mgr Maria Magdalena Stec
ZABURZENIA ROZWOJU ZWI
ZANE Z
EKSPOZYCJ
NA ALKOHOL W CZASIE CI
ŻY
FASD:
SPECTRUM PA
ODOWYCH ZABURZEC
ALKOHOLOWYCH
�� FAS Fetal Alcohol Syndrome: Alkoholowy zespół
płodowy
�� PFAS Partial Fetal Alcohol Syndrome: Niepełny
alkoholowy zespół płodowy
�� FAE Fetal Alcohol Effect: Alkoholowy efekt
płodowy
�� ARND Alcohol-Related Neurodevelopmental
Disorder: Neurorozwojowe zaburzenia zależne od
alkoholu
�� ARBD Alcohol Related Birth Defects: Wady
wrodzone związane z alkoholem
KLASYFIKACJA (BEZ OPISU)
��ICD 10 :
Q86.0 Płodowy zespół alkoholowy
(dyzmorficzny)
��DSM IV R
�� FAS) jest wymieniony w dodatku G (760.71) w
�� DSM-IV TR z innymi "wadami wrodzonymi"
NIE MA BEZPIECZNEJ DAWKI
�� Przyczyny:
jakakolwiek ekspozycja płodu na alkohol
w jakimkolwiek momencie ciąży
�� Czynniki wpływające na nasilenie zaburzeń:
ilość alkoholu, czas ekspozycji, częstotliwość
spożywania, wiek matki, sposób jej odżywiania
się, status genetyczny dziecka, środowisko
życia matki, spożywanie alkoholu przez ojca,
EPIDEMIOLOGIA
�� Wg niezależnego badania wykonanego dla
PARPA w 2005 roku co 3 kobieta piła w ciąży
�� 3 -5 na 1000 żywych urodzeń
�� Ale: nowsze badania z 2007 rozpoznają już 9,6
na 1000 żywych urodzeń (USA)
�� Najbardziej groz
ne: systematyczne picie dużej
ilości alkoholu oraz jednorazowe wypicie dużej
ilości alkoholu
CECHY PIERWSZORZ
DOWE:
1. DEFEKT MASY CIAA
A I WZROSTU (TAKŻE
POSTNATALNY)
2. DEFEKT MASY I OBWODU MÓZGU (GA
OWY)
3. DEFORMACJE CAA
EGO CIAA
A
Pamiętaj!
1. Cechy dysmorficzne twarzy łagodnieją wraz z wiekiem dziecka
2. To ,że nie widać tych cech nie znaczy, że dziecko jest zdrowe!
3. To, że dziecko cechują cechy dysmorficzne twarzy oznacza, że
uszkodzenie jest poważne (pierwszy trymestr).
INNE CECHY DYSMORFICZNE
�� Twarz dość płaska, szeroka
�� Podbródek i broda niewielkie; wąska żuchwa
�� Uszy nisko osadzone  małżowiny często zniekształcone
�� Owłosienie skóry głowy, brwi i rzęsy są obfitsze niż
przeciętnie
�� Szczupłość kończyn oraz wrodzone wady układu kostno-
mięśniowego
��  szczupła klatka piersiowa
�� zez
�� rozszczep wargi lub podniebienia
�� anomalie rozwojowe dotyczą budowy takich narządów jak:
serce i układ naczyniowy, układ kostny, wątroba, nerki,
narządy płciowe
UWAGA:
�� Aby zdiagnozować w sposób kliniczny i z
całą pewnością FAS i inne zaburzenia ze
spectrum u danego dziecka musi w
wywiadzie znalez
ć się
potwierdzona historia picia przez matkę w
ciąży
�� Nie musi tego dokonać sama matka, ale
najlepiej jeśli tak się dzieje
CECHY PIERWSZORZ
DOWE:
ZMIANY W OBSZARZE MÓZGU
�� STATYCZNA ENCEFALOPATIA
�� Obumieranie komórek mózgowych (w masie
szarej jak i białej)
�� Utrudnienia w powstawaniu połączeń
synaptyczych oraz zaburzona migracja
neuronów
�� Uszkodzenia w płatach czołowych, ciele
modzelowatym oraz hipokampie i ciele
migdałowym
�� Uszkodzenia OUN
CECHY DRUGORZ
DOWE
�� Upośledzenie funkcji wykonawczych:
samoregulacji, samoorganizacji, planowania,
motywacji
�� Upośledzenie umysłowe: trudności z rozumieniem
pojęć abstrakcyjnych (np. czasu i pieniędzy),
generalizacją oraz oderwaniem od konkretu,
myśleniem przyczynowo  skutkowym, brak zdolności
uczenia się na swoich błędach,
�� Zaburzenia komunikacyjne: trudności z mówieniem i
słuchaniem ze zrozumieniem, opóz
niona zdolność
mówienia, jednak język ekspresyjny, lepszy niż język
recepcyjny, płynność słowna maskuje słabą jakość
rozumienia mowy innych (kwiecista mowa)
�� Zaburzenia pamięci: deficyty pamięciowe, trudności z
uczeniem się oraz rozpoznawaniem
CECHY DRUGORZ
DOWE, C.D.
�� Zaburzenia ruchowe: słaba koordynacja motoryki małej i
dużej, osłabiona równowaga i koordynacja mięśniowa:
nietypowy chód (bo przykurcze), trudności w przenoszeniu
przedmiotów, niezdolność chodzenia  tiptop (zaburzenia
odruchowości), łatwe i szybkie męczenie się,
NADAKTYWNOŚĆ
�� Zaburzenia percepcji wzrokowej: zmniejszone pole
widzenia peryferyjnego, trudności w interpretowaniu
bodz
ców wzrokowych
�� Zaburzenia czuciowe: wrażliwości na dotyk, czucie
głębokie (proprioceptywne) oraz powierzchniowe
�� Zaburzenia zachowania: w tym zaburzenia zachowań
seksualnych
�� Zaburzenia emocjonalne: zaburzenia przywiązania, wysoki
poziom lęku i agresji, labilność emocjonalna, słaba zdolność
GA
ÓWNA PROBLEMATYKA W DOROSA
OŚCI:
�� Problemy z uczeniem się na swoich błędach
�� Problemy z komunikacją interpersonalną
�� Zaburzenia zachowania
�� Problemy z utrzymaniem relacji oraz pracy
�� słaba albo brak motywacji do  naprawy
swojego życia
�� Depresje i uzależnienia
�� Izolacja społeczna
DIAGNOSTYKA:
ZEBRAĆ KILKA ZDJ
CIA DZIECKA
Z OKRESU OD URODZENIA DO TERAZ
1. Badanie lekarskie:
v� Wywiad: ocena rozwoju prenatalnego oraz samych narodzin,
v� Ogólne badanie fizykalne
v� Ocena wczesnych i obecnych modeli wzrost
v� Pomiar twarzy
v� Neuroobrazowanie
2. Badanie neuropsychologiczne:
v� Funkcjonalne oceny zdolności oraz schematów ruchowych
i adaptacyjnych
v� Diagnoza rozwoju w celu określenia możliwości i deficytów
3. Badanie psychologiczne:
�� Ocena mowy i języka oraz słuchu fonematycznego w celu określenia
zdolności do rozumienia i komunikowania się
�� Ocena pozostałych zmysłów: szczególnie czucia
4. Wywiad: rodzinny, szkolny oraz środowiskowy
MOŻLIWOŚCI TERAPII:
WCZESNA INTERWENCJA O-3 KLUCZOWA!!!!!
�� Neurostymulacja: integracja sensoryczna oraz integracja
odruchów (domykanie odruchów pierwotnych), kinezjologia
edukacyjna
�� Strukturyzacja środowiska życia dziecka: ograniczenie
stymulacji sensomotorycznej, stałość otoczenia oraz życia
codziennego: plany oraz nawyki, powtarzanie, rutyna
�� Uczenie się: wielokrotne powtórzenia oraz konkret i prostota,
NADZÓR
�� Zabawa, socjoterapia
�� Utrudniona sytuacja z punktu widzenia prawnego w polskim
systemie pomocowym
ODRUCHY PROSTE (PIERWOTNE) VS. NAWYKI
(DRUGORZ
DNE) I REGULOWANE ŚWIADOMIE
�� Proste powinny zniknąć po ok. 12 mc-u życia
�� Odruchy: Moro, chwytny, ATOS (atoniczny odruch
szyjny)
�� Przetrwałe są dezadaptacyjne: nie poddają się
kontroli świadomej i hamują powstanie wyższych
odruchów
��  Niemowlę w ciele dwunastolatka
�� Terapia: Domykanie i wygaszanie odruchów 5 minut
dziennie przez okres około 1 roku , traktowanie
dziecka jak niemowlęcia
�� www.fas.edu.pl/
http://ciazabezalkoholu.pl/
http://www.fundacja-dajszanse.pl/
http://www.fasworld.com/
�� http://www.nofas.org/
�� http://www.fasiceberg.org/
�� http://www.come-over.to/