Zagrożenie pożarowe lasów

Pożary są głównym i najniebezpieczniejszym zagrożeniem dla naszych lasów. Ogień szybko ogarnia

ogromne połacie drzewostanów, doszczętnie niszcząc trwające od wieków działanie przyrody. Po

pożarze las odradza się przez dziesiątki lat. Zagrożenie pożarami polskich lasów należy do

najwyższych w Europie, a w rejonach Sudetów przybrało charakter klęski ekologicznej.

Czynniki wywołujące pożary

Głównym czynnikiem stymulującym pożar są długotrwałe susze powodujące słabą wilgotność ściółki oraz

jej zwiększoną podatność na ogień. Jednak ogień nie zapali się sam, tylko w rzadkich przypadkach pożary

powstają w wyniku zjawisk przyrody, np. uderzenia piorunu.

Około 95 proc. wszystkich pożarów lasu powodowanych jest przez nieodpowiedzialne zachowania

człowieka - nieostrożne obchodzenie się z otwartym ogniem, palenie ognisk i tytoniu w lasach,

bezmyślne wyrzucanie niedopałków papierosów z samochodów i pociągów. Niejednokrotnie przyczyną

pożaru staje się wypalanie łąk i ściernisk w pobliżu lasu.

Skutki pożarów

Giną rośliny i zwierzęta

Dla świata przyrody pożary to wielka katastrofa ekologiczna. W pożarach giną chronione i cenne gatunki

roślin - już przy 50 st. C następuje śmierć tkanek roślinnych, a temperatura na powierzchni gleby

dochodzi do 700 st. C. Uszkodzeniu ulegają rośliny dwuliścienne, ich korzenie, łodygi i liście. Następuje

selekcja negatywna, giną trawy, najcenniejsze i delikatne gatunki ziół, pozostają rośliny głęboko

korzeniące się. Zniszczona zostaje flora bakteryjna przyśpieszająca rozkład resztek roślinnych

i pozwalająca roślinom asymilować azot atmosferyczny.

Lasy, łąki, zakrzaczenia i zadrzewienia śródpolne są miejscami życia ogromnej liczby gatunków owadów,

są ostoją ptaków i zwierząt. Wszystkie one giną wraz z płonącą roślinnością. Przy wypalaniu umierają

mrówki, pełniące bardzo ważną ekologiczną rolę sanitariuszy pól i lasów (niszczą szkodliwe owady,

przewietrzają glebę, zjadają resztki roślinne oraz zwierzęce ułatwiając rozkład masy organicznej

i wzbogacając warstwę próchnicy. Ofiarami podpaleń są też drapieżne owady, żaby, których populacja

maleje z roku na rok, jeże, krety zjadające drobne gryzonie, młode zające, ptasie pisklęta i jaja. Gromady

ptaków, które mają tereny lęgowe na łąkach, w przydrożnych rowach, krzewach - giną w płomieniach.

Swoje siedlisko, miejsce bytowania tracą setki gatunków leśnych i polnych ssaków.

Toksyny w powietrzu i niszczenie gleby

Podczas wypalania i pożarów powstaje dym, którego podstawowymi składnikami są toksyczne

węglowodory z benzo-a-pirenem - dla ludzi kancerogenne, dla przyrody śmiercionośne. Zasnuwające

krajobraz dymy uniemożliwiają pszczołom oblatywanie łąk, co zmniejsza liczbę zapylonych kwiatów

i w konsekwencji obniża plony roślin. Do atmosfery przedostają się duże ilości dwutlenku węgla, siarki

i węglowodorów aromatycznych o właściwościach rakotwórczych. Naukowcy zajmujący się morfologią

gleby podkreślają, iż znacznemu obniżeniu ulega ilość resztek organicznych zawartych w glebie,

wypalana jest próchnica wypełniająca przestwory między mineralnymi grudkami ziemi i pęczniejąca pod

wpływem wilgoci. Przyczynia się to do kurczenia gleby i powstawania szczelin, spękań, co prowadzi do

erozji głębszych warstw gleby. Wypalona ziemia jest bardziej narażona na erozję wietrzną oraz wodną

(głównie na stokach). Ekolodzy alarmują -zamiast spalać resztki roślinne lepiej je kompostować

i w postaci próchnicy ponownie wprowadzać do gleby.

Las jest otwarty dla wszystkich, ale żeby nasz pobyt w lesie nie naruszył jego harmonii musimy pamiętać

o kilku zasadach. Duże znaczenie ma odpowiednie zachowanie się każdego z nas w lesie lub jego

okolicy, a przede wszystkim przestrzeganie zakazu posługiwania się otwartym ogniem na terenach

leśnych iw jego sąsiedztwie.

Tereny leśne są szczególnym miejscem ze względu na bogatą faunę i florę, którym zagraża nawet

najmniejsze źródło ognia. Charakterystyka lasu sprawia, że poruszanie po nich jest utrudnione,

a odnalezienie miejsca pożaru i jego ugaszenie, bywa często bardzo czasochłonne. Należy pamiętać, że

najlepszym sposobem na zmniejszenie pożarów w lasach jest po prostu zachowanie ostrożności.