W A R T O W I E D Z I E Ć
SIEMIE LNIANE
Olej lniany jest unikalnym bio-olejem,
zawierającym kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6 w idealnej proporcji
SiemiÄ™ lniane to nasiona lnu zwyczajnego nazy-
wane tak, gdy są używane jako zielarski środek lecz- korzystywana do zmniejszenia niektórych skutków ubocz-
niczy. Jest to bardzo niedoceniany produkt spożyw- nych występujących podczas leczenia sterydami. Dodatko-
czy, który jest pożywny, a zarazem leczniczy. Cie- wo fitoestrogeny w pewnym stopniu mogą przeciwdziałać
kawy i niezwykły jest skład nasion lnu zwyczajne- niektórym niekorzystnym skutkom menopauzy.
go. Należą one do produktów roślinnych, a zawiera-
ją bardzo dużo wielonienasyconych kwasów tłusz- Uwagę należy zwrócić jednak na formę w jakiej przyjmu-
czowych z rodziny omega 3. Zawartość tych kwa- je się siemię lniane. Najlepiej jeśli jest ono zmielone. Dzięki
sów w nasionach lnu jest podobna do ich zawarto- temu składniki w nim zawarte są łatwo dostępne dla organi-
ści w rybach. zmu. Siemię lniane możemy kupić w aptece lub sklepie spo-
żywczym, na stoisku ze zdrową żywnością i samemu zmie-
Siemię lniane jest bogate w składniki, które po- lić np. w młynku do kawy i zamknąć do szczelnego słoika
magają obniżyć poziom cholesterolu. Są to nasio- (dobre zamknięcie jest bardzo ważne, ponieważ olej zawar-
na płaskie, barwy szarobrązowej. Po zalaniu wodą ty w nasionach łatwo się utlenia).
nabierajÄ… barwy ciemnobrÄ…zowej i kilkakrotnie po-
większają swoja objętość, otaczając się jednocześnie 1-2 łyżeczki zmielonego siemienia zalać gorącą wodą.
dużą ilością śluzu. Te drobne nasionka, są bogate w Otrzymany napar ma właściwości osłaniające błonę ślu-
takie składniki jak: witaminę E, która jak wiadomo zową przewodu pokarmowego.
jest przeciwutleniaczem, a więc chroni komórki or- Można też wykonać  sezamki siemieniowe .
ganizmu przed niekorzystnym wpływem wolnych Do podprażonego na patelni siemienia (przykryć pokryw-
rodników. W siemieniu są też obecne: cynk, wita- ką) dodać małą ilość miodu. Smaczne i zdrowe!
mina B1 i B6, kwas foliowy, magnez i żelazo. Siemie
lniane zawiera też fitosteryny, a także flawonoidy, Niestety nasiona lnu mają też wady, bowiem zawierają
które wywierają ochron- sporo kalorii: 1 łyżeczka (9 g) nasion dostarcza 46 kcal. Ko-
ny wpływ na serce, prze- lejną wadą jest dość krótki okres przydatności do spożycia, a
ciwdziałają zaćmie, miaż- to z powodu wysokiej zawartości wielonienasyconych kwa-
dżycy, udarowi mózgu, sów tłuszczowych.
pomagają obniżyć wy-
sokie ciśnienie krwi. Sie- Picie wywaru z siemienia lnianego poleca się przy nieży-
mię jest też bogate w fi- cie żołądka, jelit, dwunastnicy, przy nadkwasocie i biegun-
toestrogeny, które blokują ce, a także przy wrzodach. Nasiona lnu - namoczone w wo-
receptory estrogenowe, co dzie, a następnie rozgniecione, zażywane po łyżce stołowej
przyczynia siÄ™ do zmniej- rano i wieczorem - pomagajÄ… przy zaparciach. SiemiÄ™ lnia-
szenia podatności na no- ne można wykorzystać także do robienia gorących okładów
wotwory takie jak rak zmiękczających skórę. Można nimi leczyć oparzenia, od-
piersi, macicy, prostaty. Ta mrożenia, trudno gojące się rany. Lniane okłady stosuje się
właściwość może być wy- również w kosmetyce - przy suchej skórze ze skłonnością do
18 Cukrzyca a Zdrowie
W A R T O W I E D Z I E Ć
łuszczenia się i pękania naskór- - siemię lniane jest bogate w fitoskładn-
ka, a także przy trądziku mło- ki włączając w to substancje antyoksy-
dzieńczym, wysypkach alergicz- dacyjne. Jest jednym z lepszych z
ródeł li-
nych, swędzeniu skóry i odleży- gnanów. Lignany w jelicie cienkim ulega-
nach. Zielone siemię lniane moż- ją konwersji do związków mających zdol-
na dodawać do sałatek, mieszać z ność do utrzymywania równowagi hor-
mąką i panierką albo posypywać monalnej u kobiet. Istnieją dowody, że li-
nim kanapki. gnany zwiększają płodność, zmniejsza-
jÄ… objawy menopauzy i prawdopodobnie
Siemię lniane posiada sporo chronią przed nowotworami gruczołu
białka w bardzo korzystnym ze- piersiowego. Związki te pełnią także rolę
stawie aminokwasów i wiele mi- w prewencji cukrzycy typu 2.
kroelementów. Siemię posiada
działanie osłonowe oraz stabilizu- Siemię lniane nie jest wolne od kon-
jące. Roślina ta zmniejsza krzepli- trowersji. Wątpliwości budzą zagadnie-
wość krwi i może pomóc w ochro- nia z nim związane, m in.:
nie serca przed chorobą wieńcową " siemię lniane zawiera spore ilości błon-
i zawałem. Spożywane jest także nika pokarmowego, najlepiej na początku
w celu dostarczania organizmowi wielu cennych substan- przyjmowanie zacząć od niewielkich ilości i stopniowo
cji, jak cholina, znajdująca się w lecytynie. Siemię usuwa je zwiększać. W innym razie może mieć działanie prze-
nadmiar tzw. złego cholesterolu z organizmu. Jest również czyszczające. Szczególnie silne reakcje mogą pojawić się
bogate w łatwo przyswajalne białka, a szczególnie w egzo- u osób z zespołem jelita drażliwego.
genne. Siemię spożywane jest również w celu zwiększenia " tłuszcz zawarty w siemieniu lnianym zawiera głów-
wilgotności śluzówki, stosowane jest przy suchym kasz- nie nienasycone kwasy tłuszczowe co czyni go bardzo
lu. Nasiona lnu mogą być używane także jako odżywka do podatnym na jełczenie, zwłaszcza jeśli jest przechowy-
włosów ponieważ wydzielany przez nasiona śluz skutecz- wany w niewłaściwy sposób. Najlepiej siemię lniane
nie nawilża suche i zniszczone włosy. przechowywać w jego naturalnej formie, czyli w posta-
ci niezmielonych nasion. Okres przechowywania na-
Siemię lniane to idealny produkt zarówno dla tych któ- sion jest znacznie dłuższy niż zmielonego siemienia czy
rzy chcą schudnąć jak i utrzymać już osiągnięty efekt. Na- oleju i wynosi odpowiednio rok, kilka miesięcy i kilka
siona siemienia są ubogie w węglowodany ale za to bogate tygodni. Należy przy tym chronić siemię przed działa-
w zdrowy tłuszcz i błonnik. Siemię lniane charakteryzuje niem ciepła i światła.
się bardzo wysoką wartością odżywczą. Przede wszystkim " podobnie jak wiele in-
warto zwrócić uwagę na następujące składniki: nych produktów natural-
- kwasy tłuszczowe omega-3 - stanowią silną oręż prze- nych, siemię lniane sta-
ciwko stanom zapalnym w naszym organizmie. Badania nowi z
ródło niewielkich
wskazują, że procesy zapalne mają istotne znaczenie w dawek związków cyja-
przebiegu wielu chorób przewlekłych włączając w to cho- nowych, szczególnie je-
roby serca, artretyzm, cukrzycę a nawet pewne rodzaje no- śli spożywa się je na su-
wotworów. Głównym kwasem tłuszczowym omega-3 za- rowo. Organizm ludz-
wartym w siemieniu lnianym jest kwas alfa linolenowy ki jednak posiada zdol-
(ALA). Jest on prekursorem kwasów tłuszczowych zawar- ność neutralizacji pew-
tych m.in. w tłuszczu z łososia (EPA i DHA). Mimo wszyst- nych dawek związków
ko nie należy jednak polegać na siemieniu lnianym jako je- cyjanowych  3 łyżecz-
dynym z
ródle kwasów omega-3. Ryby także są niezbęd- ki mielonego siemienia
nym składnikiem dobrze zbilansowanej diety. Siemie lnia- lnianego dziennie są zu-
ne pomaga znacząco w zachowaniu równowagi między pełnie bezpieczne, a rów-
kwasami omega-3 i omega-6. nocześnie stanowią daw-
- błonnik - rozpuszczalny i nierozpuszczalny. Wysokiej kę efektywną, jeśli cho-
zawartości włókna nasiona siemienia zawdzięczają m.in. dzi o korzystne działanie
swoją zdolność obniżania stężenia cholesterolu. na zdrowie.
Cukrzyca a Zdrowie 19
W A R T O W I E D Z I E Ć
Wskazówki do stosowania siemienia lnianego: BUA
ECZKI Z SIEMIENIEM LNIANYM
" Początkowa dawka siemienia powinna być niewielka i
stopniowo ulegać zwiÄ™kszeniu. * ½ - ¾ szklanki mleka
" Siemię bywa używane jako substytut jajka w wypie- * pół szklanki wody
kach dla osób nie mogących spożywać jaj. * 1 łyżka miodu
* 1 duże jajko
Siemie lniane działa dobroczynnie na cerę suchą i po- * 1,5 łyżki oleju z orzechów laskowych lub roztopionego masła
drażnioną. Ożywiaja ją, upiększa, łagodzi niebezpieczne * 2 i ź szklanki mąki pszennej
uczulenia. * 1 i ź szklanki mąki pszennej razowej
* pół szklanki ziarenek siemienia lnianego (zmielonego)
WYGA
ADZAJ
CA MASECZKA * 1 łyżeczka soli
Z SIEMIENIA LNIANEGO: * 1 i 1/3 łyżeczki suszonych drożdży
Niewielką ilością destylowanej wody zalej 2 łyżki siemie-
nia lnianego, a gdy spęcznieje, nałóż na twarz i przykryj gazą,
zwilżoną naparem ze stokrotki. Po
15-20 minutach zdejmij kompres i
zmyj letnią wodą. Maseczkę moż-
na również zrobić z zagotowane-
go siemienia - łyżka na szklankę
wody.
CIASTECZKA Z SIEMIENIEM Drożdże rozpuścić w 1/3 szklanki ciepłego mleka, wymieszać
z miodem i 2 łyżkami mąki. Odstawić na 15 minut. Wsypać do
* 250g mąki miski resztę mąki, zmielone siemię lniane, drożdże, ciepłą wodę,
* 100g mielonego siemienia lnianego resztę mleka, sól, jajko. Wyrobić ciasto, pod koniec wyrabiania
* 25g siemienia w ziarenkach dodać tłuszcz, odstawić w ciepłe miejsce do wyrośnięcia (do po-
* 25g płatków owsianych dwojenia objętości).
* 100g brązowego cukru Podzielić ciasto na 16 równych kawałków, uformować z nich
* 2 łyżeczki kakao kulki. Poukładać na blaszce oprószonej mąką lub wyłożonej pa-
* szczypta soli pierem do pieczenia. Przykryć ściereczką i pozostawić do wy-
* 250g masła rośnięcia na pół godziny. Posmarować roztrzepanym jajkiem,
* 4 żółtka posypać wymieszanymi ziarnami. Piec w temperaturze 180ºC
* 50g czekolady deserowej przez około 20 minut.
* brÄ…zowy cukier i siemiÄ™ do obtoczenia oprac. Antonina Niekrasz
Wymieszaj wszystkie suche składniki z siemieniem lnianym.
Szybko połącz mieszankę z masłem, dodaj żółtka i wyrób na spój-
ne ciasto. Na końcu dodaj posiekaną czekoladę. Z ciasta uformuj wa-
łeczki średnicy ok 4 cm i obtocz je w brązowym cukrze lub ziarnach
siemienia. Zawiń szczelnie w folię spożywczą i wstaw na 40 minut
do zamrażarki.
Rozgrzej piekarnik do 180ºC i wyłóż blachy papierem do piecze-
nia. Zmrożone ciasto pokrój na ok 1cm grubości plasterki i układaj
na blasze. Piecz ok 12-14 minut. Studz
na kratce. Gotowe ciasteczka
można przechowywać w puszce, ale niezbyt długo.
20 Cukrzyca a Zdrowie