Prognozowanie zagrożenia pożarowego 9.11.09

W latach 40 w ZSRR- Niestierow opracował kompleksowy wskaźnik zapalności. Modyfikacja wg PIHN

Wn=K[Wn-1+(dt)]

gdzie: Wn-1 wskaźnik z dnia poprzedniego, K współczynnik opadowy

Stopnie zagrożenia:

I brak zagrożenia<300

II zagrożenie małe 301-500

III zagrożenie średnie 501-1000

IV zagrożenie duże 1001-4000

V zagrożenie…

Metoda Dandrego/Dandry wyróżnił 2 okresy fenologiczne: wiosenne i letni

g = E(t +d) -wskaźnik zapalności gdzie t-temperatura, d-niedosyt wilgotności

Okres wiosny od zajścia śniegu do chwili gdy rano osiągnie wys. 6-8 cm

Okres lata do 15 września

Poprawki: na siłę wiatru, opadowa

Klasy zagrożenia

Wiosna Lato Klasa

0-19 0-65 brak zagrożenia

20-33 66-115 małe z.

116-180 średnie

181-300 duże

301-325 b. duże

>325 wyjątkowe

Kolejna metoda Kezego

WZP=E(t+10) se 13- wskaźnik zagrożenia pożarowego

T13-temp. O 13 , se - niedosyt wilgotności

Poprawka: opadowa i fenologiczna

Najwyż. Zagrożenia do momentu gdy pojawią się liście brzozy

w nm WZP

1-4,9 2

5-9,9 4

10-19,9 odnowa

>20 ?

Ta metoda określa klasy zagrożenia

501-2000-wys. Poż(prawdopodobnie) <20%

2001-4000- od 20 do 40%

Metoda IBL- stosowana w Polsce, powstała w latach 70.Obecnie jest 43 strefy zagrożeń.Wykonuje się 2 pomiary o 9 rano i 13 popołudniu.Zbiera się o 9 ściołe i określa się jej wilgotność.Klatka metorologiczna na wysokości 0,5 m tam określa się wilgotność powietrza.Pomocnicze pkt. Pomiarowe służą wprowadzeniu korekty.

Sposoby postępowania na wypadek powstawania pożaru lasu.Tworzonę na oparciu ustawy o odw. Przeciwpożarowej z 24 sierpnia 1991 roku

Sposoby postępowania sporządzają: nadleśnictwa i PN, komendy …. O pow. Leśnej powyżej 100 ha

Części składowe wyżej określonego dokumentu powinny stanowić:

-Informacje ogóle o terenie leśnym a w tym: podział na jednostki gospodarcze,siedziba jednostki, chroniona powierzchnia leśna, przynależność administracyjna

- Pożar lasu:wyszczególnić obszar o największym zagrożeniu,przydzielić do kategorii zagrożenia pożarowego

-Dane organizacyjno-techniczne ochrony pożarowej: wykaz adresowy pkt. Wraz z systemem łączności z nimi, schemat łączności -wykaz telef. I radiotelef.,wykaz i rozmieszczenie własnych sił i środków ratowniczych, wykaz pkt. Czerpania wody wraz z ich pojemnością, lokalizacja baz lotniczych i najbliższych lądowych operacyjnych, wykaz dróg pożarowych, wykaz pkt. Pomiaru wiartu-sposób łączności, ustalenie zasady współdziałania z organizacjami administracyjnymi państwa, mapy, mapa przeglądowa ochrony pożarowej lasu w skali 1:50 tys lub 1:25 tys., zestaw map leśnych w skali 1: 10 tys-na mapach powinno się zaznaczyć istniejące lądowiska

„Sposoby postępowania….” Powinny być uwzględniane z właściwymi terytorialnie badaniami rejonowymi PSP

„Sposoby…” wykonuje się w 2 egzemplarzach, co roku aktualizują te dokumenty

Ograniczenie ryzyka pożarowego:

-unika się zostawiania w lesie odpadów pozrębowych, gałęzi, drewna, czubów oraz innych suchych materiałów roślinnych.Zakazy te dotyczą lasów bez względu na własności

-podsadzania z gat. Liściastych uniemożliwiają rozwój zwłaszcza roślinności trawiastej

Lasy Państwowe mają obowiązek o prawidłowym umieszczeniu parkingów, pól kempingowych należy je wyposarzyć w urządzenia stosowane do gaszenia pożarów,tablice do konieczności zachowania bezpieczeństwa pożarowego, wykonanie i utrzymanie pasów pożarowych

Pasy przeciwpożarowe-Na pasach drzewka podkrzesuje się do wysokości 2m, usuwa się cały posusz

Drzewa i krzewy przeznaczone do zagospodarowania pasów:

Brzoza brodawkowata, olsza czarna, dąb czerwony, robina,jerzyna,karagana , wierzba piaskowa,róża dzika,topola-wprowadza się je głównie na siedliska borowe

Zabiegi hodowlane obniżające zagrożenia pożarowe.

Faza przygotowania gleby:unikanie wyorywania bruzd( w nich gromadzi się ścioła),bronowanie leśne broną talerzową, likwidacja trzcinnika, przyśpieszenie mineralizacji gleby

Faza uprawy:ochrona upraw przed szeliniakiem i zmiennikami, ochrona przed zwierzyną i nornikami, maksymalnie szybkie zaprowadzenie uprawy do zwarcia

Faza młodnika:ochrona przed zwierzyną płową, przerzedzanie w celu osiągnięcia większej grubości strzał(przeciwdziałanie do powstawania okiści) , podawanie dolnej granicy strefy występowania igieł i niedopuszczenie do nadmiernej kondesacji biomasy na jednostce powierzchni

Faza tyczkowiny i drągowiny:okrzesywanie ocienionych drzewek do końca strzał,maksymalne podkrzesywanie dolnej granicy strefy występowania igieł i martwych gałęzi

Faza drzewostanu starego:II Pietro z gat. Liściastymi-Powierzchnia pod liniami wysokiego napięcia obsadzona do 2 m,na powierzchni powyżej 6 ha stosuje się wysadzanie lasów z gat. Domieszkowych

Metoda wykrywania pożarów w lesie:

-Naziemna:ruchowa i stacjonowana(telewizja przemysłowa, dostrzeganie pożarowe)

-Lotnicza samoloty patrolotnie i motolotnie - tam gdzie lesistość< 30%

Telewizja wtykowa -aparatowa?:

Kamera 5-6m nad koronami,urządzenie do zdalnego kierowania głowicą,monitor, stosuje się je w zwartych kompleksach leśnych,lokalizuje pożar w promienu 15-20m

W dostrzegalniach, co najmniej 2 nadleśnictwa posiadają obserwator na urządz. Do kątowego mierzenia-gdy widzi powierzchnie pod określonym kątem widzi pożar.

Inne systemy na świecie:

-urządzenie w samolocie do obserwacji na granicy podczerwieni np. w Kanadzie

-Stacjonarny system kamer oparty na podczerwieni sporządzony z kontynentem na Syberii

-System satelitarny

Ekologiczne następstwa pożarów leśnych:

-wzrost zagrożenia ze strony foliofagów(pożary przyziemnne)

-masywny pojaw kambio i ksylofagów

-pojaw specyficznych grzybów patogenicznych: przyczepka falista,garastnica wypaleniskowa

-zamiany warunków klimatycznych

-wahania temp.

-wzmożona turbulencja powietrza

-zmiana stosunków wodnych

-zmiany w glebie

-wymywanie składników pokarmowych z powietrza i gleby

Konsekwencje:

-problemy z odtworzenia życia biologicznego

-zwiększenie nakłady na ochronę

- konieczność stałej ingerencji w rozwój drzewostanu

Ochrona przed pożarami

Liczba pożarów rosła do lat 90 (najwięcej pożarów w latach 91-95). Obecnie powierzchnia pożarów mniejsza niż 1 ha. Pożar w nadleśnictwach Postrzebowicach, Olkusz i Rudy Raciborskie opanowały obaszar 10 tys. Ha lasów. W 2005 powierzchnia pożarów spadła do 0,27 ar( lepsza technika wykrywania i zawalczania). W woj. Mazowieckim największe zagrożenie pożarowe

I kategoria zagrożenia: Katowice, piła, poznań, szczecin, toruń, wrocław, warszawa, zielona góra

III kategoria zagrożenia: Kraków i Krosno

Średnie koszty ochrony przeciwpożarowej lasu na 1 ha -21,22 zł Warszawa

Średnia roczna strata na 1ha lasy- 2,49 zł Katowice

Ekologiczne uszkodzenia 14,08 zł Katowice

Rodzaje pożarów lasu:

-pożar podpowierzchniowy(torfowo-murszowy)-spaleniu ulega warstwa torfowo murszowa, zniszczenie środowiska leśnego, ginie flora i fauna glebowa, drzewa się obalają-rzadkie w naszych warunkach

-pożar pokrywy gleby-runo wraz podszytem ginie, materia organiczna spala się, raczej nie dochodzi do uszkodzeń drzew; pożar pokrywy glebowej jest groźny gdy występuje na terenie emisji przemysłowych, dochodzi do braku rozkładu materii organicznej co prowadzi do dużej intesywności ognia

-pożar całkowity drzewostanu-ulega spaleniu profil pionowy drzewostanu

-pożar pojedynczego drzewa-gdy dochodzi do wyładowań atmosferycznych-piorun

Wielkość pożaru lasu

Ugaszona w zarodku 0,05 ha 13%

Małe 0,05-1,00 63%

Duże 1,00-10,00 22%

Bardzo duże powyżej 100

Zagrożenia pożarowe kształtują poszczególne czynniki:

-możliwość pojawienia się zarzewia ognia zdolnego do zapalenia pokrywy gleby

-rodzaj i charakter materiałów palnych znjadujących się w miejscach pojawienia się zarzewia i ich ilość rozmieszczenia na powierzchnie leśną

-warunki meteorologiczne determinujące wilgotność pokrywy gleby i innych materiałów znajdujących się w lesie oraz powietrza, a przez to decydujące o możliwości zapalenia się lasu.

Pożary samoistne w USA, Australi, Afryce

Pożary od wulkanów

Ssaki/ptaki i takie tam 14.12.09

Ssaki-zjadają larwy i poczwarki

Znaczenie ptaków owadożernych w ochronie lasu.Gradacja szczotecznicy szarawki-żeruje na liściach buka,stan gradacji w latach 20 XX wieku w Niemczech nie występowała tam gdzie znajdowała się spora liczba ptaków

Gradacja brudnicy mniszki w Puszczy Romnickiej

Ptaki owadożerne które zjadały brudnice mniszke-sikorka bogatka(gąsienice motyli),czubatka(gąsienice i poczwarki);sosnówka,zięba,sójka,muchołówka żałobna,pełzacz,kowalik, dzięcioł duży,kukułka( w strefie przykorowej)

Pokarm przynoszony pisklętom m.in.:omacinowate,miernikowcowate,siwkowate,zwójkowate.Zwójkowate od ok. 20 lat wywołują duże szkody-brak lat nasiennych problemy z odnowieniem dębu.Skład gatunkowy ptaków owadożernych w środowisku leśnym i czynniki decydujące o ich występowaniu.

Gęstość zasiedlana przez ptaki zależy od:

-od rodzaju leśnego środowiska

-występowania odpowiednich miejsc do założenia gniazd

-minimalna przestrzeń życia

-zasób żyzności

Rodzaje środowisk:

-Bs:zięba,skowronek borowy,sikorka czubatka,lelek,trznadel

-Bśw:drozd śpiewak,trznadel,zięba,rudzik,kos,bogatka,dzięcioł duży,świstunkaa,wilga,dzierzba gąsiorek

-BGśw:zięba,sikorka sosnówka,pierwiosnek

-BM i LM:dzięcioł czarny i zielony,kowalik,sikorka modra

-Dąbrowy:szpak,sikorka bogatka,sikorka czarnogłówka,grubodziób,kos,słowik

-Buczyna:rudzik,kos,muchołówka mała,świstunka

Terytorializm w okresie lęgu:trznadel 50m(promień terytorium),świstunka 60-80m,rudzik 80m,świergotek drzewny 100-120m,pierwiosnek 40-50m»wszystkie mają gniazda na ziemii

Wijące gniazda na krzewach:

-pokrzewa ogrodowa do 50m

-pokrzewka jarzębatka do 50m sprowadza się dla nich specjalne krzewy i . formuje się je odpowiednio

-pokrzewka czarnobista do 50m

-pierwiosnek do 50m

Zakładanie gniazda na drzewach:

-dzwoniec 30-40m

-zięba 40-60m

-drozd śpiewak 60-80m

-dzierzba gąsiorek do 100m

-kos 100-120m

-wilga do 300m

-srokosz ponad 1000m

Zakładanie gniazd półotwartych np. pod oderwaną korą:

-Pełzacz leśnym 120-150m

- muchołówka szarawa 50m rozwiesza się budki otwarte

-muchołówka mała 50m

Ptaki które zakładają gniazda w dziuple:

-sikorka bogatka 30-50m

-muchołówka żałobna 40-50m

-sikorka modra,uboga,czarnogłówka,sosnówka

-kowalik

-dzięcioł mały,czarny,zielony,średni i duży»500-1500m w rozproszeniu

-mazurek i szpak»nie przestrzegają swojege terytorium

Strefy żerowania ptactwa w lesie:

-strefa przyziemna:kawka,dudek,kos +krzaki leśne

-krzewów:dzierzba, słowik

-pni:kowalik,dzięcioł,pełzacz

-konarów:kukułka,wilga,drozdy,kraska(jeśli chodzi o kraske w Pl lasach nie ma znaczenia)

-przykoronowa:muchołówka i pleszki

Gdy zaprzestano wypasu bydła w lesie,kraska wymarła

Lelek kozodój greccy pasterze tłumacząc marność udoju wskazywali na lelki

Brudnica mniszka w drzewostanie Św i So

-gąsienice V/VI-sikorka bogatka sosnówka i czubatka,pełzacz,kowalik,dzięcioł mały

-poczwarka VI-sikorka bogatka sosnówka i czubatka,kowalik, pełzacz

-motyl VIII-lelek,sikorki,szpaki,zięba,muchołówka żałobna

-jajo VIII-IV-sikorki,pełzacz,kowalik,sójka i dzięcioły

Jaja zwójki zieloneczki przelegują przy łuskach pączków śpiących

Potrzeby ptaków w okresie lęgu

Woda-pobierają ją wraz z pokarmem, chętnie wykorzystują ją do kąpieli uzupełniając ją w organizmie.Najczęściej przy zbiornikach wodnych:zięba,sikorka,czubatka.Należy podawac pojemniki dla ptaków np.plastikowe

W okresie legów ptaki nie oddalają się na odległość większą niż 400 m, w lesie co 800 m pojniki.

Budowa budek lęgowych.Różne typy budek ( wg 5 sokołowskiego)

Średnica otworu wylotowego

A1 27mm»sikorki bez bogatki

A 33mm»sikorki,pełzacz,kowalik

B 47mm»szpak,krętogłów,dzięcioły,kowalik,bogatka

D 85mm»dudek,krętogłów,kowalik,muchołówka

Półotwarte muchołówka szara,kopciuszek,pełzacz,rudzik,pliszka siwa

Budka typu D często zamieszkiwane przez ptaki drapieżne i ssaki drapieżne.Budki po lęgach należy czyścić-jesienią,dno budki powinno być posypane trocinami.Dzięki czyszczeniom chroni się ptaki przed chorobami zwłaszcza chodzi o pasożyty.Budki wzdłóż lini podziału powierzchniowego lasu na wysokości ok. 4m(kilka metrów od lini oddziałowej,ostępowej).Ptaki nie mają preferencji co do wysokości ale otwór wylotowy powinien znajdować się po wschodniej stronie.

Ilość budek max. 25/ha, najwięcej budek typu A ok. 65%, typu B 25%, typu A1,półotwarte i typu D reszta

Czyszcząc budki możemy dokonać inwentaryzacji zasiedlenia.Dokarmianie ptaków zwłaszcza zimą, rozmieszcza się karmę w postaci tłuszczu niesolonego z nasionami roślin oleistych w postaci kul.Jeśli zaczyna się dokarmianie ptaków musi trwać cały czas.

Ochrona lasu przed szkodami ze strony zwierząt kręgowych 12.10.09

Szkoda leśna-strata gospodarcza wyrażoną zniszczeniem lub uszkodzeniem substancji leśnej-drzewostanu.

Ekonom-zmniejszenie możliwości konsumpcyjnych czyli zaspokojenia określonych potrzeb przez uszkodzony las.

W praktyce ocena szkód polega określeniu procentu uszkodzonych drzew w wszystkich lub wybranych drzewostanach.

Szkody w drzewostanach czyli uszkodzenia drzewostanów mające znaczenie gospodarcze pojawiają się w momencie gdy dochodziło koncentracji uszkodzeń, których skutki są niemożliwe do usunięcia w trakcie normalnych czynności gospodarczych.

Uszkodzenie-szkoda-problem gospodarczy:

-zwierzyna

-ptaki

-gryzonie drobne

Zwierzyna-ta zwierzyna na które prawo łowieckie dopuszcza dokonywanie polowań ( zwierzyna drobna,płowa,czarna)

Szkody od zwierzyny:

-zgryzanie» pędów szczytowych

-spałowanie» zdzieranie kory ze strzał

-wydeptywanie

-czemchanie» wycieranie swędzącego scypułu przez samce zwierzyny płowej

Zgryzanie- tworzenie się tzw. Form pastwiskowych, świerk kłujący źle rośnie w zwarciu

Spałowanie:

-letnie» łupanie

-zimowe» struganie

Zwierzyna lata 90 dochodzi do ogromnych szkód, praktycznie istniały drzewostany młode bez uszkodzeń. Obecnie znacznie mniej szkód.

Sarna- wydeptywanie i zgryzanie -bardzo uciążliwa(po niej jeleń)

Jeleń-spałowanie( potem sarna? ?? i łoś)

Metody biologiczne-priorytetowe :

a)zabiegi oddziaływujące bezpośrednio na zwierzynę

-zachowanie równowagi- pojemność w łowisku

-poprawa naturalnych warunków wyżywienia

-racjonalne dokarmianie zwierzyny

-zakładanie wodopojów

-zakładanie lizawek i solnisk

-zapewnienie spokoju w zwierzynie

Do 1999 roku mówiono o pojemności łowisk ustalono pewne graniczne liczby zwierzyny w łowisku. Przeliczono je na jednostki jeleni. W zależności od klas bonitacyjnych została określona jednostka jelenia j.j

Określona liczebność nie powinna skutkować uszkodzeń

Klasa bon. Siedlisko Pojemność w j.j1000ha

I BMw, Bśw, BMśw reg.dol. 36-45

II LM, Lśw, Olj, Lw,Łl,Olg 25-35

III Bs,Bb, reg. gór <24

Jednakże ta metoda się nie sprawdziła.

Jedynie kryterium decyduje o liczebności jeleniowatych-poziom szkód(obecnie)

<Struktura płciowa i wiekowa ma duże znaczenie. Jelenie gromadzą się w chmarach o i liczebności decyduje liczebność samców biorących udział w rykowisku. Jeśli jest wiele byków dochodzi do rozbicia chmar a z tym wiążę się kumulacja szkód. Struktura wiekowa-młodzież z łaniami, dochodzi do dużych strat, redukcja młodych osobników przez rozproszenie.

<Poprawa warunków wyżywienia. Należy zwierzynie dostarczać alternatywnej karmy pochodzenia naturalnego:

-odśnieżanie pługami wrzosowisk borowych

-poletka żerowe 1ha/1000ha lasu

-zakładanie pasów zaporowych(wrz,bez cz,jrz,żarnowiec,leszczyna,łubin trwały)

-utrzymanie gatunków ogryzowych w drzewostanie

<Gatunki zgryzowe dla zwierzyny płowej, dużej zdolności odroślowej( robinia, jrz, drzewa owocowe, db, bk, kasztanowiec, a także jeżyny, maliny,głóg, borówki, jesion

<Pasy zaporowe- na trasach przejść na pola uprawne

<Racjonalne dokarmianie-wykładanie drzew do zgryzania i spałowania

Wierzba iwa-jest gatunkiem atrakcyjnym

Jednakże należy zwracać uwagę na gat. uszkodzone na:

-uprawach(zgryzanie jd,js,db)

-spałowane So i Św

<Aby ograniczyć ryzyko uszkodzenia te drzewa powinno się wykładać» czas wykładania-jesień wczesna by przyzwyczaić zwierzynę do dostępności karmy, wykładanie jej aż do wiosny.

<Miejsce- warunki wysokościowe. W zimie chmary schodzą niżej-łatwiej im zdobyć pokarm 400-600 m.n.p.m

Zwierzyna ma ostoje zimowe w pobliżu tak by to nie było za blisko upraw i młodników.

<Gatunki które w danych warunkach są uszkodzone» wykładać drzewa z górnej warstwy, krzywe - te które usuwa się podczas zabiegu

<Sposób-wierzchołek drzewa podnosimy do 4- 1/1,2m by brzeg nie zasypał:

- nigdy nie pojedynczo» w górach

- należy kontrolować-jeśli zgryzone- następna seria

Dobrze wykorzystać zabiegi trzebieżowe ( od razu można zostawić niektóre drzewa) i dopiero później wyrobić sortyment i uprzątnąć

<Lizawki -zachęcają do korzystania z drzew ogryzowych wokół wodopoju

<Zakładanie wodopojów- tworzenie oczek wodnych

<Zapewnienie zwierzynie spokoju:

-szlaki nie powinny przecinać ostoi zwierzyny

-nie należy wchodzić do ostoi z wykonaniem prac gospodarczych

b)Zabiegi hodowlane i ochronne w stosunku do drzew nasiennych na uszkodzenia przez zwierzynę płową

- wprowadzenie gatunku I wyboru pod osłoną gatunków który nie jest atrakcyjny ( np. w Sudetach buk pod osłoną sosny czarnej- długie igły nieatrakcyjna)» to okazało się nie udane -ogryzanie w Sudetach

Jawor atrakcyjny jako żer pędowy- wprowadzony z podsiewem modrzewia-modrzew tworzył kołnierz ochronny.

W górach można sadzić jodłę w cieniu karpy

-stosowanie żywokołów grube pręty z drzew które się ukorzeniają (wrz, tp, wiąz), wbija się je na 70 cm, gdy drzewo chronione wyrośnie żywokoły się obcina i tworzą krzewy

Metody mechaniczne:

a)metody ochrony powierzchniowej:

-płoty

-ogrodzenia elektryczne» u nas raczej niestosowane

-potykacze

-urządzenia odstraszające ( akustyczne, optyczne)

b)metody ochrony inwidualnej

<Płoty- max do 0,5 ha gdzie gatunki są najbardziej atrakcyjne dla jeleniowatych

Słupki z topól, wierzby, osiki» te słupy ukorzeniają się

<potykacze na wys. Ok. 70 cm wokół drzew najbardziej cennych

< akustyczne- tam gdzie zagrożenie w uprawach polowych np. samopały

<optyczne- stosuje się je tam gdzie zbudowano nowy płot wykorzystuje się różne elementy paski folii, puszki, strachy

Szkody w lasach spowodowane przez przemysł i sposoby ich ograniczenia 11.01.10

Źródła:

-energetyczna

-transportowa

Związki szkodliwe rozprzestrzeniają się za pomocą wiatru później w wyniku depozycji mokrej opadają na ziemię.

Transgraniczne przenoszenie zanieczyszczeń( Norwegia, Szwecja, Szwajcaria, kraje Beneluksu do nich docierało najwięcej zanieczyszczeń z innych państw- 1990)

W Polsce 47% zanieczyszczeń z innych państw

Kwaśny deszcze- ph nieco powyżej 5, bardzo kwaśny deszcz ok. 4 nieco ponad, kwaśne rosy 2,6-2,7 ph

Powstawanie ozonu- 3 warstwowy, toksyczny dla roślin( powstaje on z NO2 pod wpływem światła). Powoduje masowe uszkodzenia roślin zwłaszcza na terenach górskich.

Najniebezpieczniejsze związki:dwutlenek siarki,tlenek azotu kwaśny desz.

Tlenek azotu, węglowodoru ozon uszk. aparatu asymilacyjnego

Kwaśny deszcze dostaje się do gleby- SKUTKI:

-zakwaszenie gleby( więcej jonów wodorowych)

-metale ciężkie( ołów, kadm) też powodują zakwaszenie

W kompleksie sorpcyjnym pierwiastki biogenne wokół grudki gleby np. Mg 2+, Na+, Ca2+

Buforowanie- wymiana jonów podczas odżywiania korzeni za pierwiastki biogenne oddaje jon wodorowy wciąż zachowana jest równowaga

Rozkład materii-przywracanie pierwiastków biogennych.

Gdy kwaśne deszcze- duże ilości jonów H+(głównie z kwasu H2So4) odpychają jony Mg2+ Ca2+ w głąb profilu gleby, w związku z czym rośliny nie mogą pobierać pierwiastków biogennych.

Najpierw w procesie buforowania biorą udział pierwiastki jednowartościowe potem dwuwartościowe, gdy brak już biogennych, w procesie buforowania bierze udział glin i kadm ( rośliny same się zatruwają)

Różna wrażliwość na zakwaszenie:

-gleby ubogie np. bielicowe( mała ilość opadów kwaśnych, znaczne pogorszenie stanu gleby)

-gleby żyzne np. brunatne (dużo pierwiastków biogennych,duża ilość opadów by zmienić stan gleby)

W wyniku zakwaszenia:

-wymywanie pierwiastków biogennych

-ujemny wpływ na organizmy glebowe( 2 grupy, do 1 grupy należą grzyby mikoryzowe , rośliny mające zdolność pobierania wody i pierwiastków biogennych, gdy korzeń jest odsłonięty jest narażony na atak grzybów patogenicznych do drugiej grupy należą te które rozkładają materie organiczną-przywracanie pierwiastków (proces rozkładu i spalania)

Jeśli organizmy zabite(gruba warstwa nierozłożonej ścioły) utrudnia odnowienie-niedopuszcza pierwiastków biogennych do gleby.

Uszkodzenie systemu korzeni- zaburzenie równowagi w dostarczaniu odpowiedniej ilości wody, dochodzi do :

-wzrostu zagrożenia przez wiatry

-aparat asymilacyjny wypełniony kwaśnym deszczem

-uszkodzenie aparatów szparkowych( komórki przyszparkowe stają sztywnieć)

-blokowanie magnezu w chlorofilu( Mg jest katalizatorem w procesie fotosyntezy)-zmiana barwy igieł i liści następnie opad

-zmywanie wosków z powierzchni liści i igieł- zwiększa to wrażliwość na niskie i wysokie temperatury oraz infekcje patogeniczne grzybów

Komórki przyszparkowe sztywnieją i nie mogą regulować turgoru, niekontrolowane wnikanie tlenków siarki i azotu-zmiana barwy igliwia

Pyły:

-ograniczenie dostępu światła a tym samym asymilację

-ciemne pyły- przegrzewanie aparatu asymilacyjnego

-pyły alkaliczne (z cementowni)-nekrozy na liściach, zatykanie szparek i ograniczenie transpiracji oraz oddychania. Czasem pyły alkaliczne mogą dać pozytywne skutki, tam gdzie występuje duże zakwaszenie gleby

Objawy uszkodzenia drzew leśnych przez emisje przemysłowe:

-dla iglastych- utrata starych roczników aparatu asymilacyjnego( gdy więcej-ich liczba spada do 1-2 roczników)

-dla liściastych- powstają pędy skręcone, a tym samym inny pokrój gałęzi

Sygnały świadczące o wysokim poziomie uszkodzenia:

-utrata aparatu asymilacyjnego( w wierzchołkowych partiach duża zawartość związków toksycznych)

-zwisające pędy na gałęziach, pędy zastępcze krótkie stojące do góry

Wyróżnianie dawnej strefy uszkodzeń. Cały czas powierzchnia drzewostanów uszkodzonych przez zanieczyszczenia, w I strefie słabe zanieczyszczenie są III strefy

Gryzonie drobne 26.10.09

Gryzonie drobne:

-karczownik zwyczajny

-nornik bury i zwyczajny

-nornica ruda

-mysz leśna i zaroślowa

Na liczebność populacji gryzoni wpływa:

-wiek i skład gatunkowy drzewostanu

-typ siedliska

-skład runa leśnego

-poziom wód gruntowych

-pogoda

-warunki osłonowe

-sąsiedztwo pól uprawnych

Najgroźniejszy karczownik ziemnowodny- długość ciała do 20 cm, podziemny tryb życia. Kopię długie, rozgałęzione nory(ziemia z nor wyrzucana jest na zewnątrz). Zjada korzenie roślin, zimą ogryza korzenie drzew i krzewów do tego stopnia aż obumierają.

Nornik polny- występuje w młodych d-stanach

Nornikowate- groźne myszy uszkadzają nadziemne części

Metody prognozowania:

-chwytanie i liczenie gryzoni( przez wkopywanie pojemników do gleby)

- liczenie uszkodzeń, nor lub odchodów

Zliczanie czynnych nor-zasypuje się otwory……… i po 24h oblicza się ile z nich otworzono.

Metody chemiczne trzy typy środków( przeciwko szkodnikom roślinożernym):

-preparaty trujące np. do zwalczania gryzoni

-preparaty biochemiczne wywołujące zakaźne choroby- epidemiczne

-związki hormonalne zmniejszające potencjał rozrodczy

W Polsce preparaty trujące na razie w praktyce

Zwalczanie chemiczne:

-Świece Arrex i Fumin oraz spaliny samochodowe-karczownik

-nornik polny- zatruty fosforkiem cynkowym 01 AB 0,5-2,0 i 4 kg w październiku i listopadzie przy użyciu dozowników

-karczownik ziemnowodny-Polytanol GR 5-10 kg-granulat, używa się go w październiku w norach czynnych

Zabezpieczenie mechaniczne:

-naczynia wkopane w ziemie

-pułapki kleszczowe(wsuwowę w nory)

-rowki chwytne 30-40 cm głębokie i szerokie na 20 cm

-podtapianie nor za pomocą wody

W rowku naczynie z wodą co 10 m

Wypłaszanie:

-na metalowym pręcie plastikowa butelka z odciętym denkiem

Biologiczne zwalczanie:

-poprawa warunków życiowych ptaków drapieżnych-budki lęgowe, czatownie(wykaszanie miejsc wokół czatowni)

-inni wrogowie: żmija, zaskroniec, miedzianka

Ptaki zwabia się w miejscu występowania gryzoni np. na uprawach tyczki 1/0,5 ha-ok. 6m

Ograniczanie liczebności:

-ssaki drapieżne: lis, jenot, kuna leśna, tchórz, łasica

Lis 69,9% jego diety stanowią gryzonie od 1700-5500 szt/rok; dzik 10 % diety; tchórz 18%; kuna 41,3-60 %; jenot 19-50%

-ptaki np. pustułka

Ryjówka żywi się bezkręgowcami, małymi kręgowcami, potrafi zniszczyć 90% populacji nornika polnego.

W czystym siewie rośliny uprawne: gryka, gorczyca, cykoria, wilczomlecze, szachowiec-trujący dla ludzi u gryzoni powoduje degradacje wątroby; czosnek, mięta, rumianek-dobre skutki wysiew łanowy

Wypłaszacze- gałązki tui, liście i pędy orzecha włoskiego, liście czarnego bzu

Chemiczne środki ochrony roślin 4.01.10

Szkodliwe organizmy- ujemny wpływ na rozwój roślin i zwierząt, których prosperowaniem jest zainteresowany człowiek.

W ekosystemach naturalnych brak szkodliwych organizmów

Metody zwalczania szkodników:

-metody zapobiegawcze(kwaranntana różne metody uprawowe itp.)

-metody bezpośrednie( zwalczanie mechaniczne, bilogiczne, chemiczne)

Największą rolę odgrywają metody chemiczne w uprawie gospodarczej. Różnorodne substancje trujące-pestycydy. Wśród nich: fungicydy, herbicydy, insektycydy( w zależności od przeznaczenia)

Pestycydy naturalne:

-rotenoidy

-pyretroidy

-nikotyna

-karbaminiany

Dawniej na owady stosowano preparaty naturalne oparte na wyciągach z liści tytoniu(wywar z samej nikotyny) i innych roślin. Obecnie już się ich nie stosuje-nikotyna-trucizna(dawka śmiertelna LD 50 ok. 1 mg/kg masy człowieka)

Podział pestycydów pod względem chemicznym:

-pestycydy nieorganiczne: arsenowe(zieleń paryska, arsenian ołowiu); fluorkowe( fluorek sodu, fluorokrzemian sodu, kryolit)

- herbicydy nieorganiczne(amidosulfonian amonu,boraks)

-fungicydy nieorganiczne(ciecz bordoksa, siarka)

-pestycydy organiczne:chloroorganiczne(HCH, DDT, metoksychlor); fosforoorganiczne( monokrotofos, chlorfenwinfos, fenitrotion);karbaminiany (aminokarb, propoksur, karbaryl);pyretroidy- pochodne kwasu fenoksyoctowego( 2,4-D; 2,4-DB; 2,4,5-T); Pochodne triazynowe( symazyna, atrazyna, propazyna)

Grupy związków używanych w ochronie roślin:

a)pestycydy organiczne:

<zoocydy( ok. 10% stosowanych pestycydów):

-Insektycydy - środki owadobójcze,

-Rodentycydy - środki gryzoniobójcze,

-Moluskocydy - środki mięczakobójcze,

-Nematocydy - środki nicieniobójcze,

-Larwicydy - środki larwobójcze,

-Aficydy - środki mszycobójcze,

-Akarycydy - środki roztoczobójcze,

-Owicydy - środki do niszczenia jaj owadów i roztoczy

<funicydy ok. 20%

<herbicydy ok. 60%

<bakteriocydy

< Regulatory wzrostu - środki stymulujące lub hamujące procesy życiowe roślin:

-Defolianty - środki do odlistniania roślin,

-Desykanty - środki do wysuszania roślin,

-Defloranty - środki do usuwania nadmiernej ilości kwiatów

Obecnie w handlu przeważają związki fosfoorganiczne i pyretroidy, spotyka się jednak także chlorowane węglowodory i karabaminiany- związkie nieselektywne i bardzo toksyczne

Związki fosfoorganiczne ich pochodne o bardzo różnym stopniu toksyczności i selektywności, są to silne trucizny metaboliczne szkodliwe dla owadów i zwierząt stałocieplnych, odpowiednie na owady które ciężko się zwalcza

Pyretroidy-naturalne środki ochrony roślin pochodne zwiazu pyretrynowego należy np. pyretryna, jasmolina, cinerolon; dawniej pozyskiwane z koszyczków rośliny śródziemnomorskiej

Obecnie syntetyczne:permetryna, cypermetyna-bezpieczne dla człowieka ale mało trwałe

Chlorowane węglowodory-związkie nieselektywne, trwałe, zwykle akumulujące się w tkankach zwierząt(zwłaszcza w wątrobie) oraz w glebie np. DDT(stosowane do 1973), Thiodan, Dieldrin

Obecnie w leśnictwie dopuszczalny tylko Thiodan 350EC

Karbaminiany-związki w większości nieselektywne(wyjątek Primor na mszyce), bardzo toksyczne dla pszczół, łatwo rozkładane w środowisku

Decis-na brudnice mniszkę III klasa toksyczności

Furadan 5 GR na drutowce, pędraki i nicienie

Toksyczność insektycydów:

-fosfoorganiczne(OP)- hamują aktywność enzymów regulujących funkcjonowanie układu nerwowego - głównie acetylocholinesterazy przez fosforylację

-pyretroidy-zaburzenia transmisji sygnałów nerwowych

-chloroorganiczne(OC)-blokowanie działania K+, Ca2+, ATPazy uszkodzenie aktywnego transportu jonów

-Rotenoidy-blokada transportu elektronów w mitochondriach

-Chloronikotynyle- agonisci cholinergicznych receptorów nikotynowych

Ustawa o ochronie roślin 18 grudnia 2003…….

Ustawa reguluje sprawy:

-dopuszczana środków ochrony roślin do obrotu oraz substancji aktywnej do stosowania w środkach ochrony roslin

-zapobieganie zagrożenia dla zdrowia człowieka, zwierząt oraz dla środowiska które mogą powstać w wyniku obrotu i stosowania środków ochrony roślin

Posiadacze gruntów zobowiązani są do prowadzenia ewidencji zabiegów zawierających:

-powierzchnię

-terminy

-nazwy zastosowanych środków i ich dawki

-przyczyny zastosowania

-nazwę rośliny

Ewidencja powinna być przechowywana co najmniej przez okres 2 lat od dnia wykonania zabiegu.

Środki ochronne roślin dopuszczalne do obrotu i stosowania. Klasyfikuje się w zakresie toksyczności odzdzielnie dla ludzi,….. i organizmów wodnych jako:

-bardzo toksyczne trucizny niedostępne dla wszystkich

-toksyczne

-szkodliwe

-sklasyfikowane jako pozostałe

Zabiegi przy użyciu środków ochronnych roślin mogą wykonywać tylko osoby, które ukończyły specjalne szkolenie w zakresie stosowania środków ochronnych roślin. Szkolenia są prowdzone przez jednostki organizacyjne przez wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska, szkolenie jest ważne przez 5 lat.

IBL co roku podaje informację o dopuszczalnych środkach ochronnych roślin w leśnictwie pod red. B. Głowackiej. Środki ochronne roślin należy stosować zgodnie z instrukcją stosowania.

Herbicydy: Roundup 360 SL i jego odpowiednik Atut 360 SL, Dominator 360 SL

Zwalczanie chwastów(chwasty dwu- i jednoliścienne)-zabiegi wykonywać opryskiwaczem z osłonami na zielono, ulistnione chwasty od wiosny do jesieni lub opryskiwane opryskiwaczem ręcznym po osłonięciu drzewek, wprowadzenie roślin uprawnych możliwe po 9 tygodniach.

Do zabezpiecznia pniaków drzew i krzewów przed wyrastaniem odrośli oraz do niszczenia pniaków zaleca się stosowanie przez opryskiwanie lub samrowanie pędzlem następującym preperatami: Agrofast 360 SL, Roundup 360 SL

Środki zabezpieczające przed wyrastaniem odrostów stosuje się w stężeniu 20 % bezpośrednio po ścięciu drzew a poza okresem intesywnego wypyływu soku od jesien do wiosny.

Insektycydy-preparaty oparte o Bacillus Thusingienns np. Foray 03 UL, Ecotech, związki benzylomocznikowe inhibitory biosyntezy chityny (IBCH)-na stawonogi i grzyby, wyróżniamy dwa rodzaje IBCH:o działaniu fungicydów, o działaniu zoocydów(owado- i roztoczobójcze)-tylko stadium larwalne np. Dimilin 480 SC, Rincon

Związki syntetyczne o działaniu kontaktowym np. Treban-bezpieczny dla człowieka

Fungicydy:wiosenna osutka sosny i na rdze np. Falcom, Polyram; zgorzel kory-Nectac

Wpływ na środowisko:

-10-20% pestycydów osiada na opryskiwanej roślinie,reszta spływa do gleby z tego 0,1% zastosowanych insektycydów dostaje się do ciała owada, niektóre pestycydy mają duża rakotwórczość, mutagenność, toksyczność nieselektywna.

Najgroźniejsze tzw substancje persystentne- to zanczy takie które są trwałe i długo utrzymują się w obiegu np. DDT

Wybrana pestycydy o działaniu rakotwórczym: DDT, Tiuram, …

Wybrane pestycydy przekształcające się w środowisku w związki bardziej toksyczne np. Difonat,Heptachlor,Fosfamid

Sorpcja na cząsteczkach gleby to zatrzymywanie jonów, cząsteczek zawiesin, gazów i mikroorganizmów przez część sorbującą gleby zwaną kompleksem sorpcyjnym. W jego skład wchodzą przede wszystkim koloidy mineralne i próchnica glebowa. Jeden z ważniejszych czynników warunkujących żyzność gleby.

Wytworzone przez szkodniki odporności na pestycydy: prusak, wołek zbożowy

Organizmy uodparniają się gdyż populacje szkodników są heterogeniczne tzn. są wśród nich osobniki mało odporne i bardziej odporne( przekazują odporność następnym pokoleniom). Najszybciej uodparniają się organizmy o krótkim cyklu……………….

05.10.09 Las w stanie…

Aleksander Kozikowski-leśnik

Las w stanie naturalnym chroni się sam i nie potrzebuję opiekuńczej reki człowieka gdyż jest dziełem doskonałym lecz las wychodowany….

Podstawa prawna nauczania ochrony lasu.Rozporządzenie ministra edukacji narodowej i sportu 18 kwietnia 2002

Ochrona lasu- rozpoznawanie źródeł zagrożeń funkcjonowania drzewostanu. Metody ograniczenia i eliminacji szkód od czynników biotycznych, abiotycznych i antropogenicznych. Organizacja i instytucje ochrony lasu w Polsce:instytucja ochrony przeciwpożarowej lasów i instytucja ochrony lasu

Ochrona lasu-dyscyplina której przedmiotem zainteresowań jest uszkodzenia drzewostanów lub drzew przez szkodliwe czynniki, przyczynowością ich występowania, sposobami przeciwdziałania.

Poziomy troficzne.

W biocenozie leśnej będącej w równowadze ze środowiskiem, każdy z poziomów troficznych osiąga równowage przez kolej zmiany skutków liczebności, które wzajemnie odzdziałowują na siebie, gdyż każde działanie wywołuje przeciwdziałanie. Zachowanie równowagi w poziomie konsumpcji wyzwala tak poważne zakłócenia jak np. masowe pojawienie się chorób.

Na 1 ha lasu - ok. 1 tony pedofauny w tym ok. 0,3 t mikroorganizmów

Czynniki abiotyczne: temperatura, światło, woda, gleba, powietrze(zespół fizykochemicznych czynników środowiska)

Czynniki biotyczne-rośliny, zwierzęta, grzyby i mikroorganizmy wpływające bezpośrdenio na rozwój poszczególnych osobników lub ich zespół, a także na środowisko antropogeniczne-elementy działań człowieka wpływające na środowisko leśne a zwłaszcza przemysłowe zanieczyszczenia powietrza.

Hylotechniczne metody ochrony lasu- metody polegające na uwzględnieniu postulatów ochrony lasu w hodowli użytkowania i urządzania lasu, mających na celu zwiększenie odporności drzew i drzewostanów na choroby i szkodniki np. ochrona przed przymrozkami-niezakładanie dużych gniazd

Biologiczne metody ochrony lasy- metody polegające na wykorzystaniu jednych żywych organizmów do redukcji liczebności innych np.szkodliwych owadów i grzybów. Metody te wykorzystują związki antagonistyczne w układach: pasożyt-żywiciel; drapieżca-ofiara; drobnoustroje chorobotwórcze- organizm żywicielski

Biotechniczne metody ochrony lasu-metody polegające na wykorzystaniu w sztucznych lub naturalnych pułapkach syntetycznych związków chemicznych występujących w środowisku i wpływających na owady jak np. feromony, kairomony, repelenty itp.

Feromony płciowe-tylko do prognozowania(odławia się tylko samce)

Feromony agreacyjne(skupiające)-skupiające smace i samice wpływające na przyszłą liczebność populacji

Kairomony-wydalane przez jeden organizm i pobierany przez drugi, np. przy zwalczaniu cetyńca większego i szeliniaka

Repelenty-odstraszają(białe-kwaśne-nie jem)

Chemiczne metody ochrony-metody polegają na redukcji liczebności populacji owadów, grzybów przy użyciu środków owado- lub grzybobójczych(metody chemiczne są zawsze ostatecznością)

Metoda ogniskowo-komplekosowa-wieloelementarny, otwary i wzbogacony w miarę postępu wiedzy systemu działania, który zmierza do możliwie największego osiągalnego przyrodniczo i uzasadnionego eknomicznie polepszenia zdolności do samoregulacji stosunków ilościowych w biocenozach lasów zagospodarowanych.

Integrowanie metod ochrony lasu-wykorzystanie wszystkich metod w celu utrzymania na właściwym poziomie stanu lasu.

Higiena lasu-całokształt działań zmieniających do utrzymania korzystnego stanu zdrowotnego lasu przez stworzenie warunków umożliwiających jego prawidłowy rozwój

Stan sanitarny-aktualny poziom higieny lasu, określany występowaniem w lesie drzew zamierająych i martwych w wyniku działania czynników biotycznych, abiotycznych i antropogenicznych.

Stan zdrowotny drzewostanu-aktualna sytuacja w lesie , obraz liczebności, obraz występowania i tenedencja wznowienia chorób i szkodników.

Czynniki stresowe

<Antropogeniczne:

-zanieczyszczenia powietrza(energetyka,transport, gospodarka komunalna)

-zanieczyszczenia wód i gleb(przemysł, rolnictwo, gospodarka komunalna)

-Przeształcenia powierzchni ziemi( górnictwo)

-Pożary lasu (na zachodzie Polski w sposób naturalny)

-Szkodnictwo leśne(kłusownictwo, masowe wybieranie płodów runa,…)

-Niewłaściwa gospodarka leśna(schematyczne postępowanie, nadmierne użytkownaie, zaniechanie pielegnacji)

<Biotyczne:

-Struktura drzewostanu(stan gatunkowy-dominacja gatunków iglastych;niezgodność z siedliskiem-drzewostany iglaste na siedliskach lasowych);szkodniki-owady(pierwotne i wtórne);grzybowe choroby i infekcje(liści, pędów, pni i korzeni);nadmierne występowanie roślinożernych szkodników(dużych ssaków i gryzoni)

<Abiotyczne:

-czynniki atmosferyczne(anomalie pogodowe;niska temperatura;późne przymroski;ciepłe zimy,upalne lata;huragany;obfity śniegi)

-termiczno-wilgotnościowe(niedobór wilgoci, powodzie)

-wiatr(huragany, zmienający kierunek)

-Właściwości gleby(wilgotnościowe-niski poziom wód gruntowych;żyznościowe-gleby piaszczyste,grunty porolne;warunki fizjograficzne-warunki górskie)

Hylopatologiczna charakterystyka polskich lasów(strefy zdrowtności)

Strefy zdrowtności w oparciu zagrożeń ze strony owadów foliofagicznych w drzewostanach sosnowych-według Nunberga 1946

I-strefa zagrożennia stałego( lasy Sosnowe- w oparciu o model lasu normalnego wg. Koncepcji leśników niemieckich- max efekty przy najmniejszych nakładach-monokultury)-Polska Zachodnia

II-strefa okresowego zagrożenia bez Polski pd. i wsch.

III-strefa lasów odpornych Polska pd. i wsch,

Według Koehler

I-strefa zagrożenia:A-głównie przez szkodniki pierwotne ;B-głównie przez szkodniki wtórne( co do So i Św)+(na pd, w Sudetach, pn. Mazury-Św)

II-strefa umiarkowanego zagrożenia

III-strefa stałego zagrożenia

W zasadzie ilość obszarów największych zagrożeń ze względu na przemysł,górnictwo przypada na Kielecczyznę-cementownie

Strefa zagrożenia lasów przez szkodniki owadzie(pierwotne i wtórne) wg Kolka, Lecha i Sieroty 1996:

-zagrożenia wysokie-Polska pn-zach, Podhale, środkowe Mazury

-zagrożenie średnie-środkowa Polska

-zagrożenie niskie- wsch. Polski

Teoretyczne modele zamierania lasu(wybrane przykłady)

Model choroby łańcuchowej-bazuje na klasycznym modelu choroby lasu.Opisuje zjawiska charakterystyczne dla lasów naturalnych. Model opsiuje procesy z zakresu hylopatologii w postaci sekwencji przyczyn i skutków, które można zidentyfikować i oddzielnie zanalizować.

A B C śmierć drzewa

czynnik

np. susza-albo bezpośrednia gradacja szkod. wtórnych

osłabienie systemu korzeniowych-wiatr może zniszczyć drzewostany

susza-zwójka zieloneczka(susza zwiększa ilość cukru w aparacie asymilacyjnym)-drzewa nie mogą wytranspirować nadmiaru wody-brak aparatu asymilacyjnego

Spiralny model choroby lasu(opisany przez Maniona 1981)

Koncepcja dzieli czynniki chorobowe na 3 kategorie:

-czynniki predyspozycyjne A

-czynniki inicjujące B

-czynniki współuczestniczące C

Mogą one wpływać w jednym czasie

A-niedostosowanie składników gatunkowych do siedliska, warunki klimatyczne, emisje przemysłowe, niewłaściwe zabiegi hodowlane

B-defoljacje, susze,niskie temperatury, śnieg

C-grzyby patogeniczne,szkodniki wtórne, inne czynniki biotyczne

Spiralny model wyjaśnia zjawiska na …………..?

Rozpoznanie typów zamierania lasu:

-przebieg choroby lasu (So) na gruntach porolnych(niewłaściwe siedlisko, niewłaściwegatunki,brak cięć pielegnacyjnych dopiero po >20 latach dochodzi do infekcji przez korzeniowca wieloletniego ponieważ So w wieku ok. 20 lat wytwarza twardziel-przez nie infekcja, luki, wtórne szkodniki,wiatr

-Warunki górskie-schemat zamierania pędów So w młodnikach na gruntach porolnych(niewłaściwe ekotypy na bardzo żyznych siedliskach;gałęzie-tam gdzie dużo śniego dochodzi do okiści,łamanie i wyrywanie drzew,infekcje grzybowe dochodzi do rozpadania się drzewostanów, np. Krynica

-schemat zmaieranie lasów w Sudetach lata 80-klęska ekologiczna(XVIIIw lasy wielogatunkowe-duży udział Jw/rozwój kutnictwa-węgiel drzewny-wycinano gatunki liściaste;wprowadzono Św-atakowane przez opieńkę, Fomes+śnieg i wiatr+zanieczyszczanie powietrza(dochodzi do zakawaszenia gleby to sprzyja opience i korzeniowcowi);gradacja przez kornikowa modrzewiowca

-schemat zamierania drzewostanów dębowych(wielka susza1982/83-poziom wód gruntowych obniżył się o 1 m a nawet więcej;szkodniki wtórne-zwójka zieloneczka i opiętki;grzyby-Ceratocystis i Amillaria

-Rozpad Beskdu Śląskiego i Żywieckiego(monokultury w reglu dolnym, obego pochodzenia sadzonki,podniesienie wieku rębności,przed posadzeniem stosowano płodozmian rolniczy)

Zwalczanie pożarów 16.11.2009

Metody gaszenia pożarów w lesie:

<Gaszenie pożarów podziemnych(izolowanie terenu palącego się przez okopanie terenu, powinnien przecinać pokłady trofu aż do gleby mineralnej albo do poziomu wody gruntowej;szerokość rowu powinna wynosić przynajmniej 1 m w dolnej części,nachylenie skarp ok. 120° w stosunku do poziomu dna;zalanie powstałych oognisk pożaru wodą z pomp pożarowych,należy przy tego typu pożaru zachować ogromną ostrożność)

<Gaszenie pożaru pokrywy gleby(ścioła,runo płonie;tłuminie przez lokalizację;zakłada się bruzdę izolacyjną-wyorujemy pas ziemi do warstwy mineralnej o szerkości ok. 1 m, wokół miejsca które płonie;gdy pożar szybko się rozmieszcza posługujemy się sprzętem gaśniczym, kierunek gaszenia kieruje się na czoło pożaru;zakłada się pasy izolacyjne z piany na ok. 1 m)

<Gaszenie pożaru całkowitego(pożar rozprzestrzenia się bardzo szybko, wytwarzają się silne prądy zstępujące powietrza;zakłada się pas izolacyjny o szerokości 50 do 100-wycina się pas,drzewa się z koronami w kierunku nadciągającego ognia i pokrywa się je pianą;oprócz pasów wykorzystuje się materiały wybuchowe ale tylko w I i II klasie wieku w ten sposób zdmuchuję się płomień-zbyt kosztowne;metody przeciwogniowe-przed czołem ognia wypala się materię organiczną w odpowiednim momencie przed dojściem pożaru-stosowane jedynie w drzewostanach wysokopiennych od III klasy wieku

Środki gaśnicze:

Woda, piasek, CO2, halon i proszki gaśnicze;piasek-skutecznie odcina dostęp powietrza do ogniska pożary zapobiega rozpryskom;piana gaśnicza-środek chemiczny, który po zmieszaniu z wodą i użyciu prądownicy pianotwórczej tworzy pianę odcinającą dopływ tlenu do ogniska pożaru. Piana gaśnicza jest podstawowym składnikiem gaśnic pianowych. Piana gaśnicza jest zwykle stosowana w stężeniu 3 do 6%. Najczęściej w jej skład wchodzą rozmaite mieszanki detergentów i innych związków powierzchniowo czynnych. Często stosowanymi detergentami są sole - pochodne siarczanowe kwasów tłuszczowych.

Wycena strat gospodarczych w drzewostanach uszkodzonych lub zniszczonych przez pożar:

-trzy metody:

<w drzewostanie młodym Sp=WKi ·z∙p∙c

gdzie : Wki-przelicznik wartości drzewostanu według wyłożonych kosztów 1 ha d-stanu normatywnego (jednogatunkowego w tym samym wieku i o tej samej bonitacji)

z-współczynik zadrzewienia

p-powierzchnia drzewostanu uszkodzonego

c-cena 1m³ drzewa-sortymentu WBO Iglastego uzyskana ze sprzedaży w nadleśnictwie w roku poprzedzającym wyliczenie strat

<drzewostany przedrębne i bliskorębne S=( Wi - WSPi)∙z∙p∙c -strata wynikająca z przerwania cyklu produkcji, gdzie

Wi- spodziewana wartośc 1 ha drzewostanu normatywnego przed pożarem( w wieku rębności)

WSPi-przelicznik wartości sprzedaży 1 ha drzewostanu normatywnego zreukowanego o % obniżenia jakości drewna uszkodzonego przez pożar; współczynnik Wi , WSPi w m³ drewna; S-wartość straty

<w drzewostanach rębnych

S=( Wi- WSPi)(Z1-Z)∙p∙c

Zi-wskaźnik zadrzewienia przed pożarem

Dwa lata po pożarze sprawdza się wskaźnik zadrzewienia jeśli nie jest mniejsze niż 0,5 nie jest negatywny wówczas nadaję się do dalszej produkcji

Rodzaje szkód spowodowane przez czynniki abiotyczne:

Metody przeciwdziałania:

<czynniki abiotyczne(szkody od wiatru, szkody piorunowe, szkody od opadów, susze,niskie temperatury,wysokie tempertaury, pożary)

Wiatr rozmiar szkód zależy od:

-rodzaju wiatru -zwarcia

-jego prędkości -wieku -skład gatunkowy d-stanu

-rzeźby terenu -sposobu zagospodarowania

Wiatr:

-słaby do 5m/s-porusza liście i gałęzi

-duży 6-10m/s-porusza grube gałęzie

-silny 11-17m/s-porusza pnie

Wichry:

-wicher 18-24m/s-łamię gałęzie

-wichura 25-28m/s-łamię słabe pnie

-huragan ponad 29m/s-łamię i wywala grubsze gałęzie

Ta klasyfikacja nie do końca odzwierciedla naturę wiatru(w Krynicy 15m/s wyłamało drzewa o ogromnej masie)

Wiatry o chronicznym charakterze powodują:

-wywiewanie ścioły z obrzeży drzewostanu , małych kompleksów

-nadmierne wysuszanie gleby-mniejszy przyrost i witalność drzew

-karłowacenie drzew

-kaleczenie podczas obijania-biczują te o wiotkich gałęziach)

-skręcanie włokien wokół własnej osi

-mimośrodkowość od strony wiatru-przyrost ograniczony

-nadmierna transpiracja

-powstawanie wydm

-potęgowanie szkód od mrozu

Zapobieganie:

-silne zwarcie,utrzymanie strefy ekotonowej

-wykładanie dna lasu chrustem,hamuje wysychanie gleby

-zakładanie żywopłotów

-wprowadzanie podrostu i podszytu

Szkody o charakterze gwałtownym:

-wiatrołomy

-wiatrowały

-łamanie gałęzi

-przegięcia drzew trwałe

-naderwanie systemu korzeniowego

-utrata wierzchołka

Warunki orograficzne sprzyjające w powstawaniu szkód od wiatru:

-na zboczu koltlin

-na stokach

O odporności drzew decydują:

-zwięzłość gleby

-obecność korzeni od strony nawietrznej

-masa bryły korzeniowej

Postępowanie z uszkodzonymi drzewostanami:

-usuwać najpierw powalone pojedyncze drzewa oraz małe grupy

-na koniec porządkować duże powierzchnie złomów i wywrotów

Najpierw usuwamy złomy i wywały z miejsc, dróg dojazdowych potem odłamanie strzały , tylce…

Biologiczne metody ochrony lasy 07.12.2009

Metody biologiczne w nich ekologiczne- wykorzystanie środków wchodzących w różne dyscypliny między wiedzy leśnej mające na celu…

Metody biologiczne-wykorzystanie istniejącyhc w naturze środków autogonistycznych istniejących między organizmami

Metody biologiczne-kompleks różnorodnych działań:

-profilaktyczne(mające na celu stałe zmniejszanie prawdopodobieństwa występowania gradacji)

-ratownicze(mające na celu likwidacje nadmiaru szkodliwych organizmów_

W metodzie biologicznej wykorzystuje się organizmy:

-roślinne

-owady

-grzyby,bakterie

-ptaki,ssaki, gady-stąd dzielimy je na :

-Mikrobiologiczne;mezo-;makro-;biotechnologiczne

1.Metody mikrobilogiczne(zmierzają do wykorzystania chorób owadów lub szkodliwych rośłin, a ściślej sprawców tych chorób, które mogą przybrać rozmiary epifitoz

Mają charakter interwencji

Podstawowe organizmy:wirusy, bakterie, pierwotniaki, pasożyty

1a.Metody sztucznych epifitoz(w warunkach laboratoryjnych produkuje się organizmy chorobotwórcze a następnie jako biopreparaty wprowadza się do środowiska, np. na bazie Baccilus turigenssis-na szkodniki fizjologiczne So-owady

1b. Metody otwartych insektantów(pierwotne sztuczne zagęszczanie populacji szkodników na małej przestrzeni przy braku pokarmu-osłabienie-wybuch epfitoz-czynnik chorobowy był przekazywany dalej-obecnie ta metoda jest badana

1c.Metoda Kombinowana( w rolnictwie połączenie działania insektycydów i mikrorganizmów)

2.Metody mezbiologiczne-zabiegi zmieniające do wykorzystania zjawisk pasożynictwa,drapieżnictwa-mają chrakter profilaktyczny

2a.Metoda introdukcji(wybrane …wprowadza się na tereny znajdują się poza zasięgiem ich występowania……….

2b.Metoda wewnątrz….. zadiedlenia(oparta na zjawisku nierówomiernego występowania określonych gatunków w zasięgu jego naturalnego występowania,daje efekty wtedy gdy wprowadza się na teren gdzie występował w związku z pojawieniem się negatywnego czynnika , np. wprowadzenie mrówek)-nie jestem pewna czy dobrze to odczytałam

2c.Metoda zalewania-polega na masowej laboratoryjnej hodowli entomofagów i uwalnianie ich na uprawach zagrożonych

2d.Metoda sterylizacji samców-przez napromieniowanie….brak jaj-przerwanie cyklu reprodukcji

3.Metoda makrobiologiczna-zabiegi które prowadzą do wykorzystania entomofagów należących do typu kręgowców-ptaki, ssaki.Podnosi to odpornośc lasu -działanie profilaktyczne

3a.Metoda protekcji (nie wiem co pisze)-ochrona przed naturalnym wrogiem stworzenie poczucia bezpieczeństwa i spokoju

4.Metoda biotechnologiczna-sterylizacja wirusowa

5.Metoda kompleksowa(ochrona ptaków;budki lęgow;kontrola zasiedlenia budek jesienią;inne ptaki(drapieżne wróg kręgowców);rośliny nektarodajne

6.Metoda ogniskowo-kompleksowa

---