Ćwiczenia laboratoryjne z przedmiotu : Napędy Hydrauliczne i Pneumatyczne
Laboratorium nr 8
Temat: Układy z zaworem sekwencyjnym  kolejności działania
1. Cel ćwiczenia:
Opanowanie umiejętności syntezy układów pneumatycznych z zastosowaniem zaworów
sekwencyjnych  kolejności działania
Zawór kolejności działania, nazywany też zaworem sekwencyjnym, Jest elementem
umożliwiającym przepływ płynu do dalszych członów układu, jeżeli ciśnienie wejściowe
przekroczy wartość zadaną. Jest to realizowane przez otwieranie kanału przepływowego
łączącego drogę wejściową z drogą wyjściową zaworu. Zawory kolejności działania
przeznaczone są do sekwencyjnego sterowania pracą dwu, a czasem i więcej obwodów
układu pneumatycznego. Ponieważ ich zadaniem jest zasilanie dalszych obwodów po
osiągnięciu określonej wartości ciśnienia w obwodzie głównym, to nazywane są również
zaworami przyłączającymi lub progowymi.
Działanie zaworu kolejności działania jest analogiczne do działania zaworu
bezpieczeństwa, tzn. gdy wystąpi ciśnienie mogące pokonać nastawione napięcie sprężyny
następuje otwarcie zaworu. Stąd też i symbol graficzny tego zaworu jest zbliżony do symbolu
zaworu bezpieczeństwa. Różnica polega jedynie na oznaczeniu wylotu zaworu (rys. 1).
a) b) c)
1(P)
1(P) 1(P)
12(X)
2(A)
2(A)
12(X) 2(A)
Rys. 1. Symbol zaworu kolejności działania: a) nastawianego ręcznie, b) nastawianego
ciśnieniem z zewnętrznego obwodu sterującego, c) nastawianego ręcznie sterowany
ciśnieniem narastającym z zewnętrznego obwodu
W zaworze kolejności działania wylot oznaczony jest linią, a nie trójkątem
oznaczającym wylot wprost do atmosfery. Czynnik roboczy przepływa wtedy od P do A.
Oprócz nastawiania ręcznego (rys. 1a) zawory sekwencyjne mogą być także nastawiane
ciśnieniem doprowadzonym z zewnętrznego obwodu sterującego. Wtedy zawór ma
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia patrz punkt 3 !!!
Ćwiczenia laboratoryjne z przedmiotu : Napędy Hydrauliczne i Pneumatyczne
dodatkowe przyłącze dla podłączenia przewodu sterującego, co oznacza się na jego symbolu
graficznym (rys. 1b).
Istnieje także zawór sekwencyjny firmy Festo VD-3-PK-3 (1.8-8 bar), który służy do
przesterowania współpracującego z nim rozdzielacza po osiągnięciu zadanego ciśnienia. Te
dwa zawory tworzą jeden zespół konstrukcyjny (rys. 1c), nazywany w katalogu zaworem
sekwencyjnym (kolejności działania  Pressue Sequence Valve, chociaż nazwa ta nie jest do
końca ścisła. Zawór powyższy można stosować, gdy nie stawia się wysokich wymagań w
stosunku do przemieszczeń w układzie, a także w przypadku, gdy wycofanie, np. tłoka
siłownika powinno nastąpić po osiągnięciu określonej siły na tłoku. Zawór powinien być tak
ustawiony, aby punkt przełączenia był poniżej maksymalnej wartości ciśnienia roboczego.
Rys. 2 Zawór sekwencyjny (kolejności działania) firmy Festo  konstrukcja i symbol
funkcjonalny.
2. Zadania do realizacji
" Zbudować układ wykorzystujący zawór sekwencyjny składający się z przynajmniej
dwóch elementów wykonawczych  siłowników pneumatycznych
" Opisać możliwe zastosowanie stworzonego układu oraz jego zasadę działania
" Narysować schemat funkcjonalny układów w Festo FluidSim
" Wykreślić cyklogram pracy układu
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia patrz punkt 3 !!!
Ćwiczenia laboratoryjne z przedmiotu : Napędy Hydrauliczne i Pneumatyczne
3. UWAGA:
Przed podłączeniem (lub rozłączeniem) przewodów do elementów upewnij się, że zawory w
dopływie powietrza są zamknięte, że nie ma ciśnienia w przewodach oraz że ciśnienie jest
odłączone. Ustaw regulator ciśnienia na 4 atm !!!
W celu zabezpieczenia prawidłowego montowania zaworów w układach
pneumatycznych poszczególne przyłącza oznacza się dużymi literami lub numerami:
A, B, C, �! 2, 4, 6,
�! przyłącza robocze
�!
�!
P. �! 1
�! przyłącze zasilające powietrza
�!
�!
R, S, T, �! 3, 5, 7,
�! przyłącze odpowietrzające
�!
�!
Z , Y, X, �! 12, 14, 16,
�! przyłącza sterujące
�!
�!
L �! 9
�! przyłącze odprowadzające
�!
�!
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia patrz punkt 3 !!!