Miedzynarodowe stosunki gospodarcze




Miedzynarodowe stosunki
gospodarcze

1.Teoria międzynarodowych
stosunków gospodarczych opisuje prawa i reguły, które
rządzą gospodarką światową. Międzynarodowe biuro pracy
jest zjawiskiem historycznym i stanowi szczególną formę
ewolucji społecznego podziału pracy, dokonującego się między
podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą w obrębie
różnych organizmów państwowych. Zaistniał on dopiero wtedy,
gdy proces społecznego
podziału pracy w poszczególnych krajach osiągną poziom, przy
którym asortymentowy i ilościowy wzrost produkcji przekroczył
chłonność rynków międzynarodowych.

2.Pojawienie siÄ™
trwałych nadwyżek produkcyjnych w jednych krajach i
możliwość ich zbytu w innych otworzyło wówczas potrzebę
rozwoju wymiany handlowej wykraczajÄ…cej poza granice kraju, a w
późniejszym okresie powstania także innych rodzajów powiązań
gospodarczych.

Uruchomiony w ten sposób
mechanizm konkurencji międzynarodowej stał się trwałym
elementem współokreślającym kierunki specjalizacji produkcji
i wymiany poszczególnych krajów.

3.Czynniki kształtujące
międzynarodowy podział pracy:

1) czynniki wewnętrzne
a) warunki naturalne

istotne z punktu widzenia możliwości specjalizacji (położenie
geograficzne, klimat, zasoby naturalne, warunki glebowe, czynniki
demograficzne). Rola czynników naturalnych jako czynnika
specjalizacji międzynarodowych uległa wraz z rozwojem gosp.
istotnym zmianom i nie posiada już obecnie charakteru
rozstrzygającego b) warunki związane z osiągniętym poziomem
rozwoju gospodarczego i istniejÄ…cÄ… strukturÄ… gospodarczÄ… sÄ…
wynikiem drogi historycznej jaką przebyła gospodarka. Są to
min.: nagromadzone zasoby kapitałowe, stan infrastruktury
gospodarczej, poziom techniczny aparatu wytwórczego, nowoczesność rozwiązań
instytucjonalno-systemowych. Czynniki te mają olbrzymi wpływ na
poziom i dynamikę wzrostu gospodarczego c) czynniki systemowe wpływają na miejsce
danego kraju w międzynarodowym podziale pracy przez określenie
celów i kierunków jego rozwoju społeczno-gospodarczego oraz
warunków ich osiągnięcia d) czynniki związane ze zdarzeniami i
sytuacjami nieprzewidywalnymi. Jako takie nie podlegajÄ… one
regułom ekonomii tym niemniej ich następstwa mogą prowadzić
do zmiany założonych celów gospodarczych.

2) Czynniki zewnętrzne
związane są przede wszystkim z wzajemnym oddziaływaniem
krajów o różnym poziomie rozwoju, odmiennym potencjale
ekonomicznym i demograficznym, różnych systemach
społeczno-ekonomicznych, odmiennej kulturze i tradycjach, które
stwarzają zewnętrzne impulsy przekształcenia się w struktury
gosp. i społecznej. Czynniki zewnętrzne posiadają o wiele
istotniejsze znaczenia dla krajów o małym lub zacofanym
potencjale ekonomicznym niż dla krajów większych i bardziej
rozwiniętych.

4.Gospodarka światowa

to system trwałych powiązań ekonomicznych włączających
gospodarki narodowe poszczególnych krajów w procesy produkcji,
wymiany o zasięgu globalnym. Zasięg i intensywność tych
powiązań ulegają ewolucji wraz z postępem technicznym.

5.Terms of trade
sÄ…
rozumiane jako realizacja zmian cen dóbr eksportowanych do zmian
cen dóbr importowanych przez poszczególne kraje, albo relacja
cen produktów eksportowanych do realizacji cen produktów
importowanych. Kształtowanie się gospodarki światowej zostało
zainicjowane powstaniem na przełomie XIX i XX w systemu gosp.
europejskiej. W jego ramach tworzony był międzygałęziowy
podział pracy, w którym kraje zachodniej części kontynentu
głównie Holandia, Anglia, Francja i państwa niemieckie
zaczęły się specjalizować w produkcji towarów przemysłowych
podczas, gdy Europa Środkowa i Wschodnia koncentrowała się na
rozwoju rolnictwa i przemysłu surowcowego.

6.Pojęciem tradycyjnego
międzynarodowego
podziału pracy określa się typ powiązań
gospodarczych jaki się wytworzył w okresie upowszechnienia
produkcji maszynowej i wprowadzenia do użytku nowoczesnych
środków transportu (XVIII i XIXw.) cechą charakterystyczną
tego okresu było ukształtowanie się podziału świata na
nieliczną grupę krajów rozwiniętych gospodarczo, stanowiących centrum przemysłowe i
na powstałe stanowiące dla nich zaplecze
surowcowo-żywnościowe oraz rynki zbytu. W swojej klasycznej postaci tradycyjny międzynarodowy
podział pracy występował do I wojny światowej. W wyniku
działania procesów związanych z między innymi: następstwami
wojen światowych i rewolucji w Rosji, rozpadem systemu
kolonialnego, współzawodnictwem ekonomicznym, ideologicznym i
militarnym państw zachodu z byłymi bardziej socjalistycznymi
oraz przede wszystkim przyśpieszeniem postępu technicznego możemy mówić o powstaniu
po II wojnie światowej współczesnej gospodarki światowej. W
porównaniu z okresem tradycyjnego międzynarodowego podziału pracy w
gospodarce światowej nastąpiły zmiany zarówno ilościowe jak
i ilościowe (udział krajów rozwiniętych w produkcji globalnej
stanowi nadal ponad 50% zaÅ› w eksporcie globalnym 70%).

6A.NajprostszÄ… formÄ…
powiązań produkcyjnych jest
specjalizacja. Jej istota polega na ograniczeniu
asortymentów wytwarzanych wyrobów lub liczby realizowanych
procesów technologicznych w celu
zwiększenia efektywności wykorzystania posiadanych czynników
produkcji. Koncentracja nakładów na wytworzenie odpowiednio
dobranych grup wyrobów określa się przy tym mianem specjalizacji
przedmiotowej, zaÅ› w przypadku
rozwoju tylko niektórych faz procesów technologicznych mówi
się o tzw. specjalizacji technologicznej. Jeżeli weźmie się pod uwagę zakres
towarowy współpracy, to wówczas specjalizację przedmiotową
można podzielić na międzygałęziową i wewnątrzgałęziową.

7.SpecyficznÄ… odmianÄ™
specjalizacji produkcji stanowiÄ… powiÄ…zania kooperacyjne.
Jest to etap podziału pracy obejmujący produkcję podzespołów
i części wyrobów gotowych przez z góry określonego
producenta dla znanego wcześniej odbiorcy.

8.Analiza terms of trade ma na celu określenie jak z biegiem czasu zmienia się
siła nabywcza jednej grupy towarowej w stosunku do innej tj.
towarów eksportowanych w stosunku do importowanych przez poszcz.
kraje lub grupy krajów jeżeli oczywiście w ich strukturze nie
zachodzÄ… zbyt wielkie zmiany.
Ewolucja w czasie cenowych terms of trade kraju lub grupy krajów
daje pewną wskazówkę co do zmian korzyści krajów
prowadzÄ…cych wymianÄ™.

9.Cenowa terms of trade
kraju poprawiają się jeśli ceny dóbr eksportowanych w danym
okresie ( zazwyczaj 1 rok) rosną szybciej niż ceny dóbr
importowanych przez ten kraj. Taki kierunek zmiany cen oznacza
bowiem zwiększoną siłę nabywczą kraju ponieważ za taką
samą ilość dóbr A można kupić więcej dóbr B lub też
mniej za nie zapłacić. Kształtowanie się wskaźnika terms of
trade danego kraju tylko w
pewnej mierze zależy od działania czynników, na które może
on mieć bezpośredni wpływ. W decydującym bowiem stopniu o
poziomie tego wskaźnika a co za tym idzie tek że opłacalności
handlu zagranicznego decydują zmiany cen światowych, czyli jednolitych lub zbliżonych cen
określonych towarów na rynkach międzynarodowych. Poziom tych
cen podobnie jak poziom cen na rynku krajowym jest wypadkowÄ…
działania wielu czynników o charakterze strukturalnym,
instytucjonalnym i koniunkturalnym działającym zarówno po stronie podaży jak i
popytu. Działanie tych czynników jest nieco inne w odniesieniu
do określonych grup towarów co także decyduje o odmienności w
dziedzinie kształtowania się ich cen.

10.Międzynarodowy handel
usługami.
Wspólne lub zbliżone cechy usług. 1) produkt większości
z nich nie przybiera postaci materialnej w zwiÄ…zku z czym
większości usług nie można produkować na zapas oraz
magazynować
nie można też wybrać odpowiedniego momentu
ich świadczenia. 2) trudno je rejestrować czyli uchwycić moment sprzedaży szczególnie w
obrocie międzynarodowym. 3) eksport usług jest na ogół
bardziej efektywny niż eksport dóbr materialnych, co wiąże
się z faktem iż usługi charakteryzują się niską
materiałochłonnością, niską szkodliwością z ekologicznego
punktu widzenia oraz niewielkÄ…
elastycznością cenową.

11.Usługi będziemy
rozumieć zaś jako świadczenie społeczne użytecznych
czynności niezwiązanych bezpośrednio z wytworzeniem dóbr
rzeczowych (choć określenie to nie obowiązuje wszystkich
rodzajów usług pomijając np. te, które tworzą dobra
materialne np. usługi budowlane.

12.Do istotnego wzrostu znaczenia
usług w gosp. poszczególnych krajów w obrotach
międzynarodowych przyczyniło się po II wojnie światowej wiele
czynników: 1) wzrost czynników społeczeństw i dysponowanie
większą ilością czasu, co stworzyło dodatkowe
zapotrzebowanie na usługi wykonywane dotąd w obrębie
gospodarstw domowych. Wzrosło zarazem zapotrzebowanie na
podniesienie jakości świadczonych usług jak też na usługi
przedtem istniejące np. usługi
turystyczne. 2) wzrost produkcji towarów, który pociągną za
sobą rozwój usług uzupełniających np. transport. 3)
unowocześnienie sektora usług w miarę postępu technicznego,
4) zwiększenie możliwości świadczenia usług na odległość
dzięki nowoczesnej technice
4) zwiększenie możliwości świadczenia usług na odległość
dzięki nowoczesnej technice, 5) wzrost specjalizacji usług i
rozwój wyspecjalizowanych firm usługowych.

13.Podział na rodzaje usług
w obrocie międzynarodowym według Międzynarodowego Funduszu
walutowego: 1) usługi morskie(ubezpieczenia), 2) inne usługi
transportowe ( opłaty pasażerskie i patrole), 3) podróże
zagraniczne, 4) inne usługi (reklamowe, brokerskie, techniczne),
5) dochody z inwestycji zagranicznych, 6) przekazy wynagrodzeń z
zagranicy, 7) dochody z
tytułu własności. Głównymi eksporterami usług są: USA,
Francja, Niemcy, WÅ‚ochy, W. Brytania.

14.Zadania i cechy trzech
najważniejszych międzypaństwowych organizacji ekonomicznych,
którymi są: Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Międzynarodowy
Fundusz Odbudowy i Rozwoju (Bank Światowy), Układ Ogólny w
Sprawie Taryf Celnych i Handlu przekształcony w Światową
Organizację Handlu. Międzynarodowy Fundusz Walutowy i Bank
Światowy należą do instytucji, które mają ogromne znaczenie
dla funkcjonowania międzynarodowego
systemu walutowego, a za jego pośrednictwem całej gospodarki
światowej.

15.Do podstawowych cech MFW
należą: a) stabilizacja polityki walutowej państwa
członkowskiego, b) wzmocnienie wielostronnego systemu
płatniczego w zakresie transakcji bieżących, c) usuwanie
ograniczeń walutowych hamujących wzrost handlu światowego , a
także udzielenie pomocy w zrównoważeniu bilansu płatniczego
członków tej organizacji.

16.Bank Åšwiatowy
koncentruje siÄ™ zaÅ› na popieraniu prywatnych inwestycji
zagranicznych, uzupełnianiu ich własnymi środkami, gromadzeni
pożyczek międzynarodowych a także wspieraniu inwestycji w
krajach słabo rozwiniętych w celu podniesienia ich
atrakcyjności dla lokat prywatnego kapitału zagranicznego.

17.Åšwiatowa Organizacja
Handlu jest instytucją o mniejszym zasięgu podmiotowym niż
WFM co nie oznacza jednak, iż nie wpływa ona na kształtowanie
się zasad międzynarodowej polityki handlowej. Wynika to z
uczestnictwa w nich krajów o najwyższych udziałach w banku
światowym. Dzięki prowadzeniu gotnegocjacji możliwe było
urzeczywistnienie podstawowych celów układu tj.: liberyzacja
wymiany międzynarodowej przez ograniczenie możliwości
stosowania praktyk dyskryminacyjnych oraz osłabienie taryfowych
i pozostałych przeszkód
dostępu do rynków państw członkowskich. Te ostatnie kieruje
się min. zasadami wzajemności w sferze korzyści i koncesji,
nie dyskryminacji i równości traktatu.

Na przełomie XVI i XVII w. kiedy
w dominujących w gosp. światowej krajach zach.-europejskich
stworzono już podstawy tzw. systemu kapitalistycznego w teorii
ekonomii w teorii ekonomii pojawiła się doktryna
merkantywizmu odnoszÄ…ca siÄ™ do
faktu, iż źródła bogactwa każdego narodu należy doszukiwać
się w korzystnym kształtowaniu się jego bilansu handlowego,
zwiększenia przez każdy kraj zasobów różnego rodzaju
kruszców i (lub pieniędzy) oraz stosowaniu polityki
ekonomicznej ułatwiającej osiągnięcie
tych celów (np. ograniczenie importów za pomocą ceł). Teoria
merkatywizmu okazała się być wysoce nieadektywna dla potrzeb
całościowego opisania rzeczywistości, opłacalności handlu
międzynarodowego.

18.Teoria kosztów absolutnych zaś zakłada, iż podstawą
specjalizacji międzynarodowej a zarazem źródłem osiągnięcia
korzyści z handlu międzynarodowego jest wystąpienie między
dwoma krajami (lub większą liczbą krajów) bezwzględnych
różnic w kosztach wytwarzania, zwłaszcza w wymiarze nakładów
pracy. Jeśli określony kraj A jest bardziej efektywny
(dysponuje absolutnÄ… przewagÄ…) w produkcji dobra X a zarazem
jest mniej efektywny niż kraj B (tzn. nie dysponuje nad tym
krajem B absolutnÄ… przewagÄ… w produkcji dobra Y, to oba kraje
mogą osiągnąć korzyści w skutek rozwoju wzajemnego podziału pracy i to
bez względu na stan bilansu handlowego pod warunkiem, że kraj A
eksportuje do kraju B całość lub część produkcji towaru X,
w przypadku którego absolutną przewagą dysponuje jego partner
handlowy.

19.Zgodnie z zasadÄ…
zaś kosztów względnych warunkiem dysponowania prze kraj A
absolutną przewagą nad krajem B w produkcji różnych dóbr
tenże kraj A powinien się specjalizować w produkcji i
eksporcie tego towaru, który może wyprodukować stosunkowo
taniej niż kraj B tj. towaru w przypadku, którego jego przewaga
mierzona kosztami (także cenami) nad krajem B jest stosunkowo
największa. Jednocześnie kraj B powinien się specjalizować w
produkcji i eksporcie towaru w przypadku którego podobnie
mierzona jego niekorzystna
sytuacja ujawnia siÄ™ w stosunkowo najmniejszym stopniu.

20.Z perspektywy teorii
obfitości zasobów zaś kraj względnie lepiej wyposażony w
kapitał powinien się specjalizować w produkcji i eksporcie dóbr kapitałochłonnych kraj
zaś relatywnie obficiej wyposażony w pracę powinien się
specjalizować w produkcji i eksporcie dóbr pracochłonnych.

21.Międzynarodowy obrót
czynnikami produkcji odzwierciedla to, co dzieje siÄ™ w
gospodarce międzynarodowej. Coraz częściej proces wymiany
towarowej przechodzi w proces wymiany środków produkcji.


22.Czynniki produkcji:
kapitał, ziemia, praca.

23.Korzyści wynikające z
inwestowania kapitałowego czynników produkcji na rynku
zewnętrznym: 1) korzyści w szerszym ujęciu wynikające z
polityki prowadzonej przez Banki Centralne, które są
instytucjami politycznymi np. chcą ustabilizować kurs walutowy,
Bank Centralny wypycha, (eksportuje) dewizy. 2) Korzyści w
wyższym ujęciu
maksymalizacja zysku (inwestycje portfelowe,
inwestowanie w papiery wartościowe). 3) inwestycje w obligacjach. Teoria Pont Folio
na papierach
wartościowych można zarobić zawsze, jeżeli nie ograniczymy
się do jednostkowych sfer działania, tzn. jak stracimy na
jednych papierach to zyskamy na innych z nawiÄ…zkÄ….

24.Obrót kredytami
(międzynarodowy): stała stopa procentowa, płynna stopa
oprocentowania, inwestycje krótkotrwałe, inwestycje
długookresowe (pow. 1 roku).

25.Przyczyny wzrostu
zadłużenia: a) wzrost cen ropy (kryzys paliwowy lat
70-tych), b) ujemne saldo import-eksport, c) nieumiejętne
zarzÄ…dzania kredytami (zakup starych technologii).

26.Korzyści wynikające z
procesu internacjonalizacji procesu produkcyjnego
przedsiębiorstwa: 1) walory
przedsiębiorstwa możliwe do spożytkowania za granicą kraju:
a) wielkość przedsiębiorstwa, b) pozycja monopolistyczna c)
marka, d) potencjał badawczy, e) unikatowa technologia, f)
zasoby kwalifikowanej siły roboczej, g) zasoby wysoko
kwalifikowanej kadry menedżerskiej. 2) korzyści z
możliwości internacjonalizacji procesu gospodarowania: a)
obniżenie kosztów produkcji w wyniku zwiększenia skali
podatkowej, b) obniżenie kosztów w wyniku nałożenia
niektórych kosztów np. marketingu na większą produkcję, c)
uniknięcie kosztów prawnej ochrony własności np. przy
transferze technologii, d) możliwości manipulowania cenami w
obrocie między filią a
centralą np. zaniknięcie( zmniejszenie) podatku, 3) korzyści
z zagrożenia związane z lokalizacją części działalności
przeds. za granicą: a) ceny czynników produkcji (płace,
stopa %), b) jakość czynników produkcji (kwalifikacje,
wydajność siły roboczej), c) dostępność komunikacyjna i
koszty transportu, d) ustawodawstwo regulujące działalność
obcego kapitału, e) wielkość rynku i możliwość lokowania na
nim produktu finalnego, f) polityka handlowa
prowadzenie w
kraju ewentualnej filii, g)stopień podobieństwa kulturowego
(język, religia), h) stosunek społeczeństwa do obecności
obcego kapitału. Głównym motywem przemieszczania się
środków produkcji za granicą jest chęć uzyskania
wyższej stopy zysku.

27.Migracja siły roboczej
ma zatem na zatem miejsce, gdy
występują różnice w poziomie płacy między krajem a
zagranicą. Wywóz kapitału zaś wtedy, gdy zainteresowanie za
granicą przynosi większy zysk niż w kraju. Przez przepływ
kapitału rozumie się wszelki odnotowany w bilansie płatniczym
ruch kapitału za granicą.
Podmiotami uczestniczącymi w obrocie kapitału mogą być:
przedsiębiorstwa, gospodarstwa domowe, banki komercyjne,
budżety różnych szczebli, bank centralny, którego obroty
kapitałowe nie są jednak podejmowane z chęci zysku lecz dla
osiągnięcia innych celów
związanych z makroekonomiczną polityką państwa. Przyjmując
za kryterium okres na jaki następuje wywóz lub przewóz
kapitału wyróżnia się: krótko i długookresowy ruch
kapitału. Przyjmując za kryterium jego pochodzenie możemy
mówić o wywozie kapitału: ze źródeł publicznych lub
prywatnych. Lokaty na rynku walutowym obejmują krótkookresowe
lokowanie kapitału na zagranicznym rynku w formie depozytów
krótkoterminowych oraz niektórych papierów wartościowych z
myślą o uzyskaniu zysku większego niż możliwy do osiągnięcia na rynku krajowym.
Podstawą tego rynku są występujące pomiędzy poszczególnymi
krajami różnice w stopie procentowej oraz różnice kursowe.

28.Kredyty handlowe to
kredyty związane pośrednio z wymianą towarową.

29.Inwestycje portfelowe
to długookresowe lokaty w zagranicznych papierach wartościowych
(obligacjach, akcjach).

30.Kredyty finansowe
polegajÄ… na pozostawieniu do dyspozycji kredytobiorcy
określonych środków finansowych bez ograniczenia dotyczącego
sposobu ich spożytkowania. Stosując jako kryterium podziału
rodzaju stopy procentowej można wyróżnić: kredyty finansowe
w/g stałej stopy procentowej, kredyty finansowe w/g płynnej
stopy procentowej.

31.Bardzo ważną formę
wywozu kapitału są inwestycje bezpośrednie czyli
podejmowane od podstaw samodzielnej
działalności gospodarczej za granicą lub też przejmowanie
kierownictwa już istniejącego przedsiębiorstwa. Inwestycje
takie są podejmowane jako element strategii przedsiębiorstw
upatrujących szans rozwoju w ekspansji na rynek światowy.
Mówimy tu o szczególnej
grupie przedsiębiorstw tzw. korporacji transnarodowych, które
można określić jako przedsiębiorstwa, które posiadają
udziały w firmach zlokalizowanych więcej niż w jednym kraju i
kontrolują te udziały.

32.Przepływ siły roboczej

zmiana miejsca pobytu
zamieszkania na okres nie krótszy niż 1 rok (podejmowanych z
chęci zwiększenia dochodów czyli płac).

33.Rozliczenie międzynarodowe
polegają na regulowaniu powstałych między podmiotami
znajdującymi się w różnych krajach należności i
zobowiązań pieniężnych z tytułu obrotu usługowego,
kapitałowego i świadczeń jednostronnych.

34.Rozliczenia mogą być
dokonywane: 1) bez udziału pieniądza, 2) z wykorzystaniem
pieniądza gotówkowego przekazywanego sprzedającemu przez
kupującego. Rozliczenie odbywające się bez udziału pieniądza
przybiera formÄ™ kompensat towarowych.

35.Rodzaje dwustronnych kompensat towarowych: 1) kompensaty całościowe, 2)
kompensaty częściowe. Kompensata całościowa polega na tym,
że dwa podmioty gosp. dokonują u siebie wzajemnie zakupów na
tę samą kwotę. Ten rodzaj kompensaty może przybierać dwie
formy: - barteru (handlu wymiennego), - transakcji
równoległych. Przy zawieraniu transakcji równoległych chodzi
o ustanowienie dwóch oddzielnych kontaktów: kupna i sprzedaży.
W każdym z nich osobno są
ustalone ceny i pozostałe warunki realizacji dostawy. Istotą
kompensat częściowych jest nierównowartość transakcji kupna
i sprzedaży. Polegają one bądź na użyciu pieniądza, bądź
tylko na częściowym rozliczeniu się za jego pomocą.
Najczęściej stosowanymi
kompensatami sÄ…: 1) transakcje wzajemne
sÄ… zwykle zawierane
z inicjatywy kontrahenta z kraju cierpiÄ…cego na niedostatek
środków płatniczych. Warunkuje on zawarcie kontraktu
importowanego wyrażeniem przez partnera zgody przynajmniej na
częściowe rozliczenie go
oferowanymi w zawarciu towarami, 2) kontrdostawy
polegajÄ… na
sprzedaży kompletnego obiektu lub nawet caÅ‚ej fabryki “pod
kluch" w zamian za dostawy wyrobów wytwarzanych w zakupionym
obiekcie, 3) umowy ofsetowe (porozumienie ofsetowe)
kupujÄ…cy stawia jako warunek podpisanie kontraktu
wymagane zakupu w jego kraju surowców, materiałów, wyrobów
kooperacyjnych, itp. czyli produktów potrzebnych do realizacji
zamówienia.

36.Oprócz kompensat
dwustronnych istniejÄ… jeszcze wielostronne transakcje
kompensacyjne tzw.
switch-tradią, w których partner z kraju rozwiniętego
dostarcza dobra inwestycyjne o wysokim poziomie technologicznym
do kraju o państwowym monopolu handlu zagranicznego, który ze
swej strony wywozi technologie miej zaawansowane wyroby o takiej
samej wartości do kraju rozwijającego się. Kontrahent z kraju
o państwowym monopolu handlu zagranicznego dokonuje sprzedaży
swoich należności uzyskanych w kraju rozwijającym się
partnerowi z kraju rozwiniętego uwalniając się tym samym od
zobowiązań wynikających ze
wzajemnych rozliczeń.

37.Polityka handlowa na
celu zapewnienie szeroko zrozumiałej odnowy krajowej produkcji,
zatrudnienia oraz bilansu płatniczego. Cele te muszą być
osiągalne zarówno przez zastosowanie środków ograniczających
import np. ceł importowanych jak i pobudzających wzrost
eksportu (subsydia eksportowe).

38.Instrumenty polityki handlowej: a) cła, b) środki parataryfowe, c)
środki pozataryfowe. Środki parataryfowe działają podobnie
jak cła a więc służą ograniczeniu wymiany przez
podwyższenie ceny dobra krajowego. Obejmują one też środki
pobudzenia eksportu przez obniżenie ceny środka krajowego (np.
subsydia) należą do nich różnego rodzaju opłaty importowe,
minimalne ceny importu czy subsydia eksportowe. Pozostałe
środki inne niż cła i
bariery parataryfowe określamy mianem pozataryfowych (np. zakaz
importu, kontyngenty wartościowe lub ilościowe, licencje itp.).


39.Cło jest opłatą
pobieranÄ… od towaru zagranicznego w zwiÄ…zku z przekroczeniem
przez niego granicy celnej. Według kryterium sposobu ustalania
stawek celnych można wyodrębnić: 1) cła wartościowe

ustalone od wartości towaru, 2) cła specyficzne
ustalone od
jednostki fiz. towaru, 3) cła kombinowane
np. 20% wartości
nie mniej niż 10%. Zadaniem subsudiów (subwencji) eksportowych jest pomoc państwa w zwiększeniu
sprzedaży za granicę przez poprawę konkurencyjności towarów
krajowych na rynkach zagranicznych. Istota dumpingu jest
zbliżona do subsydiów. Oba instrumenty oznaczają sprzedaż za
granicę po cenie niższej od ceny sprzedaży na rynku krajowym. Różnica polega
jednak na tym, że damping jest stosowany przez
przedsiębiorstwa, subsydia zaś przez rząd. Zmienne opłaty
wyrównawcze stanowią różnicę między zmienną ceną rynku
światowego na dany towar i stałą w danym czasie (gwarantowaną przez rząd ceną rynku
wewnętrznego). Ograniczenia ilościowe (zwane też kwotami lub
kontyngentami) oznaczają wprowadzenie ściśle określonego
limitu dopuszczalnej wielkości importu (lub eksportu).
Dobrowolne ograniczenia eksportu odnoszą się do sytuacji, w których eksporter pod naciskiem
importera dobrowolnie ogranicza swój wywóz na rynek partnera
pod groźbą zastosowania ostrzejszych form restrykcji handlowych.


40.Podstawowe zasady
Åšwiatowej Organizacji Handlu: 1) zasada niedyskryminacji i
równości traktowania, 2) zasada wzajemności, zgodnie z którą
żaden członek (WTO) nie jest zobowiązany do redukcji swoich
stawek celnych, ani też do udzielania innych koncesji bez
uzyskania wzajemnych przywilejów od partnera, 3) zasada
możliwości interwencji w handlu (np. w celu ochrony rodzinnego przemysłu)
jedynie za pośrednictwem stawek celnych, 4) zasada opierająca
się na tzw. klauzuli narodowej zgodnie z którą produkt
importowany nie powinien być traktowany mniej korzystnie niż
analogiczne produkty pochodzenia krajowego.

41.Międzynarodowa integracja
gospodarcza
jest rozumiana jako proces scalania
gospodarek narodowych. Scalanie to nie oznacza jednak dodawania
potencjałów ekonom. lecz tworzenia nowych organizmów gosp. o
odmiennych właściwościach. Przesłanki międzynarodowej
integracji gosp. można podzielić na; polityczne,
społeczno-gospodarcze i inne.

42.Do przesłanek politycznych
integracji należy zaliczyć: a) jednolity ustrój, b)
zbieżność celów polityki zagranicznej.

43.Do przesłanek
społeczno-ekonomicznych należy
zaliczyć: a) pozytywny wpływ integracji na przyśpieszenie
tempa wzrostu dochodu narodowego i na wzrost poziomu dobrobytu. W
przypadku integracji międzynarodowej nie ma formalnego
zagrożenia dla suwerenności państw członkowskich. Instytucje
integracyjne koncentrujÄ…
bowiem swoją uwagę na koordynacji wewnętrznej i zagranicznej
polityki poszczególnych państw. W przypadku integracji ponad
narodowej organy integracyjne wydajÄ… rozporzÄ…dzenia i dyrektywy
oraz podejmują decyzje obligatoryjne dla państw członkowskich.


44.Przez pojęcie modelów
integracji będziemy rozumieli
całościowy obraz układu integracyjnego obejmujący zespół
jego głównych właściwości w tym zwłaszcza podział
kompetencji między organami, międzynarodowymi lub
ponadnarodowymi a rzędami państw członkowskich oraz między
centralnymi ośrodkami władzy gosp. w poszczególnych krajach a
przedsiębiorstwami.

45.Mechanizm w integracji
jest pojęciem wyższym od modelu i obejmuje zasady
funkcjonowania rynku międzynarodowego oraz jego związki z
rynkami poszczególnych państw członkowskich.

46.Modele integracji
gospodarczej obejmujÄ…: 1) sfery wolnego handlu oznaczajÄ…ce
likwidację ceł i ograniczeń ilościowych w handlu między
określoną grupą krajów. Kraje te zachowują jednocześnie
autonomiczno-zewnętrzną taryfę celną i prowadzą własną
niezależną politykę handlową wobec krajów trzecich, 2) w
przypadku, gdy kraje tworzÄ… sferÄ™ wolnego handlu wprowadzajÄ…
ujednolicone cła zewnętrzne (wobec krajów trzecich) mamy do
czynienia wówczas z Unią Celną, 3) wspólny rynek jest wyższą od sfery wolnego handlu i Unii
Celnej formÄ… integracji. Oznacza on bowiem nie tylko
zmniejszenie ceł na wzajemnych obrotach i wprowadzenie wspólnej
taryfy celnej wobec krajów trzecich lecz także swobodę
przepływu kapitału i siły roboczej w obrębie ugrupowania integracyjnego, 4) unia walutowa
obejmuje poza wymienionymi powyżej formami integracji także
koordynacjÄ™ lub unifikacjÄ™ polityki walutowej prowadzonej przez
kraje wchodzące w skład ugrupowania integracyjnego, 5) unia
ekonomiczna obejmuje poza wyżej wymienionymi formami integracji
także koordynację lub unifikację poszczególnych dziedzin
polityki ekonomicznej i to zarówno ogólnej jak i w
poszczególnych działach gospod. (pełna Unia Ekonomiczna
obejmuje wprowadzenie wspólnej waluty), 6) unia polityczna oznacza koordynację lub unifikację
zarówno polityki wewnętrznej jak i zagranicznej krajów
wchodzących w skład ugrupowania integracyjnego. Z punktu
widzenia powyższych modeli integracji a zarazem z perspektywy
głębokości integracji gosp. powołana na mocy traktatu z Maastrich z 1952r. Unia
Europejska koncentrujÄ…ca siÄ™ dotychczas na wypracowaniu
wspólnej polityki handlowej, przemysłowej, rolnej,
transportowej, energetycznej, technologicznej i
walutowo-finansowej osiągnęła wszystkie poziomy modelów
integracji gosp. stojÄ…c
obecnie na progu Unii Ekonomicznej i Monetarnej w końcowym
etapie prowadzącej do przyjęcia jednej waluty Euro wspólnej
dla wszystkich krajów członkowskich. Otworzy to zarazem
możliwość postępującego przekształcenia się Unii
Europejskiej w UniÄ™
Polityczną obejmującą także wspólną politykę obronną i
zagraniczną, obywatelską Unii Europejskiej jak i wspólną
polityką wewnętrzną. Tym samym Unia Europejska
przekształciła się w swego rodzaju Super Państwo Europejskie.

Spis treści:

1.Teoria międzynarodowych stosunków gospodarczych,
Międzynarodowe biuro pracy
2. wymiany handlowej, powiązań gospodarczych
3.Czynniki kształtujące międzynarodowy podział pracy:
czynniki wewnętrzne, czynniki zewnętrzne
4.Gospodarka światowa
5.Terms of trade
6.międzynarodowego podziału pracy: klasycznej, tradycyjnego
6A. formą powiązań produkcyjnych
7. powiÄ…zania kooperacyjne.
8.Analiza terms of trade
9.Cenowa terms of trade
10.Międzynarodowy handel usługami.
11.Usługi
12. Znaczenie usług
13.Podział na rodzaje usług
14.Zadania i cechy trzech najważniejszych międzypaństwowych
organizacji ekonomicznych
15.Do podstawowych cech MFW należą
16.Bank Åšwiatowy
17.Åšwiatowa Organizacja Handlu, teoria merkantymizmu, doktryna
merkantywizmu
18.Teoria kosztów absolutnych
19.Zgodnie z zasadą zaś kosztów względnych
20. teorii obfitości zasobów
21.Międzynarodowy obrót czynnikami produkcji
22.Czynniki produkcji
23.Korzyści wynikające z inwestowania kapitałowego czynników
produkcji na rynku zewnętrznym
24.Obrót kredytami (międzynarodowy)
25.Przyczyny wzrostu zadłużenia
26.Korzyści wynikające z procesu internacjonalizacji procesu
produkcyjnego przedsiębiorstwa
27.Migracja siły roboczej
28.Kredyty handlowe
29.Inwestycje portfelowe
30.Kredyty finansowe
31. inwestycje bezpośrednie
32.Przepływ siły roboczej
33.Rozliczenie międzynarodowe
34.Rozliczenia mogą być dokonywane
35.Rodzaje dwustronnych kompensat towarowych
36. jeszcze wielostronne transakcje kompensacyjne tzw.
switch-tradiÄ…
37.Polityka handlowa
38.Instrumenty polityki handlowej
39.CÅ‚o
40.Podstawowe zasady Åšwiatowej Organizacji Handlu
41.Międzynarodowa integracja gospodarcza
42.Do przesłanek politycznych integracji należy zaliczyć
43.Do przesłanek społeczno-ekonomicznych
44. modelów integracji
45.Mechanizm w integracji
46.Modele integracji gospodarczej obejmujÄ…