Choroby kotów
Kot jak wszystkie istoty żywe choruje na choroby zakaz
ne, inwazyjne i
niezakaz
ne. Kot dobrze odżywiony i utrzymany w zasadzie choruje
rzadko. Wszystkie zewnętrzne okaleczenia leczą się stosunkowo szybko,
szczególnie w Tych miejscach, gdzie może sie lizać. Jeśli jednak chodzi
o choroby wewnętrzne, a szczególnie o choroby zakaz
ne, koty sÄ… niestety
słabo odporne. Do chorób zakaz
nych zaliczamy przede wszystkim zarazÄ™
kotów i katar koci, a także wściekliznę i toksoplazmozę.
Zaraza (tyfus)
Zarazę kotów (panleukopenię), zwaną także parwowirozą lub tyfusem
kocim, wywołuje wirus z grupy Parvo. Choroba występuje głównie u
zwierząt młodych, w wieku poniżej 2 lat, ale chorują także koty starsze.
Zakażenia następuje przez kontakt z chorym kotem.
Pierwszym objawem choroby jest wysoka temperatura ciaÅ‚a (41° i
wyższa), apatia, brak łaknienia, ślinienie się, wybroczyny w jamie ustnej.
Koty pomimo dużego pragnienia są niezdolne do picia. Następują silne
wymioty i biegunka powodujące ubytek ciężaru ciała.
Proces chorobowy obejmuje węzły chłonne i szpik kostny,
doprowadzajÄ…c niejednokrotnie do ich uszkodzenia, co w konsekwencji
prowadzi do leukopenil, tj. braku zdolności wytwarzania białych krwinek
(normalnie kot ma ich około 10 000, przy zarazie liczba spada do 1000).
Zwierzę chore jest ospałe, godzinami siedzi przy naczyniu z wodą.
Włosy stają sie matowe, skóra sucha.
Śmierć następuje wskutek odwodnienia organizmu i zupełnego
wyczerpania. Śmiertelność w tej chorobie wynosi 80-90%. Leczenie ma
sens w pierwszym okresie choroby, w poz
niejszym, kiedy zwierzÄ™ jest
bardzo odwodnione i wyczerpane, a jeszcze dochodzi wtórna infekcja
bakteryjna, nie ma szans na wyleczenie. Zapobiegawczym środkiem
przeciw zarazie kotów jest szczepienie.
Zakaz
ne zapalanie nosa i tchawicy (katar koci)
Wywołują dwa wirusy Herpesa i Calici. Objawy chorobowe wywołane
przez wymienione wirusy są następujące łzotok, wyciek z nosa, kichanie
temperatura ok. 40°, depresja, odwodnienie, brak apetytu.
Choroba przy infekcji wirusem Herpes trwa 2-4 tygodnie, a więc
długo, natomiast przy infekcji wirusem Calici 7-10 dni. Zachorowalność
wynosi około 50%, a śmiertelność 5-30%. Koty, które przechorowały
1
infekcję wirusa Herpesa stają się dożywotnimi nosicielami, natomiast
koty, które przechorowały infekcję wirusem Calici są nosicielami
najwyżej rok lub nieco dłużej. Zapobiega się po przez szczepienie.
Wścieklizna
Zakażenie następuje w wyniku ugryzienia, a nawet polizania przez
wściekłe zwierze, dlatego nie jest możliwe zakażenie się wścieklizną
kotów stale trzymanych w domu. Nastomiast koty, które są
wypuszczane, powinny być bezwarunkowo szczepione. Za granicą, ze
względu na bezpieczeństwo ludzi (choroba jest nieuleczalna, a chory
zanim nastąpi śmierć strasznie cierpi zachowując całkowitą świadomość)
wszystkie koty po ukończeniu 7 tygodnia życia są szczepione i
szczepienie to jest corocznie powtarzane. U kotów chorych na
wściekliznę występują objawy podniecania i szalu, potem następuje
porażenie i śmierć. Chory kot ma pragnienie, którego nie może
zaspokoić, ponieważ mięśnie gardła są porażone.
Należy pamiętać, że ślina chorego zwierzęcia zawiera zarazki już na
10-15 dni przed wystąpieniem klinicznych objawów wścieklizny i że
wskutek tego ugryzienie nawet zupełnie zdrowego z wyglądu kota może
być przyczyną zakażenia.
Toksoplazmoza
Toksoplazmoze wywołuje pierwotniak, który pełny cykl rozwojowy
przechodzi w organizmie kota. Pasożyty znajdują się w mięśniach i
narządach wewnętrznych i wydalane są z ustroju w wydzielinach - kale i
moczu.
Pierwotniaki przedostają się najczęściej do macicy ciężarnej kotki,
uszkadzając płod powoduiąc jego wady rozwojowe lub rodzenie się
martwego płodu. Wściekliznę i toksoplazmozą zaliczamy do zoonoz
chorób od zwierzęcych, którymi mogą zakazić się ludzie od zwierząt
przez ślinę, wydzielinę z nosa, mocz, kał, krew, a także przez jaja glisty
kociej. Toksoplazmoza u ludzi dorosłych przebiega bezobjawowo, ale
zakażenie kobiet ciężarnych może powodować poronienia, bądz
bardzo
ciężkie schorzenia noworodków (ślepota, wodogłowie).
Pchły, glisty i tasiemiec
Do najczęściej występujących u kotów pasożytów należą pchły , a z
pasożytów wewnętrznych glisty i tasiemiec. Pchły nie tylko powodują
ból, swędzenie, a przy dużej inwazji anemię kota, ale także przenoszą
choroby infekcyjne i są pośrednimi żywicielami tasiemca, którym może
2
być zarówno człowiek, jak i kot.
Zarazić się przez przypadkowe połknięcie pchły dorosłej lub jaja,
które w żołądku zostają strawione, a uwolniona larwa tasiemca wędruje
do jelita i tam przekształca się w dorosłego pasożyta.
Glisty najczęściej występują u młodych kotów i mogę wywołać
poważne dolegliwości przewodu pokarmowego. Glisty są pasożytami
długości 4-6 cm, obie, w kolorze słabo różowym. Drażnią miejscowo
błonę śluzową, do której się przyczepiają. W pewnych wypadkach
przetkają ścianę jelita wywołując zapalenie otrzewnej.
Tasiemiec pasożytuje w zasadzie tylko u dorosłych kotów,
pozbawiając je pokarmu, ponadto produkuje mnóstwo jaj, wydostających
się na zewnątrz i zakażających środowisko.
Åšwierzb
Jest chorobą wywołaną przez pajęczaka świerzbowca pasożytującego na
skórze kota. Swierzbowce opanowują ciepłe partie skory, na przykład
piersi, przyśrodkowe okolice ramion i ud. Ale w pierwszym rzędzie
opanowują czoło, małżowiny uszne, powieki. Koty bardzo się drapią
skóra jest czerwona, póz
niej wypadają włosy.
Świerzbowiec uszny wywołuje zapalenie ucha, któremu towarzyszy
świąd. Swiąd z kolei pobudza do drapania, potrząsania uszami, co
wzmaga zapalenie i wywołuje ból. Koi przechyla głowę w stronę
chorego ucha. Zapaleniu małżowiny i przewodu słuchowego towarzyszy
charakterystyczny ciemnobrÄ…zowy wyciek. Nie leczone zapalenie ucha
wywołane obecnością świerzbowców prowadzi do zapalenia ropnego
ucha, które z kolei nie leczone może spowodować nawet głuchotę
zwierzęcia.
Grzybice
Grzybice stają się ostatnio coraz częściej występujące; choroby skóry
kotów. Najgroz
niejsza jest grzybica wywołana przez grzyb Trychophyton
- Trudna do wyleczenia i bardzo zaraz
liwa dla ludzi. Pierwsze objawy
wystąpienia tej grzybicy, u kotów to drobniutkie swędzące strupki na
skórze, skóra nie jest gładka, lecz chropowata przy dotyku. Po pewnym
czasie włosy wypadają, skóra jesł czerwona. Tym zmianom towarzyszy
silny swiÄ…d.
Egzema
Jest chorobą skóry, wynikającą z uczulenia, czyli zwiększenia
wrażliwości skory na czynniki zewnętrzne lub wewnętrzne. Czynnikami
3
zewnętrznymi mogą być pasożyty skóry pchły, wszy, zarazki chemiczne,
na przykład azotoks, oraz pokarmy bogate w białko zwierzęce, natomiast
czynnikami wewnętrznymi - produkty złej przemiany materii. U zwierząt
dotkniętych, egzemą (uczuleniem) występuje zaczerwienienie skóry
najczęściej na szyi, w okolicy grzbietu, w postaci czerwonych plamek
lub rozległego rumienia, na którym powstaje wysięk, a po wyschnięciu
strupy. Zmianom tym towarzyszy świąd.
Kamień nazębny
Powstaje on u kotów w rożnym wieku, pokrywa przede wszystkim
korony zębów przedtrzonowych i trzonowych. Jest twardy (sole wapnia),
barwy żółtej. Uciakając na dziąsła powoduje ich zapalenie. Długotrwały
stan zapalny spowodowany obecnością kamienia powoduje przerost
dziąseł, uszkodzenie zębiny , rozchwianie i wypadanie zębów.
Rany i ropniaki
Rany i ropnie zdarzają się u kotów, zwierzy drapieżnych, dosyć często.
Najbardziej niebezpieczne są rany kąsane, ze względu na liczne
uszkodzenia skóry i tkanki podskórnej oraz zakażenie bakteriami. Koty
są zwierzętami niespokojnymi, dlatego też na rany nie nakłada się
opatrunków, tylko stosuje się przemywanie środkami dezynfekcyjnymi
(riwanal, nadmanganian) i antybiotyki.
Zatrzymanie moczu
Zdarza się dość często u kocurów. Może być ono spowodowane
zatkaniem przewodu moczowego przez czop ropny lub obecność w
moczu dużej ilości piasku, a nawet kamieni (soli kwasu moczowego).
Kocur nie mogąc oddać moczu często przysiada, sika, a nawet
przeraz
liwie miauczy. Z chorym kociem należy niezwłocznie udać się do
lekarza weterynarii, który zastosuje cewnikowanie.
Kamienie kałowe
Zdarza się, ze kot nie może oddać prawidłowo kału, często kuca w
kuwecie prze, ale wypróżnienie nie następuje. Stan taki może trwać
nawet kilka dni. Kot jest wówczas niespokojny, ma podwyższoną
temperaturę ciała, popiskuje, do kuwety chodzi coraz częściej, ale bez
skutku. Jest to spowodowane utworzemem się w końcowym odcinku
jelita prostego kamieni kałowych - zbitych mas kałowych, które zalegają
jelito i są przyczyną zaparcia. W tym przypadku pomóc może tylko
4
lewatywa, czopek glicerynowy, a w ostateczności lekarz weterynarii.
Ropomacicze
Jest chorobą spotykaną u kotek, zwłaszcza starszych i stanowi jedną z
przyczyn niepłodności nabytej. Schorzenie to w większości wypadków
powstaje w wyniku przeniknięcia do macicy drobnoustrojów z pochwy.
Objawem klinicznym ropomacicza jest ropny wyciek z pochwy. Kotka
ma wówczas podwyższoną temperaturę i często liże srom. Leczenie
ropomacicza nie zawsze daje dobre wyniki, dlatego wskazany jest zabieg
operacyjny.
5