Opole 27.06.2015
PRZYGOTOWANIE PEDAGOGICZNE
PRACA ZALICZENIOWA
Metodyka nauczania przedmiotów ogólnokształcących z wykorzystaniem
z wykorzystaniem technologii informacyjnej
dr B. Wołowik
1
Karolina Jurek 26.06.2015 r.
Konspekt lekcji języka polskiego w klasie I liceum
Temat: Na czym polega stylizacja biblijna?
1. Cele lekcji w zakresie:
wiedzy  uczeń:
1. wskazuje cechy stylu biblijnego i środki stylizacji biblijnej,
2. wyjaśnia pojęcie stylizacji biblijnej,
3. na podstawie fragmentów tekstu wyjaśnia zjawisko paralelizmu składniowego,
umiejętności  uczeń:
4. tworzy wypowiedz
pisemnÄ… w stylu biblijnym,
5. określa funkcje stylizacji biblijnej w konkretnych tekstach,
6. analizuje tekst zgodnie z instrukcjÄ….
2. Typ lekcji: ćwiczeniowa
3. Strategie, metody i techniki dydaktyczne:
- strategia P  uczenie przez poszukiwanie  praca z instrukcjÄ…,
- strategia O  uczenie przez działanie  tworzenie własnych tekstów.
4. Formy organizacji nauczania: praca indywidualna, grupowa, zespołowa
5. Åšrodki dydaktyczne:
Fragmenty tekstów literackich P. Skargi, A. Mickiewicza, T. Nowaka, P. Süskinda stylizowanych na jÄ™zyk
biblijny, karty pracy (instrukcja).
6. Tok lekcji:
1. Czynności organizacyjne.
2. Wyjaśnienie celów lekcji i planu pracy na zajęciach.
3. Praca w grupie  analiza fragmentów tekstów zgodnie z instrukcją. Zadaniem uczniów jest zbadanie, do
jakich cech stylu biblijnego odwołali się autorzy tekstów oraz wypisanie zastosowanych środków stylizacji
biblijnej (wybrani uczniowie tworzą notatkę na tablicy; nauczyciel poprawia i ewentualnie uzupełnia
wypowiedzi uczniów; gotową notatkę uczniowie przepisują do zeszytów).
4. Uczniowie wyjaśniają pojęcie stylizacji biblijnej.
5. Praca w grupach  uczniowie redagują krótkie teksty w stylu biblijnym na jeden z podanych tematów:
2
- reguły prowadzenia interesów,
- prawa człowieka,
- sposoby postępowania pozwalającego zachować zdrowie.
6. Prezentacja i omówienie prac uczniów.
7. Uczniowie oceniają efekty i funkcje zastosowania w tekstach środków właściwych dla stylizacji biblijnej.
8. Zadanie domowe: Dokonaj przekładu fragmentu Biblii Jakuba Wujka na dzisiejszą polszczyznę
(minimum 5 wersetów). Zastanów się zarówno nad doborem słownictwa, jak i nad konstrukcjami
składniowymi.
ZAA

CZNIK Tadeusz Nowak Psalm rajski
Złoci się nagie pod jabłonią ciało
Z dwóch piersi owoc do kolan się toczy
W dzieciństwie moim jeszcze raz się stało
to co widziały traw i zwierząt oczy
Odtąd chodziłem na jabłonie nocą
z nożem siekierą powrozem i piłą
żeby zobaczyć jak drzewa dygocą
żeby się wnukom o ich rzezi śniło
A gdy spod ściętych w parafii jabłoni
Adam i Ewa w zboża się wynieśli
niby Bóg z niebios pisywałem do nich
piekielnym jadem przepojone pieśni
I aż do wojny wspierając anioła
nosiłem za nim miecz większy ode mnie
Dziś Chrystus za wsią rozstrzelany woła
daremnie synku aniele daremnie
Daremnie Drutem kolczastym zwiÄ…zany
leży w okopie ten archanioł dziki
Ewa posiała proso w jego rany
Adam miecz jego przekuł na werbliki
Złoci się nagie pod jabłonią ciało
Z dwóch piersi owoc do kolan się toczy
Stało się w zbożu pod jabłonią stało
Zakryjcie trawom i zwierzętom oczy
Instrukcja
Odszukaj w tekście środki stylizacji biblijnej. W tym celu:
- Wskaż w wierszu motywy biblijne.
- Nazwij cechy gatunkowe psalmu, które dostrzegasz w tekście Nowaka.
- Policz ilość sylab w wersach pierwszej zwrotki.
- Wypisz i nazwij rymy.
3
Adam Mickiewicz Księgi narodu i pielgrzymstwa polskiego (fragment)
Płynęły po morzu okręty wielkie wojenne i statek jeden mały rybacki. A był czas burzliwy jesienny; w tym
czasie im okręt większy, tym bezpieczniejszy, a im mniejszy, tym niebezpieczniejszy.
Rzekli więc ludzie z brzegu: Błogosławieni żeglarze okrętów wielkich! biada żeglarzom w statku rybackim
czasu jesiennego!
Ale nie widzieli ludzie z brzegu, iż na okrętach wielkich popili się majtkowie i zbuntowali się, i potłukli
narzędzia, przez które sternik uważa gwiazdy, i skruszyli iglicę żeglarską magnesową, wszakże okręty
zdawały się na pozór równie potężne jak pierwej.
Ale nie mogąc widzieć gwiazdy na niebie i nie mając iglicy magnesowej, zbłądziły i potonęły okręty
wielkie.
A statek rybacki, patrząc na niebo i na iglicę, nie zbłądził i doszedł brzegu, a chociaż rozbił się przy brzegu,
uratowali się ludzie i uratowali narzędzia swe, i iglicę swą. A okręt znowu odbudują.
I pokazało się, że wielkość i moc okrętów dobre są, ale bez gwiazdy i kompasu niczym są.
A gwiazdą pielgrzymstwa jest wiara niebieska, a iglicą magnesową jest miłość Ojczyzny.
Gwiazda świeci dla wszystkich, a iglica kieruje zawsze na północ. A wszakże z tą iglicą można żeglować i
na wschodzie, i na zachodzie, a bez niej i na morzu północnym przyjdzie błąd i rozbicie.
Więc z wiarą i miłością wypłynie statek pielgrzymski polski, a bez wiary i miłości ludy wojenne i potężne
zabłądzą i rozbiją się. A kto z nich wyratuje się, nie odbuduje okrętu.
Instrukcja
Odszukaj w tekście środki stylizacji biblijnej. W tym celu:
- Scharakteryzuj świat przedstawiony (czas, miejsce, bohaterowie).
- Wypisz z tekstu wartości, które bliskie są osobie mówiącej.
- Do jakich tekstów biblijnych nawiązuje autor? Uzasadnij swój sąd.
- Zwróć uwagę na budowę zdań. Jaki typ zdań dominuje? Jakie podobieństwa zauważasz w ich
konstrukcji?
Piotr Skarga Kazania sejmowe (fragment)
Instrukcja
Odszukaj w tekście środki stylizacji biblijnej. W tym celu:
- Scharakteryzuj osobę mówiącą. Wyjaśnij, do kogo i w jakim celu kieruje swoje słowa.
- Zwróć uwagę na budowę zdań. Jaki typ zdań dominuje (pojedyncze, złożone, współrzędne,
podrzędne& )? Jakie podobieństwa zauważasz w ich konstrukcji?
- Scharakteryzuj gatunek tekstu - kazanie.
Patrick Süskind, PachnidÅ‚o
Instrukcja
Odszukaj w tekście środki stylizacji biblijnej. W tym celu:
- Wyjaśnij do jakich opowieści biblijnych nawiązuje autor.
- Zwróć uwagę na budowę zdań. Jaki typ zdań dominuje dominuje (pojedyncze, złożone, współrzędne,
podrzędne& )? Jakie podobieństwa zauważasz w ich konstrukcji?
- Z tekstu wypisz epitety i określ ich funkcję.
4
PRZYKA
ADOWA NOTATKA
Wykaz środków stylizacji biblijnej
Temat:
- układanie opisywanych zdarzeń na wzór biblijnych (wygnanie z Raju, stworzenie świata, męka Pańska),
- nieokreślony czas i miejsce wydarzeń; schematyczna fabuła; narrator  mędrzec, nauczyciel,
- symbole i alegorie biblijne (jabłko, ojczyzna-matka, wędrówka),
- cytaty z pism biblijnych,
- powoływanie się na wartości chrześcijańskie (wiara, nadzieja, miłość),
-profetyzm, wizyjność.
Forma językowa :
- wyrażenia i zwroty (np. onego czasu, biblizmy),
- podział na wersety,
- zwięzłe, dosadne, nasycone konkretem słownictwo,
- występowanie archaizmów (azali, zasię),
- przestawny szyk wyrazów w zdaniu,
- przewaga zdań krótkich, współrzędnie złożonych,
- rozpoczynanie zdań spójnikami,
- paralelizm składniowy,
- środki budujące rytm (powtórzenia, wyliczenia, anafory, rymy& ).
Forma wypowiedzi:
- podniosły styl,
- wzorowanie tekstu na gatunkach biblijnych (kazanie, przypowieść, psalm).
Funkcje
-nadanie wypowiedzi tonacji uroczystej, podniosłej,
- wzmocnienie autorytetu mówiącego,
- perswazja,
- efekt komiczny (kontrast powagi stylu z błaha treścią),
- rytmizacja tekstu,
- dydaktyzm.
Podział najbardziej pełny obejmuje 4 grupy metod nauczania, którym odpowiadają 4 rodzaje
uczenia siÄ™:
1. metody podajÄ…ce (uczenie siÄ™ przez przyswajanie),
2. metody problemowe (uczenie siÄ™ przez odkrywanie),
3. metody waloryzujące (eksponujące) (uczenie się przez przeżywanie),
4. metody praktyczne (uczenie się przez działanie).
Grupy te w dokładniejszym jego zapisie można przedstawić w następujący sposób:
1. METODA PODAJ
CA  możemy w niej wyróżnić:
a) wykład informacyjny
b) pogadanka
c) opowiadanie
d) opis
e) prelekcja
f) anegdota
g) odczyt
h) objaśnianie lub wyjaśnianie
5
2. METODA PROBLEMOWA  wyróżniamy tutaj:
a) wykład problemowy
b) wykład konwersatoryjny
c) klasyczna metoda problemowa
d) aktywizujÄ…ce
- metoda przypadków
- metoda sytuacyjna
- inscenizacja
- gry dydaktyczne
* symulacyjne
* decyzyjne
* psychologiczne
- dyskusja dydaktyczna
* związana z wykładem
* okrągłego stołu
* wielokrotna, mutacja  A i  B
* burza mózgów, czyli sesja odroczonego wartościowania lub giełda
pomysłów
* panelowa
* metaplan
3. METODA PROGRAMOWA  zalicza siÄ™ do niej:
a) z użyciem komputera
b) z użyciem maszyny dydaktycznej
c) z użyciem podręcznika programowego
4. METODA WALORYZUJ
CA (EKSPONUJ
CA)  zawiera ona:
a) pokaz łączny z przeżyciem
b) film
c) sztuka teatralna
d) ekspozycja
5. METODA PRAKTYCZNA  wyróżnia ona:
a) pokaz z objaśnieniem
b) pokaz z instruktażem
c) ćwiczenia przedmiotowe
d) ćwiczenia laboratoryjne
e) ćwiczenia produkcyjne
f) metoda projektów
g) metoda przewodniego tekstu
Dydaktyka w ostatnim okresie dzięki coraz lepszemu poznaniu procesu kształcenia, dzięki szerszej i
szybszej wymianie myśli i doświadczeń pedagogicznych dosyć wyraz
nie ukazuje znaczny rozwój. Coraz
mocniej uwzględnia się podmiotowość uczącego się, zwiększa się liczba uczniów kształconych w różnego
rodzaju systemach alternatywnych. Również widać znaczny postęp w sposobach postępowanie nauczycieli z
uczącymi się. Największy jednak postęp nastąpił w zakresie rozwoju metod nauczania, a dokładniej w
tzw. nauczaniu problemowym. W obrębie tej strategii możemy wyróżnić kilka grup i kilkanaście metod
nauczania zwiÄ…zanych z tÄ… strategiÄ….
Ja, jednak najbardziej chciałabym skupić się na metodzie problemowej, a dokładnie na technice
aktywizujÄ…cej i jej rodzajach.
6