Wynagrodzenie za pracę wypłacane w walucie obcej
1. Zasady przeliczania na złote wynagrodzenia wyra\
onego w walucie obcej
Jesteśmy spółką z o.o. z kapitałem zagranicznym. Zgodnie z zawartymi umowami o pracę wypłacamy naszym
pracownikom wynagrodzenie w walucie obcej. W jaki sposób przeliczyć na złotówki wynagrodzenie, którego wartość
została wyra\
ona w walucie obcej?
Obecnie nie obowiązuje zasada walutowości nakazująca, aby wszelkie zobowiązania pienię\
ne były wyra\
one w walucie
polskiej. Daje to pracodawcom mo\
liwość rozliczania wynagrodzeń w walutach obcych. Stało się tak za sprawą
nowelizacji Kodeksu cywilnego (ustawa z dnia 23 paz
dziernika 2008 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz ustawy -
Prawo dewizowe - Dz. U. nr 228, poz. 1506).
Otó\
zgodnie z art. 358 ż 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. nr 16, poz. 93 ze zm.), je\
eli
przedmiotem zobowiązania jest suma pienię\
na wyra\
ona w walucie obcej, dłu\
nik mo\
e spełnić świadczenie w walucie
polskiej, chyba \
e ustawa, orzeczenie sądowe będące z
ródłem zobowiązania lub czynność prawna zastrzega spełnienie
świadczenia w walucie obcej. Zaś z 358 ż 2 Kodeksu cywilnego wynika, i\
wartość waluty obcej określa się według
kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia wymagalności roszczenia, chyba \
e ustawa, orzeczenie
sądowe lub czynność prawna stanowi inaczej.
Dodatkowo ustawa nowelizująca uchyliła pkt 15 w art. 9 ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. Prawo dewizowe (Dz. U. nr 141,
poz. 1178 ze zm.), który ograniczał do nielicznych wyjątków zawieranie umów oraz dokonywanie innych czynności
prawnych, powodujących lub mogących powodować dokonywanie w kraju rozliczeń w walutach obcych, a tak\
e
dokonywanie w kraju takich rozliczeń.
Pracodawcy mogą obecnie określić w umowie o pracę wynagrodzenie w walucie obcej. Wypłata takiego wynagrodzenia -
z braku innych postanowień - mo\
e nastąpić w walucie obcej, albo - według uznania - w walucie polskiej, niezale\
nie od
tego, gdzie pracownik świadczy pracę. Zwracamy uwagę, i\
samo ustalenie w umowie o pracę wynagrodzenia w walucie
obcej nie oznacza jeszcze, i\
musi ono w tej właśnie walucie być wypłacane. Waluta w jakiej ma zostać wypłacone
wynagrodzenie powinna jasno wynikać z umowy o pracę, w przeciwnym bowiem przypadku pracodawca, mo\
e wypłacić
wynagrodzenie w polskich złotych.
Jak przeliczyć wynagrodzenie wyra\
one w walucie obcej dla celów bilansowych i podatkowych?
Przepisy ustawy o rachunkowości stanowią, i\
wyra\
one w walutach obcych operacje gospodarcze ujmuje się w księgach
rachunkowych na dzień ich przeprowadzenia - odpowiednio po kursie:
1) faktycznie zastosowanym w tym dniu, wynikającym z charakteru operacji - w przypadku sprzeda\
y lub kupna walut
oraz zapłaty nale\
ności lub zobowiązań,
2) średnim ogłoszonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski z dnia poprzedzającego ten dzień - w przypadku
zapłaty nale\
ności lub zobowiązań, je\
eli nie jest zasadne zastosowanie kursu faktycznego, a tak\
e w przypadku
pozostałych operacji.
Z kolei przepisy art. 15 ust. 1 updop, stanowią, i\
koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według
kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień
poniesienia kosztu.
Wynagrodzenie wyra\
one w walucie obcej w księgach rachunkowych - jako koszt pracodawcy - przelicza się na złote
według średniego kursu NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu. Taki sam kurs
stosowany jest równie\
dla celów podatkowych. Jak ustalić dochód pracownika do opodatkowania podatkiem
dochodowym od osób fizycznych oraz podstawę do ustalenia składek ZUS?
W przypadku wynagrodzeń stanowiących przychód ze stosunku pracy przeliczenia dokonuje się w oparciu o art. 11 ust. 3
i 4 updof. I tak, przychody w walutach obcych przelicza się na złote:
" według kursów z dnia otrzymania lub postawienia do dyspozycji podatnika, ogłaszanych przez bank, z którego
usług korzystał podatnik, i mających zastosowanie przy kupnie walut. Je\
eli podatnik nie korzysta z usług banku,
przychody przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski
z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu,
" według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego
poprzedzającego dzień uzyskania przychodu, je\
eli bank, z którego usług korzysta podatnik, stosuje ró\
ne kursy
walut obcych i nie jest mo\
liwe zastosowanie kursu kupna walut, lub bank nie ogłasza kursu walut,
do przeliczenia przychodu uzyskanego przez podatnika na złote.
Jak wynika z przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w zale\
ności od tego, czy pracownik
korzysta z usług banku oraz tego, czy bank ustala kursy walut, wynagrodzenia są przeliczane według ró\
nych kursów
walutowych.
Równie\
dla celów ustalenia podstawy wymiaru składek ZUS znajdują zastosowanie powy\
sze kursy walut. Jak bowiem
wynika z ż 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych
zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. nr 161, poz. 1106 ze zm.),
stanowiące podstawę wymiaru składek przychody pracownika osiągane w walutach obcych przelicza się na złote
w sposób przyjęty w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych.
2. Ewidencja księgowa wypłaty wynagrodzenia w walucie obcej
Przykład
I. Zało\
enia:
1. Spółka z o.o. zawarła w sierpniu 2009 r. z Janem Kowalskim umowę o pracę. W umowie ustalono miesięczne
wynagrodzenie w wysokości: 5.000 EUR. Zaznaczono tak\
e, i\
wypłata tego wynagrodzenia będzie dokonywana w euro.
2. Zgodnie z umową, wynagrodzenie jest płatne ostatniego dnia miesiąca na rachunek bankowy. Spółka dla celów
bilansowych i podatkowych wynagrodzenie przelicza na złote według średniego kursu NBP z ostatniego dnia roboczego
poprzedzającego dzień poniesienia kosztu.
3. Do przeliczenia przychodu uzyskanego przez pracownika na złote, spółka stosuje kurs średni walut obcych ogłaszany
przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu.
4. Jan Kowalski w sierpniu 2009 r. uzyskał wynagrodzenie w kwocie: 5.000 EUR. Kurs średni NBP z 28 sierpnia 2009 r.,
według tabeli 168/A/2009, wynosił: 4,0854 zł/EUR.
Wartość
Lp. Wyszczególnienie Obliczenia
w złotych
1. Wynagrodzenie brutto (5.000 EUR x 4,0854 zł/EUR) = 20.427,00 zł
2. Składki na ubezpieczenia społeczne
obcią\
ające pracownika (20.427 zł x 13,71%) = 2.800,54 zł
(emerytalna, rentowa, chorobowa)
3. Podstawa wymiaru składki na
(20.427,00 zł - 2.800,54 zł) = 17.626,46 zł
ubezpieczenie zdrowotne
4. Składka na ubezpieczenie
zdrowotne pobrana (17.626,46 zł x 9%) = 1.586,38 zł
z wynagrodzenia pracownika
5. Składka na ubezpieczenie
zdrowotne podlegająca odliczeniu (17.626,46 zł x 7,75%) = 1.366,05 zł
od podatku dochodowego
6. Koszty uzyskania przychodów 111,25 zł
7. Podstawa naliczenia podatku
dochodowego (po zaokrągleniu (20.427,00 zł - 2.800,54 zł - 111,25 zł) = 17.515,00 zł
do pełnych złotych)
8. Zaliczka na podatek dochodowy [(17.515 zł x 18%) - 46,33 zł] = 3.106,37 zł
9. Zaliczka na podatek dochodowy po (3.106,37 zł - 1.366,05 zł) = 1.740,00 zł
odliczeniu składki na ubezpieczenie
zdrowotne (po zaokrągleniu
do pełnych złotych)
10. Kwota wynagrodzenia do wypłaty (20.427,00 zł - 2.800,54 zł - 1.586,38 zł -
14.300,08 zł
w walucie polskiej 1.740,00 zł) =
11. Kwota wynagrodzenia do wypłaty
(14.300,08 zł : 4,0854 zł/EUR) = 3.500,29 EUR
w walucie obcej
12. Składki ZUS obcią\
ające
pracodawcę (emerytalna, rentowa,
wypadkowa, FP, FGŚP) - stawkę (20.427,00 zł x 18,61%) = 3.801,46 zł
wypadkową przyjęto na poziomie
1,80%
II. Dekretacja:
Konto
Opis operacji Kwota
Wn Ma
1. Lista płac - zarachowanie nale\
nego wynagrodzenia
20.427,00 zł 40 23-0
w cię\
ar kosztów
2. Składki na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie
zdrowotne - finansowane przez pracownika: (2.800,54 zł + 4.386,92 zł 23-0 22
1.586,38 zł) =
3. Zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych 1.740,00 zł 23-0 22
4. Zarachowanie w cię\
ar kosztów składek ZUS
3.801,46 zł 40 22
obcią\
ających pracodawcę
5. WB - wypłata wynagrodzenia z konta walutowego (kurs
przyjęty do wyceny rozchodu środków z konta
14.701,22 zł 23-0 13-1
walutowego wynosił: 4,20 zł/EUR): (3.500,29 EUR x
4,20 zł/EUR) =
6. Rozliczenie ró\
nicy kursowej powstałej na
rozrachunkach z tytułu wynagrodzeń: (14.701,22 zł - 401,14 zł 75-1 23-0
14.300,08 zł) =
III. Księgowania: