MI
DZYNARODOWE STOSUNKI GOSPODARCZE
Merkantylizm  główna siła sprawcza rozwoju to pomyślnie rozwijający się handel zagraniczny
(dodatnie saldo handlu zagranicznego).
Przez pojęcie zagranicznej polityki ekonomicznej należy rozumieć świadome oddziaływanie państwa
na stosunki gospodarcze z zagranicą sprowadzają się z jednej strony do wytaczania określonych
celów w tej dziedzinie, a w drugiej do wyboru i zastosowania określonych narzędzi, które poprzez
wpływ na obroty gospodarcze mogą przyczyniać się do osiągnięcia tych celów.
Powiązania zagraniczne:
- wymiana usług,
- powiązania kapitałowe,
- transfer technologii,
- powiązania towarowe,
Ekonomia klasyczna [XVIIIw]  d. Ricardo  opracował teorię kosztów komparatywnych. Zajął się
problemem opłacalności wymiany międzynarodowej. Stwierdził, że nie wystarcza tylko sprzedawać i
kupować, ale trzeba to robić z zyskiem. Mogą to robić kraje, które produkują po kosztach względnie
wyższych a kupują po kosztach względnie niższych. Szczególny wzrost zainteresowania
problematyką międzynarodowych kontaktów gospodarczych w latach 70 XX w. wynikało to z
następujących faktów:
o globalizacja wielu problemów gospodarczych decydujących o światowej sytuacji
gospodarczej tak w wymiarze poszczególnych krajów jak i gospodarki światowej jako
całości,
o odejście od ustanowionych w Bretton Woods stałych kursów walutowych na rzecz
płynnych kursów walutowych,
o ożywienie międzynarodowego rynku kapitałowego i utrzymywanie na tej podstawie
nowych więzi między światowymi centrami finansowymi, ale także zrodzenie niepokoju
co do perspektywy globalnej stabilizacji finansowej,
o nowe uprzemysłowione kraje rozwijające się (NIC) przyjęły od krajów rozwiniętych
znaczną część światowego eksportu artykułów przemysłowych,
o brak równowagi w bilansach makroekonomicznych w połączeniu z przemianami w
strukturze wymiany zrodził silne presje polityczne zagrażające otwartemu systemowi
handlu światowego zbudowanemu w oparciu o GATT (teraz WTO), czy też ugrupowania
organizacyjne,
Globalizacja  (okres międzywojenny  great depression), - nie ma możliwości by każde państwo
robiło sobie same dla siebie bez integracji z zewnątrz. Są zbyt duże ingerencje i interakcje
pomiędzy gospodarkami poszczególnych krajów.
1944  Bretton Wood s  międzynarodowy fundusz walutowy  stworzono podstawę do utworzenia
funduszu walutowego międzynarodowego.
GATT 1947  powołana w celu wspierania harmonijnego handlu światowego  by znieść
ograniczenia światowe w handlu.
Polityka Autarkiczna  zamykanie się w swoich własnych granicach. Eksportują tylko tyle by pokryć
niezbędny import. [Irak, Cuba, Albania, Korea Płd]
Odejście od postanowień Bretton Woods (zasada sztywnych kursów walutowych)  przyjęta marża
odchyleń +0,125% do  0,125%. Dawał duże poczucie stabilności w rozliczeniach
międzynarodowych, ale był kosztowny.
Dwie formy powiązań kapitałowych:
- inwestycje związane z zakładaniem przedsiębiorstw,
- inwestycje pośrednie  [portfelowe, spekulacyjne przepływy kapitału],
Przypływy i odpływy kapitału mają negatywny wpływ na bilans płatniczy państwa, gdy stopy
procentowe są niekorzystne w danym kraju. Żadnemu krajowi nie wpływa dobrze na bilans
płatniczy duże wahania kursów waluty.
Lata 70-te do okres dużego podaży kapitału na rynkach światowych. Polska z tego korzystała
zadłużając się na świecie.
Reglamentacja (rezerwa obowiązkowa), - stopa redyskontowa
Z punktu widzenia międzynarodowych organizacji finansowych za granicę bezpiecznego zadłużenia
kraju tj takiego, które nie grozi konsekwencjami wystąpienia tzw. pułapki zadłużenia uważa się:
- ogólna wartość zadłużenia kraju, nie powinna być większa niż wartość rocznych
wpływów z tytułu eksportu danego kraju,
- obsługa zadłużenia tj. rata spłaty plus odsetki, nie powinna przekraczać w skali roku
20-25% wartości rocznych wpływów z tytułu eksportu.
Plan Brady ego  opracowano program wyjścia z tego problemu zadłużenia.
Apogeum spłaty zadłużenia zagranicznego Polski przypada na lata 2004.
Kraje nowouprzemysłowione (NIC)  Korea Płd, Hong-Kong, Singapur, Tajwan, Malezja.
Kraje te wpłynęły na zmianę na rynkach pracy, ponieważ przejęły produkcję z szeregu gałęzi
produkcyjnych zwłaszcza przemysł chemiczny, tekstylny oraz weszły na rynki światowe z szeregiem
wyrobów wysokiej technologii odbierając tym samym część rynku krajom wysoko rozwiniętym i
powodując dalsze nasilenie konkurencji na rynkach światowych.
Współczesnym problemem nie jest produkowanie, ale sprzedawanie na rynkach światowych.
Brak równowagi w bilansach ekonomicznych zagroził
Wyniki prac GATT u doprowadziły do znacznej redukcji ceł i ograniczeń pozataryfowych, tak by
handel światowy był realizowany bez większych ograniczeń celnych.
Wystąpiły w szeregu krajów stagnacja [inflacja w warunkach stagnacji] slumpflacja [inflacja w
warunkach recesji].
W naukach ekonomicznych nie poszukuje się modeli ekonomicznych równowagi od lat 70-tych. Jest
nienormalne i niebezpieczne po uzyskaniu pułapów niebezpiecznych. Deficyt budżetowy nie
powinien przekraczać normy... itd. [są pewne cechy które się bierze pod uwagę].
Cele zagranicznej polityki ekonomicznej.
1. Zmiana stopnia i sposobu włączenia gospodarki danego kraju do międzynarodowego
podziału pracy,
2. Zmiana wielkości importu i eksportu i jego struktury,
3. Zwiększenie dochodów z tytułu obrotów szeroko pojętymi usługami,
4. Wpływanie na przepływy kapitałowe,
5. Poprawa relacji między cenami w eksporcie i imporcie,
6. Poprawa sytuacji w bilansie płatniczym.
Większość z nich ma charakter długoterminowy, nie nadający się do realizacji w jednym roku.
Cele powyższe powinny być realizowane wspólnie, wszystkie razem, ale istnieją sytuację, że
realizacja jednego celu powoduje niezrealizowanie drugiego celu. Wspólnie się wykluczają.
Cel [1] może być realizowany przez aktywną politykę przemysłową i kształtowanie proeksportowej
struktury gospodarki.
- wykształcenie takich wyrobów które będą kupowane na rynkach światowych,
- prowadzić politykę wpierania, promowania eksporterów na rynkach światowych,
terms of trade = (Sr Cu w Exp/Sr Cu w Imp)X100%
http://notatek.pl/miedzynarodowe-stosunki-gospodarcze-19-stron?notatka
Formy zagranicznej polityki ekonomicznej.
Ze względu na formy regulacji zagraniczną polityką ekonomiczną dzieli się na:
o politykę autonomiczną, - zmierza do osiągania wytyczonych przez państwo celów za
pomocą narzędzi o których wyborze, formie i skali zastosowania decyduje ono samo, bez
uzgadniania tego z innymi państwami.
o polityka umowna, konwencyjna, - zmierza do osiągania wytyczonych celów przez
zawieranie z innymi krajami umów gospodarczych. W sposób zasadniczy wpływa na
politykę autonomiczną tj. wyklucza stosowanie określonych narzędzi, jeśli jest to sprzeczne
z zawartą wcześniej umową i po drugie polityka umowna, jeśli na jej podstawie zostały
wprowadzone zasady wzajemnego traktowania się powoduje, że posunięcia autonomiczne
danego kraju muszą być zgodne z tymi zasadami.
Zasady wzajemnego traktowania się krajów w powiązaniach gospodarczych z zagranicą określane
są na podstawie Klauzuli największego uprzywilejowania oraz klauzuli narodowej. KNU
oznacza zasadę równości traktowania niedyskryminacji i korzyści. Jest to zasada polityki handlowej
polegająca na tym, że dany kraj (A) przyznający tą klauzulę innemu krajowi (B) zobowiązuje się, że
w stosunkach gospodarczych kraj (B) będzie traktowany tak samo i otrzyma od kraju (A) w zakresie
wymiany handlowej te same ustępstwa, udogodnienia i korzyści, jakie otrzymały już lub otrzymują
w okresie obowiązywania KNU od kraju (A) wszystkie inne kraje.
Klauzula narodowa oznacza, że kraj (A) przyznając tą klauzulę krajowi (B) zobowiązuje się traktować
na swoim terytorium towary pochodzące z kraju (B) tak samo jak traktuje własne towary.
Ze względu na stopień protekcji w powiązaniach z zagranicą można wyróżnić dwie formy polityki
zagranicznej:
o Polityka wolnego handlu, w swojej czystej postaci oznacza, że państwo powstrzymuje się od
bezpośredniego oddziaływania na obroty gospodarcze z zagranicą. Nie są więc stosowane
cła i ograniczenia pozacelne. Nie oznacza to, że państwo wyłącza się z oddziaływaniem na
obroty gospodarcze z zagranicą. Oddziaływanie to sprowadza się do prowadzenia polityki
umownej, której celem jest zapewnienie maksymalnej swobody w dostępie do rynków
zagranicznych dla towarów i przedsiębiorstw krajowych i nie stwarzanie utrudnień w
dostępie do rynku krajowego dla producentów zagranicznych.
o Polityka protekcjonizmu, polega na szerokim wykorzystaniu roli państwa w popieraniu
eksportu oraz na ochronie rynku wewnętrznego i rodzimej produkcji przed konkurencją
zagraniczną. Wychodzi z założenia, że potencjał ekonomiczny i konkurencyjność
poszczególnych krajów są zróżnicowane stąd podejście liberalne dla krajów słabiej
rozwiniętych jest niekorzystne. W skrajnej postaci polityka protekcjonizmu przyjmuje formę
polityki autarki gospodarczej. Oznacza ona dążenie państwa do ograniczenia importu tylko
do tych artykułów, które są niezbędne, a które nie mogą być wytworzone w danym kraju.