METODA XYZ
W momencie gdy stosujemy analizę XYZ poszczególne rodzaje materiałów dzielone są na
trzy podstawowe grupy:
- grupa X (regularne zapotrzebowanie), czyli materiały, na które jest regularne
zapotrzebowanie przy założeniu możliwości występowania niewielkich wahań, jak
również wysoką dokładnością prognozowania poziomu tego zapotrzebowania
(zużycia), ciągłe zużycie, wahania okazyjne równające się wielkości niedostatków <
20 % stałego zużycia.
- grupa Y (wahania sezonowe występujące w popycie), materiały te charakteryzują się
zapotrzebowaniem mającym charakter wahań sezonowych lub/i występowaniu
istotnego przyrostu ze średnią trafnością prognoz; zużycie podlega silnym wahaniom
wynoszącym 20-50 % stałego zużycia.
- grupa Z (zapotrzebowanie występujące sporadycznie), materiały te zakwalifikowane
do grupy Z charakteryzują się bardzo nieregularnym zapotrzebowaniem i niską
dokładnością jego prognoz; zużycie podlega silnym wahaniom wynoszącym > 50 %
zużycia stałego.
Jeżeli analiza XYZ zostanie włączona przez sferę zaopatrzenia jako instrument wsparcia
decyzyjnego to na jej podstawie może okazać się celowe aby dla materiałów
zakwalifikowanych do grupy X opracować system zaopatrzenia zsynchronizowanego z
procesami produkcyjnymi, dla grupy Y, system zaopatrzenia z zadaniem utworzenia
określonego poziomu zapasów magazynowych, a w odniesieniu do grupy Z system
zaopatrzenia zgodny z nieregularnymi potrzebami.
Istotną cechą materiałów w analizie XYZ jest dokładność prognozowania poziomu ich
zapotrzebowania (zużycia).
Celowe jest łączne stosowanie analizy ABC i XYZ.
POA

CZENIE ANALIZ ABC i XYZ
W poniższej tabeli ukazane jest powiązanie obu metod, co ułatwia podjęcie odpowiednich
działań w sferze gospodarki materiałowej.
Materiały w polu XA powinny być traktowane ze szczególną starannością, z uwagi na
wysoką wartość, a ich zapasy powinny być niskie, ponieważ występuje wysoka
dokładność prognozowanie ich zużycia.
Materiały w polu ZC, dla nich dokonuje się rutynowych działań w sferze gospodarki
zaopatrzeniowej z powodu niskiej wartości. Poziom ich powinien być dość wysoki, gdyż
istnieje niska dokładność prognozy poziomu zapotrzebowania na nie.
Dokładność Wartościowość
diagnozy
A B C
Wysoki poziom Średni poziom Niski poziom
wartości zużycia wartości zużycia wartosci zużycia
X
Wysoka dokładność prognozy
Wysoki poziom Średni poziom Niski poziom
wartości zużycia wartości zużycia wartosci zużycia
Y
Średnia dokładność prognozy
Wysoki poziom Średni poziom Niski poziom
wartości zużycia wartości zużycia wartosci zużycia
Z
Niska dokładność prognozy
To jaki wybrać rodzaj zaopatrzenia w zależności od charakterystyki materiałów
przedstawia poniższy schemat.
Wynika z niego, że bardzo mała ilość pozycji dostaw może być objęta systemem Just-in-
Time. Choć w praktyce trudno o stworzenie takiego modelu gospodarki materiałowej.
Zlecenie materiałowe
niska
sporadyczne, ok. 30 %
pozycji materiałowych
Ok. 60 % pozycji
materiałowych
wysoka
A B C Materiały
JIT, z dokł. Do 1h,
ok. 1% pozycji
materiałowych
wartość zużycia