zależność od dorosłych.

Janusz Korczak był kreatorem

takich wartości jak:

miłość do bliźnich

 sprawiedliwość

 godność

 szacunek

 piękno

 prawda

RELACJA UCZEŃ-

NAUCZYCIEL

Jakże aktualną ideą pedagogiczną Korczaka

jest partnerstwo w relacji wychowawca –

wychowanek, które powinno wyrażać się w

odrzucaniu przez pedagogów

despotycznego rygoru, na rzecz

wzajemnego porozumiewania się,

współdziałania, wspólnego uzgadniania

żywotnych dla obu stron spraw, zaufania do

dziecka, do jego rozsądku i umiejętności 

w stosunkach interpersonalnych między

dzieckiem a wychowawcą.

KOMPETENCJE NAUCZYCIELA

Zdaniem Korczaka
wychowawcą bowiem nigdy
nie będzie ten:

• kto się oburza

• kto się dąsa

• kto nie jest świadom

czekających go, często
przykrych, obowiązków
i doświadczeń w
kontaktach
z ubogimi czy
zaniedbanymi dziećmi.

Jednym z
kryteriów
zatrudniani
a w
placówce
wychowaw
cy była
jego
akceptacja
przez
dzieci.

KOMPETENCJE NAUCZYCIELA

Wychowawca powinien
odznaczać się:
1. autentyczną

pracowitością,

2. zajmowaniem się

ciągłym i
wszechstronnym
poznawaniem dziecka,

3. empatią,
4. umiejętnością

wczuwania się w świat
uczuć i przeżyć dziecka,

5. umiejętnością

organizatorską-
zwłaszcza w
wychowaniu
grupowym,

6. odpowiedzialnością.

Jednym z podstawowych
zadań opiekuna –
wychowawcy jest
wspieranie rozwoju
wychowanka.

Na kompetencje
składają się m.in.:

• cechy osobowości,

• motywacja,

• postawy,

• system wartości,

• doświadczenie,

• zdolności i

umiejętności,

• kwalifikacje,

• profesjonalizm

,,DOBRY WYCHOWAWCA”

Wg Janusza Korczaka opiekun musi spełnić przede

wszystkim podstawowy wymóg, jakim jest poznanie

samego siebie:

 bądź sobą- szukaj własnej drogi

 poznaj siebie- zanim zechcesz poznać dzieci

 zdaj sobie sprawę z tego, do czego sam jesteś zdolny- zanim

dzieciom poczniesz wykreślać zakres ich praw i obowiązków

 Ze wszystkich sam jesteś dzieckiem, które musisz poznać,

wychować i wykształcić przede wszystkim.

 Dobry wychowawca różni się od złego tylko liczbą

popełnianych błędów, wyrządzanych krzywd.

„Są błędy, które dobry wychowawca popełnia tylko raz, a

oceniwszy krytycznie nie ponawia ich. Zły wychowawca winę

własnych pomyłek przypisuje dzieciom”.

STRATEGIA OCEANIANIA DZIECKA

 Nauczyciel określa cele lekcji i formułuje je w

języku zrozumiałym dla ucznia

 Ustala wraz z uczniami kryteria oceniania

 Rozróżnia funkcje oceny sumującej i

kształtującej

 Buduje atmosferę uczenia się, pracując z

uczniami i rodzicami

 Potrafi zadawać pytania angażujące ucznia w

lekcję

 Wprowadza samoocenę i ocenę koleżeńską

 Stosuje efektywną informację zwrotną.