REWOLUCJA BURśUAZYJNA WE FRANCJI

Przyczyny wybuchu rewolucji burżuazyjnej we Francji w 1789 r.

Przyczyny społeczne

Przyczyny gospodarcze

Przyczyny polityczne

znaczne rozwarstwienie społeczeństwa

kryzys ekonomiczny

szlachta i duchowieństwo nie było zadowolone

francuskiego

zbyt wysokie podatki nakładane na

z władzy absolutnej; pragnęło zniesienia

stany rywalizowały między sobą

społeczeństwo, głównie na stan 3

ograniczeń wprowadzonych we Francji w

tylko ok. 2% społeczeństwa (szlachta i

wydatki króla i dworu przewyższały wpływy

XVII w., przywrócenia Stanów Generalnych i

duchowieństwo posiadało prawa i przywileje

do budżetu (ujemny bilans budżetu) i budziły

ograniczenia uprawnień króla na rzecz stanów

co budziło niezadowolenie reszty (stanu

oburzenie społeczeństwa

arystokracja rodowa była niezadowolona z

trzeciego)

klęski nieurodzaju spowodowały wzrost cen

tego, że urzędy pełnili głównie ludzie

znaczna część społeczeństwa żyła w biedzie,

żywności

wywodzący się z nowej szlachty i burżuazji

głównie chłopi i snakiuloci (proletariat)

burżuazja chciała znieść podziały feudalne i

chłopi pragną uzyskać ziemię na własność

uzależnić prawa polityczne od wydatków

większość stanu 3 (biedota) chce polepszenia

ponoszonych na rzecz państwa

własnego bytu

burżuazja chciała wprowadzenia modelu

państwa, w którym władza wynikałaby z

umowy społecznej

Wydarzenia, które doprowadziły do wybuchu rewolucji:

1787 – zwołanie przez Ludwika XVI Zgromadzenia Notabli w celu nałożenia nowych podatków – nie wyraziło zgody 5.05.1789 – Ludwik XVI otworzył posiedzenie Stanów Generalnych by uzyskać zgodę na nowe podatki.

17.06.1789 – stan trzeci ogłosił się Zgromadzeniem Narodowym – reprezentantem narodu.

9.07.1789 – Zgromadzenie Narodowe przekształciło się w Konstytuantę gdy wymuszono zgodę na obrady wszystkich trzech stanów razem.

- koncentracja wojsk królewskich wzbudziła obawy o chęć rozpędzenia Konstytuanty siłą. Lud paryski obawiała się użycia wojska przeciwko mieszkańcom Paryża i opozycji

11.07.1789 – wybuchają zamieszki na terenie Paryża

14.07.1789 – zburzenie Bastylii , więzienia politycznego – wybuch rewolucji francuskiej.

ETAPY REWOLUCJI FRANCUSKIEJ 1789 - 1799

REWOLUCJA LUDOWA MONARCHIA

REPUBLIKA

DYKTATURA RZĄDY

KONSTYTUCYJNA

JAKOBINÓW

DYREKTORIATU

14.07.1789

3.09.1791 22.09.1792 2.06.1793 27.07.1794 9.11.1799

Zburzenie

Uchwalenie

Ogłoszenie

Przewrót

Przewrót

Przewrót

Bastylii

Konstytucji

Republiki

Jakobinów

9 thermidora

18 brumeireà

,

a w

ie

)

ie)

w

cie

w

rzez

iej

ó

zn

2

ia

arza

9

szej

jn

–

w

ję

o

ra

zja

szen

sk

e w

ż

in

d

7

y

o

b

b

a

cji p

w

w

o

jczy

ło

o

ecy

g

cu

o

.1

w

d

w

jn

ó

9

strią

szeg

cji P

ran

cji

ajw

la

I

calen

alen

.0

stó

w

ra

zy

u

in

y

y

jak

tu

a

„O

V

fran

O

b

2

d

N

p

o

u

ty

ra

o

y

ró

ii i o

ie lu

w

ie k

n

a

b

u

ierw

la

ia F

o

ści i d

k

ty

ó

o

arza

2

id

d

n

ltu

z A

eireà –

an

sty

d

o

k

stę

rż

y

P

iu

a X

itetu

in

d

ro

lu

zen

o

y

to

u

o

u

m

o

tu

ek

n

zji o

n

w

o

ry

stan

o

czeg

strii

staw

d

arch

ik

m

b

ja

o

an

szy

erm

b

ru

b

u

an

n

w

w

o

o

alen

ad

n

ie k

u

jo

sty

szczen

y

ecy

w

o

d

o

cja

w

ii (p

th

cie k

o

b

n

ie D

u

ie k

aw

A

ie u

u

alicji an

p

ces ż

ię

cja

k

8

a jak

o

d

y

ie lu

o

ie D

t 9

o

n

tela

p

o

tu

ro

zen

ści d

n

jn

ie m

–

ie K

t jak

ie k

p

ro

o

elg

k

tu

t 1

K

alen

a

len

o

alen

3

ró

ró

p

ad

III

ró

leo

w

w

a o

a

sze w

jecie d

w

ie”

stan

cie L

9

sty

–

w

sty

u

tat p

o

rm

y

b

w

raw

d

w

w

areszto

alen

ie I k

7

stan

n

n

k

ch

b

ró

o

o

i w

3

ro

cie B

o

ap

iu

ch

o

b

1

w

iesien

o

(lata liczo

9

stracen

p

rzew

zam

o

u

p

ą

ch

ierw

stw

ia P

u

p

ia o

o

ścię

zan

o

rzew

k

o

7

–

ierteln

p

–

k

R

trak

io

rzew

–

4

i O

–

sk

u

p

- p

–

–

–

–

ią

zień

p

o

p

–

zn

ieg

eg

1

4

w

zaję

–

9

–

–

p

ie refo

9

1

–

–

2

zen

2

2

2

3

–

–

3

–

9

–

4

5

7

rm

–

8

a

9

1

1

zen

9

9

9

zen

9

9

d

3

eg

3

9

3

sk

jn

ik

7

4

ieśm

–

9

7

9

cja

9

o

9

rzez N

7

lew

i

4

1

iek

7

9

9

ad

7

ied

7

ieczeń

7

ad

7

7

zaw

ru

9

9

7

9

cy

9

9

7

7

tu

7

F

9

p

alen

.1

ró

7

7

7

7

7

7

7

la

w

.1

m

.1

w

.1

.1

m

.1

lik

.1

–

g

zi

.1

riań

lu

a 1

i n

7

.1

ad

.1

.1

o

zy

w

8

6

k

.1

.1

4

o

7

ezp

8

9

b

1

3

–

d

.1

liczn

.1

6

.1

o

o

ziern

sn

.1

ty

1

7

p

estia

8

sty

0

p

.1

su

.0

.0

9

0

ro

.0

p

.0

.0

ro

.0

u

.0

9

4

b

6

.0

0

d

5

.0

n

.0

n

.1

1

n

ch

6

zło

1

arę

.0

.1

g

0

y

1

ieb

0

g

2

1

7

ty

an

.0

u

.0

4

.1

reg

aź

io

.0

7

2

o

7

am

.1

ład

o

u

2

C

2

p

3

1

Z

2

w

1

n

1

Z

2

rep

2

1

lu

W

6

P

2

2

5

g

rew

p

w

7

Isto

lato

2

listo

am

2

K

1

C

9

w

K

Ustaw.: Konstytuanta Zgromadzenie Prawodawcze Konwent Narodowy Konwent Narodowy Parlament: Rada Pięciuset

Rada Starszych

Wyk.: Król

Król

Rada

Komitet Ocalenia

Dyrektoriat

Publicznego

REFORMY REWOLUCJI FRANCUSKIEJ

1. Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela – 26.08.1789 r.

naturalnymi prawami człowieka są: wolność, równość, braterstwo

głosiła suwerenność ludu, równość obywateli wobec prawa, tolerancję religijną, wolność słowa i prasy

własność stała się prawem świętym i nienaruszalnym

2. Reformy Konstytuanty 1789 – 1791

zniesiono przywileje szlachty i duchowieństwa: zniesiono poddaństwo osobiste chłopów, zwolniono chłopów z opłat i posług na rzecz szlachty i duchowieństwa

wprowadzono równość wszystkich obywateli wobec prawa

wprowadzono nowy podział administracyjny Francji na 83 departamenty

wprowadzono nowy system podatkowy opodatkowując szlachtę i duchowieństwo

zlikwidowano system cechowy i cła wewnętrzne

uchwalono konstytucję cywilną dla duchowieństwa (1790): znosiła zakony, duchowieństwo zostało podporządkowane państwu, duchowni zostali urzędnikami państwowymi i od państwa otrzymywali uposażenie, duchowni musieli od tej pory składać przysięgę na wierność konstytucji, proboszcze i biskupi mieli być wybierani na swoje urzędy przez mieszkańców parafii i diecezji

upaństwowiono dobra kościelne, a następnie je sprzedano burżuazji i bogatemu chłopstwu

zakaz tworzenia związków zawodowych i organizowania strajków

3. Konstytucja 3.09.1791 r.

wprowadzała ustrój monarchii konstytucyjnej

wprowadzała trójpodział władzy

władza ustawodawcza – Zgromadzenie Prawodawcze (Legislatywa) wybierane w wyborach pośrednich na kadencję dwuletnią. Skład – 745 deputowanych. Prawo wyborcze oparte na cenzusie majątkowym obejmowało mężczyzn od 25 roku życia, którzy byli wpisani na listy gwardii narodowej, posiadali nieruchomość i nie byli służącymi (4,3 mln uprawnionych do głosowania)

władza wykonawcza – król – rządził za pośrednictwem 6 ministrów, którzy byli odpowiedzialni przed Zgromadzeniem.. Był zwierzchnikiem armii i administracji.

Dekrety królewskie wymagała kontrasygnaty odpowiedniego ministra. Posiadał prawo veta wobec uchwał Legislatywy.

wprowadzała zakaz strajków i tworzenia organizacji broniących praw robotników

nadano duże uprawnienia samorządom wyłanianym w lokalnych wyborach

4. Konstytucja jakobinów – 24.06.1793 r.

poszerzała znacznie prawa obywatelskie – obywatelom przyznano prawo do pracy, opieki społecznej, oświaty, wypowiedzenia posłuszeństwa władzy gdyby nie odpowiadała ona większości; realizowała zasadę równości obywateli wobec prawa.

władza ustawodawcza – Ciało Ustawodawcze wybierane w sposób bezpośredni; miało prawo wydawania dekretów z mocą ustawy w sprawach najważniejszych. W pozostałych kwestiach obowiązywała zasada referendum ludowego. Prawo wyborcze miał każdy mężczyzna, który ukończył 21 lat.

władza wykonawcza – Rada Wykonawcza (24 osoby) mianowana przez Ciało Ustawodawcze.

Konstytucja prawie natychmiast została zawieszona nie nie wprowadzono jej w życie

Inne reformy jakobinów:

zniesiono resztę pozostałości feudalnych; chłopi uzyskali prawo zakupu skonfiskowanej ziemi

ustanowiono płace maksymalne i zakazano strajków

wprowadzono republikański kalendarz – rok dzielił się na 12 miesięcy (każdy po 30 dni), a miesiące na dekady (po 10 dni). Pozostałe 5 dni uznano za święta rewolucyjne.

Zniesiono niedziele. Nadano miesiącom nowe nazwy. Zaczęto liczyć lata od 22.09.1792

r. (powstanie republiki)

5. Konstytucja 22.08.1795 r.

potwierdzała nienaruszalność własności prywatnej i rozdział Kościoła od państwa. Nie potwierdzała prawa do pracy, opieki socjalnej, edukacji czy wypowiedzenia posłuszeństwa.

władza ustawodawcza – Parlament dwuizbowy: Rada Pięciuset która miała prawa wysuwać projekty uchwal oraz Rada Starszych, która uchwalała ustawy. Obie izby były wybierane w wyborach pośrednich. Prawo wyborcze zostało oparte na cenzusie majątkowym i obejmowało mężczyzn płacących podatki, którzy nie byli służącymi i znajdowali się na liście gwardii narodowej. Czynne prawo wyborcze – 21 lat, a bierne – 40

la. Elektorzy musieli mieć skończone25 lat.

władza wykonawcza – Dyrektoriat, w skład którego wchodziło 5 Dyrektorów zatwierdzonych przez Radę Starszych. Mianował i odwoływał ministrów, najwyższych urzędników państwowych i dowódców wojskowych. Posiadał wyłączne prawo do prowadzenia polityki zagranicznej