Biomedyczne Podstawy Rozwoju 2007/08
Ocena wieku rozwojowego
Katedra Fizjologii ZwierzÄ…t
i Ekotoksykologii Co powinniśmy pamiętać?
1. Pojecie wieku: wiek kalendarzowy, biologiczny, rozwojowy.
2. Metody oceny wieku rozwojowego: wiek morfologiczny, zębowy, kostny,
wtórnych cech płciowych.
Ryciny w prezentacji zostały zaczerpnięte z:
1. Whitfield P. 1997: Ciało człowieka. Świat Książki. Warszawa.
2. Wolański N. 1979: Biomedyczne podstawy rozwoju i wychowania. PWN,
Warszawa.
UWAGA: zostały zachowane w pełnym rozmiarze ryciny zaczerpnięte z Internetu
 należy zawsze podawać oryginalne z
ródło rycin przy dalszym ich
wykorzystaniu
Niniejszy konspekt służy tylko do użytku wewnętrznego studentów
Pedagogiki Wydz. PiPs.
Mirosław Nakonieczny
Biomedyczne Podstawy Rozwoju 2007/08
Wiek kostny
Katedra Fizjologii ZwierzÄ…t
i Ekotoksykologii
IstniejÄ… dwie zasadnicze ze grupy metod oceny wieku kostnego:
jednosegmentowe  oceny dokonujemy na podstawie jednego odcinka
ciała, opierając się na założeniu, że zaawansowanie procesu kostnienia jest
zbliżone we wszystkich częściach ciała;
wielosegmentowe, w przypadku których oceny dokonuje się na podstawie
kilku odcinków ciała (grozi nadmiernym napromieniowaniem).
Najczęściej stosowane metody jednosegmentowe.
Metoda atlasowa Todda - porównywanie zdjęcia rentgenowskiego (ręki,
nadgarstka i dystalnych odcinków kości przedramienia) badanego dziecka z
odpowiednim wzorcem (standardem) opracowanym dla kolejnych grup wieku i
płci (od noworodka do 18 roku życia). Za wariant odchyleń fizjologicznych
przyjmuję się różnicę w pierwszej dekadzie życia w obu kierunkach o jeden
standard, w grupach wiekowych starszych  dwa standardy dla obu płci.
Metoda punktowa Achesona polega na punktacji określonych właściwości
rozwoju każdej z 20-u badanych kości. Suma punktów stanowi podstawę oceny
wieku kostnego. Maksymalnie przy pełnym rozwoju kośćca można uzyskać
1000 punktów.
Mirosław Nakonieczny
Biomedyczne Podstawy Rozwoju 2007/08
Katedra Fizjologii ZwierzÄ…t
i Ekotoksykologii
Wiek kostny - ocena dojrzałości
układu kostnego wyrażona w latach,
w odniesieniu do wartości średnich
Wiek kostny
dla populacji.
2.
Metoda Todda
Wiek kostny - na podstawie analizy obrazu
kostnienia na zdjęciu rentgenowskim. Zdjęcie
ręki i nadgarstka oraz nasad dalszych kości
przedramienia porównujemy z wzorcami
zamieszczonymi np. w   Atlasie radiograficznym  .
Ważna jest nie tylko liczbę elementów w których
nastąpiło kostnienie, ale również wielkość i
kształt. Metoda skuteczna w okresie od
urodzenia aż do
16-20 roku życia.
http://www.czytelniamedyczna.pl/npe/2003/03/images/15.jpg
Mirosław Nakonieczny
Biomedyczne Podstawy Rozwoju 2007/08
Wiek zębowy
Katedra Fizjologii ZwierzÄ…t
i Ekotoksykologii
Badanie zaawansowania rozwoju zębów. Na podstawie obrazu
rentgenowskiego. Stosowana od urodzenia do okresu
pokwitania (16-20 lat), ale wiąże się to z powtarzanym
napromieniowaniem ku czemu istniejÄ… przeciwwskazania. StÄ…d
szacujemy go na podstawie liczby wyrżniętych zębów.
2.
Wiek cech płciowych
" Podstawą oceny rozwoju płciowego jest przede wszystkim aktywność
hormonalna.
" Aktywność gonad i ich rozrost stanowią pierwszorzędne znamię
dojrzewania.
" Wtórnym przejawem jest rozrost narządów płciowych (cechy drugorzędne)
oraz pojawienie się owłosienia, rozwój piersi, mutacja głosu, zmiana proporcji
ciała (cechy trzeciorzędne), które bierzemy pod uwagę oceny wieku
rozwojowego bierzemy pod uwagę. Aby ocena była ścisła klasyfikujemy
rozwój poszczególnych znamion dojrzewania za pomocą międzynarodowych
skal, np. pięciostopniowej skali Tennera. W skali tej etap 1 oznacza brak
znamion dojrzewania, a etap 5 pełny rozwój danej cechy. Fazy więc 2,3,4
stanowią pośrednie etapy rozwoju.
" Wiek rozwojowy ustalamy za pomocą siatek dla odpowiedniej płci oraz
środowiska.
Mirosław Nakonieczny
Biomedyczne Podstawy Rozwoju 2007/08
Katedra Fizjologii ZwierzÄ…t
Wiek cech płciowych - przykłady
i Ekotoksykologii
A. Stadia rozwoju piersi u dziewczÄ…t (M-mamma):
M1 - faza dziecięca. Otoczka brodawki sutkowej blada, płaska;
M2  poszerzenie i uwypuklenie otoczki brodawki sutkowej, tzw. stadium pÄ…czka;
M3  uwypuklenie piersi i otoczki brodawki sutkowej (wyczuwalna tkanka
tłuszczowa);
M4  wyraz
nie zarysowana pierś (wyczuwalna tkanka tłuszczowa i gruczołowa).
Otoczka brodawki sutkowej i brodawka sutkowa tworzą wtórny wzgórek oddzielony
od piersi; dalsze poszerzenie otoczki sutkowej;
M5  pierś w pełni rozwinięta o regularnym zarysie (zniknięcie wtórnego wzgórka).
Brodawka sutka wykształcona. O intensywnej pigmentacji.
Rozwój gruczołów sutkowych
M1 M2 M3 M4 M5
1.
zmienione
Mirosław Nakonieczny
Biomedyczne Podstawy Rozwoju 2007/08
Katedra Fizjologii ZwierzÄ…t
Wiek cech płciowych - przykłady
i Ekotoksykologii
Stadia rozwoju narządów płciowych u chłopców (G-genitalia):
G1  faza dziecięca. Jądra, moszna i prącie o wielkości i proporcjach jak we wczesnym dzieciństwie;
G2  powiększenie jąder, wydłużenie worka mosznowego. Skóra moszny cienka, o słabo
zaznaczonej pigmentacji (wyraz
nie widoczny zarys jąder), niewielkie powiększenie wymiarów prącia;
G3  powiÄ™kszenie obwodu i dÅ‚ugoÅ›ci prÄ…cia. DÅ‚ugość prÄ…cia stanowi ¾ dÅ‚ugoÅ›ci worka mosznowego.
Dalszy rozwój jąder;
G4  powiększenie wymiarów prącia na długość. Długość prącia zbliżona do długości worka
moszno0wego. Wyraz
nie zaznaczona pigmentacja skóry moszny6. Poszerzenie otoczki brodawki
sutkowej;
G5  narządy płciowe osiągnęły rozmiary, kształt i proporcje osobnika dojrzałego płciowo.
Stadia rozwoju owłosienia łonowego u dziewcząt i chłopców (P-pubes);
P1  faza dziecięca. Brak owłosienia łonowego (meszek);
P2  włosy pojedyncze, proste, o słabej pigmentacji; u dziewcząt na skórze dolnej połowy warg
sromowych dużych, u chłopców u nasady prąci9a;
P3  włosy skręcone, rzadkie, grubsze i ciemniejsze; zajmują część powierzchni krocza;
P4  włosy mocno skręcone, gęste, zajmują powierzchnię mniejszą niż u osobników dojrzałych;
P5  wygląd włosów i powierzchnia, jaką zajmują, typowe dla osobników dojrzałych.
Można wyróżnić również u chłopców stadium P6  owłosienie skóry brzucha wzdłuż kresy białej,
intensywniejsze owłosienie ud.
1.
Mirosław Nakonieczny
Biomedyczne Podstawy Rozwoju 2007/08
Katedra Fizjologii ZwierzÄ…t
Wiek cech płciowych
i Ekotoksykologii
Wiek wtórnych cech płciowych - na podstawie drugo- i trzeciorzędowych
cech płciowych
2.
Mirosław Nakonieczny