OCENA STANU PACJENTA
NA
OIOM
Cel oceny stanu pacjenta;
wczesne wykrycie odchyleń w funkcjonowaniu
organizmu,
ustalenie planu opieki ukierunkowanego na
zmniejszenie lub zlikwidowanie zagrożeń życia.
Ocenę stanu pacjenta dokonujemy biorąc
pod uwagę trzy aspekty :
dokumentacja,
sprzęt,
wiedza.
Ocena stanu klinicznego pacjenta w
zakresie obserwacji pielęgniarskiej.
Układ nerwowy.
Ocena:
- stanu przytomności według skali Glasgow
(GCS)
- drżenia
- prężenia
- drgawki
- niedomykalność powiek
- zaburzenia czucia
- zaburzenia ruchu.
Układ oddechowy.
Ocena oddechu :
1. częstość (16-22 oddechy na minutę),
2. rytm,
3. głębokość,
4. wysiłek przy oddychaniu (zaciąganie dołków
nadobojczykowych i skurcz mięśni mostkowo-
obojczykowo-sutkowych, świadczy o
niewydolności oddechowej),
5. świsty,
6. woń oddechu (dotyczy głównie zaburzeń
metabolicznych).
Obserwacja wystąpienia zaburzeń
układu oddechowego:
duszność,
bezdech,
kaszel,
wydzielina.
Układ krążenia.
Ocena :
- pomiar tętna (szybkość, rytm, napięcie),
- pomiar ciśnienia tętniczego krwi (częstość
dokonywania pomiaru nie częściej niż co
dwie minuty),
- obserwacja kończyn górnych i dolnych w
kierunku rozpoznania obrzęków,
- obserwacja obecności żylaków,
- obserwacja chorego przy bólach
wieńcowych.
Układ moczowy.
Obserwacja:
- prowadzenie diurezy godzinowej,
- bilansu płynów,
- dobowej zbiórki moczu,
- koloru moczu,
- obserwacja w kierunku wystąpienia
zakażenia u pacjenta z założonym do
pęcherza moczowego cewnikiem Foleya).
Skóra i błony śluzowe.
Obserwacja :
- zabarwienie,
- temperatura,
- napięcie,
- wilgotność,
- występowanie zmian patologicznych
(odleżyny, odparzenia)
Układ kostno-mięśniowo-stawowy :
- oceniamy zakres ruchu w stawach,
- zniekształcenia,
- napięcie mięśniowe,
- przykurcze.
OCENA STANU ŚWIADOMOŚCI PACJENTA
LECZONEGO NA ODDZIALE OIOM
Przyczyny zaburzeń świadomości:
- urazy głowy,
- działanie leków,
- alkohol,
- zaburzenia metaboliczne,
- zaburzenia neurologiczne,
- infekcje,
- niewydolność ważnych dla życia narządów.
Do oceny stanu świadomości służą
metody ilościowe – SKALE.
SKALA ŚPIĄCZKI GLASGOW
– pozwala
ocenić najlepszą reakcję słowną,
motoryczną oraz otwieranie oczu, punktacja
stanowi wskaźnik rokowniczy.
SKALA ŚPIĄCZKI GLASGOW
Otwieranie oczu
- spontaniczne 4
- na polecenie 3
- w odpowiedzi na ból 2
- brak jakiejkolwiek odpowiedzi 1
Odpowiedź motoryczna
- na polecenie słowne spełnia polecenia 6
- w odpowiedzi na ból lokalizuje ból 5
- reakcja zgięciowa 4
- reakcja zgięciowa nadmierna 3
- reakcja wyprostna 2
- brak jakiej kol wiek odpowiedzi 1
Odpowiedź słowna
- zorientowany, rozmawia 5
- zdezorientowany, rozmawia mowa poplątana
4
- używa niewłaściwych słów 3
- wydaje niezrozumiałe dźwięki 2
- brak jakiejkolwiek odpowiedzi 1
Interpretacja
15-13 punktów deficyt niewielkiego stopnia,
12-9 punktów uszkodzenie niewielkiego
stopnia,
8 punktów i poniżej uszkodzenie znaczne.
SKALA AVPU
– polecana do oceny stanu
świadomości w warunkach
przedszpitalnych, powszechnie używana w
krajach anglosaskich.
Pacjenci przebywający na OIOM z zachowaną
świadomością jak i nieprzytomni narażeni
są na wiele niekorzystnych bodźców
związanych z badaniami diagnostycznymi,
leczeniem i pielęgnacją, ponad 70%
pacjentów odczuwa lęk.
SEDACJA
to uspokojenie chorego, zniesienie
niepokoju i zminimalizowanie reakcji
lękowych.
Zastosowanie trafnej sedacji jest ważnym
elementem leczenia i opieki nad ciężko
chorymi.
Wielokrotnie pacjenci wymagają podania leków
uspokajających i przeciwbólowych tzw.
ANALGOSEDACJI.
CELE SEDACJI:
zapewnienie pacjentowi komfortu,
wywołanie niepamięci wstecznej,
zmniejszenie zużycia tlenu,
ochrona chorego przed ekstubowaniem się,
usunięciem cewników donaczyniowych,
urazami,
ułatwienie prowadzenia wentylacji
mechanicznej,
zmniejszenie odpowiedzi ze strony układu
autonomicznego,
unikanie relaksacji mięśni,
ułatwienie czynności pielęgnacyjnych,
ochrona przed pourazową reakcją stresową,
która może wywoływać wiele objawów
psychotycznych,
zachowanie wzorców snu.
Chory wychodzący ze stanu śpiączki może
mieć zaburzenia orientacji, być w stanie
pobudzenia, czyli mieć objawy tzw. lęku
dezintegracyjnego.
Zastosowanie leków uspokajających
pozwala zapewnić choremu bezpieczeństwo
i wpływa na ograniczenie jego wysiłku
fizycznego.
Najczęstszymi lekami stosowanym w sedacji
chorych są:
Midazolum (DORMICUM)
Propofol (DIPRIVAN)
Tiopental
STOPNIE SEDACJI
1.Sedacja minimalna
w znaczeniu
zniesienia lęku, gdy należy się spodziewać
reakcji chorego na bodziec słowny przy
zachowanej czynności układu oddechowego
i krążenia oraz możliwości zaburzenia
procesów poznawczych.
2.Sedacja umiarkowana
gdy chory jest w
stanie reagować na bodziec słowny w
następstwie stymulacji dotykiem lub bez
konieczności dotyku, jest w stanie
spontanicznie oddychać, a czynność układu
krążenia pozostaje niezmieniona.
3.Sedacja głęboka,
gdy pojawiają się
trudności z wybudzeniem pacjenta, chory
może nie być w stanie zachować drożności
dróg oddechowych i może wymagać
wspomagania oddechu, natomiast czynność
układu krążenia zwykle nie jest zaburzona.
4. Znieczulenie farmakologiczne,
gdy
chorego nie można obudzić nawet przy
użyciu silnych bodźców bólowych, chory
wymaga wspomagania oddechu i krążenia.
Zbyt głęboka sedacja powoduje:
depresję układu oddechowego,
obniżenie RR,
zwolnienie czynności serca,
zmniejszenie pojemności minutowej serca,
możliwość zaburzenia funkcji poznawczej,
zmniejszenie sprawności układu
immunologicznego,
zmniejszenie przepływu mózgowego,
zaburzona równowaga biochemiczna,
wydłużenie czasu wentylacji mechanicznej,
wydłużenie pobytu na OIT,
zwiększenie kosztów leczenia.
Skutki sedacji zbyt płytkiej:
tachykardia,
wzrost RR,
zwiększenie zapotrzebowania mięśnia sercowego
na tlen,
niedotlenienie,
brak synchronizacji z rytmem oddechowym
narzucanym przez respirator ( kłócenie się z
respiratorem),
ryzyko usunięcia rurki intubacyjnej,
tracheotomijnej, cewników naczyniowych, cewnika
moczowego i innych elementów monitorujących
czynności życiowe,
konieczność unieruchomienia pacjenta w łóżku w
celu ochrony przed samookaleczeniem.
W celu zapobiegania skrajnym stanom
pacjenta leki sedatywne powinny być
dozowane pod kontrolą stopnia głębokości
sedacji.
Sedacja powinna :
być uzależniona od stanu klinicznego chorego,
umożliwiać kontrolę neurologiczną,
pozwalać na zmniejszenie odbierania bodźców
zewnętrznych,
pozwalać na nawiązanie kontaktu z chorym.
Stosowanie systematycznej oceny i
dokumentowanie stopnia głębokości sedacji
jest ważne, ponieważ unika się skrajnych
poziomów sedacji, oraz można porównywać
wpływ podawanych leków i efektywnie je
wykorzystywać.
Monitorowanie jakości stosowanej sedacji
przez zespół pielęgniarski powinno być:
obowiązkowe podczas leczenia pacjenta na
OIT,
dokumentowane przynajmniej raz na
każdym dyżurze.