WYTYCZNE DO PROJEKTOWANIA POMIESZCZEC

Miary zasięgu i ich zastosowanie
Rozróżnia się trzy miary zasięgu:
1. Zasięg normalny, który jest wyznaczany kolejnymi położeniami środka ręki, przy
obrocie przedramienia względem stawu łokciowego. Zasięg ten, określa granice strefy
optymalnej do manipulacji.
2. Zasięg maksymalny, który jest wyznaczany kolejnymi położeniami środka ręki przy
ruchu całej wyprostowanej kończyny górnej względem stawu barkowego. Tak
formułowane zasięgi maksymalne tworzą przestrzenną czaszę, która określa granice
strefy manipulacji, bez wymuszonego pochylenia tułowia
3. Zasięg wymuszony, który występuje przy przekroczeniu granicy zasięgu
maksymalnego i jest połączony z ruchem tułowia. Przy ustabilizowanym usytuowaniu
operatora, zasięgi te zawsze oznaczają wymuszoną pozycję ciała.
Sytuacje, które powodują zasięgi wymuszone, powodować mogą znaczące obciążenie
statyczne lub dynamiczne pracownika. Tego rodzaju sytuacje należy eliminować.
Wymienione funkcjonalne miary zasięgowe stanowią ważne kryteria w organizacji
przestrzennej układów. Elementy tworzące stanowisko pracy lokalizuje się ze względu na
ważność i częstość ich użytkowania przypisując im odpowiednią lokalizację w strefach
zasięgowych:
Usytuowanie przedmiotów na stanowisku pracy typu biurowego
1. elementy ważne, często używane - lokalizacja w strefie zasięgu normalnego i dobrej
widoczności (rys.1.)
2. elementy mniej ważne, rzadziej używane - lokalizacja w granicach zasięgu
maksymalnego oraz widoczności w granicach łatwego ruchu głowy (rys.1.)
3. elementy nie mające istotnego znaczenia w podstawowym procesie użytkowania lub
sterowania - lokalizacja w strefach dalszych, wymagających niewielkiego
przekroczenia granicy zasięgu maksymalnego, ruchu tułowia, względnie
przemieszczania się (rys.2.)
Usytuowanie elementów sprzętu komputerowego na stole
Monitor powinien być ustawiony na
wprost operatora tak, aby górna
krawędz
obudowy monitora
znajdowała się na poziomie
wysokości jego oczu.
Przednia krawędz
klawiatury powinna
znajdować się w odległości 10 � 15 cm
od przedniej krawędzi stołu
(zaokrąglonej), aby było miejsce na
podparcie rąk czy nadgarstka.
W wypadku częstego korzystania z
dokumentów, wskazane jest
wyposażenie stanowiska w uchwyt na
dokumenty, który najkorzystniej jest
umieścić między monitorem a
klawiaturą lub obok monitora.
Ustawienie wysokości płaszczyzny pracy
Blat pod klawiaturę powinien być ustawiony na wysokości odpowiadającej wysokości
położenia łokcia przy zgiętej pod kątem prostym kończynie górnej operatora pracującego w
pozycji siedzącej. Przyjmuje się przy tym, że dłoń operatora znajduje się na wysokości 2.
rzędu klawiszy na klawiaturze.
Usytuowanie stanowiska z komputerem w pomieszczeniu
Stanowisko z komputerem nie może być ustawione pod oprawami oświetleniowymi.
Najlepszym rozwiązaniem jest umieszczenie go w taki sposób, aby linia obserwacji operatora
była równoległa do linii opraw i do okien). Nie należy ustawiać monitora tyłem ani przodem
do okien. Należy ustawiać stanowiska z komputerem z dala od okna (minimum 1 m) i
tak, aby monitor był skierowany bokiem do okna. Jeśli w danym pomieszczeniu znajduje się
więcej niż jeden komputer, to poszczególne stanowiska należy rozmieścić w taki sposób, aby
minimalna odległość pomiędzy sąsiednimi, równolegle do siebie ustawionymi, monitorami
wynosiła 60 cm, a odległość pomiędzy tyłem monitora a głową operatora przy sąsiednim
stanowisku - co najmniej 80 cm.
Wymiary przejść
Poniżej podano wymiary otworów (przejść) umożliwiające
swobodne przemieszczanie się w pozycji wyprostowanej do przodu.
W nawiasach podano wymiary uwzględniające poszerzony naddatek
uwzględniający takie czynniki jak szybkie chodzenie czy
długotrwałe używanie.
A = 193 (198) cm
B = 59.5 (64.5) cm
Oświetlenie
Praca przy komputerze musi umożliwiać równoczesne
czytanie drukowanego tekstu na dokumencie i znaków na
klawiaturze oraz czytanie znaków na monitorze. Zgodnie z polską
normą poziom natężenia światła powinien wynosić 500 lx. Bardzo ważnym zaleceniem jest
ograniczenie olśnienia odbiciowego pochodzącego od ekranu monitora. W celu spełnienia
tego wymagania zaleca się stosowanie opraw oświetleniowych o odpowiednim kształtowaniu
bryły światłości. Do oświetlenia stanowisk z komputerami powinno się stosować tzw. oprawy
dark-light, których luminancja gabarytowa nie przekracza dopuszczalnej wartości L<=200
cd/m2 w strefie kątów powyżej 50� (licząc od pionu), lub oprawy świecące w półprzestrzeń
górną (tzw. oświetlenie pośrednie). Stosowanie opraw oświetlenia pośredniego praktycznie
eliminuje olśnienie bezpośrednie i odbiciowe. Może się natomiast wiązać ze znacznym
zwiększeniem zużycia energii elektrycznej. Zaleca się, aby kontrast luminancji pomiędzy
poszczególnymi elementami pracy (ekran, dokument itp.) był mniejszy od 1:10.
W pomieszczeniach z komputerami zaleca się stosowanie oświetlenie ogólnego
(sufitowego). Nie jest zalecane stosowanie doświetlania oprawami oświetlenia miejscowego,
gdyż najczęściej w takich przypadkach mogą one powodować olśnienie bezpośrednie,
odbiciowe i niewłaściwy rozkład luminancji w polu widzenia.