UNIWERSYTETY

LUDOWE

Mariola Jurczyk

DEFINICJA I SPECYFIKA

Pozaszkolne, autonomiczne,

samorządowe placówki edukacji
obywatelskiej, w większości z internatem,
realizujące ideę holistycznego kształcenia
i uczenia się przez całe życie.
Mają rozbudzić umysłowo i przygotować
do działalności animacyjnej w środowisku.
Ściśle związane z sytuacją społeczną i
polityczną w kraju.

Tradycyjnie adresowane do środowisk

wiejskich, dziś także do szerszych kręgów
odbiorców.

„Pomóc człowiekowi myślącemu, aby znalazł

swego istnienia cel, swego życia gwiazdę i własną
drogę; pomóc człowiekowi, aby wypracowana
przezeń idea życia była nie ino w głowie, w
widzeniu, w rozumieniu, ale przede wszystkim we
własnej jego krwi, w całym uczuciu, na każdym
kroku, aby była żywą, ucieleśniającą się prawdą, a
nie kłamstwem i oszukiwaniem siebie i drugich,
rozbieżną miedzy słowem i wiedzą, a życiem:
pomóc człowiekowi, aby znalazł w sobie i wydobył
z siebie możliwości twórcze„

Ignacy Solarz -1931 r.

SKĄD POMYSŁ?

Skandynawia (Dania, Szwecja) - Dania, XIX wiek,
Mikołaj Fryderyk Seweryn

Grundtvig

- idea

„szkoły dla życia”

zadania:



oświecanie wszystkich warstw społecznych narodu,



wychowanie obywatelskie i rozbudzanie świadomości

międzykulturowej, przeciwdziałanie marginalizacji

społecznej,



propagowanie wiedzy o kraju i regionie, edukacja
środowiskowa,



szerzenie nowoczesnej oświaty rolniczej,



animacja społeczno-kulturalna środowisk lokalnych.

Pierwszy UL– wieś Rødding w pn. Szlezwiku (1844 r).

ROZWÓJ IDEI W POLSCE

Zabór rosyjski. - 1900 r. - ferma ogrodnicza w

Pszczelinie (Jadwiga Dziubińska).

Pierwszy oficjalny UL: Dalki, 1921 r. – ks. Ludwiczak

Dwa nurty rozwojowe w Polsce:

katolicki - dziś ‘nowej prawicy’ (ks. Antoni

Ludwiczak ) - wychowanie Polaka – katolika zgodnie
z koncepcją wychowania narodowego

i świecki - dziś ‘nowej lewicy’ (inż. Ignacy Solarz) –

przygotowanie młodzieży wsi do korzystania z
dorobku kulturalnego narodu i rozbudzenie „sił
twórczych” środowiska wiejskiego

ZADANIA UNIWERSYTETÓW

DZIŚ:



kształcenie i uczenie się przez całe życie;



kształtowanie postaw sprzyjających rozwijaniu demokratycznych
form życia;



aktywizacja społeczna; motywowanie i inspirowanie do pracy
twórczej i udziału w życiu obywatelskim; kształtowanie postawy
obywatelskiej;



rozbudzanie intelektualne i emocjonalne człowieka;



wspieranie rozwoju osobowości; inspirowanie do poszukiwania sensu
życia;



kształcenie myślenia; zachęcanie do podejmowania niezależnych
decyzji; kształcenie samodzielności



kształtowanie umiejętności współpracy i dialogu z innymi



kształtowanie wrażliwości na piękno i prawdę;



popularyzowanie wiejskich form spółdzielczości;



upowszechnianie oświaty i kultury;



kształtowanie tożsamości regionalnej i narodowej; rozwijanie
demokracji lokalnej oraz działań na rzecz ochrony lokalnego
dziedzictwa kulturowego;



modyfikowanie sposobów i treści działań ze względu na
aktualizowanie tradycji UL

[

NAUCZYCIELE

Nauczyciel– wychowawca - nie tylko

nauczyciel zawodowy, ale także osoba
o wysokich kwalifikacjach
merytorycznych nie posiadająca
kwalifikacji formalnych.

kształci i wychowuje słuchaczy oraz

pełni tzw. dyżury wychowawcze

SŁUCHACZE

Słuchaczem UL-u może być każdy (dorosły) .
Konieczna tylko akceptacja ram funkcjonowania

placówki.

Adresatem szkoły są: osoby dorosłe, pragnące się

uczyć oraz rozwijać zainteresowania, doskonalić
swoje kompetencje zawodowe oraz wymagające
wsparcia i szukające swojego miejsca w życiu, które
na skutek różnych czynników i nie z własnego
wyboru zostały wykluczone ze świata społecznego

[

Słuchacze są zobowiązani do: udziału w zajęciach

programowych oraz we wszelkich pracach na rzecz
placówki i środowiska.

PROGRAM KSZTAŁCENIA

programowe zachowanie proporcji między

rozwijaniem wiedzy i umiejętności a
wychowaniem/kształtowaniem postaw;



Tradycyjnie:



zagadnienia z nauk humanistycznych



zagadnienia z nauk przyrodniczych



zagadnienia z nauk ekonomiczno-prawnych



przedmioty artystyczne



nauka języków obcych;



kształtowanie samodyscypliny i odpowiedzialności;



budowanie poczucia własnej wartości i godności oraz
przysposabianie do zachowań demokratycznych;



pomoc w zrozumieniu problemów współczesności i
interpretowaniu doświadczeń historycznych;



brak wszelkiego rodzaju egzaminów

ZASADY KSZTAŁCENIA



wolność nauczania i uczenia się;



zorientowanie działalności na słuchaczu



tolerancja i szacunek dla wszystkich uczestników,



samodyscyplina w życiu codziennym, odpowiedzialność za siebie i
otoczenie;



nieobojętność wobec zła, niesprawiedliwości, łamania zasad demokracji;



dbałość o dobro jednostkowe oraz wspólne;



zachowanie właściwych proporcji pomiędzy rozwojem intelektualnym a
społecznym i emocjonalnym, wiedzą i wychowaniem;



utrzymanie siedziby UL jako „domu rodziny UL-owskiej”;



budowanie specyficznej wspólnoty „rodziny UL-owskiej” oraz atmosfery
wzajemnego zaufania



praca w atmosferze partnerstwa, współdziałania i twórczych poszukiwań;



zachowanie zasad demokracji;



stwarzanie poczucia bezpieczeństwa

METODY KSZTAŁCENIA



wykład „UL-owski” – żywe słowo podstawą;



partnerstwo na linii wychowawca-wychowanek/wykładowca-uczestnik;



zajęcia – imprezy organizowane przez słuchaczy dla słuchaczy oraz
środowiska



praca słuchacza – podział zadań w rodzinie na rzecz domu



samoorganizacja imprez wieczornych



dyskusje, rozmowy;



praca w projektach;



samokształcenie;



metody integrujące i zbliżające ludzi do siebie;



metody wychowujące do samorządności i samokształcenia, rozwijające
osobowość i swobodną twórczość słuchaczy;



atmosfera współdziałania i partnerstwa, twórczych poszukiwań i
rozwiązania problemów

.



samorządność wychowanków



wspólny pobyt przy wspólnym stole;

PRZYKŁADY U. LUDOWYCH



Kaszubski Uniwersytet Ludowy

http://www.kfhs.com.pl
Edukacja: obywatelska, regionalna i ekologiczna.



Uniwersytet Ludowy Rzemiosła

Artystycznego w Woli Sękowej

http://www.uniwlud.republika.pl/
Kierunki: tkactwo, haft, koronka, rzeźba, wiklina.
Po 2 latach egz. państwowy i tytuł instruktora

rękodzieła artystycznego.

PRZYKŁADY U. LUDOWYCH

Towarzystwo Uniwersytetów Ludowych
2000 rok: 5 uniwersytetów internatowych



Barlewiczki k. Elbląga,



Głuchów k. Skierniewic



Kłanin k.Gdańska



Lubiejew k. Ostrowi Mazowieckiej



Marianów k.Łomży