Przegląd układu tłokowo  korbowego silnika
MAN B&W  L 23/30 H
Przed przystąpieniem do demontażu silnika należy dokładnie przestudiować jego
Dokumentację Techniczno Ruchową (DTR), co pozwoli dobrać prawidłową kolejność
wykonywanych prac. Należy również, przewidzieć konieczność wykonania oględzin i
pomiarów, które można wykonać tylko w czasie demontażu. Ich wyniki niezbędne są do
póz
niejszych weryfikacji technicznych oraz ponownego montażu i regulacji silnika.
Pomimo różnorodności konstrukcji silników okrętowych można sformułować pewne
ogólne wymagania dotyczące prawidłowego przebiegu demontażu:
a) każda operacja demontażu powinna przebiegać w określonym miejscu z
zastosowaniem koniecznych dla niej narzędzi i oprzyrządowania. dla uniknięcia
zagubień śrub i nakrętek lub uszkodzeń gwintu, a także dla zapewnienia póz
niejszego
prawidłowego montażu konieczne jest wkręcanie śrub i nakręcanie nakrętek w
miejsca, z których zostały wykręcone.
b) istniejące kontrolne śruby dwustronne lub zwykłe powinny być zdjęte przed
demontażem śrub mocujących, w przeciwnym wypadku może nastąpić ich
uszkodzenie, nie zaleca się wykręcać śrub dwustronnych z ich gniazd bez wyraz
nej
konieczności.
c) w celu zapobiegania przekoszeń zespołów lub elementów zaleca się wstępnie
poluzować wszystkie śruby, po czym odkręcać je do końca w określonej kolejności.
d) wykręcone śruby i nakrętki z jednego miejsca muszą być wkręcone na swoje
pierwotne miejsce, ich zamiana może doprowadzić do zmiany skoku gwintu.
e) zdejmowane z silnika elementy, przyrządy, mechanizmy i rurociągi nie mogą być
zamieniane ze śrubami i nakrętkami z drugiego miejsca (np. dwa sąsiednie cylindry)
Najbardziej odpowiedzialnymi operacjami demontażu silników są prace związane z
demontażem:
a) głowic
b) tłoków
c) korbowodów
d) tulei cylindrowej
e) wałów korbowych
f) łożysk ślizgowych
Czynności wykonywane przed demontażem:
a) Uzyskać zgodę z mostka dotyczącą możliwości przeprowadzenia remontu
b) Sprawdzić stan zapasowego układu tłokowo-korbowego (silniki kompaktowe)
c) Sprawdzić dostępność części zapasowych
d) Wywiesić informację o zakazie uruchamiania silnika
e) Zakuplować obracarkę
f) Zamknąć powietrze startowe
g) Odciąć wodę chłodzącą silnik
h) Odciąć zasilanie paliwem
i) Odciąć system smarowania
1
Demontaż głowic cylindrowych:
a) Spuścić wodę chłodzącą silnik przy zachowaniu poziomu i równoległości w stosunku
do bloku cylindrowego
b) Przygotować niezbędne narzędzia
c) Zdemontować przyrządy kontrolno-pomiarowe
d) Zdjąć pokrywę głowicy
e) Zdjąć przednią pokrywę dającą dostęp do pompy wtryskowej
f) Zdemontować przewody wtryskowe
g) Zdemontować przewód olejowy smarowania dz
wigni zaworowych
h) Odłączyć flansze kolektorów dolotowych i wylotowych
i) Wyciągnąć wtryskiwacz
j) Odkręcić nakrętki głowicy przy użyciu prasek hydraulicznych (50 bar)
k) Zamontować w miejscu wtryskiwacza przyrząd służący do podniesienia głowicy
l) Poderwać głowicę i umieścić ją na drewnianej płycie
Demontaż układu tłokowo-korbowego:
a) Wyczyścić górną część tulei, aby zapobiec zakleszczeniu tłoka podczas wyciągania
b) Ustawić tłok w DMP
c) Likwidacja progu
d) Zamontować urządzenia zabezpieczające (na starej podkładce) uniemożliwiające
naruszenie poprawnego ułożenia tulei cylindrowej
e) Ręczne przesmarowanie gładzi tulei cylindrowej
f) Ustawić wał korbowy w położeniu 50o przed GMP
g) Zamontować uchwyt na denku tłoka w celu jego póz
niejszego podwieszenia
h) Usunąć zabezpieczenia śrub stopy korbowodu
i) Poluzować śruby stopy korbowodu w kolejności pokazanej na rysunku
1 2
3 4
j) Zdjąć śruby stopy korbowodu, oraz dolną półpanew stopy korbowodu
k) Przystąpić do operacji wyciągnięcia tłoka
l) Ułożyć tłok z korbowodem na deseczce w pozycji horyzontalnej
m) Dokonać niezbędnych pomiarów tulei cylindrowej
Montaż układu tłokowo-korbowego
Montaż jest bardzo odpowiedzialnym procesem technologicznym naprawy silnika.
Sposób i dokładność łączenia elementów w skojarzenia w podzespoły, układy i zespoły
decydują o ich trwałość w procesie eksploatacji silnika. Nieprzestrzeganie warunków
technicznych montażu, popełnianie błędów montażu, popełnianie błędów montażowych,
2
omijanie niektórych kontroli kontroli międzyoperacyjnych prowadzi do obniżenia jakości
naprawy.
Montaż podzespołów, zespołów i układów rozpoczyna się po zakończeniu ich naprawy
(np. montaż tłoka, montaż zaworów i ich napędu w głowicy, montaż mechanizmów
pomocniczych silnika).
Elementy te dzielimy na trzy grupy:
a) elementy eksploatowane w silniku, których stopień zużycia umożliwia ich
montowanie powtórne, bez żadnych zabiegów regeneracji,
b) elementy eksploatowane w remontowanym lub innym silniku, które zregenerowane
c) elementy nowe (zapasowe)
Zarówno elementy zregenerowane, jak i zapasowe mogą mieć wymiary nominalne lub
naprawcze. Elementy częściowe zużyte mogą być montowane dzięki temu, że warunki
techniczne montażu silnika w czasie naprawy z reguły dopuszczają większe luzy
(łagodniejsze pasowanie) niż te, jakie obowiązują podczas wytwarzania.
Elementy zakwalifikowane do montażu powinny być poddane oględzinom i
sprawdzającej kontroli wymiarów oraz przynależności do naprawianego silnika ze względu
na możliwość przypadkowej zamiany. Podczas montażu wykonuje się operacje pomocnicze
jak, np.:
a) opiłowywanie ostrych krawędzi
b) usuwanie zadziorów
c) docieranie
d) skrobanie
Elementom nowym lub regenerowanym, które wymagają atestów producenta lub PRS
powinno się sprawdzać aktualne dokumenty i atesty. Procesowi temu podlegają również
oznaczenia i dokumenty DKJ stoczni wykonane we wcześniejszych fazach naprawy, w
szczególności dotyczy to protokołów z prób podzespołów i zespołów.
Rozłączenie tłoka i korbowodu
a) Ułożyć zespół na desce
b) Stopa korbowodu powinna być dokręcona w celu ochrony łożyska
c) Zdjąć śrubę z uchem
d) Postawić zespół na tłoku (używając suwnicy)
e) Zdjąć pierścień sprężysty zabezpieczający sworzeń przed wysunięciem się
f) Przesmarować olejem
g) Wyjąć sworzeń
Weryfikacja tłoków:
Weryfikację tłoka przeprowadza się po jego dokładnym oczyszczeniu. Obejmuje ona:
a) oględziny zewnętrzne (uzupełnione w razie potrzeby badaniami nieniszczącymi)
b) pomiary mikrometryczne
Oględziny zewnętrzne mają na celu wykrycie uszkodzeń i nadmiernego zużycia tłoka,
w szczególności:
a) pęknięć o różnych rozmiarach
b) zatarć, porysowań, wżerów na powierzchniach zewnętrznych, wypaleń denka
c) zużycia i uszkodzeń powłok chromowych na ściankach rowków i powłokach
cynowych na powierzchni części prowadzącej
Dokładną lokalizację pęknięć umożliwia zastosowanie badań metodą penetracyjną. Jeśli
wynik oględzin i badań nieniszczących tłoka są pozytywne, przystępuje się do pomiarów
3
mikrometrycznych. Pomiary te mają na celu określenie wartości zużycia, a pośrednio wartości
luzów pomiędzy elementami tłoka i tuleją cylindrową oraz wartości odchyłek kształtu
powierzchni i odchyłek położenia powierzchni lub osi.
Weryfikacja pierścieni tłokowych:
Weryfikacja pierścieni tłokowych zawiera:
a) oględziny zewnętrzne
b) pomiar sprężystości
c) pomiar przylegania do gładzi cylindra
d) pomiar luzu w zamku
e) pomiar luzu w rowku
Na ogół producenci zalecają dodatkowe sprawdzanie pierścieni jak np. pomiary
grubości promieniowej i wysokości pierścienia wykonywane w określonych miejscach jego
obwodu. Oględziny zewnętrzne umożliwiają uzyskanie wstępnej oceny stanu pierścieni,
umożliwiają również stwierdzenie pęknięć i spoistości warstwy chromu z materiałem
pierścienia (dotyczy to pierścieni chromowanych).
Weryfikacja korbowodów:
Przed przystąpieniem do weryfikacji należy korbowód wymyć i przedmuchać
powietrzem. Następnie przystąpić do weryfikacji. Należy dokonać pomiarów i oględzin stopy
i łba korbowodu, w przypadku gdy łożyska klasyfikuje się do wymiany należy je
zdemontować i dokonać pomiaru otworu. W przypadku stopy korbowodu należy ją skręcić do
naprężeń jakie występują podczas pracy. Następnie należy przystąpić do inspekcji śrub
korbowodowych. Śruby sprawdza się na wydłużenie oraz należy je wkręcić w odpowiednie
otwory. Jeżeli się mocno wydłużyły, lub ciężko się wkręcają należy je wymienić.
Inspekcja połączenia tłoka z korbowodem
a) dokonać oględzin powierzchni sworznia
b) dokonać pomiaru sworznia
c) sprawdzić szczelinę
4