Półstała postać leku przeznaczona do użytku zewnętrznego (na skórę i błony śłuzowe). Zależnie od środka leczniczego oraz podłoża, maści mogą działać:
• tylko na powierzchnię skóry (m. epidermalne) – działanie miej-scowe np.: ochronne, wysuszające, ściągające, antyseptyczne itp.
Nie należy ich generalnie stosować na skórę uszkodzoną (substancje lecznicze mogą wchłonąć się do krwioobiegu)
• na głębiej leżące warstwy skóry (m. endodermalne) – np.: po-wodujące przekrwienie
• ogólnie (m. diadermalne) – środki wchłaniające się głównie przez bł.
śluzowe lub skórę – obecnie zastępowane TTS
• maści oczne – do stosowania na brzegi powiek lub worka spojów-kowego
Podłoża do maści:
1. Mineralne (pochodne węglowodorów):
• wazelina żółta (Vaselinum flavum)
• wazelina biała (Vaselinum album)
• cerezyna
(Ceresinum)
• parafina ciekła (Paraffinum liquidum) – dodatek do zmiękcze-nia zbyt twardych maści
• parafina stała (Paraffinum solidum) – dodatek do utwardza-nia zbyt miękkich maści
2. Tłuszczowe:
• smalec wieprzowy (Adeps suillus)
• wosk pszczeli
(Cera flava)
• wosk biały
(Cera alba)
• tłuszcz z wełny owczej (Lanolinum anhydricum) 3. Beztłuszczowe – żele nieorganiczne lub organiczne, polietylenowe 4. Emulsyjne – składające się z fazy wodnej i olejowej z dodatkiem glicerolu lub sorbitolu. Stosowane do przyrządzania maści diader-malnych
Maści wypisujemy w ilości od 5 do 200 g Przy wypisywaniu maści ważne jest stężenie!!!!
1
Wzór:
Rp.
Ung. [%] [preparat] [wielkość opakowania g]
Op. [ilość opakowań]
S. Zewnętrznie...
Data.
Indometacyna w maści:
Rp.
Ung. 5% Indomethacini 30,0
Op. 1
S. Zewnętrznie, 2 razy dziennie nacierać bolące miejsce.
Data.
Maść robiona:
Rp.
[środek leczniczy]
[ilość g]
[ew.
dodatki] [ilość g]
[podłoże]
ad [ilość g] (100,0)
M. f. ung.
Da ad scat.
S. Zewnętrznie...
Data.
Maść do oczu – unguentum ophtalmicum (ung. opht.) Sporządza się je w warunkach aseptycznych na odpowiednio dobranych jałowych podłożach. Przepisywane w ilości 3-5 g. Obecnie większość maści ocznych jest gotowa i nie robi się ich raczej w aptekach.
Pilokarpina w maści ocznej:
Rp.
Ung. ophth. 2% Pilocarpini hydrochlorici 3,0
op. 1
S. Dospojówkowo, niewielką grudkę maści do każdego oka, na noc.
Data.
2
Maści o znacznej zawartości wody i specyficznym podłożu ułatwiającym przenikanie substancji czynnej w głębsze warstwy skóry. Przeznaczone do nawadniania, natłuszczania i odżywiania skóry (kosmetyczne) lub do leczenia np. stanów zapalnych z tendencją do sączenia.
Flumetazon w kremie:
Rp.
Crem. 0,02% Flumethathasoni 15,0
Op. 1
S. Zewnętrznie, 2 razy dziennie smarować chorobowo zmienione miej-sca
Data.
Żele:
Podłoże żelowe jest beztłuszczowe w związku z czym łatwo się wchłania, nie brudzi i nie natłuszcza. Żele są przydatne przy leczeniu skóry owłosionej i u chorych nie tolerujących podłoży maści i kremów.
Fluocynolon w żelu (Flucinar)
Rp.
Gel 0,025% Fluocinoloni acetici 15,0
Op. 1
S. Zewnętrznie, 2 razy dziennie smarować chorobowo zmienione miej-sca
Data.
Pasty:
Maści zawierające nie mniej niż 40% substancji stałych. Jeśli środka leczniczego jest mniej niż 40%, uzupełniamy podłoże talkiem, tlenkiem cynku, skrobią lub glinką. Pasty używane są jako typowe maści epidermalne (długo utrzymują się na skórze, wysuszają).
Pasta Lassara gotowa:
Rp.
Pastae Lassari 20,0
op. 1
S. Zewnętrznie, pasta Lassara, 2 razy dziennie smarować chorobowo zmienione miejsce.
Data.
3