Ostra niewydolność wątroby
Irena Jankowska
Zatrucie grzybami
Zatrucia grzybami
Muchomor sromotnikowy
Amanita phalloides
" w Polsce corocznie 500-1000 osób
" ok. 30-60 przypadków śmiertelnych
" w Polsce najczęstsze zatrucia:
Krowiak podwinięty
muchomorem sromotnikowym
Paxillus involutus
krowiakiem podwiniętym
piestrzenicą kasztanowatą
Piestrzenica kasztanowata
Gyromitra esculenta
Sezonowość zatruć grzybami świe\
ymi jest
uwarunkowana okresem wegetacji:
WIOSNA piestrzenica kasztanowata
muchomory
LATO
(w tym m. sromotnikowy)
krowiak podwinięty
JESIEC

(olszówka)
Zatrucia dotyczą głównie rodzin, w których grzyby zbierają
osoby uznające się za znawców grzybów.
Zatrucia grzybami
" 30 % wszystkich zatrutych - dzieci i młodzie\
do 14 lat.
" W tej grupie największa liczba przypadków śmiertelnych.
" Najpowa\
niejsze zatrucia powodują:
muchomor sromotnikowy
muchomor jadowity
muchomor wiosenny
Muchomor zielonawy, muchomor
sromotnikowy (Amanita phalloides)
" najsilniej trujący grzyb występujący w Polsce
" śmiertelnie trujący - zawiera dwa rodzaje toksyn:
fallotoksyny oraz amatoksyny
" Występuje w lasach liściastych, tak\
e w mieszanych,
rzadziej iglastych
" rośnie pojedynczo lub w małych grupkach,
przewa\
nie blisko dębów, buków, sosen i brzóz.
" wstępuje od lipca do paz
dziernika.
Muchomor sromotnikowy
(Amanita phalloides)
Kapelusz :
białozielonkawy
oliwkowozielonkawy
szarozielony
brunatnozielony
na brzegu zwykle jaśniejszy, czasem \
ółtawy
Muchomor sromotnikowy
(Amanita phalloides)
Trzon:
białawy z odcieniem \
ółtawozielonkawym
wyraz
ny pierścień, gładki, lub słabo prą\
kowany
nasada trzonu:
wyraz
nie zgrubiała, bulwiasta
otoczona wysoką, odstającą pochwą
Muchomor sromotnikowy
(Amanita phalloides)
" Mią\
sz:
biały
nie zmienia koloru po przełamaniu
łagodny smak
słodkawy, nieco mdły zapach
" Blaszki:
białe
u starych okazów z odcieniem \
ółtawozielonkawym
gęste, o szerokości 8-12 mm
Muchomor zielonawy, muchomor
sromotnikowy (Amanita phalloides)
jest mylony z:
gąską zielonką
czubajką kanią
gołąbkiem zielonawym
Odmiany muchomora
sromotnikowego
" muchomor wiosenny (Amanita verna)
" muchomor sromotnikowy odm. biały (Amanita alba)
- mają zupełnie białe owocniki
Dlatego są mylone z pieczarkami
Toksyny w muchomorze
sromotnikowym
" Amatoksyna  temperatura rozkładu 245 0C
" Fallotoksyna  temperatura rozkładu 280-282 0C
o niezwykle odporne na gotowanie i inne czynniki niszczące
o zachowują swoje właściwości przez wiele lat
o spo\
ycie 50 gramów suchej masy grzyba grozi śmiercią
Grzyby zawierające amatoksynę
" Muchomor sromotnikowy
(Amanita phalloides)
" Muchomor wiosenny
(Amanita verna)
" Muchomor jadowity
(Amanita virosa)
Krą\
enie amanityny w ustroju
inne narządy
Amanityna jelito surowica nerki mocz
\
ółć wątroba
Objawy kliniczne zatrucia muchomorem
sromotnikowym
" Okres utajenia
" Zaburzenia \
ołądkowo-jelitowe
" Druga faza utajenia
" Faza wątrobowa
Objawy kliniczne zatrucia muchomorem
sromotnikowym - okres utajenia
Okres bezobjawowy:
" tzw.  pierwszy okres utajenia
6-24 h od spo\
ycia grzybów (śr. 6-12 h)
Uwaga:
" W przypadku spo\
ycia grzybów mieszanych
objawy zale\
ne od zatrucia innymi grzybami
trującymi wywołującymi zaburzenia \
ołądkowo-
jelitowe mogą wystąpić wcześniej.
Objawy kliniczne zatrucia muchomorem
sromotnikowym - okres utajenia
Krótszy czas utajenia mo\
e wystąpić przy:
" powtórnym (powtarzanym) spo\
yciu
grzybów
" spo\
yciu du\
ej ilości grzybów
" zatruciu u dzieci
" spo\
yciu grzybów mieszanych
Objawy kliniczne zatrucia muchomorem
sromotnikowym
- okres zaburzeń \
ołądkowo- jelitowych
" trwa średnio 12  24 h
" gwałtowny początek choroby
" silne bóle brzucha, nudności, wymioty
" biegunka  bardzo obfita  choleropodobna
" zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej
i kwasowo-zasadowej
Objawy kliniczne zatrucia muchomorem
sromotnikowym
 drugi okres utajenia
" pozorna poprawa stanu pacjenta,
trwa ok. 12-24 godziny
" narastanie biochemicznych wykładników
uszkodzenia hepatocytów:
ę! INR
ę! aktywn. aminotransferaz
ę! stę\
. bilirubiny (nieco póz
niej)
Objawy kliniczne zatrucia muchomorem
sromotnikowym  faza wątrobowa
Przebieg uzale\
niony od cię\
kości zatrucia
Zatrucie cię\
kie:
" uszkodzenie komórki wątrobowej w 3 - 4 dniu od
zatrucia
" skaza krwotoczna (masywne krwotoki z p.p. i układu
oddechowego)
" śpiączka wątrobowa
" niewydolności nerek
" zgon najczęściej pomiędzy 4 -16 dniem od zatrucia
Diagnostyka zatrucia
muchomorem sromotnikowym
" Dokładny wywiad
 rodzaj spo\
ytych grzybów
 ilość spo\
ytych grzybów
 objawy kliniczne i czas ich wystąpienia od
spo\
ycia grzybów
Diagnostyka zatrucia muchomorem
sromotnikowym
" Zabezpieczenie
resztek grzybów i/lub potrawy grzybowej
treści \
ołądkowej
wymiocin
kału
popłuczyn jelitowych
" Badanie mykologiczne popłuczyn jelitowych
zarodniki muchomora sromotnikowego mo\
na
znalez
ć w 5-7 dobie od zatrucia
Diagnostyka ró\
nicowa:
1. W fazie \
ołądkowo- jelitowej
 zatrucie innymi grzybami
 zatrucie innymi toksynami
 czynniki infekcyjne i błędy dietetyczne
2. W fazie wątrobowej
 zaka\
enie wirusami wzw typu A, B, C
 zatrucie substancjami hepatotoksycznymi
Leczenie zatrucia muchomorem
sromotnikowym:
" usunięcie toksyn
" blokowanie wiązanie toksyn z komórką
wątrobową
" wyrównanie ogólnoustrojowych zaburzeń
metabolicznych
" przyspieszenie procesów regeneracyjnych w
wątrobie
" przeszczepienie wątroby
Usuwanie toksyny
" płukanie \
ołądka i jelit
" odsysanie treści dwunastniczej
" diureza wymuszona
" plazmafereza
" MARS
Blokowanie wnikania amanityny
do hepatocyta
" penicylina
" sylibina
" sterydy ?
Czynniki rokownicze:
1. Dawka toksyny
2. Stan pacjenta
" od\
ywienia
" równowagi hormonalnej
" choroby wątroby
3. Przebieg zatrucia
" czas trwania fazy utajenia
" czas rozpoczęcia leczenia
" czas wystąpienia śpiączki wątrobowej
" niewydolność nerek
" zaka\
enie uogólnione
Podział encefalopatii wątrobowej:
Stopień 1.
" euforia lub rzadziej depresja, spowolnienie,
zaburzenia rytmu snu, obni\
enie zdolności
koncentracji, miernego stopnia splątanie.
Stopień 2.
" ospałość, wyraz
ne zaburzenia osobowości, brak
zdolności koncentracji, dr\
enie grubofaliste ,
niemo\
ność wykonania celowych ruchów i
czynności, dyzartria, nieprawidłowe napięcie
mięśni.
Podział encefalopatii wątrobowej:
Stopień 3.
" stan przedśpiączkowy: senność, utrata sprawności
psychicznej, dezorientacja, mowa niewyraz
na,
zamazana, pobudzenie psychoruchowe,
wzmo\
one odruchy, sztywność mięśni, dodatni
objaw Babińskiego, napady drgawkowe.
Stopień 4a.
" śpiączka, ruchy zgięciowe i wyprostne jako
reakcja na bodz
ce bólowe.
Stopień 4b.
" głęboka śpiączka, cechy odkorowania, brak
reakcji na bodz
ce bólowe.
Leczenie ostrej niewydolności wątroby:
" Zapobieganie powikłaniom ostrej
niewydolności wątroby
" Ocena czynników prognostycznych pod
kątem ew. przeszczepienia wątroby
" Zastosowanie metod wspomagających
czynność wątroby
Leczenie o.n.w
" Profilaktyka i leczenie zaburzeń krzepnięcia
krwi
" Profilaktyka i wczesne leczenie zaka\
eń
" Profilaktyka i leczenie obrzęku mózgu
" Monitorowanie i wczesne leczenie
niewydolności nerek
" Monitorowanie i wczesne leczenie zaburzeń
metabolicznych
" Monitorowanie i leczenie zaburzeń
hemodynamicznych