Clostridium difficile
Wprowadzenie
Clostridium difficile to bakteria obecna w naturalny sposób w jelicie około 3%
dorosłych i 66% dzieci.
U osób zdrowych nie powoduje ona żadnych problemów. Niektóre antybiotyki
wykorzystywane w celu leczenia innych chorób mogą jednak zaburzać równowagę
„dobrych” bakteri w jelicie. Wówczas bakterie Clostridium difficile mogą namnażać
się i powodować objawy takie jak biegunka i gorączka.
Ponieważ zakażenia bakteriami Clostridium difficile są zwykle skutkiem
antybiotyków, zwykle zdarzają się w placówkach opieki zdrowotnej, np.
w szpitalach.
Liczba przypadków infekcji Clostridium difficile wzrosła w latach 2005−2006 o 7%,
do 55.620. Jednym z głównych powodów tego wzrostu jest poprawa skuteczności
badań służących diagnozie tej infekcji.
W większości przypadków zakażeniom bakteriami Clostridium difficile można
zapobiec, zapewniając właściwą higienę w placówkach opieki zdrowotnej. Bakteria
ta jest jednak bardzo zaraźliwa i łatwo się rozprzestrzenia.
Objawy
Objawy infekcji bakteriami Clostridium difficile obejmują biegunkę (od postaci
łagodnej do ciężkiej), krew w stolcu, gorączkę i skurcze żołądka.
Przyczyną tych objawów jest zwykle zapalenie okrężnicy (zapalenie błony śluzowej
jelita grubego). W rzadkich przypadkach bakterie Clostridium difficile mogą
spowodować zapalnie błony śluzowej jamy brzusznej (otrzewnej), zatrucie krwi
(posocznicę) i pęknięcia jelita grubego (perforację okrężnicy).
Bardzo rzadko zdarza się, że infekcja Clostridium difficile jest śmiertelna. Ryzyko
takie jest większe u osób starszych i chorych na inne poważne choroby.
Większość osób zakażonych bakteriami Clostridium difficile odczuwa objawy
podczas przyjmowania antybiotyków. Mogą one jednak występować nawet do 10
tygodni po zakończeniu antybiotykoterapii.
Przyczyny
Bakterie Clostridium difficile nie potrzebują tlenu do przetrwania i namnażania się
(reprodukcji), co oznacza, że jelito grube jest dla nich dobrym środowiskiem życia.
Bakterie Clostridium difficile nie atakują zwykle zdrowych dzieci ani dorosłych,
ponieważ zdrowe „dobre” bakterie w jelicie ograniczają ich ilość. Niektóre
Page 1 of 3
Clostridium difficile (C. diff) | Polish | Translated 04/08
© Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008
antybiotyki mogą jednak zakłócać tę zdrową równowagę flory bakteryjnej, dzięki
czemu bakterie Clostridium difficile mogą zacząć namnażać się i produkować
toksyny (substancje trujące).
Następnie rozprzestrzeniają się przez przetrwalniki, które opuszczają organizm
wraz z kałem zakażonej osoby. Mogą następnie zakazić otoczenie: toalety, pościel,
skórę i ubranie. Mogą także przenosić się drogą powietrzną (np. podczas ścielenia
łóżka).
Każda osoba, która ma kontakt z zakażoną powierzchnią, może rozprzestrzeniać
infekcję. Przetrwalniki bakteri mogą następnie zarażać następne osoby, dostając
się do organizmu przez jamę ustną.
Osoby, u których bakterie Clostridium difficile w naturalny sposób bytują w jelitach,
nie roznoszą bakteri , dopóki nie zaczną one produkować toksyn. Dlatego właśnie
wiele osób ma bakterie w organizmie, ale nie odczuwa żadnych objawów.
Diagnoza
Obecność bakteri Clostridium dif icile stwierdza się, przeprowadzając badania
laboratoryjne kału zakażonej osoby. Obecność w próbce toksyn, wydzielanych
przez bakterie Clostridium difficile, wskazuje na istnienie infekcji.
Leczenie
Leczenie przeciwko infekcji bakteriami Clostridium difficile niezbędne jest tylko u
osób mających objawy; jeśli bakterie w sposób nieszkodliwy bytują w jelitach,
leczenie nie jest konieczne.
W razie objawów zakażenia bakteriami Clostridium difficile najlepiej w miarę
możliwości przestać przyjmować antybiotyki, które spowodowały infekcję. Dzięki
temu w jelitach odtworzy się flora naturalnych „dobrych” bakteri , co często
wystarcza do złagodzenia objawów i ustąpienia infekcji.
Jeśli objawy są poważniejsze (np. ciężka biegunka lub zapalenie błony śluzowej
jelita grubego (okrężnicy), niezbędne może być przyjmowanie antybiotyków
niszczących bakterie Clostridium difficile.
W razie nawrotu objawów lekarz może zalecić kurację dobrymi bakteriami
(probiotykami), aby pobudzić odbudowę tworzenia naturalnej flory bakteryjnej
W rzadkich i ciężkich przypadkach zakażenia bakteriami Clostridium difficile
niezbędne może być leczenie operacyjne służące naprawie uszkodzeń jelit,
zwłaszcza w razie pęknięć jelita grubego (perforacji okrężnicy).
Zapobieganie
Page 2 of 3
Clostridium difficile (C. diff) | Polish | Translated 04/08
© Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008
Niestety bakterie Clostridium difficile łatwo się rozprzestrzeniają i nie da się temu
całkowicie zapobiec. Można jednak przedsięwziąć środki ostrożności, które
zmniejszą ryzyko infekcji.
Odwiedzając w placówce opieki zdrowotnej osobę cierpiącą na biegunkę lub
rozstrój żołądka, staraj się nie zabierać ze sobą dzieci poniżej 12. roku życia.
Wchodząc do sali chorych i opuszczając ją, należy umyć ręce wodą z mydłem, a w
razie możliwości żelem do mycia rąk zawierającym alkohol. Żel ten jest bardzo
skuteczny, choć nie daje całkowitej gwarancji zapobiegania rozprzestrzenianiu się
bakterii.
W razie złego samopoczucia lub niedawnej biegunki unikaj placówek opieki
zdrowotnej, nie siadaj na łóżkach chorych i przestrzegaj godzin odwiedzin i
wszystkich wytycznych dla odwiedzających.
Osoby zakażone bakterią Clostridium difficile korzystają — w miarę możliwości — z
odrębnego pokoju i odrębnych toalet i łazienek, aby uniknąć przekazywania infekcji
innym.
Poufna usługa tłumaczenia
NHS Direct może zapewnić poufne usługi tłumaczy wielu języków w ciągu paru
minut od wizyty pacjenta.
Wystarczy wykonać 3 proste kroki:
Krok 1 — Zadzwonić na numer NHS Direct, 0845 4647.
Krok 2 — Po odebraniu telefonu powiedzieć po angielsku, jakiego języka
chce się używać. Poczekać przy telefonie na połączenie z tłumaczem, który
pomoże NHS Direct w podaniu niezbędnych informacji i porad medycznych.
Krok 3 — Można także poprosić osobę spokrewnioną lub znajomą
o przeprowadzenie rozmowy w imieniu pacjenta. Przed objaśnieniem
powodu rozmowy należy poczekać na połączenie z tłumaczem.
Page 3 of 3
Clostridium difficile (C. diff) | Polish | Translated 04/08
© Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008