OCENA STANU
OGÓLNEGO
PACJENTA
PREZENTACJA ZALICZENIOWA
DAWID WIELGUS
OCENA STANU OGÓLNEGO –
TZW. „PIERWSZE WRAŻENIE”
Stan świadomości pacjenta
Wyraz twarzy podczas odpoczynku i kontaktu z
innymi osobami
Mowę i język
Nastrój
Zaburzenia psychiczne
Sposób chodzenia
Przyjmowaną pozycję i ułożenie w łóżku
Niemożność pozostawania w jednej pozycji
Sposób ubierania się
Budowa ciała, masa ciała i wzrost
Budowę ciała odnosimy do typów
konstytucjonalnych
BUDOWĘ CIAŁA ODNOSIMY DO
TYPÓW KONSTYTUCJONALNYCH
Pyknicznego (skłonności do otyłości,
szyja i kończyny są krótkie)
Astenicznego (szczupła sylwetka, wąska
i długa klatka piersiowa, długie
kończyny, wystające obojczyki i łopatki)
Atletycznego (dobrze rozwinięte
mięśnie, proporcjonalna budowa ciała)
TYPY BUDOWY
KONSTYTUCJONALNEJ
MASA CIAŁA
Oznaczana u pacjenta najlepiej rano, po
oddaniu moczu w lekkiej odzieży, bez
obuwia. Pomiaru powinno się
dokonywać zawsze w ten sam sposób i
najlepiej na tej samej wadze.
Uzyskane pomiary masy ciała odnosi się
do wskaźnika BMI czyli indeksu masy
ciała (masa ciała w kg. : wzrost w m2)
Lub wzoru Broca (masa ciała =
wzrostowi w centymetrach – 100)
WZROST
Zależy od wieku i waha się w dość szerokich
granicach.
Długość ciała noworodka wynosi ok 50cm,
Wzrost rocznego dziecka 75cm;
7-letniego 115cm;
A 14 letniego 150cm;
Za prawidłowy wzrost dorosłego człowieka
uważa się:
Mężczyzn o wzroście 150-190cm,
Kobiety 138 – 180cm.
Oceniamy w pozycji stojącej badany powinien
być wyprostowany i odwrócony tyłem do
podziałki, wskaźnik opieramy na szczycie głowy
badanego.
SKÓRA I TKANKA PODSKÓRNA
Prawidłowo skóra człowieka rasy białej ma barwę cielista
(bladoróżową) lub śniadą, jest elastyczna, dobrze nawilżona i
ocieplona oraz gładka i czysta.
W badaniu skóry oceniamy. Zabarwienie skóry, które zależy od
grubości naskórka, warstwy rogowej, stopnia ukrwienia obecności
barwników w komórkach naskórka i karotenu w skórze
właściwej.
Zmiany skórne (plamki, pęcherzyki, owrzodzenia, strupy) Ciepłotę
skóry – badamy palpacyjne grzbietową powierzchnią dłoni
symetryczne okolice ciała, prawidłowo skora obwodowych części
ciała jest nieco chłodniejsza niż na tułowiu. W badaniu skóry
oceniamy cd. Wilgotność skóry (wilgotna, sucha, tłusta)
Napięcie skóry – ujmując palcami fałd skórny ocenimy szybkość z
jaką wraca on do położenia normalnego, elastyczna skora powinna
rozprostować się natychmiast po zwolnieniu ucisku. Ruchomość
skóry, tzn. łatwość przesuwania fałdu skórnego (zmniejszona w
obrzękach)
Obrzęk
Obrzękiem nazywamy nadmierne ilości płynu komórkowego w
tkance śródmiąższowej; badamy go, uciskając kciukiem np. w
okolicy kości piszczelowej – ucisk pozostawia dołek
PAZNOKCIE
Są
gładkimi
płytkami
rogowymi,
pokrywającymi
części
grzbietowe
paliczków dłoni i stóp. U osób zdrowych
mają zabarwienie różowe i są dość
dobrze uwypuklone poprzecznie – kąt
pomiędzy
płaszczyzną
płytki
a
płaszczyzną palca jest mniejszy od 180 °
Ocenia się barwę połyskliwość i kształt
płytek paznokciowych.
WŁOSY
Wyrastają na całej powierzchni skóry w
wyjątkiem dłoni podeszew i bocznych
powierzchni palców. Określa się ilość i
cechy jakościowe włosów, oraz ich
rozmieszczenie w obrębie głowy, brwi,
powiek brody, okolic pachowych,
krocza i na kończynach.
POMIAR
PODSTAWOWYC
H
PARAMETRÓW
ŻYCIOWYCH
PRZY OCENIE STANU OGÓLNEGO
PACJENTA BIERZEMY POD UWAGĘ:
Pomiar oddechów
Pomiar częstości pracy serca
Pomiar ciśnienia tętniczego
Pomiar liczby i ocena jakości oddechów
SCHEMATY I SKALE UŻYWANE
DO OCENY STANU PACJENTA
Skala GLASGOW
Schemat postępowania
ABCDE
Wywiad SAMPLE
Skala AVPU
SKALA AVPU
Jest używana w celu oceny
świadomości pacjenta, szczególnie w
krajach anglosaskich.
A (Alert) - pacjent czujny, skupia
uwagę
· V (Verbal) - pacjent reaguje na
polecenia głosowe
· P (Pain) - pacjent reaguje na
bodźce bólowe
· U (Unresponsive) - pacjent jest
nieprzytomny, nie reaguje na żadne
bodźce
WYWIAD SAMPLE
S - SYMPTOMY - "co boli?"
A - ALEGIE - "czy i na co jest pan/pani
uczulony ?"
M - MEDYKAMENTY - "jakie leki pan/pani
zażwa?"
P - POPRZEDNIE CHOROBY - hisotria
choroby "na co pan choruje?, Czy jest pani w
ciązy?„
L - LUNCH - "kiedy jadła pani ostatni
posiłek?"
E - Ewentualnie CO SIĘ STAŁO "czy pamięta
pan okoliczności zdarzenia?"
SKALA GLASGOW
Otwieranie oczu
· 4 punkty - spontaniczne
· 3 punkty - na polecenie
· 2 punkty - na bodźce bólowe
· 1 punkt - nie otwiera oczu
Kontakt słowny:
· 5 punktów - odpowiedzi logiczne z zachowaną orientacją
miejsca, czasu i własnej osoby
· 4 punkty - odpowiedź splątana, chaotyczna, jednak uwaga jest
zachowana, a poszkodowany zastanawia się nad odpowiedzią
· 3 punkty - odpowiedź bez związku, nie na temat lub krzyk
· 2 punkty - dźwięki niezrozumiałe, nieartykułowane, pojękiwanie
· 1 punkt - żaden
Reakcja ruchowa:
· 6 punktów - odpowiednia do poleceń, np. słownych, migowych
( np. uściśnięcie dłoni )
· 5 punktów - celowa, lokalizująca bodziec
· 4 punkty - reakcja obronna na ból - próba usunięcia bodźca
bólowego
· 3 punkty - odruch zgięcia (na ból lub spontanicznie), sugerujący
odkorowanie
· 2 punkty - odruch wyprostowania (na ból lub spontanicznie),
sugerujący odmóżdżenie
· 1 punkt - żadna
WYNIK TESTU:
Wynik testu:
14 - 15 - poszkodowany ma zachowaną
przytomność z obniżona reaktywnością
11 - 13 - półśpiączka, półprzytomny
5 - 7 - nieprzytomność umiarkowana
3 - 4 - głęboka nieprzytomność,
odmóżdżenie
SCHEMAT POSTĘPOWANIA ABCD
A airways- zapewniamy drożność dróg oddechowych
poprzez zastosowanie rękoczynu czoło- żuchwa lub przy
podejrzeniu urazu kręgosłupa rękoczynie Esmarcha,
usuwamy ciała obce z jamy ustnej (w tym luźne protezy
zębowe)
B breathing- oceniamy oddech:
- liczba oddechów
- czy oddechy są wydolne (czy są w stanie
dostarczyć odpowiednią ilość tlenu do mózgu, najlepiej
to sprawdzić przy pomocy pulsoksymetru- jeśli SaO2
wynosi poniżej 95% należy podać tlen)
- czy jakieś zjawiska słuchowe towarzyszą
oddechowi (świsty, furczenia)
- wysiłek oddechowy (czy używane są dodatkowe
mięśnie oddechowe)
- tor oddychania (piersiowy, czy brzuszny),
C- circultion- oceniamy krążenie:
- sprawdzamy tętno- dobrym sposobem jest przyłożenie jednocześnie obydwu
rąk na tętnicę centralną I obwodową (np. tętnica szyjna i promieniowa)
oceniamy wtedy obecność tętna (jeśli jest tylko centralne podejrzewamy
wstrząs), amplitudę tętna (czyli czy nie jest nitkowate), częstość (przy
podłączeniu pulsoksymetru druga wartość, która nam się wyświetla to akcja
serca),
- sprawdzamy nawrót kapilarny- naciskamy płytkę paznokcia tak, aby skóra pod
paznokciem odbarwiła się na biało po czym szybko puszczamy i liczymy czas jaki
upłynie zanim skóra pod płytką znów stanie się różowa. Fizjologicznie okres ten
powinien trwać poniżej 2s, wydłużenie wskazuje na zaburzenia krążenia
obwodowego (nie jest to specyficzny test, ponieważ jest zafałszowany u osób
wychłodzonych, z przewlekłym niedokrwieniem rąk i nóg oraz często u starszych
ludzi i niemożliwy do wykonania przy tipsach lub pomalowanych paznokciach),
- podłączamy monitor,
- mierzymy ciśnienie i rozważamy płynoterapię,
- zakładamy wkłucie obwodowe, jeśli pacjent jest w ciężkim stanie warto założyć
dwa, co zabezpiecza nas przed straceniem wkłucia podczas przenoszenia,
ułatwia ewentualną reanimację i przyspiesza relatywnie płynoterapię.
D- disability- ocena stanu neurologicznego:
- jeśli wcześniej określiliśmy pacjenta w skali AVPU w tym momencie jest
idealna chwila, aby zastanowić się ile punktów pacjent uzyskał w skali GSC,
- oceniamy źrenice- zwężone/ rozszerzone/ nierówne, reagujące/ niereagujące na
światło
E- exposure- oglądamy poszkodowanego:
- przeprowadzamy szybkie badanie BTLS, eksponujemy tkliwe miejsca, aby móc
jak najdokładniej ocenić stan pacjenta
- zabezpieczamy masywne krwotoki, złamania otwarte, stabilizujemy ciała obce
WARTOŚCI CIŚNIENIA
Kategoria
Wartość ciśnienia (mmHg)
skurczowe
rozkurczowe
Optymalne
<120
i
<80
Prawidłowe
<130
i
<85
Wysokie prawidłowe
130-139
lub
85-89
Nadciśnienie tętnicze
łagodne
140-159
lub
90-99
umiarkowane
160-179
lub
100-109
ciężkie
≥180
lub
≥110
Izolowane
nadciśnienie
skurczowe
≥140
i
<90
WARTOŚCI TĘTNA
Noworodek: 130/140 uderzeń na minutę
Dziecko 2-letnie: 110-130 uderzeń na
minutę
Dziecko 7-letnie: 80-90 uderzeń na
minutę
Dorośli: 66-76 uderzeń na minutę
Osoby starsze: 60-65 uderzeń na minutę
DZIĘKUJE