CHOROBY
Chociaż lista chorób, na które może zapaść kot jest długa, to
najpoważniejszym można zapobiegać realizując program
okresowych szczepień. Pierwsze szczepienia robi się najczęściej
w 9 tygodniu życia. Młodsze kocięta mają jeszcze we krwi
przeciwciała matki. Podanie szczepionki zaburzyłoby ich
naturalną odporność. Szczepienie powtarzamy po 3-4
tygodniach, a następnie co rok. Przede wszystkim powinniśmy
zaszczepić naszego wychowanka przeciwko wściekliz
nie,
białaczce, kociemu katarowi i panleukopenii, zwanej też kocim
tyfusem.
PANLEUKOPENIA (tyfus koci)
Jest to typowa choroba wirusowa, której symptomami są: ból
brzucha, gorączka, wymioty i wręcz zapaść. Zarazki są
wydalane z kałem, moczem i śliną. Są one bardzo żywotne i
zdolność zarażania zachowują się ok. rok. Mogą one być
wydalane przez organizm zwierzęcia dość długo po przebyciu
choroby. Zaraza kocia nie jest identyczna z tzw. tyfusem psim
(parwowirozą). Okres wylęgania się choroby, to jest czas
upływający między zarażeniem zwierzęcia a wystąpieniem u
niego typowych objawów choroby, wynosi od 3 do 9 dni. Kot
cierpi z powodu odwodnienia i chociaż ma pragnienie, nie jest
zdolny do picia.
Wirus panleukopenii kotów, powoduje w organizmie tych
zwierząt spustoszenie. Jest bardzo zaraz
liwy dla wszystkich
wrażliwych osobników. Choroba jest poważna i około 90%
wszystkich nie szczepionych kotów poniżej szóstego miesiąca
życia umiera. Niektóre dorosłe osobniki mogą nie wykazywać
objawów choroby, ale śmiertelność u nie szczepionych
dorosłych kotów wynosi ok 50%. Niektóre nie szczepione
starsze koty mają naturalną odporność, powstałą w wyniku
wcześniejszego kontaktu z czynnikiem zakaz
nym i przeżycia
choroby. Innymi słowy, część starszych nie szczepionych kotów
ma nabytą odporność na panleukopenię. Jednak trzeba
pamiętać, iż ciągle choroba ta jest bardzo poważna.
1
WIRUSOWE ZAKAŻENIE GÓRNYCH DRÓG ODDECHOWYCH
(katar koci)
Choroba to przypomina przeziębienia u ludzi. Najczęstsze
objawy to kichanie i wyciek z nosa. Może też dochodzić do
zmienionego wypływu z worków spojówkowych, powodującego
ropienie i sklejanie powiek. U większości kotów występuje
gorączka. Zakażenie to powodowane jest zazwyczaj przez
herpeswirusy. Podstawowymi symptomami są: kichanie,
łzawienie i wyciek z nosa a także nadmierne ślinienie się
zwierzęcia. Szybka pomoc medyczna jest skuteczna dla
zakażonego osobnika, lecz staje się on nosicielem. Dlatego
trzeba szczepić własnego kota, aby chronić jego zdrowie.
BIAA
ACZKA KOTÓW
O której wiemy dzisiaj, że wywołuje ją wirus (FeLV),
rozprzestrzeniający się w ślinie, moczu i kale. Nie jest tak
zaraz
liwa jak już opisane choroby. Wywołuje ją bliski i długi
kontakt z zainfekowanym osobnikiem. Objawy kliniczne
związane z zakażeniem mogą się różnić, ale zazwyczaj jest to
długotrwała, wyniszczająca choroba. Zwierzę wykazuje
zmniejszony apetyt, co powoduje spadek masy ciała, występuje
nawrotowa gorączka, osowiałość, osłabienie i senność. Częste
są długotrwałe zakażenia jamy ustnej, zatok, oczu i płuc.
Jest to dla kota choroba śmiertelna, ponieważ bezpowrotnie
niszczy system obronny organizmu. Przejawia się zmianami
skórnymi, rozregulowaniem pracy jelit i biegunkami. Do tej
pory nie wymyślono lekarstwa na białaczkę, istnieje jednak
szczepionka. Ważne jest, żeby koty były szczepione przed
pierwszym kontaktem z FeLV.
KALICIWIRUS KOTÓW
Kaliciwirus jest jedną z głównych przyczyn chorób dróg
oddechowych u kotów. Niezależnie od szczepu kaliciwirusy
atakują drogi oddechowe kota, jamę ustną i płuca. W
odróżnieniu od herpeswirusów kaliciwirusy wnikają głębiej w
drogi oddechowe i osiedlają się w tkance płuc. Kaliciwirus nie
atakuje jednak oczu i jam nosowych, co często zdarza się przy
2
zakażeniu herpeswirusami. Wirus rozsiewa się przez powietrze i
ślinę. Nie ma specyficznego leczenia chorób przez te
kaliciwirusy. Aby zapobiec wtargnięciu bakterii do tkanek
zaatakowanych przez kaliciwirusy, doustnie podaje się
antybiotyki. Stosuje się też preparaty rozszerzające oskrzela, co
umożliwia zwiększoną wentylację. Na szczęście dostępne są
skuteczne i bezpieczne szczepionki. Wszystkie koty przez całe
życie powinny być szczepione przeciw kaliciwirozie.
ZAKAy
NE KOCIE ZAPALENIE OTRZEWNEJ (FIP)
Wywołana jest przez wirusy należące do rodziny
koronawirusów. Najczęściej atakuje koty poniżej piątego roku
życia. Przenoszona jest ona przez kontakt bezpośredni. Wirusy
znajdują się w ślinie i wydzielinie nosa. Typowym objawem FIP
jest powiększony, wypełniony płynem naczyń krwionośnych i
powoduje wypływ płynów do jam ciała. Jest to określane jako
wysiękowa postać choroby. Płyn można też czasem stwierdzić
wewnątrz klatki piersiowej. Niekiedy nie obserwuje się
gromadzenia płynu w jamach ciała, co jest określane jako
sucha postać FIP. Niezależnie od tego, czy choroba występuje w
postaci wysiękowej, czy w suchej, niemal zawsze kończy się
śmiercią. Wirusy atakują liczne narządy organizmu. Jest to
główny powód, sprawiający, że obecnie choroba ta jest
nieuleczalna.
CHOROBA KOCIEGO PAZURA
Nie wiadomo dlaczego została tak nazwana, gdyż koty na nią
nie chorują, mogą być jedynie nosicielami, ale przenoszą ją
także inne zwierzęta oraz przedmioty. Zarazki wywołujące
chorobę kociego pazura do niedawna były uważane za wirusy,
obecnie wiadomo że są to chlamydia. Znajdują się one pod
pazurami kotów, innych zwierząt, a także pod paznokciami u
ludzi. Zakażony przez zadrapanie człowiek ma gorączkę, bóle
mięśniowe, ropne guzki. Choroba ta jest bardzo rzadko
spotykana i mało znana. Zespół lekarzy nazwał ją chorobą
kociego pazura. Jest to zespół nieswoistych objawów zapalnych
w miejscu zadrapania przez kota, czasem stan
podgorączkowy,objawy ustępują samoistnie
3
Zoonozy ( choroby odzwierzęce)
Zoonozy to choroby, którymi ludzie zarażają się od
zwierząt, na szczęście nie jest ich zbyt wiele. Najbardziej
niebezpieczną spośród nich jest :
WŚCIEKLIZNA
W Polsce szczepienie kotów nie jest obowiązkowe, ale
wyraz
nie zalecane przez lekarzy weterynarii. Mimo, że jej
przypadki są stosunkowo rzadkie, ale jeśli rozwinie się zawsze
kończy się śmiercią. Przyczyną wścieklizny jest wirus
rhabdovirus. Choroba przenoszona jest poprzez pokąsanie,
ponieważ wirus wydzielany jest ze śliną. Wścieklizna u kotów
przebiega stosunkowo często z napadami szału. Występują
także takie symptomy, jak brak apetytu, wymioty, biegunki lub
zaparcia. Póz
niej obserwuje się trudności w połykaniu, ślinotok i
nagłą agresywność zwierzęcia. Objawami wścieklizny mogą być
także: żałosne miauczenie, niedowład żuchwy oraz mięśni
przełyku i kończyn, a także charakterystyczny objaw wściklizny
- zjadanie niejadalnych przedmiotów. Choroba kończy się
zawsze śmiercią i rzadko trwa dłużej niż 2 do 6 dni. Choroba
przenosi się ze zwierzęcia na zwierzę lub także ze zwierzęcia na
człowieka. Możliwa jest infekcja przez rany znajdujące się na
skórze lub w błonie śluzowej, do których dostanie się zakażona
ślina. Nie ma możliwości wyleczenia wścieklizny !
TOKSOPLAZMOZA
Jest to poważna choroba odzwierzęca, wywołana przez
pierwotniaka o nazwie toxoplasma gondii. Pasożyt ten może
zaatakować wiele zwierząt, ale tylko koty roznoszą dalej
oocysty wydalając je z odchodami. Jest on ostatecznym
żywicielem toksoplazm. Polega to na tym, że zarazki
rozmnażają się w jelicie kota (także rysia, pumy i ocelota oraz
innych zwierząt z rodziny felidae) i wydalane są z kałem. Prawie
300 gatunków ssaków, łącznie z człowiekiem, i około 60
gatunków ptaków, u których stwierdzono toksoplazmozę,
określamy mianem żywicieli pośrednich. Mogą one wprawdzie
4
być nosicielami zarazków, ale nie wydalając ich w kale. Oocysty
znajdujące się w kale zachowują zdolność do zarażania innych
kotów i ludzi przez 3 dni. Kot chory na toksoplazmozę może nie
wykazywać żadnych jej symptomów, ale mimo to choroba może
stać się przyczyną powstawania wrodzonych wad płodu
ludzkiego.
W przypadku kotów unikamy zakażenia go toksoplazmozą
podając zwierzęciu ugotowane świeże mięso. Zawsze myjemy
ręce po dotykaniu surowego mięsa lub po pieszczeniu kota, a
kobiety ciężarne powinny unikać czynności związanych z kocią
kuwetą na nieczystości. Ale trzeba pamiętać, że woda i mydło
nie niszczą oocyst, toteż one mogą pozostawać na "czystych"
rękach człowieka, a następnie dostać się do przewodu
pokarmowego podczas jedzenia rękami lub oblizywania palców.
U większości ludzi, którzy połknęli toksoplazmy, nie występują
widoczne objawy. Dla ludzi toksoplazmoza jest groz
na przede
wszystkim dlatego, ponieważ jej zarazki mogą w okresie ciąży
z organizmu matki przeniknąć do płodu i spowodować trwałe
zmiany przede wszystkim w ośrodkowym układzie nerwowym
przyszłego dziecka.
Należy jednak pamiętać iż około 80 procent
przypadków toksoplazmozy u człowieka to skutek
kontaktu z zakażonym surowy mięsem. Zarażenia przez
kontakt z kałem chorego kota zdarzają się bardzo
rzadko.
GRZYBICA STRZYG
CA
To grzybicze zakażenie wywołujące charakterystyczne zmiany
chorobowe na skórze. Ważne jest, aby kot mający grzybicę
strzygąca został zabrany na badanie weterynaryjne i
natychmiast poddany leczeniu, szczególnie dlatego, że tą
grzybicą łatwo może zarazić się człowiek.
Pasożyty
Pchły
Nawet dobrze utrzymane koty z bardzo czystych domów mogą
od czasu do czasu złapać pchły. Trzeba im zapobiegać. Można
kotu założyć obróżkę przeciwpchelną. Musi być elastyczna, by
5
zwierzę nie udusiło się zaczepiając nią np. o gałąz
. Trzeba także
wyczyścić posłanie oraz miejsce zabaw.
Wszy
Koty mogą być także zainfekowane wszami, które znacznie
trudniej zobaczyć niż pchły. Kot, który ciągle się wylizuje lub
podgryza, może być zaatakowany przez wszy.
Robaki
Większość powszechnie występujących pasożytów
wewnętrznych kotów umiejscawia się w jelitach. W
poszczególnych stadiach rozwoju mogą one występować w
innych okolicach ciała, ale ich postacie dojrzałe są obecne w
jelitach. U kotów występują dwa gatunki glist: Toxascaris
leonina i Toxacara cati. Cykl rozwojowy glist jest podobny.
Dorosłe zwierzęta najcześciej zarażają się, zjadając odchody
kotów, będących nosicielami dojrzałych, składających jaja
robaków. Kocięta mogą zostać zarażone bezpośrednio przez
matkę już w okresie życia płodowego, tuż po porodzie, kiedy są
karmione lub zjadają jaja pasożytów, tak jak koty dorosłe.
Glisty mogą powodować wyniszczenie szczególnie u młodych
kociąt. Wszyscy znamy wygląd wynędzniałych kociąt z
powiększonym brzuszkiem, przebywających w niehigienicznych
warunkach. Obleńce są przyczyną biegunek, utraty wagi i złego
samopoczucia. Niektóre z nich mogą zostać zwymiotowane
przez kota. Dorosłe robaki składają jaja, które można stwierdzić
w laboratoryjnym badaniu kału. Dorosłe osobniki w kale
wyglądają jak makaron spaghetii. Wszystkie kocięta powinny
otrzymać lekarstwa na obecność obleńców; jest to rutynowy
zabieg. Tabletki kupujemy albo w aptece, albo u lekarza
weterynarii.
Tasiemce
Rzadko wywołują takie objawy, ale ich segmenty można
zobaczyć wokół odbytu zwierzęcia. Najpowszechniejszym
tasiemcem kotów jest Dipylidium Tasiemiec dostaje się do
organizmu kota w wyniku upolowania innego zwierzęcia,
będącego nosicielem niedojrzałej formy pasożytniczej. Larwalne
formy Dipylidium przenoszone są przez pchły, rzadziej przez
6
wszy. Ze wszystkich rodzajów pasożytów jelitowych tasiemce
stanowią najmniejszy problem. Ich nasilona inwazja w jelitach
może być jednak przyczyną istotnej rywalizacji pokarmowej z
żywicielem i powodować u niego ubytki masy ciała oraz
zmierzwienie okrywy włosowej.
Roztocza wywołujące choroby uszu
Świerzb w uszach może być przyczyną znacznych cierpień kota,
a w szczególności kociaka. Symptomami tej choroby są:
drapanie uszu, potrząsanie i uderzanie łbem oraz brązowa
skorupa w kanale usznym.
Roztocza wywołujące świerzb
Kot może zostać także zaatakowany przez nodcedres,
(świerzbowiec koci) roztocza żerujące na głowie i u nasady
uszu. Wczesnymi symptomami są miejscowe łysiny na uszach i
pyszczku; póz
niej zmiany zapalne skóry. Konieczna jest pomoc
lekarza weterynarii.
Kleszcze
Naukowcy dzielą kleszcze na dwie rodziny. Rodzina Argasidae
ich ciało pozbawione jest pancerza, mają też ukrytą wewnątrz
głowę. Inna rodzina kleszczy nosi nazwę Ixodidae. Mają one
twardą osłonę zewnętrzną i dlatego nazywane są kleszczami
twardoskorupowymi. Najczęściej występującym kleszczem w
Polsce jest Ixodex ricinus czyli kleszcz pastwiskowy. Pasożytuje
na ptakach i ssakach, atakuje też człowieka; odżywia się krwią
; przenosi organizmy chorobotwórcze, m.in. wirusy
kleszczowego zapalenia opon mózgowych. Miejsca zielone,
zadrzewione mogą narazić naszego ulubieńca na ugryzienie
przez kleszcza. Zatapia on część głowową w skórze zwierzęcia i
wypełnia się wysysaną krwią. Spędza tak kilka dni pożywiając
się krwią i stopniowo nabrzmiewając. Odpada wtedy, gdy naje
się do syta. Przyczepione do skóry kleszcze łatwo jest usunąć
przystosowanym do tego instrumentem. Te specjalnie
ukształtowane szczypce pozwalają na wyciągnięcie pasożyta
bez ściskania jego odwłoka. Jest to ważne, ponieważ należy
unikać "wstrzyknięcia" bakterii znajdujących się w ciele kleszcza
do krwiobiegu kota.
7
Po usunięciu kleszcza w miejscu wkłucia często pozostaje
obwódka i reakcja skórna. Rozpylenie w tej okolicy niewielkiej
ilości hydrokortyzonu zmniejsza podrażnienie, ale całkowite
zniknięcie zmiany może trwać tydzień lub dłużej. W miejscu
ukąszenia może w ciele zwierzęcia pozostanie głowa kleszcza;
to zdarza się rzadko. Obrzęk jest zazwyczaj spowodowany
przez toksyczną ślinę kleszcza, a nie jego pozostałą w skórze
głowę.
Opracowano różnego rodzaju produktu służące do zwalczanie
kleszczy na ciele kota. Dostępne są obróżki, zasypki i płyny do
rozpylania, dające dobry efekt w tępieniu kleszczy. Żaden z
nich nie daje stuprocentowego zabezpieczenia, ale pozwalają
znacznie ograniczyć liczbę pasożytujących osobników.
8